Districts Strategisch Ontwikkeling Plan Marowijne - decentralisatie.org

Republiek SurinameDistrict MarowijneDistrict Strategisch Ontwikkelingsplan2008 e.v.

Republiek SurinameDistrict MarowijneDISTRICT MAROWIJNEDISTRICT STRATEGISCH ONTWIKKELINGSPLANVicieuze cirkelAls ik blijf kijkenzoals ik altijd heb gekekenblijf ik denkenzoals ik altijd dacht.Als ik blijf denkenzoals ik altijd heb gedachtblijf ik gelovenzoals ik altijd heb geloofd.Als ik blijf gelovenzoals ik altijd heb geloofdblijf ik doenzoals ik altijd heb gedaan.Als ik blijf doenzoals ik altijd heb gedaanblijft mij overkomenwat mij altijd overkomt.Kristien van EeckhoutDSOP 20082 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneInhoudsopgaveINHOUDSOPGAVE 3LIJST VAN ACTIVITEITEN MATRICES, TABELLEN EN FIGUREN 5VOORWOORD 7TECHNISCHE NOTITIE 8METHODOLOGIE 8INLEIDING 10DE MAATSCHAPPELIJKE CONTRACTEN 11Mondiale duurzaamheid 12ALGEMENE INFORMATIE MAROWIJNE 13GEOGRAFISCH 13CULTUUR 13DEMOGRAFIE 13BESTUURLIJK 14BELEIDSPRIORITEITEN 17VISIE EN MISSIE 17ONTWIKKELINGSBELEID 18BESTUUR 18LOKAAL BESTUUR EN DECENTRALISATIE 18FACILITERING PRIVATE SECTOR 24ECONOMISCHE ONTWIKKELING 26Agrarische produktie en Agro industrie 26Agricultuur binnen de Caricom 28Bosbouw en Houtverwerking 32Toerismesector 34Handel en Industrialisatie 37Transport 39Bouw en Constructie 39DSOP 20083 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneNutsvoorzieningen 40Energievoorziening 40Watervoorziening 41Communicatiesector 41Ruimtelijke ordening, grondbeleid, regionale ontwikkeling, urbanisatie en ontwikkeling binnenland 47SOCIALE EN MENSELIJKE ONTWIKKELING 53Armoedebestrijding 53Onderwijs en volksontwikkeling 53Sport 54Cultuur 54Gezondheidszorg 55Welzijnsbevordering 55Huisvesting 56Jeugd 56MAROWIJNE 70ACTIVITEITEN PER BELEIDSDOMEIN EN BEGROTING 70VERORDENINGEN 70TRAINING/VOORLICHTING/ CAPACITEITSVERSTERKING 71ONDERZOEK 72FORMULEREN VAN BELEIDSPLANNEN 73INSTELLING AUTORITEIT 73BELANGRIJKE ANDERE ACTIVITEITEN: 74INKOMSTEN MOGELIJK UIT: 75STIMULEREN VAN DUURZAME SAMENLEVINGEN 78BIODIVERSITEITSVERDRAG 81DSOP 20084 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneLijst van Activiteiten Matrices, tabellen en figurenActiviteitenmatrix:Matrix 1: Decentralisatie en BestuurMatrix 1.1: Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheidMatrix 2: Facilitering Private SectorMatrix 3: Agrarische produktie en Agro industieMatrix 4: Bowbouw en houtverwerkingMatrix 5: ToerismeMatrix 6: Handel en IndustiralisatieMatrix 7: TransportMatrix 8: Bouw en ConstructieMatrix 9: Energie voorzieningMatrix 10: WatervoorzieningMatrix 11: CommunicatieMatrix 12: GrondbeleidMatrix 13: Ruimtelijke ordeningMatrix 14: UrbanisatieMatrix 15: Ontwikkeling binnenlandMatrix 16: Armoede bestrijdingMatrix 17: OnderwijsMatrix 18: SportMatrix 19: CultuurMatrix 20: GezondheidszorgMatrix 21: WelzijnsbevorderingMatrix 22: HuisvestingsbevorderingMatrix 23: JeugdDSOP 20085 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneTabel 1 : Aantal inwoners per ressortLijst van afkortingenDSOPDLGPSWOTMOPWRODISTRICT STRATEGISCH ONTWIKKELINGSPLANDECENTRALISATION OF LOCAL GOVERNMENT PROGRAMMESTRENGHTS WEAKENESSES OPPORTUNITIES THREATSMEERJAREN ONTWIKKELINGS PROGRAMMAWET REGIONALE ORGANENDSOP 20086 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneVoorwoordOm tot dit district strategisch ontwikkelingsplan te komen is gekozenvoor een vernieuwende visie op ontwikkeling. Immers ook voorontwikkeling geldt, zoals verwoord in het gedicht, dat: “Als jeverandering wilt, zul je anders moeten denken en vooral anders moetenhandelen”.Met de start van het decentralisatieproces heeft de Surinaamse centraleoverheid het sein gegeven voor een vernieuwende ontwikkeling.In dit document hebben belanghebbenden van Marowijne hun droom,hun visie op ontwikkeling, voor het district verwoord. Vanuit hunlocaal perspectief hebben zij knelpunten aangegeven en mogelijkhedenom hun district tot een leefbaarder en veiliger leef-, woon-, enwerkomgeving te vormen. Met duurzaamheid doelen we op de kwaliteitvan drie dimensies van onze leefomgeving: de sociaal-culturele, deecologische en de economische kwaliteit, kortom People, Planet &Profit. People heeft betrekking op onderwerpen als veiligheid, socialecontacten en woonklimaat. Planet gaat over milieubelasting en hetlandschappelijk uiterlijk van gebieden. Profit staat voor de welvaart vande burgers en het presteren van het bedrijfsleven. Samen vormen dezekwaliteiten Triple P, een indicator voor duurzaamheid.Voor Marowijne zijn mijnbouw en landbouw als de voornaamstehulpbronnen geïdentificeerd. Activiteiten en maatregelen zijngeformuleerd om met behulp van deze hulpbronnen het district teontwikkelen. Tegelijkertijd is aangegeven hoe deze (potentiële)ontwikkelingsbronnen beschermd dienen te worden, zodat ook degeneraties na ons hiervan nog kunnen genieten.DSOP 20087 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneHet DSOP zelf is niet aan tijd gebonden. Een visie en een missieworden immers opgesteld voor onbeperkte tijd. De activiteiten diegeformuleerd zijn ter verwezenlijking van de gestelde doelen zijn weltijdsgebonden. Deze zijn ingedeeld naar korte, middellange (2012 –2017) en lange termijn (2018 – e.v.). Onder korte termijn wordt hierbijverstaan de periode tot de beëindiging van het huidige MOP.DSOP 20089 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneInleidingHet formuleren van een strategisch plan begint bij een visie. Visieomvat de droom en voorstelling of visualisering van de meest optimaletoestand van datgene waar je naartoe wilt groeien.Echter moet, aangezien we geen eilanden zijn, deze visie gekaderd zijnin en aansluiten bij een groter geheel. Zo is een district een integraalonderdeel van Suriname en Suriname een integraal onderdeel van hetcontinent Amerika en zo verder.Als persoon zijn we een integraal onderdeel van een gezin datonderdeel is van een familie die onderdeel is van een gemeenschap enook dit breidt zich uit naar steeds grotere gehelen.Ieder deel is via vele interacties onlosmakelijk verbonden met hetgrotere geheel en de andere samenstellende delen van dat geheel. Elkonderdeel heeft de verantwoordelijkheid om zichzelf en zijn directeomgeving in stand te houden en moet tegelijkertijd gehoorzamen aan enzich invoegen in het groter geheel.Noot : We kunnen dit vergelijken met een cel in ons lichaam. Een celkan autonoom functioneren en zich dupliceren. Toch zal het moetenfunctioneren binnen het orgaan waar het deel vanuit maakt, zoals hetorgaan moet functioneren binnen de integriteit van het volledigelichaam.Binnen het decentralisatieproces krijgen districten de mogelijkheid ommeer als autonome cellen te gaan functioneren. Verantwoordelijkheidvoor de instandhouding en ontwikkeling van de eigen omgeving is overhet algemeen efficiënter en effectiever. Zoals boven gesteld moet ditpassen binnen een groter geheel. Het grootste geheel binnen de realiteitvan de aarde is de planeet zelf.Het optimale beeld van de aarde zal dus het ruimste beeld zijn waarmeewe rekening dienen te houden en waarop moet worden afgestemd.Kenmerkend voor een optimale aarde zoals verwoord door mensenover de gehele wereld en door de commissieleden is:1. Gezonde, overvloedige natuur2. Vredevolle relaties tussen alle levensvormen3. Vreugdevolle mensenIn lijn met bovenstaande is wereldwijd al overeenstemming datontwikkeling duurzaam moet zijn. Bij het opstellen van het DSOP is ditals uitgangspunt gebruikt.Afstemming op dit beeld veroorzaakt in ieder mens een gevoel vanvrede en vreugde.Noot : De vaststelling of aanname dat we op dit moment hier ver vanafstaan, leidt bij een aantal mensen tot een gevoel van ongemak en somsfatalisme: “We kunnen dat niet meer bereiken”Duurzaamheid is een zeer populaire term geworden. Om werkelijkeduurzaamheid te realiseren zijn toetsingsnormen nodig en moetenbepaalde principes worden toegepast. Tijdens decommissiebijeenkomsten zijn normen en principes voor duurzaamheidgepresenteerd. Hiervan zal een kort overzicht gegeven worden.DSOP 200810 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneDe eerste toetsing voor duurzaamheid van het plan is:1. Sluit het aan bij de optimale toestand van de aarde? Dat wil zeggen,ondersteunt het gezonde en overvloedige natuur, vredevolle relatiesen vreugdevolle mensen?2. Resulteert het plan in een gevoel van vreugde en vrede?3. Voor verdere toetsing van strategie, activiteiten en oplossingen opduurzaamheid moeten de dimensies tijd en ruimte in beschouwinggenomen worden. Werkelijke duurzame oplossingen zijn duurzaamvoor de gehele planeet voor lange termijn.Schematisch kan dit als volgt worden weergegeven:Lange termijn III IV VMiddellangetermijnII III IVKorte termijn I II IIILange termijn: enkele generatiesMiddellange termijn: een mensenlevenKorte termijn: enkele jarenLokaal Regionaal MondiaalOp dit ogenblik is er zeker sprake van spanning tussen veld I en V,aangezien de ontwikkelingen, problemen en oplossingen van devoorbije eeuwen en decennia vooral tot veld I of II behoren.Echter moet vanaf nu ons streven worden gericht naar oplossingen diesteeds meer in de richting van veld V gaan.4. Als vierde punt moeten we in gedachten houden dat werkelijkeduurzaamheid alleen kan worden gerealiseerd als er rekening wordtgehouden met de volgorde van de maatschappelijke contracten.Wereldwijd wordt aangenomen dat het economische contract moetprimeren op alle andere contracten. Dat dit niet leidt naarduurzaamheid kunnen we overal om ons heen observeren.Noot : De noodzaak om de natuurlijke volgorde van de contracten tevolgen kan eenvoudig worden begrepen als we een analogie maken metons lichaam. Economie zou hierbij het metabolisme in de cellenvertegenwoordigen. Iedereen begrijpt direct dat metabolisme van geenbetekenis is als de integriteit van het lichaam als geheel uit elkaar isgevallen.De maatschappelijke contractenIn elke hedendaagse samenleving bepalen een aantal maatschappelijkecontracten de beleidsvorming en beleidsuitvoering. Beleidsmakersworden vaak geconfronteerd met het dilemma “ontwikkeling versusnatuur” of economie versus ecologie.Om tot werkelijke duurzaamheid te kunnen komen is een bepaaldevolgorde van prioriteit van belang. Wanneer voor deze benaderingwordt gekozen zal blijken dat economie niet ten koste hoeft te gaan vanDSOP 200811 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijneecologie. Deze werd gehanteerd tijdens de commissiebijeenkomstenals volgt:Mondiaal1. Het ecologische contract: Behoud van levensomstandighedenvoor alle bewoners van deze planeet(De aarde kan zonder de mens, de mens kan niet zonder de aarde)2. Het mondiale contract: Ruimte en respect voor allelevensvormen op deze planeet mondiale ruimtelijke ordeninggebaseerd op bioregio’s (richtlijnen en afspraken voorbodembenutting en –bestemming)Lokaal3. Het culturele contract (betrokkenheid vanwegegroepsidentificatie)4. Het sociale contract (mechanismen voor welvaartspreiding)5. Het economische contract (verhogen van economischeweerbaarheid van de zwakste schakels, verantwoordondernemen, ondersteunende economie)6. Het politieke contract (instituties; ordening; ondersteuning enverantwoordelijkheid, het naleven van de volgorde van decontracten)Mondiale duurzaamheidInternationaal zijn er momenteel een aantal ecologische verdragen diemondiale duurzaamheid moeten bewerkstelligen:1. Biodiversiteitsverdrag2. Verdrag van de strijd tegen woestijnvorming3. KlimaatsverdragDaarnaast zijn er millennium doelstellingen geformuleerd om opmondiale schaal een rechtvaardiger en daardoor duurzameresamenleving te creëren.Werkelijke duurzaamheid wordt ons getoond door de natuur. Indien weonze activiteiten ontplooien volgens de door de natuur gehanteerdeprincipes is duurzaamheid het logische gevolg. Enkele van dezeprincipes zijn:1. De natuur is opgebouwd uit vele (eco)-systemen. Kenmerkenvan al die systemen zijn:a. Open: er is een voortdurende en harmonieuzeuitwisseling tussen verschillende systemenb. De systemen grijpen in elkaarc. De systemen zijn ondersteunend naar elkaar.2. Het geheel is zo sterk als de zwakste schakel3. Elk element is multifunctioneel en wordt ook in die zingewaardeerd4. Elk element ondersteunt verschillende andere elementen5. Elk element wordt door verschillende andere elementenondersteundInitiatieven verspreid over de hele wereld tonen aan dat het in depraktijk brengen van deze benadering mogelijk is en naar de gewensteduurzaamheid leidt.DSOP 200812 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneHet toepassen van deze ontwikkelingsbenadering voor duurzaamheidondersteunt de realisatie van de doelen zoals gesteld door de overheidin het MOP:Garanderen van basis bestaanszekerhedenRechtvaardige verdelingVergroot participatieGoed bestuurRechtsbelevingHet District Strategisch Ontwikkeling Plan is tegen deze achtergrondopgesteld.Door in de districten zoveel mogelijk duurzaamheid te toetsen in tijd enruimte, de volgorde van de contracten te respecteren en de natuur alsvoorbeeld te gebruiken bij de ontwikkeling van het district, zal in iedergeval op lokaal niveau worden gewerkt aan duurzaamheid.Consequente naleving zal er zeker toe leiden dat de districten eenvoorbeeld worden voor de wereld.Algemene informatie MarowijneGeografischMarowijne heeft een totale oppervlakte van 4.627 km² en is verdeeld inzes (6) administratieve ressorten. Deze zijn de ressorten Moengo, WanHatti, Galibi, Moengo Tapoe, Albina en Patamacca. In tabel 1 zijn deressorten met hun respectievelijke oppervlakten weergegeven. Dehoofdplaats van het district is Albina die in het ressort Albina ligt.CultuurMarowijne heeft een multiculturele samenleving waarin allebevolkingsgroepen zijn vertegenwoordigd.DemografieTabel 1 verschaft een overzicht van de bevolking in Marowijne, perressort. Uit het cijfermateriaal van census 2004 van het AlgemeenBureau voor de Statistiek blijkt dat de bevolking van Marowijne 16.641inwoners bedraagt. Dit is 3% van de totale Surinaamse bevolking. Hetressort Moengo heeft de hoogste bevolkingsomvang, gevolgd doorAlbina.Tabel 1. Bevolkingscijfers van het district MarowijneRessort Census 2004Moengo 9.753Wan Hatti 351Galibi 674Moengo Tapoe 477Albina 4.971Patamacca 415Totaal 16.641Bron: Cijfers ABS-Publicaties, 2004DSOP 200813 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBestuurlijkMarowijne is een gedecentraliseerd, gecertificeerd district. Dit betekentdat Marowijne een eigen districtfonds beheert, zelfstandig mag plannenen begroten voor het district, structuren heeft voor bestuur, politiek enburgerparticipatie, en autonome en medebewindstaken mag uitvoerenen districtsbesluiten en verordeningen mag afkondigen. Zie bijlage 2voor het organogram van het bestuur van het district.DSOP 200814 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneDSOP 200815 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneDSOP 200816 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBeleidsprioriteitenVisie en MissieDe visie is het beeld van de optimale toestand van het district. Het is alsvolgt geformuleerd:VISIEMarowijne heeft als visie de burgers bewust te maken van deaanwezige potenties in het district en deze tot ontwikkeling te brengendoor actief te participeren in het besluit – en uitvoeringsproces. Vooralle bewoners wordt welvaart en welzijn gegarandeerd door hetcreeren van een gezond en veilig leefmilieu.MISSIEDit willen wij bereiken door de potenties op ecologisch, sociaal,cultureel, economisch en politiek gebied duurzaam te ontwikkelen insamenspraak met de verschillende organisaties binnen het district.Deze Visie en Missie kunnen worden gewaarborgd door:Ecologisch- het duurzame behoud van de (natuurlijke) hulpbronnenSociaal- de veiligheid van de bewoners, bezoekers en ondernemers vanhet district- het versterken van de sociale cohesieCultureel- behoud van en respect voor de tradities en de verschillendecultuuruitingen van de diverse bevolkingsgroepen in het distriktEconomisch- een goed en aantrekkelijk ondernemingsklimaatPolitiek- het ondersteunen van de geformuleerde doelen en plannen- het ondersteunen en erkennen van de bestaande structurenVerdienpoten1. Mijnbouw (bauxiet, grind, kaolien, graniet, zand, goud)2. Landbouw (aardvruchten, bananen, bacoven, watermeloen)3. Bosbouw4. Handel5. Visserij6. ToerismeDSOP 200817 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneVerdienpotentiëlen1. Toerisme (bauxiet museum, oorden, tourist tax)2. Parkeerheffingen3. Vliegvelden4. Vuilophaal5. Aqua cultuur6. Industrie7. Hernieuwbare energie8. Veeteelt, pluimvee (STEPS)Aandachtsgebieden1. Vergrijzing en emigratie/urbanisatie2. Voor het district relevant onderwijs (vakgericht)3. Huisvesting4. Grondbeleid, ruimtelijke ordening en grondbenutting5. Milieu, gezondheid en veiligheid6. Gender7. Betrekken van lokale bevolking bij activiteiten8. Werkgelegenheid9. Transparantie in bestuur, overleg en informatie tussen destructuren in het district10. Verhogen economische weerbaarheid door diversificatie vanproductie11. Aantrekken van investeerders12. Verhoging van waardering van het eigeneOntwikkelingsbeleidAl de bovengenoemde zaken zijn meegenomen in de formulering vandit strategische plan. De voorgestelde plannen zijn ingedeeld naarkorte, middellange en lange termijn.BestuurLokaal Bestuur en decentralisatieDecentralisatie moet uiteindelijk leiden tot een evenwichtige spreidingvan welvaart en welzijn voor de bewoners van Marowijne. Dit kunnenzij bereiken via bevolkingsparticipatie en inkomensgenererendebevoegdheden. Structuren die al ingesteld zijn werken echter nog nietoptimaal. Daarnaast zijn er nog onvoldoende overlegstructuren.Decentralisatie wordt voor de ontwikkeling van het district op elkgebied ervaren als een grote kans. De WRO biedt een aantalinstrumenten en mogelijkheden om aan de gewenste ontwikkeling vanhet eigen distrikt richting te geven en op een versnelde wijze te kunnenrealiseren.Het volledige gebruik maken van de geboden mogelijkheden zal tijdvergen. Het feit dat het district gecertificeerd is vormt de basis voor deverdere decentralisatie.DSOP 200818 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneDe structuur van de lokale overheid is duidelijk , maar als gevolg vaneen capaciteitstekort kan geen lokaal nog geen invulling wordengegeven aan het principe van ‘the right (wo)man for the right job”.Het niet kunnen beschikken over een adequaat budget en debesluitvorming op centraal niveau werken vertragend. Het beschikkenover voldoende eigen middelen zal zowel de lokale overheid als delokale bevolking de mogelijkheid bieden om zichtbare eigenontwikkeling te brengen in het district, waardoor de participatie vanbestuur en bewoners optimaal zal worden.De aanwezigheid van een burgerplatform geeft aan dat de burgersgestructureerd willen participeren aan de ontwikkelingen in hundistrict.Gestructureerde burgerparticipatie heeft als voordelen:• Verkleining afstand tussen lokale overheid, politiek en burger• Directe relevante informatie vanuit de basis• Vergroting van betrokkenheid• Vergroting van de uitvoeringscapaciteit• Vergroting van het sociaal-maatschappeliik draagvlak• Vergroting efficiëntie van informatiestromen vanuit lokaalbestuur naar burger (tot op huishoud niveau)• Ontwikkeling wordt beter afgestemd op behoefte en capaciteit• van de lokale bevolking.• Terugkoppelingsmechanismen voor evaluatieNaast het burgerplatform zijn er nog sterke punten zoals deaanwezigheid van voldoende lokale ondernemers om in eigen beheerprojecten uit te voeren. Enkele bestratingsprojecten zijn al met succesin eigen beheer uitgevoerd.Hiertegenover staan de geconstateerde terkortkomingen.1. Niet voldoende gemotiveerde mensen (burgerparticipatie)2. Niet voldoende informatie3. Geen BIC Albina4. Geen opgeleide personen voor BIC Albina5. Geen adequate communicatie tussen bestuursdienst, BIC, deburgers en DNA leden.6. Niet voldoende middelen beschikbaar vanuit DLGP voor hetmaken van propaganda voor het decentralisatieproces7. Manier van politiekvoering (geen samenwerking tussenpolitieke partijen en de plaatselijke bevolking)8. IDB als de enige externe financier van het decentralisatieproces9. Criminaliteit (de bewoners, bezoekers en ondernemers wordenbedreigd en beroofd)Deze tekortkomingen (zwaktes en bedreigingen) dienen te wordenomgezet in sterkten en kansen van het district.In de komende jaren zal door toepassing in de praktijk aandecentralisatie invulling gegeven worden. Dan zal ook blijken hoe hetdecentralisatieproces verruimd kan en moet worden.Mede gelet op het feit dat de overheid heeft aangegeven een meerfaciliterende rol te spelen, is de goede samenwerking tussen de lokaleoverheid en de overige stakeholders in het district van eminent belang.DSOP 200819 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 1: Activiteitenmatrix voor Decentralisatie en BestuurDoel: delegeren van institutionele en financiële bevoegdheden van de centrale overheid naar de overheid in de districtenMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Capaciteitsversterking van het lokaal o Optimale dienstverleningXbestuur en de overige structuren o Voldoende buurt – enXwijkorganisaties aanwezigo Uitvoering van tevredenheid Xenquêtes onder burgers over hetfunctioneren van het lokaalbestuur en de overige structureno BIC Albina en Moengo formeel Xen operationeelo BIC voorzien van eenXstatistiekafdeling voor dataverzameling, verwerking envoorlichtingPeriode 22012 - 2017XPeriode 32018 e.v.XMinisteries/instantieso Vakministerieso Lokaal bestuuro NGO’s,o Burgerplatformo Nationale en internationalepartner relatiesFinancieringNationalebegroting, DLGPII, lokale enexterneontwikkelingspartners.WRO daadwerkelijk gebruiken alsinstrument voor lokale ontwikkelingo Aantal nieuweinkomensgenerende enontwikkelingsgerichteverordeningen opgesteld en vankrachtX X X o Vakministerieso Lokaal bestuuro DLGPo Lokale overheido Overige district stakeholdersNationalebegroting, DLGPIIOpname van het district alsbeleidsmaatregel in de begrotingenvan alle ministerieso District is zichtbaar in debegrotingen van devakministeries.X X X o Vakministerieso DLGPo Lokaal bestuurNationalebegrotingDSOP 200820 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneAls voorbereiding op elkebegrotingsbehandeling overleg tussende 3 structuren en de DNA leden vanhet district over evaluatie van hetvorige districtsplan en dedistrictsbegroting en de behandelingvan het districtsplan en dedistrictsbegroting voor hetdesbetreffende jaar.o Districtsplan endistrictsbegroting is zichtbaar inde begrotingen en jaarplannenvan de vakministerieso Districtsplan endistrictsbegroting wordtuitgevoerdXXXXXXo Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso DNA ledeno Burgerparticipatieo BICDistricts /NationalebegrotingContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Samenwerking met deUniversiteit van Suriname,inzet van studenten voordataverzameling endataverwerkingo Statistieken beschikbaaro Minimaal 1 enquête per jaaro BIC voorzien van statistiekprogrammaXXXXXXXXXXXXo Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso BICo Burgerplatformo UVSNationale /districtsbegrotingBrede voorlichting over decentralisatieen WROo Optimaal functionerend lokaalbestuuro Optimale burgerparticipatieo Enquêtes om het bereik enbesef te kunnen meten.X X X o Lokaal betruuro Overige district stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP IIDSOP 200821 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 2.1.: Activiteitenmatrix voor Rechtshandhaving, openbare orde en veiligheidDoel: Het bieden van voldoende rechtsbescherming en veiligheid aan de samenleving van het district in het bijzonder en aan het totalegrondgebied van Suriname in het algemeen.Maatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesOpzetten van politieposten in alle o Alle ressorten voorzien van een X o Ministerie J&Pressortenpolitieposto Lokaal bestuuro Lokale korpsenOpzetten van brandweerkazernes inAlbina en MoengoAdequate uitrusting voor de politie enbrandweerRegelgeving m.b.t. weggebruiko Albina en Moengo voorzienvan brandweerkazerneo Politie en brandweer uitgerustconform geldende normen.o Regelgeving op papiero Regelgeving in uitvoeringX o Ministerie J&Po Lokaal bestuuro Lokale korpsenX X X o Ministerie J&Po Lokaal bestuuro Lokale korpsenX X X o Ministerie van J&Po Lokaal bestuuro Lokale korpsenFinancieringNationale –Districtsbegroting, DLGPII, SectorfondsNationale –Districtsbegroting, DLGPII, SectorfondsNationale –Districtsbegroting,SectorfondsNationalebegrotingGestructureerde burgerparticipatieo Burgerparticipatiegestructureerd i.s.m. de korpsenX X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso Lokale korpseno BurgerplatformNationale –Districtsbegroting, DLGPII, SectorfondsDSOP 200822 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Statistieken beschikbaaro Minimaal 1 enquête per jaaro Korpsen voorzien van eenstatistiek afdelingX X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso Lokale korpseno BurgerplatformNationale /districtsbegrotingZelf innen van boeteso Regelgeving op papiero Fonds operationeelo Structuur voor zelf innen enzelf besteden operationeelX o Ministerie van J&Po Lokaal bestuuro Lokale korpsenNationale /districtsbegrotingDLGP IIDSOP 200823 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneFacilitering private sectorDe private sector vervult een belangrijke rol in de ontwikkeling van hetdistrict. Hierbij staat centraal dat ondernemers het principe van‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ moeten nastreven.Het faciliteren van de private sector is enerzijds afhankelijk vanwetgeving op centraal niveau, maar ook op lokaal niveau kan de lokaleoverheid faciliterend optreden.Voor de binnenlandse oorlog was de private sector zeer sterk aanwezigin het district. In de periode die hierna volgde heeft de private sectorniet meer het niveau kunnen bereiken als voorheen. Desalniettemin isde private sector aanwezig in het district en is ook een positieveontwikkeling te bemerken in de toename van het aantal en soortondernemingen in het district, waaronder de cassave fabriek en deheropening van de haven van Moengo. Zo ook zijn diversekredietcoöperaties actief in het district.Naast deze positieve ontwikkelingen zijn ook tekortkomingengeconstateerd. Deze zijn:1. De Private sector is niet georganiseerd2. Geen duurzame private sector ontwikkeling enwerkgelegenheid3. Onvoldoende ontwikkelingskansen4. Geen afdeling HI5. Geen vertouwen van de bancaire instellingen6. Onvoldoende voorlichting over de financieringsmogelijkheden7. Bureaucratie8. Geen transparant beleid op het gebied van wet en regelgevingvoor private sectorDoor de toename van de bedrijvigheid zal ook het overleg tussen hetlokaal bestuur en de aanwezige ondernemers moeten wordengestructureerd. Zulks geldt ook met betrekking tot het aanbieden vanfaciliteiten aan toekomstige ondernemers om in het district relevanteinformatie in te winnen en formaliteiten af te ronden. Het op eentransparante manier verschaffen van duidelijkheid m.b.t. deinvesteringsfaciliteiten en het vestigingsbeleid is een vereiste. Surinameals land staat niet hoog aangeschreven in de wereld als het gaat om hethebben van een aantrekkelijk investeringsklimaat. Op lokaal niveau zalhierop moeten worden ingespeeld, teneinde toch nog een aantrekkelijkinvesteringsklimaat te scheppen voor potentiële investeerders in hetdistrikt.Naast de lokale ondernemers moet ook worden gewerkt aanpartnerschappen met andere landen. Marowijne is een grensdistrict diehele sterke banden heeft met Frans Guyana. Deze samenwerking moetworden geoptimaliseerd, waarbij de initiatieven voor samenwerkingeen voorrecht moet zijn van het lokaal bestuur. De partnerschappendienen op lokaal niveau te worden afgesloten, waarbij het district directbetrokken is bij de totstandkoming van het partnerschap.DSOP 200824 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 2: Activiteitenmatrix voor Facilitering private sectorDoel: institutionalisering van het partnerschap met de private sector om een zodanig kader te scheppen waarbinnen activiteiten in de privatesector bijdragen aan werkgelegenheidscreatie en daarmede aan de armoedebestrijding in het distrikt MarowijneMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Voorwaarden scheppen voor eenXaantrekkelijk ondernemersklimaat.o Lokaal informatiepunt – onestop window – voorondernemerso Verkort vergunningen beleido Adequate begeleiding enondersteuning van ondernemerso Uitbreiding kredietfaciliteiteno Nieuwe partnerschappengeïdentificeerdo Transparante regelgeving m.b.t.het vergunningenbeleid en decontrole daaropXXXXXPeriode 22012 - 2017XXXXXPeriode 32018 e.v.XXXXXMinisteries/instantieso Lokaal bestuuro KKFo Vakministerieso Overige distrricts stakeholderso Private sectoro BankenFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP II,BankinstellingenKredietcooperaties , AKF ,IFONS en FTBP.Continue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegroting/private sectorVakgerichte scholing en training i.s.mde private sector.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so Vakopleidingeno Principe van ‘Werken enstuderen’ is meetbaar.XXXXXXXXXXXXo Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorDSOP 200825 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneEconomische ontwikkelingAgrarische produktie en Agro industrieVoor Marowijne wordt de agrarische sector als de tweede verdienpootgezien voor duurzame ontwikkeling. Het verder ontwikkelen van dezesector zal de andere sectoren mee helpen ontwikkelen.De internationale marktomstandigheden hebben zich het afgelopen jaarzodanig ontwikkeld, dat wordt gesproken over een ‘foodcrisis’ enwordt op internationale fora gezocht naar mogelijkheden om te werkenaan ‘food security’ (voedselzekerheid).Marowijne beschikt over veel vruchtbare gronden. De schaal waarop deagrarische sector thans wordt ontwikkeld is niet groot te noemen. Hetpotentieel om het doel van voedselzekerheid en voedselsoevereiniteitvoor het eigen distrikt te halen is zeker aanwezig. Mede als gevolg vande gestegen prijzen op de internationale markt is het haalbaar gewordenom op grotere schaal aan agrarische produktie te doen.In de tijden de komende zal de noodzaak voor eigen productietoenemen. Vanwege toename van de wereldbevolking, afname van dezoetwaterreserves, afname van vruchtbare gronden, en toenemendeproductie van gewassen voor biodiesel, neemt mondiaal hetbeschikbare voedsel af en zullen de prijzen voor agrarische produktensteeds verder stijgen.Ook manipulatie van voedsel en slechte kwaliteit van importgoederennopen tot het veiligstellen van voedselsoevereiniteit en voedselveiligheidvoor het distrikt.Beheersing, bescherming en duurzame benutting van de hulpbron c.q.produktiemiddel grond staat daarom centraal in de ontwikkeling van ditdistrict.Voor optimale bescherming, beheersing en exploitatie van debeschikbare grond zal binnen het district een pro-actief beleid gevoerdmoeten worden. Allereerst zal er een goede inventarisatie en analysegemaakt moeten worden van onder andere :1. Het beschikbaar potentieel aan vruchtbare grond(Bodemonderzoek)2. Exploitatiemogelijkheden van de beschikbare arealen ;3. Huidig grondgebruik in het distrikt en in welke vormNa de inventarisatie dient een bestemmingsplan te worden opgesteldmet regeling van beheer en bestuur, welke gedragen en uitgevoerdwordt conform de gemaakte afspraken.Het is duidelijk dat een goede samenwerking tussen de overheid en hetbedrijfsleven van eminent belang is voor de continuïteit van deagrarische sector. De overheid moet een faciliterende en eenDSOP 200826 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijnetoezichthoudende taak vervullen met betrekking tot devoedselveiligheid , produktie en exportmogelijkheden .Het bedrijfsleven dient ervoor zorg te dragen dat men voldoet aan deeisen (HACCP, ISO normen) voor het maatschappelijk verantwoordtondernemen.Startende ondernemers moeten worden begeleid en ondersteund omduurzaam te kunnen ondernemen. Hierbij moet worden gedacht aan hetcreëren van lokale- en buitenlandse afzetmarkten en het intensieverwerken met lokale leveranciers.Om een goed beeld te krijgen van de sector moeten actuele statistiekenbeschikbaar zijn. Deze zijn thans niet beschikbaar.Duurzame economische ontwikkeling hangt nauw samen met defacilitering van de private sector. Enkele van de eerder genoemdeindicatoren gelden ook voor de economische ontwikkeling.Het beschikken over een goede infrastructuur en voldoendeafzetmogelijkheden behoren ook tot de randvoorwaarden voorduurzame economische ontwikkeling.Het district heeft voldoende vruchtbare landbouwgrond. Aardvruchtenworden het meest geproduceerd. Er is ook voldoende landbouwkennisaanwezig en het ministerie van LVV is vertegenwoordigd in hetdistrict.Toch is er geen sprake van een optimaal gebruik van het potentieel. Devolgende tekortkomingen liggen hieraan ten grondslag.1. Geen statistische data over locaties en kwaliteit van debeschikbare landbouwgronden2. Geen bestemmingsplan3. Geen infrastructuur voor agrarische ontwikkeling4. Agrarische voorlichting gebrekkig en incidenteel5. Vervuiling van grondwater door gebruikte methoden6. Shifting Cultivation (Roofbouw); met als gevolg uitputting vanbodem door deze methode van landbouwuitoefening7. Ontbreken landbouwcoöperaties8. Geen duurzame werkgelegenheid9. Geen landbouwonderwijs (vb. 2 de kans onderwijs)10. Geen titel op grond waardoor financieringsproblemen ontstaan11. Stijgende internationale prijzen in relatie tot hogeimportcomponent voor de productie12. SmokkelHet Agrarisch Sectorplan (ASP) van het ministerie van LVV bevatstrategieën om een groot deel van de tekortkomingen op te lossen. Destrategieën zijn: Gender, Institutionele vormgeving,Kennisontwikkeling en verspreiding, Private sector ontwikkeling,Ketenontwikkeling, Landbouwtelling en statistiek, Agrarisch krediet,Binnenland, Veehouderij, Visserij, Tuinbouw, Rijst en Bacoven.Van belang is dat de beschikbare middelen ook worden vrijgemaaktvoor het district Marowijne. Thans is hier weinig of geen sprake van.Naast het ministerie van LVV is de participatie van anderevakministeries zoals HI, ROGB en ATM van belang om detekortkomingen aan te pakken.DSOP 200827 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneAgricultuur binnen de CaricomBij het begin van dit millenium heeft IICA een agromatrix, gekoppeldaan de Millennium Doelen en het Jagdeo Initiatief ontwikkeld voor deCaricom. Hiermee kunnen de verbindingen tussen verwachtingen,acties en prestaties helder in beeld worden gebracht en activiteitenworden geformuleerd. De situatie van de Surinaamse agricultuur wijktniet veel af van de andere landen binnen de Caricom. (zie SWOTanalyses).Voor toekomstige ontwikkeling en evaluatie van deze sectorwordt deze matrix aan dit document toegevoegd.Jagdeo InitiatiefDe 10 beperkingen voor ontwikkeling van landbouw in het Caribischgebied gelden ook voor Suriname.1. Gelimiteerde en geen passende investeringen in landbouw2. Achterhaalde en inefficiënte landbouw en voedselveiligheidssystemen3. Geen onderzoek afgestemd op behoefte4. Gefragmenteerde en ongecoördineerde private sector5. Ontoereikende en ongecoördineerde risico-managementmaatregelen6. Inefficiënte land en waterverdeling en managementsystemen7. Ontoereikende transportmogelijkheden8. Zwak en gefragmenteerde Informatie en marketing netwerken9. Marketing: zwakke verbinding met en participatie vanproducenten in groeiende marktsectoren10. Te kort aan vaardige en getrainde mensen.De opheffing van hier aangehaalde beperkingen zal tot een versterkingvan de konkurrentiekracht van de sector leiden. Binnen de agromatrixvalt het dus in de velden VII, VIII en IX.Voor een aantal van de actiepunten zoals aangegeven in de agromatrixzijn er activiteiten geformuleerd in het DSOP. Verdere uitwerkinghiervan kan gebeuren door een commissie die zich gaat bezighoudenmet het verder uitwerken van het strategisch plan op agrarisch gebied.Een aantal zaken kunnen alleen op nationaal niveau wordengerealiseerd. Met input vanuit de districten kan hier aandacht voorworden gevraagd.DSOP 200828 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneAgromatrix Conceptual FrameworkSystemisch conceptDuurzameontwikkelingbenaderingRurale gebieden Agro voedselwaarde keten Beleidssysteem Strategische doelenEcologischIStimuleren van ecologischverantwoorde methodenIIStimuleer geïntegreerdmilieumanagementIIIBouw een pro-Eco InstitutioneelFrameworkDuurzaamheidCultureel SociaalIVFaciliteren van verhogen vanlevenskwaliteit en toegang totdienstenVOntwikkel vaardigheden, expertiseen innovatieVIStimuleer beleid dat leven enlevensonderhoud verbeterdGelijkwaardigheidEconomisch(productie en handel)VIIStimuleer competitieve ruraleondernemingenVIIIVorm netwerken. Integreer ketensen stimuleer productiviteitIXWerk aan een stimulerendebedrijfsomgevingCompetitiviteitPolitiekInstitutioneelXVersterk public en privatepartnershipsXIVersterk dialoog, relaties enverbindingenXIIStimuleer nationale beleid enexterne samenwerkingGoed bestuurStrategiesch doelenRurale ontwikkelingVoedsel zekerheidVoedsel soevereiniteitPlaats voor agrocultuurDuurzame ontwikkeling vanagrocultuur en ruralegemeenschappenNaar agromatrix van Institute for Inter American Cooperation on Agriculture IICADSOP 200829 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 3: Activiteitenmatrix voor Agrarische produktie en Agro industrieDoel: Het garanderen van de lokale en bijdrage tot de nationale voedselzekerheid en veiligheid en wel zodanig dat deze niet in overwegendemate importafhankelijk zijnMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Opstellen:o Bestemmingsplan beschikbaar XBestemmingsplano Agrarisch plan beschikbaarXLokaal agrarisch beleidsplanPeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantieso Lokaal bestuuro Private sectoro Agrarische sectoro VakministeriesFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesector / ASPCapaciteitsversterking afdeling LVVo Afdeling LVV voorzien van allefaciliteiten om optimaal tekunnen functionerenX X X o Lokaal bestuuro Vakministerie (LVV)Nationale /districtsbegrotingDLGP II / ASPHerstel c.q. aanleg infrastructuuro Infrastructuur hersteldo Productiegebieden ontsloteno OnderhoudsplannenbeschikbaarXXXo Lokaal bestuuro Private sectoro VakministeriesNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorHet accent leggen op ‘maatschappelijkverantwoord ondernemen’.o Toename HACCP en ISOgecertificeerde bedrijveno Toeleveranciers en werknemerszijn merendeels afkomstig uithet district.o Een deel van de winst vloeitterug naar het district voorsociale doeleinden.XXXXXXXXXo Lokaal bestuuro Private sectoro BurgerplatformNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesector.InternationalepartnersDSOP 200830 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneVoorlichtingo Awareness campagneo Voorlichtingscampagne over:- beschikbarekredietfaciliteiten- te gebruiken duurzamelandbouw methodenXXXXXXXXXo Lokaal bestuuro Private sectoro Agrarische sectoro VakministeriesNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesector / ASPStimuleren cooperatievormingo Aantal cooperaties toegenomenmet 10%X X X o Lokaal bestuuro Private sectoro Agrarische sectoro VakministeriesNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesector / ASPContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Statistieken beschikbaaro Afdeling LandbouwstatistiekLVV functioneert optimaalX X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegroting/ ASPVakgerichte scholing en training i.s.m.de private sector.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so Vakopleidingeno Principe van ‘Werken enstuderen’ is meetbaar.XXXXXXXXXXXXo Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesector / ASPDSOP 200831 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBosbouw en HoutverwerkingHet district Marowijne beschikt over houtconcessies, houtexploitantenen houtverwerkingsbedrijven. Laatstgenoemde ondernemers zijn, zoverbekend, niet gecertificeerd waardoor er geen garantie is voor duurzaamgebruik van de hulpbron bos. SBB is wel vertegenwoordigd in hetdistrict, maar het toezicht wordt als onvoldoende ervaren. Thans zijnenkele houtverwerkings -bedrijven gevestigd in woongebieden.De noodzaak voor een goed bestemmingsplan speelt ook in deze sectoreen belangrijke rol als het gaat om optimaal landgebruik. Degeïdentificeerde tekortkomingen luiden als volgt:- De houtkap wordt niet op een duurzame manier uitgevoerd.- Controle op selectieve houtkap ontbreekt.- Onvoldoende voorlichting over rechten en plichten van allestakeholders.- Opraken van de hulpbron door onverantwoorde houtkap.- Smokkel.- Erosie en andere schadelijke milieueffecten a.g.v.onverantwoorde houtkap.Als gevolg van de vele onduidelijkheden in deze sector is het voorbarigom te stellen dat de produktie en de export moeten worden verhoogd.Hieraan voorafgaand zal eerst duidelijkheid moeten komen in o.a.:- het aantal uitgegeven concessies en nog beschikbare grondenvoor houtkap;- de huidige wetgeving en afstemming van deze wetgeving op deinternationale verdragen;- houdt men zich aan de concessie eisen;- zijn de concessiehouders gecertificeerd;- het aantal houtverwerkingsbedrijven en de mate waarin zij zichaan de vergunningseisen houden;- historische en huidige produktie – en exportcijfers;- inventarisatie van de aanwezige houtsoorten en medicinaleplantsoorten;- inventarisatie van de schade aan het milieu en de gevolgen voorde toekomst.Op internationaal niveau is Suriname partij bij de belangrijksteconventies op het gebied van milieu, waaronder de VN – conventiesover Biodiversiteit, Klimaatsveranderingen, Handel in bedreigde Dieren – plantsoorten en ter bescherming van natte ecosystemen. (bron:MOP 2006 – 1011). Deze conventies bevatten regelingen c.q. afsprakenmet betrekking tot het duurzaam en efficiënt gebruikmaken van bossen.Het naleven van deze afspraken voor het behoud van de bossen voor devolgende generaties zal een gezamenlijke inspanning vergen van alleactoren.Het is duidelijk dat door de vele houttransporten ook de infrastructuurvan het district langzaam maar zeker kapot gaat. Van belang is dat deveroorzakers van deze situatie –de houtexploitanten – opdraaien voorhet onderhoud van de wegen. Dit kan door een verordening op testellen op basis van de WRO, die het district in de gelegenheid stelt omheffingen te innen op de houttransporten.DSOP 200832 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 4: Activiteitenmatrix voor Bosbouw en houtverwerkingDoel: Het verhogen van de bijdrage van de bossen aan de lokale en de nationale economie en het welzijn van huidige en toekomstige generatiesmet inachtneming van het behoud van de biodiversiteit.Maatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Transparant uitgifte beleid enevaluatie en aanpassing van hethoutconcessie beleido houtconcessie beleid aangepastaan de standaarden vooroptimaal landgebruik enbosbeheerPeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.X X X o Lokaal bestuuro Private sectoro Vakministerieso NIMOSMinisteries/instantiesFinancieringNationale /districtsbegrotingVerordening voor heffing ophouttransportenCertificering van de houtexploitatie enhoutverwerking.Continue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Verordening opgesteld en inuitvoeringo Middelen in het districtsfondsvoor onderhoud van deinfrastructuurXXXXo Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso Vakministerieso Private sectoro Ondernemers gecertificeerd X X X o Lokaal bestuuro Vakministerieso Private sectoro NIMOSo Statistieken beschikbaaro Gegevens beschikbaar overandere bosproduktenXXXXXXo Internationale organisatieso Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorNationale /districtsbegrotingVakgerichte scholing en training i.s.m.de private sector.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so Vakopleidingeno Principe van ‘Werken enstuderen’ is meetbaar.XXXXXXXXXXXXo Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorDSOP 200833 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneToerismeToerisme wordt door de Regering van Suriname aangemerkt als éénvan de prioriteitssectoren. Marowijne is een grensdistrict en heeft eenrijke historie en dit wordt ook gezien al een goede trekpleister voorzowel lokale als internationale toeristen. Door de binnenlandse oorlogis dit sterk afgenomen. Om daadwerkelijk een inkomstenbron voor hetdistrict te zijn, zal het district daadwerkelijk de potentie van hettoerisme moeten inzien. Een duurzame aanpak van deze sector zalbijdragen aan veiligheid, werkgelegenheid, werven van districtsfondsendoor toeristenbelasting in te voeren. Hierdoor kan o.a. het uiterlijk vande diverse toeristen lokaties worden onderhouden, tourist awarenessprogramma’s worden georganiseerd en trainingen worden betaald t.b.v.de districtsbewoners die werken of willen werken in deze sector.Cultureel en historisch erfgoedHet rijke culturele en historische erfgoed leent zich voor verdereuitbouw van deze sector. Hierbij wordt gedacht aan Galibi en anderenatuurgebieden en aanwezige recreatie en toeristische oorden. Hierdoorontstaan lokale arbeidsplaatsen en komt er ruimte voor lokaalondernemerschap.Grondbeleid en ruimtelijke ordeningVoor werkelijke uitbouw van deze sector is een goede ruimtelijkeordening en een uitgewerkt bestemmingsplan van het district nodig. Ditkan lokaal voorbereid worden waarna het aan de centrale overheidwordt voorgelegd. Grondbeleid behoort immers nog niet tot debevoegdheid van het district.InfrastructuurOok goede infrastructuur is van belang. Betere toegankelijkheid van deoorden en toename van logeergelegenheden zal het bezoekers aantalverhogen. Inkomsten uit deze sector kunnen onder andere gebruiktworden voor onderhoud van wegdek en kunstwerken op detoegangswegen.Jeugd, onderwijs en werkDe sector zal behoefte hebben aan geschoolde arbeiders. Trainingen omte kunnen werken in deze sector biedt vele voordelen:Opvang en begeleiding van drop-outsArmoedebestrijdingVoorkomen van leegloop (stadstrek) van het district.MilieumanagementToerisme is afhankelijk van een schone omgeving en natuurschoon.Afvalbeleid en milieumanagement zijn daarom belangrijke aspectenvoor deze verdienpoot. Kiezen voor ecologisch verantwoorde productiezal de natuur vrijwaren en kan binnen de toerisme sector ook alsattractie worden uitgewerkt;Bescherming van lokale voorwaardenNaast vele voordelen zijn er ook gevaren verbonden aan recreatie entoerisme vooral als er geen wetgeving en controle is op het uitbaten vanrecreatieoorden en toeristische attracties. Een van de gevaren is hetverlies van de eigen culturele identificatie en daarmee verlies vanDSOP 200834 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijnenormen en waarden als ongebreideld toerisme wordt toegestaan.Daarnaast zijn er de gevaren op het gebied van veiligheid engezondheid.Een Toerisme Autoriteit Marowijne (TAM) kan zowel de velevoordelen voor het district op het gebied van toerisme veilig stellen,tevens bescherming bieden voor eventueel nadelige gevolgen. Eén vande taken van de TAC zal ook zijn om een inventarisatie te maken vande touroperators die thans Marowijne als destinatie hebben in hunpakket. Met deze operators moet een regeling worden getroffen dat zij,op basis van een verordening, een vergoeding afdragen in hetdistrictsfonds. Immers is het zo dat zij door middel van de beschikbaretoeristische attracties van het district inkomsten verwerven. Dit valt ookonder het maatschappelijk verantwoord ondernemen.DSOP 200835 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 5: Activiteitenmatrix voor ToerismeDoel: Uitbouwen van recreatie en toerisme mogelijkheden met inachtneming van ecologische, culturele, sociale voorwaarden van het districtMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Instellen Toerisme Autoriteito Toerisme Autoriteit Marowijne XMarowijne en opstellen toerisme is geïnstalleerd en functioneertbeleid marowijneo Toerismebeleid MarowijneXgeformuleerd en in uitvoeringUitvaardigen van een verordeningvoor innen van toerist taxContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Verordening uitgevaardigdo Toerist tax wordt geïndXXPeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesX X o Lokaal bestuuro Vakministeries (TCT)o Private sectoro Burgerplatformo Overige districts stakeholdersXX o Lokaal bestuurXX o Vakministerieso Private sectoro Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorNationale /districtsbegrotingDLGP IINationale /districtsbegrotingUitbouwen samenwerkingsverbandeno Samenwerkingsverbandengeïnstitutionaliseerd en passenbinnen het toerisme beleid vanMarowijneX X X o Lokaal bestuuro Private sectoro Burgerplatformo Overige districts stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorVakgerichte scholing en training i.s.m.de private sector.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so Vakopleidingeno Principe van ‘Werken enstuderen’ is meetbaar.XXXXXXXXXXXXo Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorDSOP 200836 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneHandel en IndustrialisatieTen behoeve van deze sector beschikt Marowijne over grondstoffen,havenfaciliteiten, arbeidskrachten en ondernemers. Voor het optimaalkunnen functioneren van deze sector zijn enkele cruciale factoren vanbelang. Deze zijn:- de faciliteiten die de centrale overheid biedt om het voor lokaleondernemers aantrekkelijk te maken een exportgerichteindustriële onderneming op te zettena. transparante regelgeving gericht op de ontwikkeling van desectorb. investeringsincentivesc. exportkredietverzekering faciliteitd. Voldoende bescherming van lokale ondernemerse. financieringsfaciliteitenf. infrastructuurg. utiliteiten- aanwezigheid van lokale inputs- kennis van internationale kwaliteitsstandaarden- informatie uitwisseling en awareness campagnes m.b.t. deinternationale handelsverdragen en hoe in te spelen op devoordelen van deze Verdragen.- het aanbieden van speciale regionale incentives ominvesteerders uit te lokken zich te vestigen in het distrikt.Op lokaal niveau zullen de burgers actief moeten participeren in hetproduktieproces, door innovatief te zijn en op basis van een goedbestemmingsplan strategische besluiten te nemen voor de ontwikkelingvan deze sector.Met betrekking tot de handel zal zowel op centraal als lokaal niveaueen goede informatiestroom op gang moeten komen over dehandelsmogelijkheden in de regio en de rest van de wereld. Deinformatie moet praktisch en begrijpbaar zijn. Ook hier is de actieveparticipatie van de lokale ondernemers van belang.Er zijn financieringsfaciliteiten, maar deze zijn niet voldoende bekendbij de ondernemers. Het beschikken over een one stop windowfaciliteit is ook voor deze sector een noodzaak. De informatie moet bijhet lokaal bestuur beschikbaar zijn. Dit is één drempel minder.In het district zijn diverse NGO’s die trainingen aan ondernemersverzorgen op het gebeid van o.a. bedrijfsvoering, financieelmanagement , (export)marketingtechnieken .Het sluiten van de bauxiet mijnen is een bedreiging, maar kan ookdirect worden gezien als een kans, aangezien er plannen zijn omkaolien te gaan ontginnen. Het is zaak dat zoals eerder aangegeven deburgers actief moeten participeren en in dit geval voornamelijk bij debesluitvorming omtrent de vraag welke activiteiten zullen wordenontplooid na het vertrek van het bauxietbedrijf..DSOP 200837 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 6: Activiteitenmatrix voor Handel en IndustrieDoel: Effectieve participatie van het district in regionale handels - en economische blokken en versterking van groei van kleinondernemerschappen en diversificatie richting minder prijsgevoelige en meer unieke produkten die sterker kunnen concurreren op deinternationale marktMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesInstelling ‘one window stop’ o One window stop operationeel X o Lokaal bestuuro Private sectorFinancieringNationale /districtsbegrotingMaatschappelijk contract sluiten metde bedrijveno Contract getekendo Implementatie sociaal –maatschappelijke projecten inhet districtXX X Xo Lokaal bestuuro Vakministerieso Private sectoro Overige districts stakeholdersNationale /districtsbegroting/ private sectorAwareness campagnes m.b.t. deinternationale handelsverdrageno Campagnes worden uitgevoerdo Toename exportXXX X o Lokaal bestuuro Vakministerieso Private sectoro Overige districts stakeholdersNationale /districtsbegroting/ private sectorContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso Vakministerieso ABSNationale /districtsbegrotingVakgerichte scholing en training i.s.m.de private sector.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so Vakopleidingeno Principe van ‘Werken enstuderen’ is meetbaar.XXXXXXXXXXXXo Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorDSOP 200838 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneTransportMarowijne wordt doorkruist door de Oost – West verbinding en vormtde grens met Frans Guyana.Het transport vindt veelal plaats in bulkvorm, waarbij gebruik wordtgemaakt van vrachtvoertuigen die ver boven de toegestane asdrukliggen. Als gevolg van geen of beperkte data over toegestane asdruk opde wegen of de brug over de Cottica rivier in relatie tot het in zijngeheel ontbreken van controle op het gewicht van de voertuigen metvolle belading blijft het gissen voor de districts stakeholders. De enigereferenties zijn de wegen die kapot gaan als gevolg van dezebulktransporten en de slechte kwaliteit van de asfaltering.Het ontbreken van een gedegen transportbeleid vormt een bedreigingvoor een duurzame bijdrage van de transport sector aan de economischeontwikkeling. De onderhoudskosten van de wegen nemen alsmaar toe,terwijl de districtsbewoners leiden onder de verslechterdeinfrastructurele omstandigheden. De wegenbelasting is landelijkafgeschaft, maar kan wel door middel van een verordening opdistrictsniveau worden geherintroduceerd. Hierdoor kan het districtfondsen genereren om zelf continue aan onderhoud en verbetering vande infrastructuur te werken op basis van het principe ‘de gebruikerbetaalt’.Invoering van de wegenheffing zal gepaard gaan met een ordening c.q.transportbeleid op lokaal niveau. Hetzelfde geldt voor hetwatertransport. Met de fondsen kunnen o.a. degelijke aanmeersteigersworden gebouwd.De geconstateerde terkortkomingen luiden alsvolgt:1. De meeste wegen zijn niet begaanbaar2. Bermen zijn onveilig3. Politie functioneert niet optimaal4. Niet voldoende parkeerplaatsen5. Geen ordening m.b.t. zwaar transport6. Geen functionele aanmeersteigers7. Weinig of geen verkeersmarkeringen8. Ongecontroleerde doorvoer van hout naar Paramaribo9. Ongecontroleerde doorvoer van benzine naar Albina10. Hoge snelheden op de wegen11. Criminaliteit op de wegen12. Toenemende transportkosten13. Slijtage van de voertuigenIndien in de toekomst de Oost – West verbinding zal wordengerehabiliteerd is het van eminent belang dat er direct eentransportbeleid wordt geformuleerd op lokaal niveau om deduurzaamheid van de weg te garanderen.Bouw en ConstructieDe toename van bedrijvigheid in deze sector is duidelijk waar te nemenin Marowijne. Het is echter ongecontroleerd en vormt derhalve eenbedreiging voor de duurzame ontwikkeling van het district.DSOP 200839 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneHet wettelijk kader ontbreekt:- geen bestemmingsplan- geen ruimtelijke ordening- geen huisvestingsbeleid- bouwwet niet van toepassingLokaal kader vb. Architecten en Ingenieursbureaus zijn niet aanwezigin het district. Zo ook de mogelijkheden om een technische opleidingte volgen.Hiertegenover staat dat voldoende componenten aanwezig zijn om dieinvulling te geven aan de sector waardoor het wel een duurzamebijdrage kan leveren aan de economische ontwikkeling van het district.1. Voldoende land beschikbaar2. Voldoende zelfbouw3. Voldoende bouwmaterialen4. Voldoende bouwvakkers5. Afdeling OW&V aanwezigNutsvoorzieningenEnergie en water zijn basisvoorzieningen voor de duurzame sociaal –economische ontwikkeling van het district en het land.EnergievoorzieningGrote delen van het district zijn aangesloten op het elektriciteitsnet. Zoook zijn de scholen en gemeenschapscentra voorzien van energie. Ditwordt als positief ervaren, maar elk jaar wordt in de jaarplannen enbegrotingen aandacht gevraagd voor oplossing van enkeletekortkomingen:1. Onvoldoende energie in de dorpen langs de oost – westverbinding en de rivieren2. Stroomuitval3. Lange termijn voor aansluiting op het elektriciteitsnet4. Ontbreken van duurzame energievoorziening in dorpenHet ontberen van voldoende energie heeft directe invloed op deschoolprestaties, de communicatie mogelijkheden en de ontwikkelingvan bedrijvigheid.Als mogelijke oplossing voor de vergelegen gebieden dient te wordengekeken naar alternatieve energiebronnen. Concentratie op alleen hydro– energie is een te kostbare oplossing voor deze vergelegen gebiedenwaar ook een grote spreiding van bewoners is.De internationaal stijgende energieprijzen vormen een bedreiging, waartijdig en adequaat op moet worden ingespeeld.DSOP 200840 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneWatervoorzieningHet doel ‘schoon drinkwater’ voor een ieder is gelet op dewaterreserves van Suriname geen illusie. Er zijn voldoendewaterbronnen in het district en tot nu toe voldoende spreiding vanregenwater door het jaar heen.Het waterbeleid wordt niet genoegzaam bekend gemaakt onder debewoners van het district. De geconstateerde tekortkomingen dragen bijaan deze veronderstelling:1. Slechte kwaliteit van water2. BOG niet aanwezig3. Slecht onderhoud van de waterinstallatie4. Geen complete data over aanwezige waterbronnen5. Niet overal aansluiting op het waternetTevens is er geen onderzoek naar de milieueffecten van demijnbouwactiviteiten. Althans er zijn geen gegevens beschikbaar voorde bevolking van het district. In hoeverre er sprake is van schadelijkeeffecten op het milieu i.c. het drinkwater is niet bekend.In vergelijking met energie is water zelfs belangrijker voor een gezondesamenleving. Het ontberen van gezond water heeft directe gevolgenvoor de volksgezondheid.CommunicatiesectorIn Suriname ontbreekt een nationale ICT – Strategie. Om van eenkenniseconomie te kunnen praten is dit een basis vereiste.In het district zijn verschillende faciliteiten aanwezig, waaronder1. Providers2. Internet via GSM3. Computeronderwijs op Moengo (VOJ) – (STOOM)4. Lokaal radiostation5. Lokale krant6. Samenwerking tussen Surinaamse en Franse providers7. Nucleus centrumDe beschikbaarheid van de faciliteiten is echter niet gekoppeld aan eenontwikkelingsstrategie.Door het ontbreken van E- Government is men nog steeds genoodzaaktom naar Paramaribo te gaan voor overheidsdienstverlening.DSOP 200841 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 7: Activiteitenmatrix voor TransportDoel: het totstandbrengen van ordening en verbetering van het Transport- en VerkeerswezenMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesTransportbeleid formulereno Transportbeleid geformuleerd X X X o Lokaal bestuuren in uitvoeringo Vakministerieso Transporteurs / weggebruikerso Overige districts stakeholdersFinancieringNationale /districtsbegroting/ DLGP II /Invoering wegenbelasting middelslokale distriktsheffingen of regionaletoeslageno Verordening van krachto Lokaal wegenbelasting wordtgeïndo Districtsfonds wordt voorzienvan middelen t.b.v onderhouden uitbreiding infrastructuurXXXXXXXo Lokaal bestuuro Vakministerieso Private sectorNationale /districtsbegroting/ DLGP II /transporteurs /weggebruikersContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegrotingDSOP 200842 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 8: Activiteitenmatrix voor Bouw en ConstructieDoel: het optimaliseren van de controle op de bouw en van de dienstverlening ten einde een goed en gezond leefmilieu te creëren alwaar eenkwalitatief hoge woonkwaliteit en hoog woongenot primair staanMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Wettelijk kader formuleren envaststelleno Bestemmingsplano Ruimtelijke ordeningo Huisvestingsbeleido Bouwwet van krachtPeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholdersFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP IIControle op gebruikte materialen vanover de grensContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Controleapparaat functioneertoptimaalX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholderso Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegrotingDLGP IINationale /districtsbegrotingVakgerichte scholing en training i.s.m.de private sector.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so Vakopleidingeno Principe van ‘Werken enstuderen’ is meetbaar.XXXXXXXXXXXXo Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorDSOP 200843 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 9: Activiteitenmatrix voor EnergievoorzieningDoel: optimale energievoorziening voor duurzame sociaal-economische ontwikkeling voor het district in 2010Maatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Energiebeleid formuleren enratificereno Energiebeleid in uitvoeringo Oplossingen voor vergelegengebiedeno Toepasbare alternatieve energieoplossingenPeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholderso EBSFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP IIVoldoende energie leveren voor dedistrictsbewoners, waarbij niet alleenrekening wordt gehouden metvoldoende energieproductie, maarmeer met de uitbreiding v.hdistributienet naar de afgelegendorpen etc; tegen vergoeding voor destroom op kostprijsbasis.Voldoende energie leveren voorindustriële ontwikkelingContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Alle gebieden voorzien vanenergie (regulier of alternatief)o Directe aansluitingen voorbedrijvenX X X o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholderso EBSX X X o Lokaal bestuuro Vakministerieso EBSo Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso Vakministerieso EBSNationale /districtsbegroting/EBSNationale /districtsbegroting/ EBSNationale /districtsbegroting/ EBSVakgerichte scholing en training i.s.m.EBS.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so VakopleidingenXXXXXXXXXo Lokaal bestuuro Overige district stakeholderso EBSNationale /districtsbegrotingDSOP 200844 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijneo Principe van ‘Werken enstuderen’ is meetbaar.X X X DLGP II,/ EBSMatrix 10: Activiteitenmatrix voor WatervoorzieningDoel: het streven naar een adequate water voorziening voor de bevolking van het district in 2010Maatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesWaterbeleid/ planning bekendmaken o Beleid en planning bekend bij X o Lokaal bestuuraan de districtbewonersde districtbewonerso Vakministerieso SWMVoldoende schoon water leveren voorde districtsbewonersContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Alle gebieden voorzien vanvoldoende en schoon watero Overige districts stakeholdersX X X o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholderso SWMo Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP IINationale /districtsbegroting/SWMNationale /districtsbegrotingVakgerichte scholing en training i.s.m.de SWM.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so Vakopleidingeno Principe van ‘Werken enstuderen’ is meetbaar.XXXXXXXXXXXXo Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorDSOP 200845 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 11: Activiteitenmatrix voor CommunicatieDoel: het streven om het district te ondersteunen in zijn transformatie naar een kenniseconomie en het district te voorzien van adequate enkwalitatieve hoge ICT- infrastructuurMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011ICT – strategie formuleren enratificereno ICT wordt uitgevoerd engeïmplementeerd conformstrategieo Beleid en planning bekend bijde districtbewonersPeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesX o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholdersFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP IIVakgerichte scholing en training i.s.m.de private sector.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so VakopleidingenXXXXXXXXXXXXo Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorDSOP 200846 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneRuimtelijke ordening, grondbeleid, regionaleontwikkeling, urbanisatie en ontwikkeling binnenlandIn het district is veel grond beschikbaar. Door het ontbreken van eendegelijk en uitvoerbaar bestemmingsplan is het niet mogelijk om deontwikkeling van het district te plannen. Dit heeft invloed op allesectoren van het district.Grond is de basis waarop de meeste sociale, culturele en economischeactiviteiten van de mens zich voltrekken. Derhalve dient hetgrondbeleid als instrument te fungeren voor de productieontwikkelingin de diverse sectoren, voor het scheppen van zelfontplooiing vanburgers in de diverse regio’s en mede als toetssteen voor hetverantwoord omgaan met het milieu (bron: MOP 2006 – 1011).Uit het bovenstaande wordt weer het belang benadrukt van een goedgrondbeleid.Gebleken is dat in Marowijne er vele tekortkomingen zijn die ertoeleiden dat er geen sprake kan zijn van beleid gericht op duurzaamgebruik van de hulpbron ‘grond’ en de hiermee gepaard gaandeontwikkeling van het district.Enkele van de tekortkomingen zijn:1. Geen transparant beleid m.b.t. gronduitgifte2. Ontbreken bestemmingsplannen3. Advies afhankelijk van verschillende instanties (LVV, DC,Grondinspectie) weegt niet even zwaar.4. Grote achterstand van de verwerking van de aanvragen5. Nog geen totstandkoming van GLIS- wet6. De politiek c.q. regeringsleiders streven het doel zoalsgeformuleerd in het MOP niet na.De tekortkomingen hebben allemaal een verband, aangezien zeallemaal kunnen worden opgelost door een door het district gedragenbestemmingsplan.Hiertegenover staat dat het district zich wel wilt inzetten om dezetekortkomingen op te lossen. De samenwerking tussen het lokaalbestuur en de overige stakeholders van het district is goed, hetgeen debasis vormt voor een positieve verandering.Op het gebied van de regionale ontwikkeling zijn naast de genoemdetekortkomingen voor de ruimtelijke ordening nog enkeleaandachtpunten te noemen nl.1. Onvoldoende contact en samenwerking tussen deoverheidsdiensten2. De structuren functioneren niet optimaal3. Onvoldoende kader4. Faciliteiten onvoldoende voor optimale uitvoering van takenvan de ambtenaren.5. Nog geen Districtsadministrateur in het district MarowijneDSOP 200847 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneVan urbanisatie is weinig sprake. Gedurende en na de binnenlandseoorlog hebben de bewoners het district verlaten. Het district kent welkernen, maar als gevolg van de volgende zaken is er geen urbanisatieop gang gekomen:1. Niet voldoende aandacht voor heropbouw van de kernen na debinnenlandse oorlog2. Niet voldoende ontwikkelingskansen die de mensen inMarowijne houden3. De status van oorlogsgebied is nog niet opgeheven4. Geen aansluitingsmogelijkheden voor VOS’ersIn het district Marowijne zijn er al enkele succesverhalen, die alskatalysator moeten dienen voor de anderen.De ontwikkeling van het binnenland wordt steeds moeilijker door deveranderende klimatologische omstandigheden. De overstromingenhebben gevolgen op lange termijn. Gepleegde investeringen gaanverloren. Zo ook moeten de tradities wijken voor behoud van leven engoed.Door het gebrek aan controle in de goud en bosbouwsector kan ookgeen duurzame ontwikkeling op gang worden gebracht. Alles datplaatsvindt is lokaal en korte termijn. Verder vindt een ernstigeverstoring van de gezagsstructuren in de leefgemeenschappen plaatst.Via de ministeries van RO en LVV zijn middelen beschikbaar voor deAgrarische ontwikkeling in het binnenland. Dit is positief, maar demiddelen moeten ook daadwerkelijk worden aangewend om hetbeoogde doel van de ontwikkeling in het binnenland te bereiken. Hettransformatie proces moet primair zijn.DSOP 200848 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 12: GrondbeleidDoel: Het scheppen van condities om de natuurlijke hulpbron grond efficiënt en effectief in te zetten als basis voor duurzame economische ensociale ontwikkeling als mede ten behoeve van milieubeschermingMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesVaststelling bestemmingsplan o Uitvoerbaar en gedragenX o Lokaal bestuurBestemmingsplano Vakministerieso Overige districts stakeholdersVaststelling structuurplanContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Uitvoerbaar en gedragenstructuurplanX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholderso Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP IINationale /districtsbegrotingDLGP IINationale /districtsbegrotingMatrix 13 : Ruimtelijke ordeningDoel: het tot stand brengen en onderhouden van adequate voorzieningen voor groei en duurzame ontwikkeling van de verschillende ressortenvan het district Dit door zich hoofdzakelijk te richten op 4 aandachtsgebieden het wettelijk kader, urbanisatie, creatie werkgelegenheid enarmoedebestrijdingMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Capacitietsversterking van het lokaalbestuur.o Uitvoerbaar en meetbaarCapaciteitsversterkingsplanopgezet.Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholdersFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP IIDSOP 200849 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneVaststelling bestemmingsplanContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Uitvoerbaar en gedragenbestemmingsplanX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholderso Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegrotingDLGP IINationale /districtsbegrotingMatrix 14 : UrbanisatieDoel: de ontwikkeling van een diensten en activiteiten kern in het districtMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesOpheffing status van oorlogsgebied o Status opgeheven X o Lokaal bestuuro VakministeriesFinancieringNationale /districtsbegrotingVaststelling bestemmingsplano Uitvoerbaar en gedragenbestemmingsplanX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP IIOpzetten mobiliteitscentrumo Mobiliteitscentrum operationeelo Toenameplaatsingsmogelijkheden voorwerkzoekendenXX X Xo Lokaal bestuuro Vakministerieso Private sectoro Burgerplatformo Overige districts stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II/ PrivatesectorVerbetering van het stedelijk klimaato Verbeterde infrastructuuro Verbeterde waterhuishoudingo Verbeterde scholingXXXXo Lokaal bestuuro Vakministerieso Private sectoro Burgerplatformo Overige districts stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II/ PrivatesectorDSOP 200850 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegrotingMatrix 15: Ontwikkeling binnenlandDoel: Het binnenland transformeren van een verzorgings- en toeleveringsgebied naar een welvarend geïntegreerde regio, die alsproductiegebied mede als katalysator zal dienen voor verdere industriële ontwikkeling van MarowijneMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Institutionaliseren rechtspositietraditioneel gezagCapaciteitsversterking private sectori.h.k.v. het transformatieproceso Rechtspositie traditioneel gezaggeïnstitutionaliseerd.o Wettelijk kader vastgelegd envan krachto Trainingen verzorgdo Financieringsmodaliteitenbeschikbaaro Awareness campagnesuitgevoerdPeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.X o Lokaal bestuuro Vakministerieso Traditioneel gezagMinisteries/instantiesX X X o Lokaal bestuuro Vakministerieso Private sectoro Overige districts stakeholdersAgrarische ontwikkeling binnenland o Projecten in uitvoering X X X o Lokaal bestuuro Vakministeries (RO, LVV)o Overige districts stakeholdersVerbetering transport en verdereontsluitingo Transportkosten gedaaldo Betere bereikbaarheid vanvergelegen gebiedenX X X o Lokaal bestuuro Vakministerieso Private sectorFinancieringNationale /districtsbegrotingNationale /districtsbegroting/ DLGP II/Private sectorNationale /districtsbegrotingDLGP II/SectorfondsLVVNationale /districtsbegroting/ DLGP II/DSOP 200851 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijneo Overige districts stakeholdersPrivate sectorControle op ongecontroleerdegoudwinning en houtkap en anderestorende elementeno Orde hersteldo Voorposten van leger en politieX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholdersNationale /districtsbegrotingContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegrotingDSOP 200852 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneSociale en menselijke ontwikkelingArmoedebestrijdingRekeninghoudend met doelen van de Regering en de MDG’s heeft hetdistrict haar eigen visie op armoede en de bestrijding daarvan.Ten behoeve van het district is er niet voldoende data beschikbaar omom aan te geven of en in welke mate sprake is van armoede.De binnenlandse oorlog en de mate van wederopbouw speelt hier ookeen belangrijke rol. In het district is een ‘hossel cultuur’ ontstaan diezowel positief als negatief wordt ervaren. Positief omdat dit aantoontdat de bewoners het er niet bij laten zitten en ontwikkeling nastreven.Negatief omdat hossel vaak ook te maken heeft met illegale enongecontroleerde praktijken.Om de positieve hossel te bevorderen zal ook een goede samenwerkingvan de diverse vakministeries noodzakelijk zijn.Van een optimale benutting van human capital in het district is noggeen sprake. Te weinig werkgelegenheid en te weinig bedrijvigheid inhet district veroorzaakt dat de ontwikkeling van het district achter blijft.Het creëren van werkgelegenheid en praktijkgerichte scholing dienensimultaan te worden aangepakt.Onderwijs en volksontwikkelingGoed onderwijs is het fundament voor ontwikkeling. Werken aan eenkenniseconomie is al gebruik in de rest van de wereld. In Surinameblijkt dat dit proces nog in de kinderschoenen staat.Het district heeft voldoende basisonderwijs faciliteiten. De aanwezigeleerkrachten zijn gemotiveerd. Sinds kort is een onderwijs inspecteurgevestigd in het district. Voortgezet en beroepsonderwijs op middelbaaren hoger niveau ontbreken. De wens c.q. behoefte voor laatstgenoemdeonderwijsmogelijkheden is reeds in enkele jaarplannen van het districtgeuit. Tot heden is hier geen invulling aan gegeven.Enkele andere tekortkomingen zijn:1. Niet genoeg gekwalificeerde leerkrachten2. Gebrek aan dienstwoningen3. Niet voldoende lokalen aanwezig4. Spreiding5. Ouderbijdrage varieert per onderwijsinstantie6. Schooltransport aanwezig maar niet optimaal7. Geen speciaal onderwijs8. Huiswerkbegeleiding niet optimaal9. Niet gemotiveerde leerlingen10. Begeleiding van de ouders niet adequaatDSOP 200853 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne11. Faciliteiten t.b.v. onderwijsinspectie niet optimaal12. kwaliteit van het onderwijs voldoet niet aan de hedendaagseeisen13. besluitvorming op centraal niveau14. verouderd lesmateriaal en leermethodenDoor de slechte sociaal economische situatie in het land vindenregelmatig stakingen plaats. Dit heeft negatieve gevolgen voor hetonderwijsproces. Verder wordt het door de prijsstijgingen, gebrekkigeinfrastructuur, niet optimaal functionerende nutsvoorzieningen steedsmoeilijker om op een normale manier deel te nemen aan hetonderwijsproces.SportSport en lichamelijke opvoeding en bewegingsrecreatie spelen eenbelangrijke rol op individueel -, gemeenschaps, nationaal eninternationaal niveau.Sport is niet aan leeftijd gebonden. Op een latere leeftijd heeft het eenandere karakter, nl. gezond blijven. Op jongere leeftijd moet sportstructuur hebben. De jeugd moet de mogelijkheden worden gebodenom iets te kunnen bereiken met sport.In het district worden diverse sporten beoefend en zijn ersportverenigingen aanwezig, maar gediplomeerde sportleraren envoldoende geschikte sportfaciliteiten ontbreken.De sportcompetities tussen de sportverenigingen van Marowijne en deFranse kant moeten structureel worden aangepakt, waarbij naast deuitwisseling van sport ook een uitwisseling van kennis en cultuur kanplaatsvinden.Overall ontbreekt een nationaal sportbeleid, waardoor deze menselijkehulpbron niet optimaal wordt benut en derhalve verloren gaat. HetStaatsolie sportfonds biedt enkele mogelijkheden, maar dit fonds zouniet de enige, maar één van de vele beschikbare fondsen moeten zijnvoor de ontwikkeling van de sport in Suriname.CultuurCultuur is de drager van tradities en instigator van verandering.In hetdistrict Marowijne zijn diverse culturen aanwezig. Er is ook sprake vancultuuruiting en respect voor elkaars cultuur. Verder zijn er ookOrganisaties die zorgen voor overdracht van kennis van de cultuur.Waar het echter aan ontbreekt zijn faciliteiten voor het gezamenlijkbeoefenen c.q. uitdragen van cultuur en een cultuurbeleid.De verwestering van de jeugd vormt een bedreiging voor het kunnenvoortzetten van tradities.Cultuur hangt nauw samen met toerisme. Hier dient binnen het cultuuren toerismebeleid specifieke aandacht aan te worden besteed.DSOP 200854 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneGezondheidszorgGezondheid vormt de kern van duurzame ontwikkeling. Zie hiervoorook de samenhang tussen schoon drinkwater en de volksgezondheid.In het district zijn m.n. in Moengo en Albina voldoende faciliteitenaanwezig.1. Gezondheidscentrum en hulppoliklinieken aanwezig2. Preventieve gezondheidszorg aanwezig3. Sociale kaarten/SZF4. Ambulance5. Apotheken6. Traditionele geneeswijze7. Ziekenhuizen aanwezig8. Vroedvrouwen9. HIV / AIDS voorlichtingDe geconstateerde tekortkomingen zijn:1. Bemensing niet adequaat2. Geen middagpoli3. Ziekenhuizen functioneren niet optimaal4. Voorlichting niet optimaal5. Transport van en naar de poli vanuit de dorpen niet optimaal6. Dienstverlening niet optimaal7. Niet alle medicijnen beschikbaar8. Geen specialisten9. Geen data beschikbaar over HIV besmettingen10. Geen algemen gezondheids data beschikbaarAls gevolg van het feit dat BOG niet adequaat functioneert vindt ergeen structurele monitoring en data verzameling plaats. Dit ook inhet kader van HIV/Aids.De slechte sociaal economische situatie vormen bedreigingen voor degezondheid van de bewoners van het district.NGO’s en het burgerplatform zijn actief bezig te werken aan deawareness.WelzijnsbevorderingDe Regering heeft als een van haar hoofddoelstellingen het vestigenvan een sociaal rechtvaardige samenleving, waarin allen daadwerkelijkgelijke rechten en kansen hebben, in het bijzonder de minderdraagkrachtigen en andere kwetsbare groepen.In het district is een afdeling van het ministerie van SOZAVO en Vgaanwezig en zijn verschillende NGO’s werkzaam op het gebied vanwelzijnsbevordering.De geconstateerde tekortkomingen zijn:1. Samenwerking tussen organisaties zwak2. Zwakke voorlichting3. Financiële uitkering niet voldoendeDSOP 200855 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne4. Geen uitvoeringscapaciteit om de wetgeving voorgehandicapten en senioren adequaat uit te voeren5. Te weinig aangepaste werkgelegenheid6. Te weinig aangepaste scholing7. Weinig voorlichting over beschikbare faciliteiten en middelen8. In het district is het niet zichtbaar dat de projecten er zijn9. Gebrek aan data mbt doelgroepen10. Geen bejaarden tehuizen11. Geen opvang voor mensen met beperkingen12. Geen gekwalificeerd kader13. Geen infrastructuur voor personen met een beperkingKort samengevat kan worden gesteld dat veel zal moeten wordengedaan om het doel zoals omschreven in het MOP: “het garanderen vanbasis zekerheden aan personen en huishoudens die tijdelijk ofstructureel niet in staat zijn een eigen inkomen te verwerven” tebereiken.HuisvestingHet hebben van een ‘dak boven je hoofd’ is een basis behoefte. InSuriname is het kunnen beschikken over een eigen huis op een eigenstuk grond weggelegd voor een kleine groep. De beschikbaarheid,procedures en politiek maken het haast onmogelijk om op eentransparante manier invulling te kunnen geven aan dezebasisvoorwaarde voor economische en sociale ontwikkeling.In het district zijn voldoende inputs aanwezig om te werken aan deoplossing:1. Voldoende land beschikbaar2. Voldoende zelfbouw3. Voldoende bouwmaterialen4. Voldoende bouwvakkersIn de dorpen is er en goed functionerend toewijzingssysteem.Door de volgende tekortkomingen worden de oplossingen van deproblemen vertraagd:1. Geen huisvestingsbeleid2. Geen ruimtelijke ordening3. Geen bouwvergunningvereiste c.q. bouwwet niet van toepassing4. Geen adequate infrastructuur5. Geen betrokkenheid van districts stakeholders bij het uitgiftebeleid.6. Uitgifte van grond vindt centraal plaats en is niet transparant7. LISP dreigt te worden stopgezet8. Internationale prijsstijgingen9. Afdeling huisvesting niet aanwezig in het districtJeugdDe jeugd is de toekomst van morgen. Het is daarom van belang datdeze groep op zo een manier wordt begeleid dat zij daadwerkelijk dezeDSOP 200856 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijnefunctie kunnen vervullen. Uit de statistieken blijkt dat het district veeljeugdigen telt.Als positieve bouwstenen voor een goede begeleiding van deze groepkunnen worden genoemd:1. Activiteiten op het gebied van 2 de kans onderwijs2. De jeugd is actief bij evenementen3. Gezonde jongeren4. Creatieve en talentvolle jongeren5. Afdeling Jeugdzaken aanwezig6. Jeugdparlementariers7. Jongerenorganisaties13. Sociaal – economische situatie14. Toename grensoverschrijdende criminaliteitBij veel van de genoemde tekortkomingen ontbreekt de data om tekwantificeren.Naast de vorengenoemde positieve aspecten zijn er veletekortkomingen waar aan moet worden gewerkt:1. Financiële draagkracht van de ouders is niet voldoende2. Onvoldoende aandacht van de ouders3. Peer pressure4. Geen goede family planning5. Onvoldoende (vervolg)onderwijsmogelijkheden6. Onvoldoende werkgelegenheid7. Gebrekkige recreatie mogelijkheden8. Slecht gemotiveerde jongeren9. Afdeling Jeugdzaken functioneert niet optimaal10. Veel tienermoeders11. Hangjongeren12. DropoutsDSOP 200857 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 16: ArmoedebestrijdingDoel: Vermindering van armoede met 4,4% per jaar en met 22% in 2010, in lijn met de MDG voor armoedebestrijding ( het aantal mensendat in armoede leeft moet in 2015 ten minste tot de helft zijn teruggebracht ten opzichte van 1990Maatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Creëren werkgelegenheido Mobiliteitscentrum operationeelo Structureel overleg met lokaleondernemers en bedrijveni.v.m.werkgelegenheidsvraagstukkenPeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.XX X XMinisteries/instantieso Lokaal bestuuro Private sectoro Overige districts stakeholdersFinancieringNationale /districtsbegroting/ private sectorVakgerichte scholing en training i.s.m.de private sector.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so VakopleidingenXXXXXXXXXXXXo Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorMatrix 17: OnderwijsDoel: In 2015 moeten alle kinderen, jongens en meisjes, toegang hebben tot kwalitatief hoogstaand onderwijs, zal het onderwijs- enopleidingstelsel in staat zijn zich gemakkelijk aan te passen aan de veranderende wereld van arbeid, en zal levenslang leren worden bevorderdMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesBijscholing onderwijzerskorps o Permanente bijscholingX X X o Lokaal bestuuroperationeelo Vakminsteries (MINOV)o Overige districts stakeholdersMiddelbaar en hoger onderwijsaanbiedeno Middelbare school gebouwd enoperationeelX o Lokaal bestuuro Vakminsteries (MINOV)FinancieringNationale /districtsbegroting/ SectorfondsMinovNationale /districtsbegrotingDSOP 200858 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijneo Hogeronderwijs via distancelearning beschikbaarXo Overige districts stakeholderso ADEK/ DLGP II, /SectorfondsMinovIntroductie nieuwe leermethoden diekwalitatief en kwantitatief voldoenaan de eisen van de tijdo Nieuwe leermethodengeïntroduceerdX o Lokaal bestuuro Vakminsteries (MINOV)Nationale /districtsbegroting/ SectorfondsMinovVakgerichte scholing en training i.s.m.de private sector.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so VakopleidingenXXXXXXXXXXXXo Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholderso MINOV, ATMNationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorMatrix 18: SportDoel: Verhogen van bijdragen van sport aan fysieke en geestelijke vorming en welzijn van de gemeenschap van MarowijneMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesCapaciteitsversterking afdeling sport o Afdeling sport en jeugdzaken X o Lokaal bestuuren jeugdzakenfunctioneert optimaalo Vakminsteries (MINOV)oFormuleren en vaststellen Sportbeleid o Sportbeleid in uitvoering X o Lokaal bestuuro Vakminsteries (MINOV)o Overige districts stakeholdersFinancieringNationale /districtsbegrotingNationale /districtsbegrotingOpleiden sportlerareno Elke school en sportverenigingheeft de beschikking over eengediplomeerde sportleraar.X o Lokaal bestuuro Vakminsteries (MINOV)o Overige districts stakeholdersNationale /districtsbegrotingDSOP 200859 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneHerintroductie gestructureerdelichamelijke opvoeding op de scholeno Lichamelijk opvoeding geherintroduceerdX o Lokaal bestuuro Vakminsteries (MINOV)o Overige districts stakeholdersNationale /districtsbegrotingOpzetten van kwalitatievesportfaciliteiteno 2 Multifunctionele sportcentragebouwd en operationeelX o Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholderso Vakministeries (MINOV)Nationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorMatrix 19: CultuurDoel: Vergroten van de mogelijkheden van alle burgers om vrijelijk deel te nemen aan het cultureel leven van MarowijneMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Formuleren en vaststellenCultuurbeleidPeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantieso Cultuurbeleid in uitvoering X o Lokaal bestuuro Vakminsteries (MINOV)o Overige districts stakeholdersFinancieringNationale /districtsbegrotingFondsenwerving voor behoudcultureel erfgoedo Voldoende fondsen beschikbaarom geselecteerde objecten vanCulturele waarde te behouden.X o Lokaal bestuuro Private Sectoro Overige districts stakeholderso PartnerschappenNationale /districtsbegroting/ ExternefinancieringOpzetten van multifunctionelebuurtcentrao 2 Multifunctionele buurtcentragebouwd en operationeelX o Private sectoro Lokaal bestuuro Overige district stakeholderso Vakministeries (MINOV)Nationale /districtsbegrotingDLGP II, privatesectorDSOP 200860 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 20: GezondheidszorgDoel: Het waarborgen van de beschikbaarheid, bereikbaarheid en kwaliteit van de gezondheidszorg met als doel de gehele bevolking in eenoptimale gezondheidstoestand te houden cq brengen.Maatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Operationalisering ziekenhuis teMoengoVestigen BOG kantoorSamenwerkingsverband met FranseartsenVerbetering toegangkelijkheid tot degezondheidszorg voor vergelegengebieden.o Ziekenhuis operationeel metvoldoende gekwalificeerdpersoneel en specialisten.o Optimaal functionerend BOGmet voldoende gekwalificeerdpersoneel.o Samenwerking geformaliseerdo 4 uitwisselingsprojecten perjaaro Infrastructuur ingericht,gezondheidszorg beschikbar enbereikbaar voor een iederPeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesX o Lokaal bestuuro Vakminsteries (VG)o Overige districts stakeholdersX o Lokaal bestuuro Vakminsteries (VG)o BOGo Overige districts stakeholdersX X X o Lokaal bestuuro Vakminsteries (VG)o Overige districts stakeholderso Franse autoriteitenX o Lokaal bestuuro Vakminsteries (VG)o Overige districts stakeholdersFinancieringNationale /districtsbegroting/Sectorfonds VG/ overige externefinanciersNationale /districtsbegroting/SectorfondsVG/ overigeexternefinanciersNationale /districtsbegroting/SectorfondsVG/ overigeexternefinanciersNationale /districtsbegroting/ SectorfondsVG/ overigeexternefinanciersDSOP 200861 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneAwareness campagnes HIV / AidsContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o 4 Campagnes per jaar in hetdistrictX X X o Lokaal bestuuro Vakminsteries (VG)o Overige districts stakeholderso Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegroting/ SectorfondsVG/ overigeexternefinanciersNationale /districtsbegrotingVakgerichte scholing en training.o Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so VakopleidingenXXXXXXXXXo Lokaal bestuuro Overige district stakeholderso VGNationale /districtsbegrotingDLGP II /sectorfonds VG/overige externefinanciersMatrix 21 : WelzijnsbevorderingDoel: het garanderen van basis zekerheden aan personen en huishoudens die tijdelijk of structureel niet in staat zijn een eigen inkomen teverwervenMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesRegeringsbeleid voor mensen met een o Ditrcitsbeleid geformuleerd X o Lokaal bestuurbeperking vertaald naar het districto Vakministerieso Overige districts stakeholdersCapacitietsversterking van devertegenwoordiging van SOZAVO,VG en de werkzame NGO’so Uitvoerbaar en meetbaarCapaciteitsversterkingsplanopgezeto Personeel van de instantiesXX X Xo Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholdersFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP IINationale /districtsbegrotingDLGP IIDSOP 200862 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijnegetraind n diverse aspecten vanhet welzijnswerkVerbetering van de voorzieningenvoor mensen met een beperkingVakgerichte scholing en training.o Het beschikbaar budgettoereikendo Opvang voor drop outs, drugsen alcoholverslaafdeno Opvang voor kinderen met eenbeperkingo Opvang voor volwassenen meteen geestelijke of lichamelijkebeperkingo Bijzonder onderwijso Geen taboesfeer rond depersonen met een beperkingo Adequate infrastructuur voorpersonen met een beperkingo Elke ressort voorzien van eenwijkkantooro Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so VakopleidingenXXXXXXXXXXXXXXXXXo Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholderso Lokaal bestuuro Overige district stakeholderso SOZAVONationale /districtsbegrotingDLGP IINationale /districtsbegrotingDLGP IIContinue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.o Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegrotingDSOP 200863 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneMatrix 22 : HuisvestingsbevorderingDoel: het bereikbaar maken van adequate huisvesting voor alle huishoudens in het districtMaatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011o Uitvoerbaar en gedragenbestemmingsplan en ruimtelijkeorderingVaststelling:BestemmingsplanRuimtelijke orderningVan toepassing verklaring bouwwetUpgraden infrastructuurTransparant maken uitgifte beleido Bouwwet is van krachto Lokaal bestuur ziet toe opnaleving bouwweto Ontsluiting conformbestemmingsplan en ruimtelijkeordeningo Bouwrijpe kavels voorzien vanaansluitingsmogelijkhedent.b.v. nutsvoorzieningenbeschikbaaro Uitgifte beleid conformbestemmingsplan en ruimtelijkeordeningo District betrokken bijbesluitvorming over uitgiftePeriode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholdersX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholdersX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholdersX o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholdersFinancieringNationale /districtsbegrotingDLGP II /SectorfondsHuisvestingNationale /districtsbegrotingDLGP II /SectorfondsHuisvestingNationale /districtsbegrotingDLGP II /SectorfondsHuisvestingNationale /districtsbegrotingDLGP II /SectorfondsHuisvestingFinancieringsfaciliteiten t.b.v.huizenbouwo Informatiepunt bij de diverseressortskantoren over debeschikbareX X X o Lokaal bestuuro Vakministerieso Overige districts stakeholdersNationale /districtsbegrotingDLGP II /DSOP 200864 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneVakgerichte scholing en training.Continue data verzameling tenbehoeve van het voeren van goed entransparant beleid.ofinancieringsfaciliteiteno Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so VakopleidingenXXXXXXXXXo Financieringsinstellingeno Lokaal bestuuro Overige district stakeholderso Private sectoro Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesSectorfondsHuisvesting /Private sectorNationale /districtsbegrotingDLGP II /SectorfondsHuisvestingNationale /districtsbegroting/ SectorfondsHuisvestingMatrix 23 : JeugdDoel: maximale ontplooiing van de maatschappelijke positie van de jeugd.Maatregelen / activiteiten Indicatoren Periode 12008 - 2011Periode 22012 - 2017Periode 32018 e.v.Ministeries/instantiesContinue dataverzameling ten behoeve o Statistieken beschikbaar X X X o Lokaal bestuurvan het voeren van goed eno Overige districts stakeholderstransparant beleid.o Vakministerieso JeugdparlementFinancieringNationale /districtsbegrotingBevorderen van de betrokkenheid vanjongeren bij het besluitvormingsprocesvan het districto Vaste participatie vanjeugdparlementariërs bijvergaderingen van hetdisitrcitsbestuurX o Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso Vakministerieso JeugdparlementNationale /districtsbegrotingVermindering van het aantal dropouts,drugsgebruikers en verslaafden enjeugdcriminaliteito Dropouts gereduceerd met X%o Jeugdcriminaliteit gereduceerdmet X%XXXXXXo Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso VakministeriesNationale /districtsbegrotingDSOP 200865 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijneo Drugsgebruik en verslavinggereduceerd met X%X X X o JeugdparlementBevordering jongerenbuurtwerk envoorlichting over het maatschappelijkbelang van betrokkenheidVakgerichte scholing en training.o Aantal buurtorganisaties enjeugdige buurtwerkers stijgtjaarlijks met X%o Studie – enhuiswerkbegeleidingo Jongerenbeurso Trainingsfaciliteiteno Trainingsprogramma’so VakopleidingenXXXXXXXXXXXXXXXXXXo Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso Jeugdparlemento Lokaal bestuuro Overige districts stakeholderso Vakministerieso Jeugdparlemento Private sectorNationale /districtsbegrotingNationale /districtsbegroting/ private sector* het percentage kan pas worden bepaald na uitvoering van een baseline studie.DSOP 200866 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBIJLAGENBijlage 1:Samenstelling commissie ........................................................................................................................................................................... 67Bijlage 2: Organogram van Marowijne ...................................................................................................................................................................... 68Bijlage 3: Activiteiten per beleidsdomein en begroting ....................................................................................................................................... 69Bijlage 4: Triple P........................................................................................................................................................................................75Bijlage 5: Teksten ter inspiratie................................................................................................................................................................................... 77Bijlage 6: Opdrachten bij presentatie ....................................................................................................................................................................... 80Bijlage 7: SWOT analyses ............................................................................................................................................................................................. 83Bijlage 8: Handout presentatiesDSOP 200867 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBijlage 1:Samenstelling commissieNr Naam Functie1 M. Obergh BPC2 S. Hek SOIP3 P. Bhagwandien SOIP4 A. Leewani BPC5 S. Pinas – Corinde BPC6 R. Kwasie BPC7 O. Dominie DR8 L. Cambiel DR/BIC9 L. Paloedja DR10 A. Djoe BPC11 I. Lino RR12 S. Pinas RR13 O. Mersing RR14 T. Akaso RR15 A. Lonswijk RR16 R. Clemen DB / inspecteur MINOV17 R. Wongsopawiro ROGB18 E. Kana DR19 S. Hunswijk BIC20 W. Jordan ADS21 P. Dominie LVV22 I. Pinas DS/DADSOP 200868 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneDSOP 200869 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBijlage 2MAROWIJNEActiviteiten per beleidsdomein en begrotingVerordeningenBeleidsdomein Verordening Financier Begroting in SRDDuurzaam beheer water1. Instellen Water Autoriteit Agrarisch Sector Fonds 280.000Marowijne en Waterschap2. Heffingen op water gebruik envervuiling van oppervlaktewater voor districtfonds3. Heffing op winnen vanbronwaterToerismeInstellen Toerisme Autoriteit Min TCT 25.000MarowijneToerismeVerordening toerisme heffingen ook Districtbegroting10.000op boottoerisme en watersportrecreatieOndersteuning vanuit Min.R.O.Transport Verordening wegbelasting heffing Districtbegroting10.000Ondersteuning vanuit Min.R.O.Bosbouw Verordening heffing houttransport DistrictbegrotingOndersteuning vanuit Min.R.O.10.000DSOP 200870 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneTraining/voorlichting/ CapaciteitsversterkingBeleidsdomein Training/voorlichting/ Capaciteitsversterking Financier Begroting SRDDecentralisatie en bestuur Voorlichting over decentralisatie en WRO aan alle structuren DLGP II 75.000Decentralisatie en bestuur Capaciteitsversterking van het lokale bestuur en de overige structuren DLGP II 150.000Facilitering private sector Vakgerichte trainingen en mogelijkheden voorwerken en leren Private Sector,Begroting100.000Agrarische sectorAgrarische sector enwelzijnsbevorderingVoorlichting/Trainingen over:• Kredietfaciliteiten• Duurzame landbouw methoden• Loopbaan in agrarische sector• Voordelen van coöperatievormingStimuleren van zelfvoorziening op gebied van voeding• Trainingen in aanleg erfcultuur• Kookcursussen• Trainingen gezonde voedingMINOV/ATMAgrarischsector Fonds/NGO’sNationaleBegroting/NGO’sAgrarische sector Trainingen in aquacultuur 25.000Alle productiesectoren en water Vakgerichte scholing en training i.s.m. de private sector. En leer en werk Betrokken100.000en energieopleidingenvakministeriesPrivate sectorHandel en industrialisatie Awareness campagnes m.b.t. de internationale handelsverdragen Begroting HI 35.000Onderwijs en jeugd Voorlichting en begeleiding van ouders ivm opvoeding Begroting50.000MINOVOnderwijs en jeugdVakonderwijs en “on the job” training op het gebied van deIdem 100.000verdienpoten van Marowijne50.00050.000DSOP 200871 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneSport Opleiden sportleraren Idem 50.000AlgemeenBurger informeren over voorgenomen beleid op de verschillende Districts50.000beleidsgebieden.Voor jeugdigen aparte sessiesBegrotingOnderzoekBeleidsdomein Onderzoek Financier Begroting inSRDDecentralisatie en Tevredenheid enquêtesDistrictbegroting25.000bestuurDLGP IIDecentralisatie en Bereik en besef meten van voorlichtingscampagnes over decentralisatie en WRO Districtbegroting25.000bestuurDLGPIIAgrarische sector Inventarisatie voor mogelijkheden en belangstelling voor aquacultuur als Betrokken ministeries 10.000rehabilitatie voor uitgemijnde gebiedenDuurzaam beheer water Water inventarisatie:Nationale Begroting 50.000o Waterbeschikbaarheid in kaarto Status natte infrastructuur in kaarto Status afvalwater in kaarto (potentiële) bronnen van vervuiling geïdentificeerdo Waterbeheersingsystemen geïnventariseerdBijna alleContinue data verzameling ten behoeve van het voeren van goed en transparant District Begroting150.000beleidsdomeinen beleid.Betrokken MinisteriesArmoedebestrijding Inventarisatie omvang armoedeDistrict Begroting15.000Naar het stimuleren van zelfvoorziening op gebied van voedingBetrokken MinisteriesOnderwijs en jeugd Inventarisatie van drop-outs en werkloosheid District Begroting15.000Betrokken MinisteriesPrivate sector Inventariseren van actoren in de private sector District BegrotingBetrokken Ministeries eninstanties25.000DSOP 200872 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneFormuleren van beleidsplannenBeleidsdomein Formuleren van beleidsplannen in commissieverband Financier Begroting inSRDRuimtelijke Ordening enOpstellen van een gedragen ruimtelijke ordening enDistrictsbegroting 35.000bestemmingbestemmingsplanAgrarische sector Opstellen lokaal agrarisch beleidsplan Idem 15.000Toerisme Opstellen toerisme beleidsplan Marowijne Idem 15.000Sport en recreatie Formuleren en vaststellen Sportbeleid Idem 15.000Communicatie ICT strategie formuleren Idem 15.000Energie Energiebeleid formuleren Idem 15.000Instelling autoriteitBeleidsdomein Instelling autoriteit Financier Begroting in SRDWater Instellen Waterschap Marowijne Agrarisch Sector Fonds 25.000ToerismeInstellen Toerisme AutoriteitMarowijneMin. TCT/ private sector 25.000DSOP 200873 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBelangrijke andere activiteiten:Beleidsdomein Activiteit Financier Begroting in SRDFacilitering private sector Maken van een brochure van de Districtsbegroting en private25.000faciliteiten die het district kanbieden aan geïnteresseerdeinvesteerderssectorInstellen van ‘one window stop’ Districtsbegroting en KKF 15.000voor ondernemersSluiten van MaatschappelijkContract met ondernemersDistrictsbegroting en privatesector10.000DSOP 200874 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneInkomsten mogelijk uit:Activiteit Instantie die het geld int Betaler Verwachtbare jaarlijkseinkomsten in SRDInnen huurwaarde belasting Afd. Inkomsten Alle huiseigenaren in Marowijne PMHeffingen op water gebruik envervuiling van oppervlakte waterHeffing op toerisme en recreatieDAVia attracties en accommodatiesen rechtstreeks van touroperatorsAlle huishoudensOndernemersIndustriële gebruikers,Landbouwers, Ondernemers uit detoerisme en recreatiesectorAlle bezoekers in het districtHeffing op wegbelasting van zwaarTransporteurs van bouwmaterialen PMtransportHeffing op houttransport Transporteurs van hout PMPMPMDSOP 200875 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBijlage 3: Triple P indicatorenPEOPLE PLANET PROFITSociale cohesie Milieuverontreiniging Intensiteit van de economiecontact familie & vrienden autovervuiling t.o.v. bevolking brp per werknemerrestaurantbezoek afvalkosten werkgelegenheidsfunctieactief in vereniging afvalscheiding investeringen bedrijvenéénpersoons huishoudens geluidsbelasting intensiteit bedrijventerreinenopkomst verkiezingen autovervuiling t.o.v. oppervlakte zakelijke verplaatsingenmestproductieVeiligheid & gezondheid Natuur en landschap Ondernemingsklimaatervaren gezondheid natuurlijkheid Bereikbaarheidmedische consumptie reliëf beschikbaarheid bedrijventerreinensterftecijfer historische kenmerkendheid Opleidingsniveau beroepsbevolkingzorgaanbod horizonvervuiling studenten HBO & WOwachtlijsten stedelijkheid Zelfstandigengeweldsdelicten & vernielingen bebouwd gebiedverkeersveiligheidWoonklimaat Kracht van het bedrijfslevenculturele voorzieningen Productiestructuurwinkelvoorzieningen Bedrijfsdynamiekhorecavoorzieningen Exportgerichtheidsportvoorzieningen Investeringsbereidheidscholentevredenheid woonomgeving Sociaal-economische welvaartVraagdruk woningen HuishoudeninkomenLage inkomensVoertuigen bezitDSOP 200876 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneWerkenden t.o.v. bevolkingWerkloosheidberoepsniveauDSOP 200877 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBijlage 5: Teksten ter inspiratieStimuleren van duurzame samenlevingenHet instituut voor locale zelfvoorziening (ILSR) is een kleine organisatie meteen opmerkelijke aanpak om duurzame gemeenschappen te promoten.Het gerenomeerde tijdschrift RAIN heeft beschreven als een organisatie die“harde nummers plakt op zachte dromen”Sinds haar oprichting heeft ILSR jaarlijks de feasibility van een toenemendaantal gemeenschappen onderzocht en daarbij een opmerkelijke hoeveelheidrijkdom gegenereerd van lokale hulpmiddelen.In hun begin jaren hebben ze zich vooral gericht op hun omgeving inWashington DC.Hun stadsbehuizing gebruikte de organisatie als werkmodel voor hun ideeën.Op de daken werden hydroponic tuinen met zonnecollectoren aangebracht. Inde kelders werd een commercieel bedrijf voor gro pesi aangelegd en eencompost toilet. De inkomsten stromen en patronen van eigenaarschap binnende gemeenschap werden bestudeerd en er werd ondersteuning verleend in deopbouw van coöperatieve bedrijven.Later werd hun focus vergroot en warden hele steden en regio’s onder de loepgenomen. Toen breidde de samenwerking zich uit tot op lokaal en antionaaloverheids niveau. Toch bleef de aandacht bij gemeenschapsprojecten,netwerking met grassroots organisaties, kleine bedrijven, boeren en lokaleoverheden.IN 1974 was het conceptueel kader van ILSR volledig nieuw. Zij waren deeersten die systematisch het concept van zelfvoorziening toepasten in urbanegebieden tot die tijd werd dit concept alleen toegepast in rurale gebieden.ILSR bood een visie van duurzame, zelfvoorzienende steden, die optimalgebruik maakten van hun locale menselijke, financiële en natuurlijkehulpbronnen. Deze visie sneed dwars door de traditionele ecologische,economische ontwikkeling en gemeenschap ontwikkeling strategieën.In 1978 en 1980 werd door middel van twee ILSR studies heel concreet hetconcept van economische “lekkages” zichtbaar gemaakt.ILSR was de eerste organisatie die de moeite nam om heel nauwkeurig destroom van energie, gerelateerd aan geld te volgen doorheen destadseconomie.In hun rapport "Planning for Energy Self-Reliance: The Case of the District ofColumbia" concludeerden ze dat van elke energy dollar 85 cent uit degemeenschap verdween. Dit was een veel groter verlies dan in welk anderhuishoud uitgavenpatroon vastgesteld kon worden.Hieruit werd de conclusie getrokken dat energiebehoud een grote rol diende tespelen in strategieën voor urbane ontwikkeling.In 1980 was ILSR de eerste die de energie behoudende potentie van zonneenergie bepaalde voor een grote stad (Baltimore) and zij waren een van deeerste groepen die formeel voor een commissie van NUTS voorzieningenDSOP 200878 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijneverklaarden dat investeren in energiebehoud een goedkoper alternatief is daninvesteren in nieuwe energie voorzieningen.ILSR onderzocht ook de geldstroom van een buurtfranchise (in dit geval McDonalds). Door dit onderzoek werd duidelijk dat van de $750,000 die debuurtbewoners daar uitgaven, ongeveer 66% niet alleen uit de buurtwegvloeide, maar uit de gehele stad. Tegengesteld aan de conventioneleovertuiging dat deze ondernemingen werkplaatsen creëren werd duidelijk datelke keer dat een fast food restaurant werd geopend er banen verdwenen in degemeenschap.ILSR is er altijd van overtuigd geweest, dat juiste beleidskeuzes ervoorkunnen zorgen dat gemeenschappen veel productiever worden. Hun werk opgebied van energie en afval bewijst deze overtuiging.ILSR definieert afval niet alleen als “dingen die we niet meer gebruiken”maar ook als “hulpbronnen die we ongebruikt laten liggen”.Ten aanzien van solid waste, heft ILSR altijd naar voren gebracht dat dit eenkostbare hulpbron is, die als het word gebruikt een waardevolle hulpbronvormt voor locale economiën. Eind 70 begin 80 was ILSR de voornaamstenationale groep die locale CBO’s ondersteunde in hun strijd tegenafvalverbrandingsovens. Midden van de jaren 80 werd door de ILSRtrainingen aan lokale bevolking de bouw van 150 grootschaligeafvalverbrandings-ovens voorkomen. Door tussenkomst van ILSR werden 30voorstellen voor verbrandings-ovens van de tafel geveegd met de argumentendat verbrandingsovens duur en vervuilend zijn en dat ze deinkomensgenererende optie van recyclage onmogelijk maken.In verschillende rapporten vanaf 1986 heeft ILSR aangetoond dat recyclageen composteren de eerste optie zouden moeten zijn in omgang met solidwaste. ILSR heeft onderzoek altijd gekoppeld aan actie. Vanaf 1990 is innauwe samenwerking met een handvol steden , die overtuigd waren van denaar voorgebrachte economische strategie, een 15 tal grote lokaal beheerdebedrijven opgezet met meer dan 250 werknemers. Deze activiteiten hebbenmeer dan $20 miljoen nieuwe investeringen aangetrokken in lage inkomens enlage sociale klasse gemeenschappen binnen de steden.DSOP 200879 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneGezonde steden -Gezonde gemeeschappenIedereen weet wat een gezonde gemeenschap is. Eens, ergens heb je ervaren wat dit betekenteengemeenschap die zorgdraagt voor zijn leden, een gemeenschap waarin we door de totaliteitmeer worden dan we als individu zijn. Maar wat zorgt ervoor dat een gemeenschap gezond is?Wil je een wereld waarin dit gerealiseerd wordt, probeer het volgende dan eens.Hoewel er in de wereld heel wat goed-bedoelende, hard-werkende mensen zijn, zie je dat chaos,honger, oorlog en criminaliteit toenemen. Misschien wil je een bijdrage leveren om dit teveranderen. Misschien wil je iets doen dat een verschil maakt, maar het lijkt alsof niets helpt.Hier is iets wat bewezen heeft wel te werken. Het begint op de plaats waar jij woont.Op honderden plaatsen hebben onze teams aan mensen gevraagd: “Wat moet er gebeuren omdeze plaats gezonder te maken?” De antwoorden zijn verbazend en krachtig en verschillendvoor elke gemeenschap. De antwoorden hebben betrekking op van alles van vervoer, werk,huisvesting tot sex - en de antwoorden zijn altijd zeer accuraat.Het gevoel van welbevinden en gezondheid van mensen is van heel wat zaken afhankelijk.Goede voeding, schoon drinkwater, goede contacten met buren en familie, onderwijs,bevredigend en zinvol werk, etc.Gezondheidszorg en medicijnen zijn zelden boven aan de lijst van de mensen. Geschooldemedici, juiste medicijnen en machines dragen bij tot gezondheid, maar ze zijn niet genoeg.Zaken die bijdragen aan gezondheid, zoals openbare veiligheid, welvaart, en gezonde familiesblijken ook bij te dragen aan de opbouw van gemeenschappen. Dit zijn taken van het systeemdie alle energie en creativiteit vragen van allen die iets kunnen bijdragen binnen degemeenschap.In het midden van de 80er jaren is Trevor Hancock geïnspireerd door de artikelen van LenDuhlI, begonnen om "Healthy Toronto 2000" te organiseren. Deze inspanning inspireerdeIlona Kickbush van de WHO en andere internationale organisaties om beginnend bij 34Europese steden het idee wereldwijd te verspreiden.Over de hele wereld heeft de WHO seminars en workshops georganiseerd om steden te helpenom met de eerste stappen naar het creëren van een beeld over hun eigen toekomst. Honderdensteden hebben de “vision workshop” gevolgd om te leren hoe het proces gestart kan worden.De methode is zeer eenvoudig. De bewoners van een stad vragen buitenstaanders voor hulp. Ineen of meerdere conferenties worden door het lokale comité en hun aangestelde ondersteuners,alle mensen uit de gemeenschap bij elkaar gebracht die een verschil kunnen maken voor degemeenschap, zoals media, politici, voorzitters van vakbonden, schoolhoofden, mensen uitzakenleven en producenten etc. Aan al deze mensen wordt gevraagd: “Wat moet er gebeurenom van jullie woonplaats een gezondere plaats te maken?” De antwoorden kunnen gericht zijnop, werkgelegenheid, huisvesting, milieu, misdaad, schoon drinkwater, beter eten, of zelfstransport. De consensus is over het algemeen bijzonder sterk.Zodra er overeenstemming is over wat er zou moeten veranderen, helpen de organisatoren deaanwezigen om te ontdekken wat zij kunnen doen om deze veranderingen te weeg te brengenen hoe ze dit kunnen doen door samen te werken. De resultaten zijn over het algemeenindrukwekkend en hartverwarmend.DSOP 200880 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBiodiversiteitsverdragUit Wikipedia, de vrije encyclopedieGa naar: navigatie, zoekenIn 1992 heeft Nederland, samen met 186 andere landen inclusief de EU, het Biodiversiteitsverdrag van Rio de Janeiro ( Het Verdrag inzake BiologischeDiversiteit) ondertekend. De VS heeft het verdrag echter nog niet ondertekend. Het verdrag kon vanaf 5 juni 1992 worden ondertekend en is in werking getreden op29 december 1993.Het verdrag is tot stand gekomen op de Conferentie van de Verenigde Naties over Milieu en Ontwikkeling, die plaats had in Rio de Janeiro van 3 tot 14 juni 1992.De landen verplichten zich de biodiversiteit zowel in hun eigen land te beschermen als ook geëigende maatregelen te nemen ter ondersteuning van de beschermingvan de biodiversiteit in de ontwikkelingslanden. Het verdrag onderstreept dat landen soevereine rechten hebben op hun genetische bronnen. Zonder toestemmingvan een land kunnen niet zomaar zaden en planten uit het betreffende land worden meegenomen.Belangrijke onderwerpen van het Biodiversiteitsverdrag zijn:• Identificeren en bewaking van de biodiversiteit• Bescherming van de biodiversiteit in de natuurlijke omgeving (in situ), zowel binnen als tussen soorten als ook in ecosystemen en buiten denatuurlijke omgeving (ex situ) zoals het bewaren van zaad in genenbanken• Onderzoek, opleiding en Public relations• Regeling van de toegang en het gebruik van genetische bronnen• Technologieoverdracht, wetenschappelijke samenwerking en informatie-uitwisseling• Bij het toepassen van de genenbronnen in de plantenveredeling en biotechnologie het regelen van een redelijke verdeling van het gebruik en devoordelen.• Bij de financiering van de toepassing van het Biodiversiteitsverdrag hebben de ontwikkelde landen een speciale verantwoordelijkheid.• Het nationaal rapporteren van de inspanningen van het toepassen van de in het verdrag gemaakte afspraken.Sinds Rio is het denken over natuurbeheer in brede kring veranderd en is er ook een duidelijk toenemende belangstelling voor autochtone bomen en struiken.DSOP 200881 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBijlage 6: Opdrachten bij presentatieOpdracht 1: Formuleer de ecologische begrenzing voor de ontwikkeling van het district1. Omschrijf de elementaire voorwaarden voor leefbaarheid van jouw omgeving.(bedreigingen en beschermende maatregelen)2. Maak een lijst van het gebruik van de vijf soorten hulpbronnen.(welke wijze van gebruik is wenselijk voor elke groep, hoe kan dat in de praktijk?)3. Geef maatstaven en indicatoren voor het begrenzen van de ecologische voetafdruk in jouw omgeving.Opdracht 2: Noem culturele kenmerken van de bewoners van dit district, die gericht zijn op duurzaam onderhoud van denatuurlijke omgeving1. Wat zijn zaken die beschermd moeten worden om “Herkenbaar te blijven als groep? (uitwerken met betrekking tot jouw leefgroep). Welke bedreigingen zijner? Hoe moet er hiermee worden omgegaan?2. Welke cultuuruitingen zijn activerend voor de duurzame ontwikkeling van jouw district?3. Welke cultuuruitingen zijn remmend voor de duurzame ontwikkeling van jouw district?Opdracht 3: Omschrijf de mechanismen voor welvaartsspreiding in het district / jouw groep1. Noem structuren voor participatie die al aanwezig zijn in het district.2. Hoe ondersteunen deze structuren duurzame ontwikkeling?3. Noem structuren voor samenwerking die al aanwezig zijn in het district.4. Hoe ondersteunen deze structuren duurzame ontwikkeling?5. Welke vormen van spontane en geïnstitutionaliseerde zorg zijn aanwezig in het district?6. Welke mechanismen / structuren kunnen nog worden toegevoegd om duurzaamheid te garanderen?7. Aan welke voorwaarden moeten deze structuren voldoen om ondersteunend te zijn?8. Hoe moet de sociale structuur worden beschermd tegen afbrokkeling?DSOP 200882 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneOpdracht 4: Voorwaarden voor economische bedrijvigheid het district1. Welke sectoren ondersteunen onze primaire behoeften?2. Hoe kan dit verder worden uitgebouwd?3. Welke economische activiteiten in het district ondermijnen duurzaamheid?4. Aan welke voorwaarden moeten activiteiten beantwoorden om het lokale contract te ondersteunen?5. Geef richtlijnen aan voor investeerders.Opdracht 5: Politieke ordening en facilitering1. Welke bevoegdheden zouden nog wenselijk zijn op lokaal niveau?2. Hoe kunnen structuren de gekozen ontwikkeling waarborgen?3. Hoe ondersteunen de structuren elkaar?4. Welke terugkoppelingsmechanismen zijn ingebouwd of moeten ingebouwd worden om te blijven evalueren of de gekozen weg wordt gevolgd?DSOP 200883 van 110

Republiek SurinameDistrict MarowijneBijlage 7: SWOT ANALYSESDSOP 200884 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne1.DECENTRALISATIE OPENBAAR BESTUURDoel: delegeren van institutionele en financiële bevoegdheden v.d. centrale overheid naar de overheid in de districten.STERKE PUNTEN:1. Marowijne is gecertificeerd2. Districtsfonds3. Lokale ondernemers om invulling te geven aan eigen projecten4. Reeds in eigen beheer bestratingproject uitgevoerdZWAKKE PUNTEN:10. Geen gemotiveerde mensen (burgerparticipatie)11. Niet voldoende informatie12. Geen BIC Albina13. Geen opgeleide mensen voor BIC Albina14. Geen communicatie tussen bestuursdienst, BIC, de burgersen DNA leden.15. Niet voldoende middelen beschikbaar vanuit DLGP voor hetpropageren van het decentralisatieproces.BEDREIGINGEN:1. Politiek (geen samenwerking tussen politieke partijen en deplaatselijke bevolking)2. IDB als de enige financier van het decentralisatieproces3. Criminaliteit (de bewoners, bezoekers en ondernemers wordenbedreigd en beroofd)KANSEN:1. Donoren (projecten indienen om ons district totontwikkeling te brengen)2. Stimuleren van ondernemers waardoor belasting terugvloeitnaar het districtsfonds3. Economische zelfstandigheidDSOP 200885 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne2. REGIONALE ONTWIKKELINGDoel: het tot stand brengen en onderhouden van adequate voorzieningen voor groei en duurzame ontwikkeling van de verschillende regio’s van hetland. Dit door zich hoofdzakelijk te richten op 4 aandachtsgebieden het wettelijke kader urbanisatie creatie werkgelegenheid en armoedebestrijding.STERKE PUNTEN:6. In alle ressorten zijn er vertegenwoordigers van RO7. Elk ministerie kan een beroep doen op RO voor ondersteuning8. Structuren aanwezig, w.o. ook NGO’s en CBO’sBEDREIGINGEN:1. Politieke beslissingen die niet in lijn zijn met de voornemensstagneren de regionale ontwikkeling2. Etnische politiekvoeringZWAKKE PUNTEN:6. Geen bestemmingsplannen in het districtMarowijne7. De structuren functioneren niet optimaal8. Onvoldoende kader9. Beleid niet optimaal10. Faciliteiten onvoldoende voor optimale uitvoeringvan taken van de ambtenaren.11. Geen Districtsadministrateur in het districtMarowijne12. Onvoldoende contacten en samenwerking tussende overheidsdienstenKANSEN:1. Het decentralisatieproces2. Intensiveren samenwerkingsverbanden (NGO,CBO) voor het initiëren van projecten3. Stedenbandrelaties (samenwerking met gemeentesen andere districten)DSOP 200886 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne3. WELZIJNSBEVORDERING VOOR KWETSBARE GROEPENDoel: het garanderen van basis zekerheden aan personen en huishoudens die tijdelijk of structureel niet in staat zijn een eigen inkomen te verwerven.STERKE PUNTEN:ZWAKKE PUNTEN:14. Samenwerking tussen organisaties zwak1. Instanties aanwezig (SOZAVO, Volksgezondheid)15. Zwakke voorlichting2. Mantelzorg16. Financiële uitkering niet voldoende17. Geen uitvoeringscapaciteit om de wetgeving voorgehandicapten en senioren adequaat uit te voeren18. Te weinig aangepaste werkgelegenheid19. Te weinig aangepaste scholing20. Weinig voorlichting over beschikbare faciliteiten enmiddelen21. In het district is het niet zichtbaar dat de projecten er zijn22. Gebrek aan data mbt doelgroepen23. Geen bejaarden tehuizen24. Geen opvang voor mensen met beperkingen25. Geen gekwalificeerd kaderBEDREIGINGEN:1. Aandacht voor deze groep is niet optimaalKANSEN:1. Internationale verdragen2. Donor fondsen3. Sociaal vangnet4. Formulering van districtsbeleid is mogelijk5. Elk ressort voorzien van een wijkkantoorDSOP 200887 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne4. JEUGDDoel: maximale ontplooiing van de maatschappelijke positie van de jeugd.STERKE PUNTEN:1. Veel jeugd in Marowijne2. Actief bij evenementen3. Gezonde jongeren4. Creatieve en talentvolle jongeren5. Afdeling Jeugdzaken aanwezig6. Jeugdparlementariers7. Jongerenorganisaties8. Activiteiten op het gebied van 2 de kans onderwijsBEDREIGINGEN:1. Toename grensoverschrijdende criminaliteit2. Internationale negatieve invloeden3. Slechte Sociaal – economische situatieZWAKKE PUNTEN:1. Financiële draagkracht van de ouders is niet voldoende2. Onvoldoende aandacht van de ouders3. Peer pressure4. Geen goede family planning5. Onvoldoende (vervolg) onderwijs mogelijkheden6. Gebrekkige recreatie mogelijkheden7. Slecht gemotiveerde jongeren8. Afdeling Jeugdzaken functioneert niet optimaal9. Veel tienermoeders10. Hangjongeren11. Dropouts12. Geen werkgelegenheidKANSEN:1. Aanwezige donateurs2. Decentralisatieproces3. Creëren van meer studie mogelijkheden4. Meer voorlichtingDSOP 200888 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne5. ENERGIE VOORZIENINGDoel: optimale energievoorziening voor duurzame sociaal-economische ontwikkeling voor het district in 2010STERKE PUNTEN:ZWAKKE PUNTEN:1. EBS aanwezig in het district1. Onvoldoende energie in de dorpen langs de oost –west verbinding en de rivieren2. Stroomuitval3. Lange termijn voor aansluiting op hetelektriciteitsnet4. Ontbreken van duurzame energievoorziening indorpen5. Geen optimale studiemogelijkheden6. Geen optimale communicatie mogelijkhedenBEDREIGINGEN:1. Internationale prijsstijging van fossiele energie2. Monopoliepositie EBS7. Geen bedrijvigheid in bepaalde gebiedenKANSEN:1. Staatsolie (olie boringen)2. Alternatieve energie3. Betere prestaties leerkrachten en leerlingen4. De mensen komen terug5. Onwikkelingspartners (FOB, CDFS etc.)DSOP 200889 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne6. WATER VOORZIENINGDoel: het streven naar een adequate water voorziening voor de bevolking van het district in 2010STERKE PUNTEN:1. Waterbronnen aanwezig2. SWM3. CBO’s4. Ontwikkelingspartners actief in het district v.w.b.watervoorzieningBEDREIGINGEN:1. Mijnbouw activiteiten2. Monopoliepositie SWMZWAKKE PUNTEN:1. Slechte kwaliteit van water2. BOG niet aanwezig3. Slecht onderhoud van waterinstallatie4. Geen complete data over aanwezige waterbronnen5. Niet overal aansluiting op het waternetKANSEN:1. Nieuwe waterbronnen2. Uitvoering geven aan MDG’s3. Zelfstandig water kunnen ontginnen en distribuerenDSOP 200890 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne7. HUISVESTINGSBEVORDERINGDoel: het bereikbaar maken van adequate huisvesting voor alle huishoudens in het districtSTERKE PUNTEN:ZWAKKE PUNTEN:1. Voldoende grond aanwezig1. Onvoldoende bouwrijpe percelen2. Voldoende bouwvakkers2. Niet een ieder is in staat om een huis te bouwen3. Bouwmaterialen aanwezig3. Niet voldoende financieringsmogelijkheden4. Toewijzingssyteem van grond in de dorpen4. Geen huisvestingsbeleid5. Afdeling huisvesting niet aanwezigBEDREIGINGEN:1. Internationale prijsstijgingen van bouwmaterialen2. Geen brede politieke aanpak van het huisvestingsbeleidKANSEN:1. L.I.S.P. 22. Verkavelingsproject Albina3. Samenwerkingsverbanden tussen gemeenten.4. DecentralisatieprocesDSOP 200891 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne8. FACILITERING PRIVATE SECTORDoel: institutionalisering van het partnerschap met de private sector om een zodanig kader te scheppen waarbinnen activiteiten in de private sectoruiteindelijk helpen bijdragen aan armoedeverminderingSTERKE PUNTEN:1. Private sector aanwezig2. District zit in het decentralisatieproces3. Krediet coöperaties aanwezigBEDREIGINGEN:1. Bureaucratie2. Geen transparant beleid op het gebied van wet en regelgevingvoor private sectorZWAKKE PUNTEN:1. Private sector is niet georganiseerd2. Geen controle3. Geen duurzame private sector en werkgelegenheid4. Geen ontwikkelingskansen5. Geen afdeling HI6. Slecht één bankinstelling7. Onvoldoende voorlichting over definancieringsmogelijkhedenKANSEN:1. Micro kredieten project2. Agrarisch kredietfonds3. PSOM, IntEntDSOP 200892 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne9. BOUW EN CONSTRUKTIEDoel: het optimaliseren van de controle op de bouw en van de dienstverlening ten einde een goed en gezond leefmilieu te creëren alwaar eenkwalitatief hoge woonkwaliteit en hoog woongenot primair staan.STERKE PUNTEN:1. Afdeling OW & V aanwezig2. Voldoende land beschikbaar3. Voldoende zelfbouw4. Voldoende bouwmaterialen5. Voldoende bouwvakkersZWAKKE PUNTEN:1. Ongecontroleerde bouwactiviteiten2. Bouwwet / verordening niet van kracht3. Onvoldoende kader4. Onvoldoende opleidingsmogelijkheden5. Afdeling OW & V functioneert niet optimaalBEDREIGINGEN:1. Gebruik van milieu onvriendelijke materialen die over degrens komen.KANSEN:1. Buitenlandse investeerders die wel moetenvoldoen aan (internationale) voorwaarden.2. VerdragenDSOP 200893 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne10. HANDEL EN INDUSTRIALISATIEDoel: effectieve participatie van het district in regionale handels - en economische blokken en versterking van groei van klein ondernemerschappen endiversifiering richting minder prijsgevoelige en meer unieke die sterker kunnen concurreren op de internationale markt.STERKE PUNTEN:1. Grondstoffen voor industrie aanwezig2. Ondernemerschap aanwezig3. Haven aanwezig4. Voldoende arbeidskrachtenBEDREIGINGEN:1. Criminaliteit2. Weinig ondersteuning van de centrale overheid3. Toename van produktiekosten4. Stijging van de prijzen op de internationale en lokale marktZWAKKE PUNTEN:1. Kapitaal tekort2. Onvoldoende kennis over het opzetten vanindustrieën3. Onvoldoende kennis over de mogelijkheden die deCARICOM biedt4. Ontbreken van informatie over de plannen van o.a.de haven5. Geen afdeling van KvK6. Geen optimale samenwerking tussen ondernemersvan Frans Guyana en MarowijneKANSEN:1. Veel onbenutte mogelijkheden voor export naar deCARICOMDSOP 200894 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne11. CommunicatieDoel: het streven om het district te ondersteunen in zijn transformatie naar een kenniseconomie en het district te voorzien van adequate en kwalitatievehoge ICT- infrastructuurSTERKE PUNTEN:1. Providers zijn aanwezig2. Internet via GSM3. Computeronderwijs op Moengo (VOJ) – (STOOM)4. Lokaal radiostation5. Lokale krant6. Samenwerking tussen Surinaamse en Franse providers7. Nucleus centrumZWAKKE PUNTEN:1. Gebrekkige communicatie verbindingen naar deverschillende ressorten en dropen toe (ontvangstniet adequaat)2. Geen walk – in3. Geen optimale ontvangst van TV zenders4. Hoge aanschafprijs computers en toebehorenBEDREIGINGEN:1. Geen optimale samenwerking tussen de verschillendeprovidersKANSEN:1. Kwaliteitsverbetering providers2. Investeringen in telecommunicatie3. Eigen TV station4. Optimaliseren van samenwerkingsverbanden metde Fransen.DSOP 200895 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne12. SportDoel: verhogen van bijdrage van sport aan fysieke en geestelijke vorming en welzijn van de gemeenschap van MarowijneSTERKE PUNTEN:ZWAKKE PUNTEN:1. Voldoende sporten1. Faciliteiten ontbreken in gebieden2. Bewustwording2. Afdeling sport en jeugdzaken functioneert niet optimaal3. Voldoende sportbeoefenaars4. Afdeling sport en jeugdzaken5. Georganiseerde voetbalcompetitieBEDREIGINGEN:1. Politieke bemoeienis met de sport2. Stijgende transportkostenKANSEN:1. Staatsolie sportfonds2. Donateurs3. Opstarten uitwisselingsprogramma met Frans GuyanaDSOP 200896 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne13. GenderSTERKE PUNTEN:1. uwenorganisaties in het district die streven naar gendergelijkheidZWAKKE PUNTEN:1. Vrouwen ondervinden last van tradities2. Niet voldoende kennis over het begrip GenderBEDREIGINGEN:1. Veranderende gezinsomstandighedenKANSEN:1. Op centraal niveau is een genderbureau aanwezig. Dit kan ookworden opgezet in het districtDSOP 200897 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne14. AGRARISCHE PRODUCTIE EN AGRO-INDUSTRIEDoel: Het garanderen van de nationale voedselzekerheid en veiligheid en wel zodanig dat deze niet importafhankelijk zijnSterkte1. Genoeg landbouw beschikbaar2. Voldoende landbouwers3. Afdeling LVV aanwezig4. Bureau of StandardsBedreiging1. Titel op grond2. Stijgende internationale prijzen3. Smokkel4. Hoge importcomponent voor de productieZwakte1. Geen data over lokaties van de beschikbare landbouwgronden2. Geen bestemmingsplan3. Geen infrastructuur voor agrarische ontwikkeling4. Voorlichting gebrekkig5. Vervuiling van grondwater door gebruikte methoden6. Shifting Cultivation (Roofbouw)/Uitputting van bodem doorgebruikte methoden7. Ontbreken landbouwcoöperaties8. Geen werkgelegenheid9. Import economie10. Geen landbouwonderwijs (vb. 2 de kans onderwijs)Kansen1. Export mogelijkheden2. Bewustzijn over gezonder voedsel=> gezonde burgers3. Toenemende internationale vraag naar biologische producten4. Caricom5. Internationale standaardenDSOP 200898 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne15: BOSBOUW EN HOUTVERWERKINGDoel: Het verhogen van de bijdrage van de bossen aan de nationale economie en het welzijn van huidige en toekomstige generaties met inachtnemingvan het behoud van de biodiversiteitSterkte1. Bossen voldoende aanwezig2. Houtconcessies3. SBB aanwezig4. Veel medicinale plantenZwakte1. De houtkap wordt niet op een duurzame manier uitgevoerd2. Controle op selectieve houtkap ontbreekt3. Onvoldoende voorlichting over rechten en plichten van allestakeholdersBedreiging1. Opraken van de hulpbron door onverantwoorde houtkap2. Smokkel3. Erosie en andere schadelijke milieueffecten a.g.v.onverantwoorde houtkapKansen1. Internationaal veel vraag naar hout2. Belastingheffing op houttransportenDSOP 200899 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne16 TOERISMEDoel: het inzetten van eigen erfgoed, creativiteit en fysieke omstandigheden en zo ook uitgesloten delen van het volk weer te betrekken bij deeconomie teneinde de bijdrage van de toerisme sector aan de nationale economie te verhogenSterkte1. Natuurreservaat2. Recreatie / Toeristische oorden3. Aanwezigheid van traditionele culturen4. Grensdistrict5. Infrastructuur aanwezig6. Afdeling TCTBedreigingen1. Geen optimale veiligheid remt de ontwikkeling2. Buitenlandse negatieve invloedenZwakte1. Onvoldoende informatie waar er meer Recreatie / Toeristischeoorden zijn2. Onvoldoende logeergelegenheden3. Gebrekkige bewustzijn van de lokale bevolking4. Onvoldoende eigen initiatief en waardering5. Afdeling TCT functioneert niet optimaal6. Geen toerisme wet7. Geen lokaal toerisme beleid8. Geen ordening van de toerisme sector in MarowijneKansen1. Samenwerkingsverbanden2. Tourist tax (WRO)3. Regulering van de touroperatorsDSOP 2008100 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne17 GRONDBELEIDDoelbeleid: Het scheppen van condities om de natuurlijke hulpbron grond efficiënt en effectief in te zetten als basis voor duurzame economische ensociale ontwikkeling als mede ten behoeve van milieubeschermingSterkte1. Grond is beschikbaarZwakte1. Geen transparant beleid m.b.t. gronduitgifte2. Ontbreken bestemmingsplannen3. Advies afhankelijk van verschillende instanties (LVV, DC,Grondinspectie) weegt niet even zwaar.4. Grote achterstand van de verwerking van de aanvragen5. Nog geen totstandkoming van GLIS- wetBedreigingen1. Politiek streeft het doel zoals geformuleerd in het MOP niet na.Kansen1. GLIS2. DecentralisatieDSOP 2008101 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne18 ONDERWIJSDoel: In 2015 moeten alle kinderen, jongens en meisjes, toegang hebben tot kwalitatief hoogstaand onderwijs, zal het onderwijs- en opleidingstelsel instaat zijn zich gemakkelijk aan te passen aan de veranderende wereld van arbeid, en zal levenslang leren worden bevorderdSterkte1. Scholen zijn aanwezig2. Leerkrachten zijn aanwezig en gemotiveerd3. Schooltransport aanwezig4. Project TANA (begeleiding 6 de klassers)5. Onderwijs inspectie aanwezigBedreigingen1. Urbanisatie2. Gebrek aan informatie en communicatie vanuit de centraleoverheid3. Stijgende olieprijzen internationaalZwakte1. Geen middelbare scholen2. Niet genoeg gekwalificeerde leerkrachten3. Gebrek aan dienstwoningen4. Niet voldoende lokalen aanwezig5. Spreiding6. Ouderbijdrage varieert per onderwijsinstantie7. Schooltransport niet optimaal8. Geen speciaal onderwijs9. Huiswerkbegeleiding niet optimaal10. Niet gemotiveerde leerlingen11. Begeleiding van de ouders niet adequaat12. Faciliteiten t.b.v. onderwijsinspectie niet optimaal13. Onderwijsfaciliteiten niet optimaalKansen1. Afstandsonderwijs2. NGO’s3. Nucleus centrum4. OntwikkelingspartnersDSOP 2008102 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne19. BINNENLANDDoel: Het binnenland transformeren van een verzorgings- en toeleveringsgebied naar een welvarend geïntegreerde regio, die als productiegebied medeals katalysator zal dienen voor verdere industriële ontwikkeling van MarowijneSterkte1. Voorbeelden van succesverhalen2. Gemotiveerde burgers3. Kosten besparen vanwege bevolkingslandbouwZwakte1. Verwestering huidige generatie2. Afwachtende houding3. Onvoldoende voorlichting over mogelijkheden voortransformatie4. Onvoldoende training5. Onvoldoende ontsluitingBedreigingen1. Centrale overheid propageert dat zij zal verzorgen dit staat integenstelling tot het doel2. Transportkosten in het binnenland3. Klimatologische veranderingenKansen1. Werken met NGO’s2. Werken aan mind shift van de burgers3. Decentralisatieproces4. OntsluitingDSOP 2008103 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne20. ARMOEDEBESTRIJDINGDoel: Vermindering van armoede met 4,4% per jaar en met 22% in 2010, in lijn met de MDG voor armoedebestrijding ( het aantal mensen dat inarmoede leeft moet in 2015 ten minste tot de helft zijn teruggebracht ten opzichte van 1990Sterkte1. Landbouwgronden aanwezig2. Scholingsmogelijkheden3. Bepaalde ministeries zijn aanwezig4. Ondernemerschap / Hossel cultuurZwakte1. Geen data beschikbaar over armoede in Marowijne2. Gebrek aan werkgelegenheid3. Er wordt weinig gedaan voor de mensen vanuit sociale zaken4. Urbanisatie5. Niet alle aanwezige ministeries functioneren optimaal6. Niet alle ministeries vertegenwoordigdBedreigingen1. Ongecontroleerde negatieve hossel2. Sociaal – economische situatieKansen1. Family planning2. Decentralisatie3. Bedrijvigheid (Haven, Toerisme)4. NGO’s, CBO’sDSOP 2008104 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne21: CULTUURDoel: Vergroten van de mogelijkheden van alle burgers om vrijelijk deel te nemen aan het culturele leven van MarowijneSterkte1. Diversiteit aan cultuurvormen aanwezig2. Veel cultuuruiting3. Het respecteren van elkaars cultuur4. Organisaties die zorgen voor overdracht van kennis van decultuurBedreigingen1. Politiek maakt misbruik van culturele verschillen2. Invloed van buitenlandse culturen.Zwakte1. Geen multicultureel centrum (theater)2. Cohesie tussen de verschillende cultuurvormen niet optimaalKansen1. ToerismeDSOP 2008105 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne22. GEZONDHEIDSZORGDoel: Het waarborgen van de beschikbaarheid, bereikbaarheid en kwaliteit van de gezondheidszorg met als doel de gehele bevolking in een optimalegezondheidstoestand te houden cq brengenSterkte1. Gezondheidscentrum en hulppoliklinieken aanwezig2. Preventieve gezondheidszorg aanwezig3. Sociale kaarten/SZF4. Ambulance5. Apotheken6. Traditionele geneeswijze7. Ziekenhuizen aanwezig8. Vroedvrouwen9. HIV / AIDS voorlichtingBedreigingen1. Bepaalde medici / medicijnen niet altijd aanwezig2. Onbekende ziektes3. Gedrag en gewoonten van de bevolkingZwakte1. Bemensing niet adequaat2. Geen middagpoli3. Ziekenhuizen functioneren niet optimaal4. Voorlichting niet optimaal5. Transport van en naar de poli vanuit de dorpen niet optimaal6. Dienstverlening niet optimaal7. Niet alle medicijnen beschikbaar8. Geen specialisten9. Geen data beschikbaar over HIV besmettingen10. Geen data beschikbaarKansen1. Accupunctuur2. Buitenlandse artsen, missies3. DonateursDSOP 2008106 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne23 MILIEUMANAGEMENTDoel: de instandhouding en het duurzame gebruik van het milieu alsook de kwaliteit daarvanSterkte1. Er is een afdeling van Milieubeheer aanwezig2. Regelmatige vuilophaal3. Algemene vuilstortplaatsBedreigingen1. Slechte attitude met als gevolg, ongedierte, stilstaand water,milieuvervuiling;2. Ongecontroleerde goudwinning3. Gebrek aan transparantie m.b.t. de bauxietwinning en de milieueffecten van o.a. de afvalverwerking (dumping) etc.4. Vervuiling rivieren en waterbronnen5. Granietafgravingen dichtbij dorpenZwakte1.Milieuverontreiniging2.Waterleiding is van slechte kwaliteit3.Milieu bewustzijn is niet adequaat4.Ongedierte (ratten)5. Riolering verouderd6. Onvoldoende rehabilitatie van mijnenKansen1. Milieuwet2. Voorlichtingsactiviteiten3. Sectorplan Milieu4. Betere equipmentDSOP 2008107 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne24 TRANSPORTSECTORDoel: het totstandbrengen van ordening en verbetering van het verkeerswezenSterkte1. Overal is bereikbaar via de rivier of via land2. Transportmiddelen aanwezig3. Politie en militairen aanwezig4. Vliegvelden en haven aanwezig5. Ministerie TCT vertegenwoordigd6. VerkeersbrigadiersBedreigingen1. Doorvoer van hout naar Paramaribo2. Doorvoer van benzine naar Albina3. Hoge snelheden op de wegen4. Criminaliteit op de wegen5. Toenemende transportkosten6. Slijtage van de voertuigenZwakte1. De meeste wegen zijn niet begaanbaar2. Bermen zijn onveilig3. Politie functioneert niet optimaal4. Niet voldoende parkeerplaatsen5. Geen ordening m.b.t. zwaar transport6. Geen functionele aanmeersteigers7. Weinig verkeersmarkeringenKansen1. Asfalteringsproject2. Decentralisatie3. Aanleg openbare parkeerplaatsenDSOP 2008108 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne25 INFRASTRUCTUURDoel: Het ontwikkelen van doelmatige en veilige infrastructuurSterkte1. Er zijn wel bestaande infrastructurele voorzieningenBedreigingen1. Stagnatie van de ontwikkeling als gevolg van het feit dat nietalle gebieden zijn onsloten.Zwakte1. Infrastructurele voorzieningen zijn niet in goede staat(rehabilitatie bruggen en wegen)2. Niet alle gebieden zijn ontsloten3. Geen bestemmingsplan4. Geen optimale bedrijvigheidKansen1. Verdere ontsluiting2. Buitenlandse donoren om infrastructuur aan te leggen en teonderhouden3. DecentralisatieDSOP 2008109 van 110

Republiek SurinameDistrict Marowijne26 URBANISATIEDoel: De ontwikkeling van een diensten en activiteiten kern in het districtSterkte1. Er zijn kernen in het districtBedreigingen1. Kader trekt wegZwakte1. Niet voldoende aandacht voor heropbouw van de kernen na debinnenlandse oorlog2. Niet voldoende ontwikkelingskansen die de mensen inMarowijne houden3. De status van oorlogsgebied is nog niet opgeheven4. Geen aansluitingsmogelijkheden voor VOS’ers5. Geen data over mensen die de oversteek maken naar FransGuyanaKansen1. Scheppen werkgelegenheid2. Samenwerkingsverbanden3. DecentralisatieDSOP 2008110 van 110