Verschillen in straftoemeting - Buro Jansen & Janssen

Wetenschap......Rechters kunnen onbewust(negatieve) stereotyperingengebruiken om de gevaarlijkheidvan de dader te bepalenBij Nederlands onderzoek naar beslissingen over schulden straf onder niet-juristen is een aanwijzing gevondendat negatieve stereotypering van de verdachte bij beslissingenonder tijdsdruk leidt tot een grotere kans op eenschuldigverklaring en tot een zwaardere straf. 15Met betrekking tot het geslacht van de verdachte is ineerder onderzoek aangetoond dat vrouwen door rechtersingeschat worden als minder gevaarlijk, minder verwijtbaaren meer berouwvol in vergelijking met mannen. 16 Allochtonenof verdachten met een buitenlands uiterlijk zoudenvanwege stereotypen juist als gevaarlijker kunnen wordeningeschat door rechters, bijvoorbeeld door hun buitenproportioneledeelname aan crimineel gedrag en oververtegenwoordigingin de gevangenispopulatie in vergelijking metNederlandse daders. 17 Wanneer de rechter de samenlevingwil beschermen tegen recidive zouden zij deze daders mogelijkeerder veroordelen tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf,zodat zij in ieder geval tijdelijk geen delicten in desamenleving kunnen plegen. In een overzichtsstudie laatRovers zien dat verdachten met geringe sociaaleconomischehulpbronnen (inclusief allochtonen) naar verhouding vakereen onvoorwaardelijke straf krijgen opgelegd (in plaats vaneen voorwaardelijke straf) en ook vaker een vrijheidsstraf inplaats van een geldboete. 18 Op basis van de ‘focal concerns’theorie en de bevindingen van eerder onderzoek verwachtenwij dat daders met een buitenlands uiterlijk zwaardergestraft zullen worden dan daders met een Nederlandsuiterlijk en dat vrouwen lichter zullen worden gestraft danmannen. Wij verwachten dat dit zelfstandige effecten zijn,dus onafhankelijk van andere kenmerken zoals het delict enhet al dan niet hebben van een strafblad.Naast het uiterlijk van de verdachte wordt ook verwachtdat de taal die de verdachte tijdens de zitting spreekt, destraftoemeting beïnvloedt. Het spreken van een andere taaldoor de verdachte kan namelijk leiden tot taalbarrières tijdenshet onderzoek ter terechtzitting. Voor verdachten is hetmoeilijker om emoties en gevoelens over te brengen op derechter en door de aanwezigheid van een tolk verloopt hetcommunicatieproces niet direct, wat tevens kan leiden totmisvattingen. Ook zouden daders met een buitenlands uiterlijkdie ook niet de Nederlandse taal spreken door negatievestereotypering als gevaarlijker ingeschat kunnen worden dandaders met een buitenlands uiterlijk die Nederlands spreken,bijvoorbeeld door een verwachte mindere binding met desamenleving. Daders met een buitenlands uiterlijk die ookniet de Nederlandse taal spreken, lopen daardoor het risicozwaarder gestraft te worden dan zowel daders die er Nederlandsuitzien en de Nederlandse taal spreken als daders dieer buitenlands uitzien en de Nederlandse taal spreken. 19 Bij728