Omslag 14-2.qxd - Historische Vereniging de Brielse Maasmond!

More documents

Recommendations

Info

34wordt aangedaan. Het boek is als zodanig een aanklacht en eistgerechtigheid. De publicatie ervan miste zijn uitwerking dan ookniet; het verdeelde de lezers in twee kampen. De voorstanders warenhet met Multatuli eens: de Javaan werd uitgebuit. De tegenstandersdaarentegen vonden dat Multatuli een scheve voorstelling van zakengaf: hij had met feiten en mensen gegoocheld om zijn eigen zaakmooier voor te stellen.Mutatuli en het eiland VoorneDit jaar is het 125 jaar geleden dat Multatuli in Brielle zijnvoordracht hield. Een reden om deze lezing, die in de Brielsekrantenwereld veel stof tot discussie gaf, nog eens onder de aandachtte brengen.Op 27 april, schrijftMultatuli vanuithotel Weimer teRotterdam aan eengoede bekendeondermeer: ‘Zooevenheb ik m’nvrouw en ‘tBeyertje [1] naar denIn zowel het Weekblad als de Nieuwe BrielscheCourant verscheen op 27 april 1879 de aankondigingdat Multatuli een lezing zou houden.trein gebracht, enzooals ge ziet ben ikniet meegegaan.(...)Woensdag godbeter’t(moet ik) te Brielle, ‘n voordracht houden. ‘t Zal weer ‘n kunststukjezyn, want reeds gewoon spreken valt me moeielyk’. [2]En aan G.L Funke, zijn uitgever, schrijft hij die dag: ‘M’n hoofd ismaar zóó, zóó! Ik geloof dat de morphinen die ik telkens moest
innemen om te kunnen slapen als ik zoo hoestte, me suf heeftgemaakt’. [3]In 1879, bijna twintig jaar na het verschijnen van de Max Havelaar,doet hij tijdens zijn jaarlijkse voordrachtentournee ook Brielle aan.Het was overigens niet de eerste keer dat Multatuli met het eilandVoorne kennis maakte. Hij kende er het havenplaatsje Hellevoetsluis,dat ook voor hem eens het laatste stukje vaste vaderlandsegrond onder de voeten was geweest toen hij als 18-jarige naar deOost vertrok. En bij een andere gelegenheid, in 1852, was Hellevoetsluishet eerste stukje Nederland, waar hij, maar nu als ervarenassistent-resident te Lebak op Java én in gezelschap van zijn echtgenoteTine, opnieuw voet aan wal zette en daar de eerste Kerstnachtmet zijn vrouw in een bedstee doorbracht. [4]In 1879 echter komt hij als de succesvolle schrijver Multatuli naarhet eiland Voorne om er in Brielle een lezing te houden. Zoals blijktuit de bovenstaande aangehaalde briefcitaten deed hij dit niet vanharte. Financiële noodzaak dwong hem namelijk daartoe: ‘Ik zal welmoeten’, schreef hij aan J.M. Haspels, de organisator van detournees: ‘behalve m’n tegenzin in publiekerij, voel ik me zo zwak,dat het de vraag is of ik, physiek gesproken, in staat wezen zal,voordrachten te houden. Ook m’n keel is zeer gevoelig, en zoodra ikwat meer dan gewoonlyk gesproken heb, ook zelfs maar op gewonentoon, en zonder inspanning, die in ‘n groot lokaal noodig is, wordt zerauw.(...) En ware dit alles maar! Doch ook wat het gehalte van m’nvoordrachten aangaat, loop ik gevaar ‘n échec te lijden, waarmee ikm’n talrijke vijanden groot pleizier zou doen. Toch zal ik dat allesmoeten trotseeren, al zie ik in, dat het me schaadt. (...) Die publiekevoordrachten zijn nu eenmaal ‘n wreede noodzakelijkheid.’(...) (5)Op woensdag 30 april 1879 was het dan voor Multatuli weer,en voor de Briellenaren eindelijk zover. In de namiddag na een tocht35
Page 1 and 2: BRIELSE MAREJAARGANG 14 - NUMMER 2
Page 3: BRIELSE MAREMededelingen en histori
Page 6 and 7: 4Openingstijden en prijzen museum1
Page 8 and 9: 6VerenigingsnieuwsIn eerste instant
Page 10 and 11: 8MuseumnieuwsDe bezoekersteller van
Page 12 and 13: 10de tentoonstelling Interieur: sam
Page 14 and 15: 12ondergrenzen: 17°C boven en 20°
Page 16 and 17: 14toestel was reden genoeg voor een
Page 18 and 19: 16en een Lewis mitrailleur die op d
Page 20: 18Het ‘Brielse’ vliegtuig werd
Page 23 and 24: 21DIXI (pseudoniemvoor J. de Kievit
Page 25 and 26: 23gevangen te worden genomen. Tot z
Page 27 and 28: 25Er werd besloten een stuk grond a
Page 29 and 30: 27de fabriek te noemen de Eerstelin
Page 31 and 32: 29ModerniseringIn de loop der jaren
Page 33 and 34: 31‘s avonds gebruikt. Zo werden v
Page 35: 33Voordracht van Multatuli brengt d
Page 39 and 40: wat op krachten te komen om daarna
Page 41 and 42: 39De Verslaggeving van Mr. De Kante
Page 43 and 44: van de Nederlandsche Hervormde Geme
Page 45 and 46: 43krant als spreekbuis van de liber
Page 47 and 48: 45van den Heer J. van der Hoeven.
Page 49 and 50: 47gemeenschappelijk te strijden voo
Page 51 and 52: 49Brielse vriendschapsboekjes uit d
Page 53 and 54: 51cijfers. Van de 170 bladen zijn e
Page 55 and 56: 53verzameling zeer waarschijnlijk i
Page 57 and 58: 55Borduurwerk van Catharina Maria v
Page 59 and 60: 57Niet alle albumhoudsters zijn get
Page 61 and 62: 59Uit de streekTentoonstellingen in
Page 63: AuteursinstructiesHistorische artik

Omslag 14-2.qxd - Historische Vereniging de Brielse Maasmond!

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?