inleiding in de kunstfilosofie - Kabk

inleiding in de kunstfilosofie - Kabk inleiding in de kunstfilosofie - Kabk

16.07.2015 Views

Het begin van kunstfilosofieKunstfilosofie kun je definiëren als het nadenken over kunst in de meest algemene zin vanhet woord. In zekere zin is iedereen die wel eens over kunst nadenkt een kunstfilosoof. Ditbetekent uiteraard niet, dat iedereen die wel eens een gedachte aan kunst wijdtogenblikkelijk met open armen in het gilde der professionele kunstfilosofen zal wordenontvangen. De kunstfilosofie is een onderdeel van het zeer brede vakgebied van de filosofieen een discipline met een lange geschiedenis. Kunstfilosofen hanteren een taalgebruik datvaak alleen begrijpelijk is wanneer je al ingewijd bent in de terminologie van de filosofie inhet algemeen. In deze inleidende teksten over kunstfilosofie proberen we een brug te slaantussen dat ondoorgrondelijke taalgebruik van de professionals en de concrete situatie vaneen student op een kunstacademie.Ter introductie komen in dit hoofdstuk een aantal algemene aspecten van de kunstfilosofieaan de orde. Daarnaast kijken we naar het studieterrein van de filosofie in het algemeen engaan we in op de vraag wat het verschil is tussen de aanpalende disciplineskunstgeschiedenis, kunstkritiek en kunstfilosofie.2. FilosofieDe wijsheid en de filosofieWijsheden worden al verzameld sinds mensenheugenis. Ouden van dagen heten wijzer te zijndan de jeugd en wijsheid wordt dan ook vaak gezocht bij opa op schoot. Soms komen Opa’swijsheden terecht in boeken, soms worden ze zelfs de leidraad voor iemands completelevensbeschouwing. Denk aan de boeken van Salomo in de Bijbel of de boeken van Confucius.We spreken dan van ‘wijsheidsliteratuur’.Wat wijsheid ook is, het veronderstelt in elk gevalsteeds een breed inzicht in de aard der dingen. Inde vijfde eeuw voor Christus, in het oudeGriekenland, begon een kleine groep mensen tezoeken naar systematische methoden om zulkewijsheden te verkrijgen. Zij noemden zich ‘philosophoi’,oftewel wijs-geren: mensen die dewijsheid liefhebben. Wijsbegeerte, als activiteitbeoefend door filosofen, houdt zich bezig met hetzoeken naar inzichten die zo algemeen, zouniverseel mogelijk zijn. Wijsgeren proberen totuitspraken te komen, die overal en altijd geldigzijn, en niet alleen maar in specifieke situaties.Filosofen bijeen in een tuin. Mozaïek uit Pompeï, Nationaal Archeologisch Museum, NapelsWijsbegeerte is niet hetzelfde als wetenschapFilosofen zoeken naar universele wijsheid en lijken daarin wel wat op wetenschappers, maartoch doen ze niet precies hetzelfde. Wetenschappers richten zich op het verzamelen vanzintuiglijk waarneembare feiten. Van die feiten proberen ze de oorzaak te achterhalen doorer theorieën over te formuleren. Die theorieën worden vervolgens op hun juistheid getoetstdoor middel van experimenten.- 3 -

Het beg<strong>in</strong> van <strong>kunstfilosofie</strong>Kunstfilosofie kun je <strong>de</strong>f<strong>in</strong>iëren als het na<strong>de</strong>nken over kunst <strong>in</strong> <strong>de</strong> meest algemene z<strong>in</strong> vanhet woord. In zekere z<strong>in</strong> is ie<strong>de</strong>reen die wel eens over kunst na<strong>de</strong>nkt een kunstfilosoof. Ditbetekent uiteraard niet, dat ie<strong>de</strong>reen die wel eens een gedachte aan kunst wijdtogenblikkelijk met open armen <strong>in</strong> het gil<strong>de</strong> <strong>de</strong>r professionele kunstfilosofen zal wor<strong>de</strong>nontvangen. De <strong>kunstfilosofie</strong> is een on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van het zeer bre<strong>de</strong> vakgebied van <strong>de</strong> filosofieen een discipl<strong>in</strong>e met een lange geschie<strong>de</strong>nis. Kunstfilosofen hanteren een taalgebruik datvaak alleen begrijpelijk is wanneer je al <strong>in</strong>gewijd bent <strong>in</strong> <strong>de</strong> term<strong>in</strong>ologie van <strong>de</strong> filosofie <strong>in</strong>het algemeen. In <strong>de</strong>ze <strong>in</strong>lei<strong>de</strong>n<strong>de</strong> teksten over <strong>kunstfilosofie</strong> proberen we een brug te slaantussen dat ondoorgron<strong>de</strong>lijke taalgebruik van <strong>de</strong> professionals en <strong>de</strong> concrete situatie vaneen stu<strong>de</strong>nt op een kunstaca<strong>de</strong>mie.Ter <strong>in</strong>troductie komen <strong>in</strong> dit hoofdstuk een aantal algemene aspecten van <strong>de</strong> <strong>kunstfilosofie</strong>aan <strong>de</strong> or<strong>de</strong>. Daarnaast kijken we naar het studieterre<strong>in</strong> van <strong>de</strong> filosofie <strong>in</strong> het algemeen engaan we <strong>in</strong> op <strong>de</strong> vraag wat het verschil is tussen <strong>de</strong> aanpalen<strong>de</strong> discipl<strong>in</strong>eskunstgeschie<strong>de</strong>nis, kunstkritiek en <strong>kunstfilosofie</strong>.2. FilosofieDe wijsheid en <strong>de</strong> filosofieWijshe<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n al verzameld s<strong>in</strong>ds mensenheugenis. Ou<strong>de</strong>n van dagen heten wijzer te zijndan <strong>de</strong> jeugd en wijsheid wordt dan ook vaak gezocht bij opa op schoot. Soms komen Opa’swijshe<strong>de</strong>n terecht <strong>in</strong> boeken, soms wor<strong>de</strong>n ze zelfs <strong>de</strong> leidraad voor iemands completelevensbeschouw<strong>in</strong>g. Denk aan <strong>de</strong> boeken van Salomo <strong>in</strong> <strong>de</strong> Bijbel of <strong>de</strong> boeken van Confucius.We spreken dan van ‘wijsheidsliteratuur’.Wat wijsheid ook is, het veron<strong>de</strong>rstelt <strong>in</strong> elk gevalsteeds een breed <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> <strong>de</strong> aard <strong>de</strong>r d<strong>in</strong>gen. In<strong>de</strong> vijf<strong>de</strong> eeuw voor Christus, <strong>in</strong> het ou<strong>de</strong>Griekenland, begon een kle<strong>in</strong>e groep mensen tezoeken naar systematische metho<strong>de</strong>n om zulkewijshe<strong>de</strong>n te verkrijgen. Zij noem<strong>de</strong>n zich ‘philosophoi’,oftewel wijs-geren: mensen die <strong>de</strong>wijsheid liefhebben. Wijsbegeerte, als activiteitbeoefend door filosofen, houdt zich bezig met hetzoeken naar <strong>in</strong>zichten die zo algemeen, zouniverseel mogelijk zijn. Wijsgeren proberen totuitspraken te komen, die overal en altijd geldigzijn, en niet alleen maar <strong>in</strong> specifieke situaties.Filosofen bijeen <strong>in</strong> een tu<strong>in</strong>. Mozaïek uit Pompeï, Nationaal Archeologisch Museum, NapelsWijsbegeerte is niet hetzelf<strong>de</strong> als wetenschapFilosofen zoeken naar universele wijsheid en lijken daar<strong>in</strong> wel wat op wetenschappers, maartoch doen ze niet precies hetzelf<strong>de</strong>. Wetenschappers richten zich op het verzamelen vanz<strong>in</strong>tuiglijk waarneembare feiten. Van die feiten proberen ze <strong>de</strong> oorzaak te achterhalen doorer theorieën over te formuleren. Die theorieën wor<strong>de</strong>n vervolgens op hun juistheid getoetstdoor mid<strong>de</strong>l van experimenten.- 3 -

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!