ACTIE tegen overlast Snorscooters! - Fietsersbond Amsterdam

Op eigen krachtBlad van de afdeling Amsterdam van de Fietsersbondnummer 82oktober 2010Waar zijn we vóórenwaar zijn we tégen?ACTIEtegen overlastSnorscooters!Knelpunten:opgeloste& nieuwe

FietsparkeervakkenFietsparkeervakken zijn er nog niet zo lang inAmsterdam. De eerste is in 2006 aangelegd in deJodenbreestraat na een gezamenlijke actie van deFietsersbond en organisaties van slechtzienden.Vóór die tijd stond er bij de ingangvan de supermarkt aldaar altijd eenkluwen van fietsen die de doorgang ende toegankelijkheid ernstig beperkte.Voor gehandicapten was er vaak geendoorkomen aan. Het idee was dat fietsvakkenduidelijk maken waar fietsengezet moeten worden zodat loopruimtevrij blijft. Fietsers blijken dit te snappen:de stoep is nu meestal vrij en netjes opeen rij zijn de fietsen beter bereikbaar enpassen er meer (foto rechts).NadelenEr zijn echter ook nadelen. In een ingezondenbrief verwoordt H.P. Salomonsze duidelijk:“…Als er niets is om de fiets aan vast te zetten, wordt hetrisico van diefstal alleen groter. Bovendien waait het indit land bijna altijd stevig, waardoor de los neergezettefietsen als dominostenen omver gaan. Dat maakt het ergmoeilijk een fiets weer terug te pakken en zorgt bovendienvoor nogal wat schade. Ik begrijp dat het voor de gemeentelekker goedkoop is, maar het lijkt me geen experimentom mee door te gaan, integendeel: terugdraaien!”Ook tijdens de laatste ledenvergaderingvan de Amsterdamse Fietsersbond werdstevig gediscussieerd over fietsvakken.Moet de Fietsersbond zich hard makenom overal voldoende goede fietsenrekkente krijgen? Of bieden fietsparkeervakkennuttige of zelfs wenselijke oplossingen?Vrije plekkenHet valt niet te ontkennen: de beste remedietegen fietsdiefstal en omvallen(foto rechts) zijn degelijke fietsenrekkenmet aanbindmogelijkheid. Het is echterde vraag of die op drukke locaties kunnenvoorzien in voldoende vrije fietsparkeerplekkenop korte afstand van debestemming.Fietsers die snel een boodschap komendoen willen het liefst vlak bij de ingangvan de winkel hun fiets parkeren. Als ergeen vrije plek in een goed rek te vindenis zal de kortparkeerder niet verderopeen fietsenrek gaan zoeken, maar zijnHeeft u ideeën of voorbeelden dieervoor zorgen dat kortparkeerdersop drukke plekken hun fiets goedkwijt kunnen zonder de nadelenvan de fietsvakken, dan horen we zegraag:www.fietsersbondamsterdam.nl/discussieofoekredactie@fietsersbondamsterdam.nlfiets zomaar ergens neerzetten,desnoods midden op de looproute.Dat is wat mij betreft netzo a-sociaal als foutparkerendeauto’s op een fietsstrook.Op veel plekken in de stad zijnde fietsenrekken goed gevuldvol met fietsen van bewoners enwerknemers. Die parkeren hunfiets voor langere tijd en willenhem dan graag veilig parkeren,met een slot vast aan een rek ofpaal (foto rechtsboven).Om voor de vele kortparkeerdersbij bijv. een supermarkt voldoendebeschikbare parkeerplek teregelen en tegelijkertijd loopruimtevrij te houden ken ik nog geenbetere maatregel dan fietsparkeervakken.Ze bieden vrije plekken vlak bij deingang, ze nodigen niet uit om de fiets erlang te laten staan en ze geven een richtingom de loopruimte vrij te houden.Mocht u betere maatregelen dan fietsvakkenweten om het kortparkeren opdrukke plekken goed op te lossen danhou ik me aanbevolen.Met mijn pleidooi voor fietsvakkenwil ik geenszins het belangvan goede fietsrekken onderschatten.De gemeente, en deFietsersbond moeten hun bestblijven doen om voor lang parkerendefietsers voldoende vrijeplekken in goede rekken te realiseren.Door voldoende rekken teplaatsen – zo nodig op autoparkeerplekkenen in fietsenstallingen– èn door wrakken en weesfietsen,die zinloos plekken bezethouden, weg te halen.MLOEK 82 - oktober 2010 3

ACTIE!Het aantal brommers en scooters in Nederlandblijft stijgen. In juni werd de miljoenstegeregistreerd. Drie jaar eerder waren ernog maar 700.000. De stijging zit ‘m vooralin de hippe snorscooters. Amsterdamsefietsers kennen die maar al te goed, omdatdeze vehikels met een blauwe kentekenplaatvolgens de huidige regels op hetfietspad moeten rijden.Stop de overlast van snorscooters!Volgens de wet is de maximale ‘constructiesnelheid’van een snorfiets25 km per uur, ook als die de vormvan een scooter heeft. Ze moeten zogebouwd zijn, dat ze niet harder kunnen.De praktijk is anders: de meestesnorscooters halen 40 km per uur envaak rijden ze dat ook. Op de niet al tebrede Amsterdamse fietspaden is datlevensgevaarlijk, vooral bij het inhalen.Het gaat regelmatig mis. Toen in 1999de brommers van het fietspad werdenverbannen, daalde het aantal verkeersongevallenmet brommers met 29%. Nude snorscooter zo populair wordt, stijgthet aantal ongevallen weer .GevaarlijkMaar zelfs als een scooter ‘slechts’ 25 kmper uur rijdt, hindert hij nog het fietsverkeer.De vaak smalle Amsterdamsefietspaden zijn niet ontworpen op hetgebruik door brede scooters.“Doe er wat aan, die scooters op hetfietspad”. Dat geluid horen we bij de Fietsersbondmeer en meer. De OEK schreefal vaker over dit probleem, maar ook inandere media houdt dit de gemoederenaardig bezig, getuige de reacties in krantenen op internetforums.Het verschilIn de discussie lopen vaak de begrippenbromfiets, snorfiets en scooterdoor elkaar. Hoe zit het precies?- motorfiets: volgens de wet eentweewielig voertuig aangedreven dooreen (verbrandings)motor.- bromfiets: volgens de wet een2-wielig voertuig met een maximaleconstructiesnelheid van 45 km/u eneen geel kentekenplaatje.ActieHet is niet voor niets dat de Fietsersbondeen campagne tegen de overlast van desnorscooter gaat voeren. Er is een speciaalmailadres (scooteroverlast@fietsersbond.nl)geopend om ervaringen metsnorscooters op het fietspad te verzamelen.Lobby heeft inmiddels opgeleverddat het Ministerie van Verkeer een onderzoekdoet naar het gevaar van scootersop het fietspad. En de Amsterdamseafdeling start samen met het MilieucentrumAmsterdam een petitie op internetom de druk op de overheid op te voerenom het probleem aan te pakken.- snorfiets: een bromfiets met eenmaximale constructiesnelheid van 25km/u en een blauw kentekenplaatje.- scooter: een vervoermiddel optwee wielen zonder trappers, datwordt aangedreven door een motoren dat tussen de stuurinrichting ende zitplaats een voetplaat heeft waarde voeten kunnen worden neergezet.De wet kent geen regels die specifiekvoor scooters gelden. Afhankelijk vande constructiesnelheid gaat het voorde wet dus om een motorfiets, eenbromfiets of een snorfiets.Laat ons weten wat u vindt op onsdiscussieforum:www.fietsersbondamsterdam.nl/discussieWat zou er moeten gebeuren?Om te beginnen moet er meer controlezijn op de snelheid van snorfietsen. Maarwij zien het liefst dat de categorie ‘snorfiets’helemaal verdwijnt. Alle scooterrijdersmet een blauw nummerplaatje wordendan officieel bromfietsers. Ze krijgeneen geel nummerplaatje en moeten eenhelm op, maar mogen wel 45 km/uur enkunnen dan goed meekomen met hetautoverkeer op de rijbaan. Op die manierverdwijnen ze van de fietspaden.Maar de kans dat dit snel geregeld kanworden, is niet zo groot. Daarom stellenwe voor tot die tijd in Amsterdamsnorfietsen van smalle en drukke fietspadente weren door er ‘onverplichtefietspaden’ van te maken. Volgens dewet mogen snorfietsen namelijk “hetonverplichte fietspad slechts gebruikenmet uitgeschakelde motor”. Omdat snorscooterszonder hun motor niet vooruitkomen,kunnen en mogen ze er dus nietop. Ze moeten hun heil dus zoeken opde rijbaan.Twee bijkomende voordelen lijken:1. het verbod van bromfietsen op hetfietspad wordt makkelijker te handhaven(nu is niet onmiddellijk duidelijkof een scooter wel of niet op hetfietspad mag, dan wel);2. de toename van scooters op derijbaan maakt het verkeer daar, metname voor scooterrijders, veiliger.Meer info, link naar facebook en de petitie:www.fietsersbondamsterdam.nl/scootersAchtergrondIn 1975 is er voor bromfietsen dehelmplicht ingevoerd. Om ouderen degelegenheid te geven om op zondagzonder helm naar de kerk te kunnenbrommeren werd in 1974 de snorfietsgeïntroduceerd, toen nog met kleinewieltjes (‘Westerterpwieltjes’) en trappers.In 1999 werd na veel lobby door deFietsersbond en verkeersveiligheidsorganisatiesin de bebouwde kom debrommer van het fietspad naar derijbaan verbannen. Het aantal ongelukkenmet bromfietsen nam drastisch af.OEK 82 - oktober 2010 5GFLees verder op pag. 6

od: “fietsrijders zijn meestal geenkopers”. Maar het voorstel haaldehet niet omdat er voor de duizendengedupeerde fietsers geen aanvaardbarealternatieve route kon wordengevonden.In juni 1956 werd een korte proef gehoudenwaarbij in de ochtendspitsalleen stad inwaarts gefietst mochtworden en in de avondspits alleenrichting Leidseplein. Maar de beperkinghad een vrijwillige basis en dusvond de proef al snel een eind: teweinig vrijwilligers.Tijdelijk fietsverbodToen werd op 3 september 1960 deLeidsestraat afgesloten voor alle verkeer.De oude rioolbuizen moestenworden vervangen, er werden telefoonkabelsgelegd en de tramsporenwerden vernieuwd. En terwijl destraat onbegaanbaar was, besloot B&Wom voor een proefperiode van 3 maandenhet fietsen in de Leidsestraat te verbieden.Toen de Leidsestraat op de ochtendvan 3 oktober weer werd opengesteld,probeerden duizenden fietsers – diewekenlang hadden moeten omrijden– te doen wat trams, auto’s en voetgangersdeden: gebruik te maken van deLeidsestraat. Maar anders dan de andereverkeersdeelnemers werd de fietsers –middels borden met de tekst “verbodenin te rijden voor wielrijders” – te verstaangegeven dat ze er niet in mochten. Een“legertje agenten”, geposteerd over degehele lengte van de straat, verweesde fietsers naar de Leidsegracht en deSpiegelstraat. Fietsers die “doodkalm”de agenten in de “verboden straat” probeerdente omzeilen, werden onmiddellijkgedwongen te stoppen. Honderdenfietsers negeerden de omleidingsroutesen liepen met de fiets aan de hand overde stoep, verlangende blikken werpendop het “kersverse” asfalt van de rijbaan.Veel fietsers waren boos. Als er al verkeerin de Leidsestraat moest wordengeweerd, dan waren het – vonden ze –de auto’s; die namen meer ruimte in envormden meer gevaar voor voetgangersdan fietsers. “De politiemannen haddenhet niet gemakkelijk,” berichtte De Volkskrant.Ze kregen bitse verwijten te horenGedurende de jaren ’60 bleven de...werden onmiddellijk gedwongen te stoppen. Amsterdamse fietsers gefrustreerdover het feit dat automobilisten onbeperkttoegang tot de Leidsestraat had-als “De kleine man kan wel omrijden”en “Het kapitaal krijgt weer voorgang.” den. In maart 1961 liet B&W weten dat erEén fietser riep optimistisch: “Over drie “een andere route speciaal voor fietsersmaanden moeten de auto’s er uit!”. Volgensde Amsterdamse verkeerspolitie van zo’n route (bijv. een fietsbrug van deen brommers in overweging” was. Maarwerden fietsers uit de Leidsestraat geweerdomdat zij meer alternatieve rou-nooit gekomen.Nassaukade naar de Leidsgracht) is hettes tot hun beschikking hadden dan automobilisten.In die tijd was de auto sterk autoverkeer uit de Leidsestraat werd ge-Het duurde tot 26 juli 1971 voordat hetin opkomst. Velen zagen er het voertuig weerd en trams en voetgangers er hetvan de toekomst in, een toekomst waar alleenrecht kregen.geen plaats was voor fietsen.PJPermanent fietsverbodHoewel het fietsverbod in de Leidsestraatruim 10 jaar voorafging aan de enormepro-fiets beweging van de jaren ’70,passeerde het niet zonder tegenstand.Drie weken na het instellen ervan demonstreerdenin de Leidsestraat zo’n 40studenten van de oratorische studentenverenigingArchimedes van de Vrije Universiteit,gewapend met spandoeken enflyers. Ze verklaarden het verbod tot eenschending van de rechten van fietsers.Verscheidene van hen werden gearresteerd.Het fietsverbod in de Leidsestraat werdbeschouwd als een overwinning voor dewinkeliers. Toch bleek hun hardnekkigegeloof dat fietsers geen kopers zijn, voorsommigen van hen onwaar. “Mijn vasteklanten klagen steeds weer over het feitdat wij nu zo moeilijk te bereiken zijn,”vertelde de eigenaar van reproductiehandelJongkind-Weller aan eenverslaggever. De eigenaar van automatiekP. Vijn klaagde bitter: “Het isoverdag aanmerkelijk stiller gewordenen wij missen bijzonder de jagendefietsersschare, waarvan enkelenaltijd de tijd voor een croquet ofbamibal kunnen vinden. Het is maarte wensen dat zij gauw terugkomen.”Een boekhandelaar zei dat het fietsverbodzijn zaak “ernstige schade”had berokkend.Maar ondanks de zorgen van dezewinkeliers, verlengde B&W in december1960 het fietsverbod met nogeens zes maanden. En in juni 1961werd het verbod permanent.PuzzelfotoDe puzzelfoto in de vorige OEK isdoor velen geraden: kruising Bilderdijkstraat-Kwakersplein.DinekeTuinhof is de gelukkige en krijgt deprijs toegestuurd.Deze keer een kleine foto: wat staater op?Onder de goede inzenders verlotenwe weer een mooie fietskaart of eenexemplaar van het nieuwe boekjeAmsterdam Wereldstad op de fiets.Stuur uw antwoord naar:- Fietsersbond Adam, WG-Plein 84,1054 RC Amsterdam- Amsterdam@fietsersbond.nl8

vervolg van pag. 9breder fietspad willen besteden. Voorverkeerskundigen is vaak de capaciteitvan een weg belangrijk, en een fietspadheeft met een breedte van 1,80 meteral zoveel capaciteit dat breder daarvoorniet nodig is. Maar vind je het comfort ende veiligheid van fietsers belangrijk, danligt de zaak anders.Een voorbeeld waar dat laatste gewichtin de schaal gelegd heeft, is de Vrijheidslaan.Daar is het gelukt om fietspadenvan 2,50 meter breed te krijgen. Dat isgenieten. Ook bij de herinrichting van deWibautstraat (breed zat) zijn fietspadenvan 3 meter beloofd. Maar in de Zuidas(toch duidelijk buiten de krap bemetenvooroorlogse stad) wil het nog niet zolukken, al blijven we aandringen.Er gaan gelukkig steeds meer stemmenop om meer ruimte voor de fiets te maken.Amsterdam is toch niet voor nietsde fietshoofdstad van de wereld! Deruimteverdeling kan dan niet meer volgenshet principe van ‘gelijke monniken,gelijke kappen’, maar zal ten koste moetengaan van iets anders. Niet de stoep,die is vaak ook al ontoegankelijk smal.Maar het autoparkeren kan misschienweg. Of één rijrichting. Of de auto’s ende tram kunnen hun rijbaan delen.Hoe dan ook, wij vinden dat fietspadenbreder moeten. En natuurlijk geldt hetzelfdevoor fietsstroken. En intussenproberen we ook iets te vinden op dieveel te brede en snelle scooters op hetfietspad.GdWAutoparkeervakken zijn in deafgelopen jaren vrijwel geruisloosbreder geworden. Vroeger was 1,80meter normaal. Nu past een VolkswagenGolf daar niet zomaar in. Destandaard is nu 2 meter. Maar ookdan hebben mensen moeite met hetparkeren van hun grote gezinsautoof SUV. En omdat dat moeizame parkerende achteropkomende auto’sophoudt en dus de wegcapaciteitaantast, zijn er nu ook al plekken aangelegdvan 2,20 meter. Daar moetenwe dus ook iets aan doen.Nieuws uit AMSTELVEENFietsbalansDe gemeente Amstelveen heeft vorigjaar, op verzoek van ons, aangegeven in2010 mee te willen doen aan de Fietsbalans,het vergelijkend onderzoek van deFietsersbond naar de fietskwaliteit vande infrastructuur in gemeentes. De afgelopenweken heeft een groep vrijwilligershard gewerkt aan de voorbereiding.Er liggen nu 14 routes klaar, naar allehoeken van Amstelveen. Wie zal snellerop de plek van bestemming zijn? Als udit leest, weten we het vermoedelijk al:op woensdag 15 september is namelijkde meetdag. Ook worden na de zomervakantiede laatste van de bijna 40 fietsparkeerlocatiesonderzocht.BovenkerkAl enige jaren hebben wij een discussiemet de gemeente Amstelveen over defietsroute Noorddammerweg/Legmeerdijkdoor Bovenkerk. De vorige wethouderwas van plan om deze wegen 30KMte maken. Hiermee waren wij het nieteens omdat dit niet te handhaven is. Hetis momenteel een rommeltje van wel engeen fietsstroken.De nieuwe wethouder, hr. Levie, heeftzich nu uitgesproken voor de door onslange tijd bepleite fietsstroken over degehele route. We hopen dat deze spoedigworden aangelegd.Laan van LangerhuizeLangs de A9 is een nieuwe kantoorreusgebouwd van KPMG. Hiervoor was eenaanpassing van het wegennet en een directereaansluiting met de A9 noodzakelijk:de Laan van Langerhuize. Langs dezelaan is alleen aan de zuidelijke kant eentwee-richtingenfietspad aangelegd, datin westelijke richting is doorgetrokkenover het viaduct Ouderkerkerlaan. Ookis besloten om bus 300 (Zuidtangent)vanaf het Stadshart via de Keerpuntwegen het ziekenhuis v.v. te laten rijden.Omdat deze buslijn de hoogste prioriteitqua voorrang krijgt, moest hiervoor defietsroute over de Keerpuntweg wijken,evenals het noordelijke fietspad over hetviaduct Ouderkerkerlaan. Bij het overleghierover hebben we aangegeven nietgelukkig te zijn met deze aanpassingen.De gemeente nam aan dat fietsers vanuitGroenelaan naar het Stadshart de fietstunnelCarmenlaan gebruiken en nietvia Ouverture rijden waardoor er weinigbezwaar zou zijn tegen deze aanpassing.Fietsverkeer vanaf de Laan van Langerhuizerichting Stadshart moet nu via deBurg. Rijnderslaan en het tunneltje tegenoverV&D rijden.We hebben een lijst met opmerkingenen suggesties naar de gemeentegestuurd waarvan slechts enkele zijnovergenomen (betere bewegwijzeringen verbreding van de fietspaden). Degemeente heeft klaarblijkelijk geen leringgetrokken uit de klachten die onlangsnog zijn ontstaan door niet goedde voorgenomen wijzigingen bij hetZwarte Pad te communiceren, want ookbij deze verkeerswijziging zijn (goede)bewegwijzeringen weer als sluitpost inhet project opgenomen. Dit blijft onzeaandacht houden.Verzakkingen Zwarte PadHet mooiste fietspad van Amstelveen,het Zwarte Pad, vertoont op vele plaatsenflinke verzakkingen van het wegdek.Dit fietspad ligt op een veendijk. Volgensde Gemeente Amstelveen worden dezeverzakkingen veroorzaakt doordat debomen langs het pad heel veel grondwateronttrekken aan de veendijk.De enige remedie hiertegen is de bomente verwijderen, helaas. Er zal nog welheel veel (lager) groen blijven staan. Ditjaar nog zullen de benodigde kapwerkzaamhedenen herstel van de verzakkingenuitgevoerd worden.FietsnietjesVorig jaar hebben we bij de gemeentehet verzoek gedaan om bij belangrijkebushaltes fietsnietjes te plaatsen en zohet ketentransport (fiets – openbaar vervoer)een impuls te geven. Dat verzoekis dit jaar gehonoreerd en uitgevoerd.Daarnaast zijn ook bij een aantal buurtwinkelcentraen vele flatgebouwen fietsnietjesgeplaatst.CR10

Nieuwe fietsroute van Amsterdamse FietsersbondAmsterdam Wereldstad op de fietsDe Fietsersbond Amsterdam heeftin september een nieuw fietsrouteboekjeuitgebracht. Thema: de mondialeculturele diversiteit van Amsterdam.Volgens de samenstellers is in Amsterdamde hele wereld vertegenwoordigd ,en dus kun je op de fiets een wereldreismaken waarvoor je de stad niet uit hoeft.Of zoals ze het zelf zeggen: “Amsterdamzit vol levensstijlen en culturen en heeftinwoners van over de hele wereld. Hoeontdek je en ontmoet je die makkelijkerdan op de fiets?”Het boekje biedt een aangename fietsroutelangs en informatie over tal vanbekende en minder bekende cultureleKunst op het randje...Onder de titel Art on the edge heeftMacbike, het fietsverhuurimperiumvan Jos Louwman, een nieuwe fietsrouteontwikkeld en uitgebracht. Een beetjevreemde, maar welkome aanvulling opeen gaandeweg groeiende reeks. Detitel verraadt dat de samenstellers zichde vraag gesteld hebben of sommigeobjecten, waarlangs de route leidt, welkunst zijn: Kunst op het randje.Amsterdam telt ruim 1000 beelden enkunstwerken in de openbare ruimte.De afgelopen decennia verschenen verschillendeboeken over dit onderwerp,nu voor het eerst een handige fietsroute,een vouwbare kaart met beschrijvingen.Van die meer dan 1000 objecten zijn er300 geselecteerd en daarlangs is eenlogische en veilige fietsroute gemaakt;veelal vrijliggende fietspaden en beperkttot binnen de ring A10. Dat laatsteis natuurlijk een spijtige beperking – deBijlmer kent immers ook aardige objecten– maar er moesten nu eenmaalkeuzes gemaakt worden. De route is zosamengesteld dat de gebruiker zelf ookkan kiezen; de kortste route van 7 km ofde langste van 30 km.Hoofdroute, uitbreidingen enverbindingsroutesEr wordt een hoofdroute aangegevenen beschreven, die als een cirkel omhet centrum gaat; te beginnen bij hetCentraal Station. Zelf ontwaarde ik daarnooit kunst, maar de kaart meldt tweeuitingen van heinde en ver. Dat kunnenreligieuze gebouwen, musea of monumentenzijn, maar ook markten en parken.Verder voert de tocht net zo makkelijklangs plekken waar de kraakscenehaar stempel op heeft gedrukt als langshot spots van de haute finance.Kortom: “Amsterdam Wereldstad op defiets is een reisgids langs plekken die jeop vakantie niet zou willen missen, maarwaar je in Amsterdam zelden binnenstapt. ”Amsterdam Wereldstad op de Fietsverkrijgbaar in boekwinkels, kaartenwinkels enbij de Fietsersbond. Prijs: € 2,95 .beelden: het Gevleugeldewiel (opde kap van hetCS) en de Zee vanchroom, waarvande summiere beschrijvingnietecht duidelijkmaakt dat daarmeede fietsflatbedoeld wordt.De hoofdroutedoet in tegengestelderichtingvan de klokgelukkig veelparken aan (waar relatief veel beeldenstaan): Westerpark, Erasmuspark, Rembrandtpark,Vondelpark (waar een slingerwordt wordt gemaakt), via Zuid naarhet Oosterpark en langs Wittenburgweer naar CS.Naast deze hoofdroute zijn er 5 uitbreidingen– uitstapjes vanuit de hoofdroutevan 3 à 4 kilometer om nog meer kunstte snuiven. Zo kan iemand de pont naarNoord nemen, waar aan de zuidzijde wel10 objecten te zien zijn. Of vanuit hetWesterpark naar de Zeeheldenbuurt ende Spaarndammerbuurt. Of, natuurlijk,het Oostelijk havengebied met objectendie merendeels niet ouder zijn dan30 jaar. Uitzondering is het woonhuisvan Aat Veldhoen aan de Wittenburgergracht,maar is dat wel een kunstwerk?De Rivierenbuurt en de Stadionbuurtkrijgen ook een lus voor fietsers die willenomrijden of speciaal geïnteresseerdzijn in dat stuk Amsterdam.GebruikHet verdient aanbeveling om thuiseerst de kaart goed te bestuderen.Iemand kan geïnteresseerd zijn ineen periode of in een wijk of in eenkunstenaar of groep kunstenaars.Het handige is dat alle 300 objectenzijn genummerd op de kaart en aande keerzijde (heel) kort zijn beschreven,in elk geval met naam van demaker en datum. De meest opvallendehebben een foto gekregen,prettig om te herkennen!Aan de vormgeving is veel zorg besteed.Ik moest even wennen aan debeschrijvingen (terwijl ik al jaren inAmsterdam woon en fiets en de stadbehoorlijk goed ken), maar als je je laatleiden door de pijlen (al dan niet onderbrokenin rood en blauw) dan is het goedte doen. Zelf was ik verrast om te lezendat de beelden van de kinderen die aanhet Muzenplein bij de Boerenweteringaan de waterkant staan, niet door één,maar door negen verschillende beeldhouwerswerden ontworpen (met allenamen en bouwjaar 1931 erbij, daarmeeeen van de oudste beeldengroep). Nooitgeweten en met Google opent zich eenwereld die mij als gebruiker verder helpt.Als dat alleen al de functie van dezekaart is, vind ik het een verrijking voorfietsend Amsterdam.AMRDe kaart is tweetalig (Nederlands en Engels) envoor € 2,00 verkrijgbaar bij de drie Macbikevestigingen(CS, Nieuwe Uilenburgerstraat enLeidseplein).OEK 82 - oktober 2010 11

LuchtautomatenVeel Amsterdammers rijdenrond op fietsen met vreselijkzachte banden. Willen zedaar tenslotte toch iets aan doen, danbetekent dat voor de meesten een gangnaar de dichtstbijzijnde fietsenmaker.Daarnaast houden veel fietsenwinkels ereen reuzen fietspomp op na, net binnenof net buiten de winkeldeur neergezet(buiten ligt hij meestal als een hond aande ketting).Een kleiner aantal fietsenmakershebben tijdens de openingsuren eenluchtslang buiten liggen die is aangeslotenop een persluchtinstallatie.Handig. Maar wat als je dringend luchtnodig hebt en de winkels zijn dicht ende meeste semi-openbare pompen zijnveilig en onbereikbaar weggeborgen?Dan kun je toch nog terecht bij een paarzaken met een wonderlijke dienstverlening:de luchtautomaat. Een muntenapparaatdat je avond kan redden voormaar 10 cent.tekst en foto’s: PJ...als een hond aan de kettingGrimminck – Westerstraat12

Costa Rijwielhandel – Muiderpoort StationWillems Hans – StadionwegParnassus Rijwielspecialist – ParnassuswegFietspoint – AmstelstationtOEK 82 - oktober 2010 13

Wijkcontactpersoon in Nieuw-WestIris Rüssel was sinds anderhalf jaar wijkcontactpersoonin stadsdeel Osdorp. Maar op 1 mei j.l. is Osdorp opgegaanin het grotere stadsdeel Nieuw-West dat de voormaligestadsdelen Ospdorp, Slotervaart-OvertoomseVeld en Geuzenveld-Slotermeer omvat, elk met eeneigen contactpersoon. Die fusie heeft mogelijk gevolgenvoor de manier waarop de wijkcontactpersonenin dat gebied gaan opereren. De verwachting is dater nog meer dan voorheen zal worden samengewerkten overlegd. Een goede aanleiding om eens met Iris tepraten. Hoe kijkt zij tegen de verandering aan?Wij spreken Iris een week na haarpromotie; de jonge doctor (27jaar) is fysicus en promoveerde op eenonderzoek op het gebied van cardiologie.Ze werkt in Den Haag, waar ze dagelijksmet de auto heen reist. “Omdat datveel sneller is dan het openbaar vervoeren wij niet in de buurt van een stationwonen.” Maar Iris houdt van fietsen enomdat ze in Osdorp woont en zich nauwbetrokken voelt bij de fietsproblemendie in haar buurt spelen, meldde ze zichtijdens een bijeenkomst die de Fietsersbondorganiseerde n.a.v. het FietsplanOsdorp. Ze was als belangstellendemeegekomen met haar vriend, die al lidvan de Fietsersbond was, en verliet debijeenkomst als aspirant wijkcontactpersoon.Dat was nodig ook, want degenedie op dat moment wijkcontactpersoonvoor Osdorp was, André Guit, stopte ermee. Kort daarop werden alle dossiersovergedragen. “De overdracht was goeden duidelijk, maar André Guit opvolgenis geen kleinigheid”, aldus Iris. Gelukkigondervond Iris tijdens de inwerkperiodeveel steun van beleidsmedewerker Marjoleinde Lange.ErvaringenIris is zeer te spreken over de positievehouding van de verkeerscommissie in Osdorpten opzichte van fietsers en hooptop eenzelfde houding van het nieuwestadsdeel. Bijkomend voordeel was datverkeerswethouder Kees Steeman ookbestuurslid is van de landelijke Fietsersbond.Een ander voordeel was, meentIris, dat Osdorp door de ruime opzetgeen grote knelpunten en gevaarlijke situatieskent en relatief veel vrijliggendefietspaden heeft. Ze benadrukt dat defietsvriendelijkheid vanhet stadsdeel voor eengroot deel te danken isaan de inspanningen vanhaar voorganger.Maar Osdorp heeft ookproblemen: scooters opde fietspaden. Snorfietsenin de vorm van stoerescooters heb je daarveel en ze rijden vaak tehard en veel te dicht langs je heen. Ookbromfiets-scooters (met een geel plaatjeen een helm) die niet op de fietspadenmogen, doen dat nogal eens toch. Eenmogelijke oplossing is meer en beterehandhaving...Een ander punt van zorg vormen derecreatieve fietsroutes, die ook toegankelijkzijn voor snorfiets-scooters. In depraktijk betekent dit dat zij door hunbreedte de fietspaden blokkeren en erdaardoor nauwelijks sprake kan zijn vanontspannen recreatief fietsen. Rüssel:“We wilden een verbod op snorfietsen,maar kregen dat helaas niet door de verkeerscommissie.Het voornaamste argumentwas dat snorfietsers ook moetenkunnen recreëren...”KnelpuntengroepEens in de twee weken komen veel wijkcontactpersonenin Amsterdam bijeenop het kantoor van de afdeling Amsterdam,op het WG terrein. Deze knelpuntengroepneemt dan samen met debeleidsmedewerkers van de afdelingAmsterdam nieuwe knelpunten door enbespreekt wat de ontwikkelingen zijnbij al langer bestaande knelpunten. Ookworden er ervaringen uitgewisseld, hoeweldat steeds vaker ook al per e-mailgebeurt. “Met de wijkcontactpersonenvan Slotervaart-Overtoomse Veld enGeuzenveld-Slotermeer heb ik natuurlijkwel meer contact dan met die van bijvoorbeeldNoord of Zuidoost”, zegt Iris,maar de contacten in de knelpuntengroepvormen een nuttige aanvulling enmaken het mogelijk wat ze doet in eenbreder perspectief te zien. Ook is ze ervan overtuigd dat haar vrijwilligerswerkals wijkcontactpersoon haar alertheidop verkeerssituaties heeft vergroot. Nietalleen in Osdorp, ook in Den Haag en andereplaatsen. “Het is heel leerzaam en ikben me meer gaan realiseren hoe goedalles hier in Nederland is geregeld. ZelfsDuitsland en België kunnen veel van onsleren, om maar te zwijgen van landenverder weg.” Omdat Iris zelf in de grensstreekopgroeide, weet ze uit ervaringdat de verkeerssituatie voor fietsers bijde oosterburen minder goed is dan hier.“België is echt een ramp; een bushaltemidden op een fietspad, dat kan zo maargebeuren, als er al een fietspad is. Nederlandneemt fietsers serieus.”Critical mass?Dat geldt ook voor Amsterdam; de stadsdelenzien de Fietsersbond dan ook alseen professionele gesprekspartner. Als14

het aan Iris ligt, wordt er meer actie gevoerdtegen auto’s in de binnenstad.Hoewel ze zich realiseert dat dit praktischonhaalbaar is, zou ze het liefst debinnenstad autovrij zien. In de VS en Engeland,weet ze, worden geregeld zogenaamde‘critical mass’ rallies gehoudendie ervoor zorgen dat fietsen meer aandachtkrijgt en er zelfs toe geleid hebbendat straten voor auto’s werden afgesloten:door te demonstreren en keer opkeer aan te tonen dat er gevaarlijke situatieswaren. Ze vraagt zich wel af of je zo’nkritieke massa ook in Nederland nog opde been kunt krijgen. Bovendien ligt ookhet gevaar van een stoffig imago op deloer... Realistischer is misschien er naar testreven dat er op veel meer plaatsen inde stad groene golven voor fietsers komen,zoals nu alleen nog op de Rozengracht/Raadhuisstraat.tekst/foto AMRIris zou heel graag meer input krijgenvan bewoners uit haar buurt.Iedereen die in Osdorp iets signaleertwat niet klopt of ongunstig isvoor fietsers, wordt uitgenodigddat bij Iris te melden (iris_russel@hotmail.com) en dan kan zij dat bijde instanties die er iets aan kunnendoen naar voren brengen. “Er wonenvoldoende mensen in Nieuw-West die fietsen, en er is altijd weliets te verbeteren”, aldus Iris.Email: iris_russel@hotmail.comMet de OV-fiets kom je OVeralMet enige regelmaat wijs ik op hetsucces van de OV-fiets. Ongetwijfeldzal het daar eens aan ten ondergaan, maar geniet er van zolang het kan.De eigen fiets meenemen in de treinheeft voordelen, maar kent ook beperkingen.Een OV-fiets lenen (huren) geeftdirect een vakantiegevoel!Spanningen tussen verschillende soortenfietsers lopen op, met name in deduinen (zie Vogelvrije Racefietser eldersin de OEK). Vooral het geliefde fietspadtussen Noordwijk en Zandvoort is berucht.Maar hoe kom je daar als je niethele lange afstanden fietst? Met de OVfietsdus.De basiskennis van het OV-abonnementis bekend neem ik aan, kijk anders op dewebsite.Normaal gesproken huur je een OV-fietsbij een stationsstalling waar een mannetjeaanwezig is. Maar er zijn ook kleinestations waar alleen fietskluizen staan.Daar kan met een pincode een OV-fietsuit een kluis gehaald worden. Bijzondervernuftig! Maar Zandvoort is ronduit eenbelevenis, een reis door de toekomst.Daar is een grote fietskluis op het pleinvoor het station waar meerdere fietsenin staan. Met de pincode kun je deurenopenen, luikjes gaan automatisch openwaar dan een fietssleutel achterhangt.Het is zo perfect geautomatiseerd, endat alles voor een eenvoudige fiets, datik me afvraag waarom de rest van ons levennog zo kansloos is.Dus een goede reden om naar Zandvoortte gaan en dan met de OV-fiets in zuidelijkerichting door de duinen te rijden.Goed opletten, pas op voor groepenracefietsers, bejaarden en overstekendeherten. Maar de kans dat je niemand tegenkomtis ook groot. Langs het fietspadzijn meerdere strandopgangen naar zeewaar met of zonder textiel gezwommenkan worden. Bij heel warm weer de fietswel in de schaduw zetten (zie stukje overbandendruk).Omkeren bij Langevelderslag of via Bennebroek/Heemstedeom de AmsterdamseWaterleidingduinen heen fietsen. Ditstukje Amsterdam verdient een bezoekvan alle OEK-lezers.TLDe Amsterdamse Waterleidingduinenzijn alleen toegankelijk voorwandelaars en die komen er massaal.Zeer recent heeft de gemeenteraadvan Amsterdam besloten dat ereen fietspad doorheen komt. Ja, degemeente Amsterdam gaat overeen fietspad bij Vogelenzang en uweigen Amsterdamse fietsersbondheeft daar positief over geadviseerd(zie onder). Ik ben daar niet blij meewant ik zie geen belang voor de Amsterdamsefietser, behalve dan voorOV-fietsers die mijn idee opvolgen.Nu vliegen fietsers elkaar in de harenin de duinen, straks komt daar eenconflict tussen wandelaars en fietsersbij. Lijkt me niet verstandig. (TL)Wat vindt deFietsersbond?De Fietsersbond – in het bijzonderde afdeling Heemstede-Bloemendaal– was en is voorstandervan een fietspad. Er zit namelijkeen gat in de fietsroute langs dekust, waardoor fietsers nu gedwongenworden tot een onveiligeen onaangename omweg. Hetoorspronkelijke voorstel maaktegebruik van een bestaandedienstweg en had onze voorkeur.Na uitgebreide protesten vanwandelaars en natuurgroepen iser een klankbordgroep ingestelddie met het huidige compromisheeft ingestemd: er wordt eenfietspad langs een klein randjevan het enorme Waterleidingduingebiedgelegd. Het is natuurlijkspijtig dat niet iedereenzich in dat compromis kan vinden(zie: http://awd-bossie.blogspot.com/2010_08_01_archive.html).OEK 82 - oktober 2010 15

OpgelostWESTPOORTOp de kruising Nieuwe Hemweg-Kabelweg is een nieuwe regeling vanhet verkeerslicht gekomen. Het lijkt eenverbetering, maar we horen het graagals dat in de praktijk niet zo is.ZUIDDe Afroditekade langs de Stadiongrachtbij het Olympisch Kwartier kanmooi dienst doen als aansluiting tussende Museumtramroute (en het AmsterdamseBos) en de Amstelveenseweg.Even de brug over die in het verlengdeligt van de Laan der Hesperiden en jerijdt zo langs het water de stad in. Hetis de bedoeling dat je dan verder kanlangs het Noorder Amstelkanaal (en bijv.onder het Amsterdams Lyceum door hetVondelpark kan bereiken). Maar als je nubij de Amstelveenseweg aankomt, kunje eigenlijk geen kant op (je mag alleennaar rechts, maar dan rij je naar de Stadionwegen dan had je beter de Laan derHesperieden kunnen volgen). Dat moetgoed komen wanneer de Amstelveensewegdaar (eindelijk) wordt aangepakt.Amstelveenseweg - zo dan maar?je voor niks afslaat en bij een afgesloten(openstaande) sluisdeur komt en daarwellicht nodeloos gaat staan wachten.Een echt knelpunt was het niet, maarzo’n fietsvriendelijk gebaar is mooi meegenomen.Pijl zegt: door naar de volgende oversteekSinds 22 september is er een nieuwebewaakte fietsenstalling aanhet Gerard Douplein. De inpandigefietsenstalling is bedoeld om defietsparkeerdruk op en rond het GerardDouplein omlaag te brengen. Er is ruimtevoor 164 fietsen in de stalling, die in eersteinstantie is bedoeld voor buurtbewoners.De stalling is 24 uur per dag toegankelijken is beveiligd met camera’s.Overdag is een beheerder van SWA aanwezig,die zo nodig ook kleine reparatiesuitvoert. Het stallen van een fiets kost€10,- per maand.Naar verwachting worden in de loopvan oktober enkele fietsenrekken om dehoek in de 1 ste van der Helststraat verwijderd.Hiervoor in de plaats komen “fietsparkeervakken”(zie pag. 3).FIETSTOOLSNaast mijn oude stadsfiets bezit ikook modern spul. Dat is dan meteenwel een bike. Custombuilt uiteraard.Voorzien van de nieuwste high-techen het beste van het beste: DT-swissspaken, Surly naven (een niche merk),Magura HS firm tech brakes, vintageBrooks zadel, design cordless computer,aerodynamische zadelbag, exclusieveEvolution Line banden, eenfietsketting mooier dan goud en eenpower opticube voor het licht.Heerlijk om je helemaal over te gevenaan het beste. Zo krijg ik talloze catalogivan fietsen, onderdelen, kleding.Ik kan daar elke dag in kijken en danweer gauw naar de pc om te vergelijkenmet andere winkels of fabrikanten.Zelf prutsen aan een fiets doe ik niet,maar je wilt natuurlijk wel echte kwaliteitsTools en carbon bandenlichtersbij je hebben en een kleine emergencykit.Je moet anderen kunnen helpen,je bent wel verbonden door defiets. Daarom heb ik ook altijd een Inflatormet twee extra CO2 cartridgesbij me.Gelukkig heb ik nooit pech. Bijnanooit, want na 5000 km had ik tocheen lekke band. Die moest geplakt endat ging niet. U raadt nooit waarom:geen leesbril bij me en daardoor konik het gaatje in de band niet goedzien. Dan ben je zielig. Van wie leenje dan een leesbril? Niet van die typeswaar ik juist die extra CO2 cartridgesvoor meeneemMeteen ook alle opticiens langs gesurft.En ik ben waanzinnig geholpendoor de eyewear van Boss, eenbijzondere highlight, een vouwbareleesbril van acetaat, een modieus accessoirewaarvan het hoogwaardigekarakter benadrukt wordt door dekleuren barnsteen, hoorn en zwart.Bij de sluisje tussen het Jaagpaden het IJsbaanpad zijn twee specialeverkeerslichten geplaatst. Ze geven meteen pijltje aan of je de sluis kunt overstekenof dat je beter naar de andere overgangkunt doorrijden (er is er altijd éénoverrijdbaar). Zo wordt voorkomen datParkeervakken i.p.v. parkeerrekkenHeerlijk zo’n hobby waar hebbedingenbijhoren. Kan ik ook op de achterkantvan de Inflator lezen hoe die eigenlijkwerkt.TL16

Cok Oostveen, activist in ruste (hoewel...?)In de vorige OEK (nr. 81, juni 2010)stond op pagina 19 een foto afgedruktuit het archief. Het was 1976 en defietsdemonstratie Amsterdam Fietsthad de Van Woustraat bereikt. CokOostveen, die al jarenlang voorman isvan een fietsgroep en eerder ook metjongeren werkte om hen op de fiets tekrijgen, reageerde bij de OEK-redactie.Tijd voor een gesprek, maar niet alleenom herinneringen op te halen.foto AMRmsterdam Fietst heeft ruim twee“A jaar geduurd, begon in 1975 totergens in ’77. Iedere eerste zaterdag vande maand fietsten duizenden Amsterdammersin een kilometers lange stoeten onder politiebegeleiding door destad. Automobilisten werden gemaandte stoppen en ons voor te laten gaan.”Nog altijd vertelt Cok Oostveen geanimeerdover deze roerige en rumoerigeperiode, waarin tal van actiegroepen actiefwaren. Dat deze actie zo’n lang levenbeschoren was, schrijft hij toe aan hetfeit dat er steeds nieuwe mensen bijkwamenen het gaandeweg ook overnamen.“Je wist vooraf nooit waar de rit nu weerlangs voerde.”VoormannenCok Oostveen wijst aan op de foto: “Deman vooraan met de tas schuin overzijn romp, is Theo van der Giessen, delatere voorman van de kraakbeweging.”Die beweging kwam voort uit de AmsterdamseActie Partij (AAP), die laterweer is opgegaan in de kraakbewegingStaatsliedenbuurt. Op de foto staat linksMelvin Visser. Tot 1974 zat hij in de gemeenteraadvoor de Kabouters. De AmsterdamseActie Partij haalde geen zetelen Visser begon een kroeg – De Apenrots– op de hoek van de Damstraat ende Oudezijds Achterburgwal, schuintegenover het toenmalige stadhuis. Dekroeg zou zijn gefinancieerd door eenVVD-fractielid, met – naar het geruchtgaat – zwart geld, en die gooide Van derGiessen uit zijn zaak. Melvin Visser bleefactief in de Pijp; de voormalige loodgieterwoonde bij zijn moeder in de Diamantbuurt.Nu is hij nog steeds actief inde politiek, voor de PvdA.Van Theo van der Giessen loopt bij CokOostveen het spoor dood. “Het schijntdat hij naar de Antillen is verhuisd enlater is teruggekomen, maar dat weet ikniet zeker.”Amsterdam Oto VrijCok zelf was in de jaren ’70 actief lid vande Bond van Huurders in de Pijp. Hij wasin 1975 betrokken bij de kraakactie vande oude melkfabriek in de Jan Steenstraat.Daar werd een buurtcentrumgevestigd, kreeg het witkar-project eenwerkplaats en vestigden zich kunstenaarsdie er atelierruimte vonden. Natwee jaar was het gedaan met de melkfabriek.Niet veel later werd het complexgesloopt en maakte het plaats voor watnu volgens velen een van de lelijksteplekken van Zuid is: het Hercules Seghersplein!In de jaren ’70 was er veel oppositie tegenhet toenemende autoverkeer. Tweeactiegroepen werden opgericht: LastigeAmsterdammers en Maskers Af. DaneBeerling was de centrale figuur van MaskersAf. Cok Oostveen moet toegeven:“Het waren in feite allemaal hobbyisten.”Ello Paul is volgens Cok Oostveen eenvan de belangrijkste figuren geweest. Hijwas van actiegroep Leidse in last (inderdaad,uit de buurt rond Leidseplein enLeidsestraat) en hij besloot in 1973 allegelijkgestemde actiegroepen die heren der in de stad actief waren, bijeen teroepen. Daaruit is Amsterdam Oto Vrijontstaan. Lastige Amsterdammers enMaskers Af meenden dat zij al voldoendestedelijk opereerden en deden niet mee.Dit in tegenstelling tot een aantal individueleleden.Op zondagavond (elke zondagavond!)werd er vergaderd in Wijkcentrumd’Oude Stadt en er vlogen veel ideeënover tafel. Iedereen was creatief, maarbesluiten werden niet genomen. “Elkemaand liep ik m’n aantekeningen na enzag dan heel veel plannen, maar nietsover wie wat waar zou doen.”Wat speelde in de jaren ’70 was vooralde toename van het autoverkeer en debijbehorende overlast, afbraak van bestaandepanden,vooral woningen, ende nieuwbouwplannen. Verschillendepolitici stelden de Bijlmer voor als ideaal:hoogbouw en veel doorbraken. Serieuzeplannen voor verkeerswegen door hethistorisch centrum haalden het gelukkigniet, maar de snelweg Weesperstraat-Wibautstraat werd wel aangelegd, omde doorgang naar de IJtunnel te bewerkstelligen.Binnenstad afgeslotenEén van de hoogtepunten van AmsterdamOto Vrij was de afsluiting van dehele binnenring. Iedere actiegroep – erwaren er inmiddels tientallen in de stad– kreeg een deel van die binnenringtoegewezen en moest voorkomen datop een doordeweekse ochtend autoverkeerde binnenstad in of uit kon. Autowrakkenop straat was een bekendverschijnsel, met lekke banden kondenze zo maar maanden blijven staan. Zowisten de actievoerders precies welkevoertuigen ze konden gebruiken voorlees verder op pag. 18OEK 82 - oktober 2010 17

vervolg van pag. 17de barricade. Cok, zelf behendig makervan rookbommetjes, herinnert zich dieeerste actie nog heel goed: “Ik ben verschrikkelijkgeschrokken van het gedragvan automobilisten die gewoon door derozenperken reden om alsnog de stad inte komen.” Twee jaar later werd de actiemet groot succes herhaald, stonden erhekjes, waardoor er niet meer door derozen kon worden gecrosst. De gehelebinnenstad was afgesloten. Niemandkon er die ochtend in of uit, met de autowel te verstaan.Amsterdam Oto Vrij ageerde niet alleentegen het toenemend autoverkeer,maar ook tegen verhoging van de tarievenvan het GVB en de aanleg van deparkeergarage onder de Bijenkorf. Ookwerden actiegroepen in andere wijkenondersteund, bijvoorbeeld die in deVan der Pekbuurt in Noord of rond deNieuwmarkt. Steve Davidson was eenheel goed tekenaar die veel pamflettenmaakte. Cok Oostveen heeft niet zo langgeleden een aantal uit zijn verzamelingaan het ISSG geschonken.Cok: “Voor de ingang van de Bijenkorfhebben we pamfletten aan bezoekersuitgedeeld. Daar stond op: Tegen inleveringontvangt u het nieuwste albumSuske en Wiske en de Patsige Parkeerdercadeau. Ik hield van strips, iemand anderskon goed tekenen en ontwerpen.Niet veel later stond het afdelingshoofdwoedend bovenaan de roltrap om al dieklanten tegen te houden.” Het twinkeltin zijn ogen.Ook in de tram werden pamfletten verspreid;nu opgehangen op de GVB informatieborden.Ze zijn opgepakt, maaromdat niemand ze het had zien doen,zijn ze niet veroordeeld.Opmerkelijk is dat de politie sowieso nietonwelwillend stond tegenover de actievoerders.Cok Oostveen heeft daar weleen verklaring voor: “In de Pijp zorgdenwe ervoor dat aspirant criminele jongerenwat te doen hadden, en dat was eenzorg minder voor de agenten.”Actie in De PijpVoor wie nu nog mocht denken dat hettoen om enkel raddraaiers en idealistenging, heeft het mis. Omstreeks 1972kwam in de Govert Flinckstraat een ouderechtpaar om het leven bij een brand.Oorzaak: de brandweerwagens kondenOp 6 mei 1975 werd de Ferdinand Bolstraat afgesloten, een aparte actie voor een autovrije straat.niet in de buurt van het pand komenomdat er wegens te veel geparkeerdepersonenwagens geen doorkomen aanwas. Dit was de concrete aanleidingvoor de barricadering van de FerdinandBolstraat en een week later was de VanWoustraat aan de beurt. “De acties in debeginperiode hadden veel succes, genereerdenpubliciteit en we kregen steunvan de buurt”, aldus Cok.Vanaf 1965 was hij lid van de SocialistischeJeugd, niet te verwarren met watnu de SP of PvdA is; het was een marxistischejeugdbeweging waar ook Arievan der Zwan, Willem Paqaay en DerkSauer lid van waren. Rob Stolk drukte hetblaadje van de huurdersvereniging.Michael van der Vlis, lid van de WerkgroepVerkeer van wijkcentrum Ceintuurkon niet meedoen aan de rellen, omdathij voor de PvdA verkiesbaar was voorhet wethouderschap (wat hij inderdaadwerd). “Voor Amsterdam heeft hij goededingen gedaan, hoewel hij ook wel wateenzelvig, bijna hobbyistisch opereerde,zoals bijvoorbeeld bij de verlammingvan buslijn 15”, zegt Cok. Nadat in mei’75 de actie met het afsluiten van de binnenringvoor automobilisten herhaaldwas, ontstond gaandeweg het idee omvan actiegericht meer beleidsmatig tegaan werken. Hierin heeft Martin vanBoggelen een belangrijke rol gespeeld.Een aantal activisten wilden zich gaandeweglandelijk verenigen. Daaruit is uiteindelijkde ENFB, de Fietsersbond dus,voortgekomen.En wat nu, Cok?Cok meent dat het moeilijk is om anno2010 een actie als in 1973 of 1975 te organiseren.“Er zijn heel veel voorzieningenvoor fietsers gekomen en er wordt heelveel gefietst. De noodzaak tot protestontbreekt gewoonweg. Toen waren erlevensgevaarlijke situaties. En voor eendemonstratie moet er nu wel een concrete– en helaas dodelijke – aanleidingzijn.”Voor de komende 35 jaar hoopt Cok datde faciliteiten voor fietsers zich gestaagzullen uitbreiden. Belangrijk vindt hijdat stimuleringsprojecten aandacht blijvenkrijgen. Als voorbeeld noemt hij datveel allochtone jongeren liever de tramnemen dan de fiets. “Maar,” bedenkt hij,“dat was in de jaren ’60 ook zo bij autochtonen.”We kunnen dus misschien lerenvan de geschiedenis!Een punt van aandacht is zeker het autogebruikin de tuinsteden. Je leest ookde ene dag in de krant dat gezinnen destad verlaten, en de volgende dag staater dat anderen juist willen blijven of terugkomen.Volgens Cok heeft dat te makenmet hoe je in het verkeer staat. “Wilje een auto voor de deur, dan ga je weg.Heb je oog voor andere waarden, danblijf je. Neem de zogenaamde ‘bakfietsouders’waardoor er gaandeweg eensoort intellectuele elite in de stad aanhet ontstaan is.”Cok is nog heel actief als fietser; hij begeleidtelke zondagmiddag een fietsgroepvanuit Zuid. Zie: www.fietsgroepen.nl.Reacties van lezers worden op prijs gesteld.AMR18

Veilig naar school door verkeersoudersDe landelijke acties ‘De scholen zijn weer begonnen’en ‘Op Voeten en Fietsen naar school’ wordensamengevoegd. De acties lagen altijd erg dicht opelkaar en komen in de nieuwe vorm beter tot hunrecht, aldus Veilig Verkeer Nederland. Shammatiede Graaf is een van die enthousiaste en betrokkenverkeersouders. Ze verzorgt sinds februari elkewoensdagmorgen verkeerstrainingen op de basisschoolvan haar zoon. OEK sprak met Shammatie.Shammatie de Graaf woont in NieuwWest, is getrouwd en heeft tweezoons, een van 9 en een van 12. Ze heefthaar mans naam aangenomen, zelf werdze geboren in Brits Guyana. Acht jaar geledenleerde ze fietsen. Jarenlang was zeeen van de vele ouders die op of bij hetschoolplein wachtten tot hun kind(eren)uit school kwamen om ze mee te nemennaar huis. Maar daarmee ontstond ookde drive van haar huidige handelen: erzijn zoveel ouders die niet weten watvoor gevaren hun kinderen lopen, ze zijnerg onnadenkend! Behalve bezorgdemoeder is Shammatie ook automobilist.Maar wel een die kijk heeft op de wegvan de fietser en de wandelaar.Shammatie is verkeersouder en wordtondersteund door Veilig Verkeer Nederland(VVN). Daar krijgt ze advies en tipsvan, evenals de felgele hes die ze draagttijdens de verkeerslessen. Volgens VVN ishet belangrijk dat ouders hun kinderenal van jongs af aan lopend of met de fietsnaar school brengen. Door die dagelijkseroutine leren kinderen vanzelf gevaarlijkeverkeerssituaties herkennen. Zeleren hoe ze daarmee om moeten gaan.Bovendien leren kinderen zo geleidelijkaan zelf aan het verkeer deel te nemen.Shammatie de Graaf geeft toe: “Mettwee jongens thuis ben ik wel overbezorgd,maar dat heeft me ook wel gevormdtot een heel bewuste ouder diehaar kennis niet alleen met haar eigenkinderen wil delen, maar met zoveel mogelijkanderen.” De basisschool ligt aande Jacob Geelstraat in Nieuw West enbeschikt – omdat kortgeleden een kerkwerd afgebroken – over een mooi oefenterreinvoor fietsende en skeelerendeleerlingen. Elke woensdagmorgen begeleidtze groepen leerlingen uit groep 5tot en met 8, maar ook is ze actief in deonderbouw. De reactiesvan de oudersverschillen nogal.Sommigen zijn ergenthousiast overhaar inzet en betrokkenheid,anderen zijn verbaasd en doenalsof ze nog in Marokko wonen. Daaroverkan Shammatie zich opwinden.”Dan zeg ik gewoon: ’Jullie wonen nietmeer in Marokko, maar hier in Amsterdamen daar moet je voor je kinderen inhet verkeer rekening mee houden’.”Dit schooljaar begon met de actie Rijdmet je hart, om automobilisten pro-actiefte wijzen op de 30 km zone. Ook werdgeflyerd en elke school kreeg twee spandoeken,die ook op haar school werdenopgehangen.Te voet of met de fietsZo’n 15% van de ouders van de basisschoolvan haar zoon brengt hun kinderenmet de auto naar school. Dat vindtShammatie veel, maar ze kan het eenbeetje verklaren: “Er is een verschil tussenwerkende en niet-werkende ouders.Werkende ouders brengen hun kindnaar school en dat moet logistiek gezienvaak met de auto. Niet-werkendeouders brengen hun kinderen niet; dielopen zelf naar en van school. Met allegevolgen van dien. Ze fietsen vaak niet,kennen het verkeer nauwelijks en wetenniet wat de gevaren zijn.” Met veel andereouders voelt ze zich verantwoordelijkvoor de verkeersveiligheid van heel jongeAmsterdammers. Haar eigen kinderenheeft ze tot nu toe zeer verkeersverantwoordelijkopgevoed. “Pas in groep7 mochten ze alleen naar school fietsen– en dan nog reed een van ons achterhen aan. Het was maar tien minuten naarschool, maar toch...”Niet alleen dat, ze was vanaf februari ditjaar elke woensdag (haar vrije dag) opschool om (onbezoldigd!) verkeerslessente geven. Ze meent dat je met fietsenheel jong moet beginnen en dat ookheel rustig moet doen. Bij haar twee jongens– en veel meer leerlingen van diebasisschool – zit dat nu in hun systeem.Zij vindt het de verantwoordelijkheidvan ouders van leerlingen in het voortgezetonderwijs dat hun kinderen veilignaar school fietsen. Maar voor de fietstochtennaar bijvoorbeeld een sportveldvoor de buitengymlessen acht zij schoolverantwoordelijk.Gevraagd of Shammaties oudste zoonde lessen van de afgelopen jaren snelzou vergeten, antwoordde ze met eenbeslist ‘NEE’, en staafde dat met concretevoorbeelden. “Wij zijn geen ouders diewillen dat hij zo snel mogelijk thuiskomt,maar zijn wel benieuwd naar z’n ervaringen.”Ze is zo trots als ze vertelt dat haaroudste zoon soms wat later, maar altijdheel relaxed thuiskomt. En vooral veilig;hij kent alle gevaren op zijn route. Hijfietst elke dag van Nieuw-West naar hetBerlage in Zuid (Jozef Israelskade), dat iseen half uur doortrappen; door het Vondelparken langs meer fietsluwe stukken.Hoewel, fietsluw... Ook in het Vondelparkmoet je op je hoede zijn met al die skaters,vindt Shammatie.Graag zou ze zien dat fietslessen ook eenvast onderdeel van de buitenschoolseopvang wordt. Zo maak je het structureelen kun je leerlingen van groep achtgaandeweg voorbereiden op hun fietstochtnaar de middelbare school.tekst/foto AMROEK 82 - oktober 2010 19

Hoe verder?Sommige mensen weten altijd deweg, zelfs waar ze nooit geweest zijn.Ik niet. Integendeel. Dagelijks fietsik van Amsterdam naar Breukelen ennog ben ik in staat om verkeerd af teslaan.Denk niet dat ik me niet goed voorbereid.Ik heb plattegronden enkaarten in alle maten. ReisboekhandelPied à Terre heeft aan mij een goedeklant. Die kaarten worden dagelijks uitde la gehaald en op de tafel uitgespreid.Liniaal er langs, etc. Je denkt dan de routete weten, stoppen onderweg hoeftniet meer. Maar eenmaal buiten Amsterdamga je toch telkens op paddenstoelenen fietsersbordjes kijken, ook alweet je dat je linksaf moet. Als er dananderen – meestal vrouwen met kniebroeken mannen in een jackje – bij depaddenstoel staan, wil je als doorgewinterdefietser natuurlijk niet stoppen enprobeer je de bevestiging al fietsend tevinden. Waarom staat Uddelermeer nuopeens op die paddenstoel en Garderenniet meer?En dan dus toch maar de kaart opgezocht,die inmiddels aardig begint tescheuren. Zeker die papieren gevallenvan de Aldi – wc-papier is sterker – waarje wel makkelijk op kunt zien waar deAldi’s zijn in Nederland, voor de lekkeregoedkope toetjes.KnooppuntenMaar dat kaartlezen gaat tegenwoordigook niet zo makkelijk meer, wantde ogen gaan achteruit. Je moet ooktelkens je leesbril pakken (zie p. 16)en dan een wapperende scheurendekaart... Blijkbaar was ik niet de enige dieer moeite mee had. Er zijn fietsknooppuntengekomen! Handig! Je hoeft alleenmaar tevoren op te schrijven langswelke knooppunten je wilt rijden en deweg wijst zich, want de bordjes zijn goedleesbaar en op de goede hoogte. Alleenmoet je wel een kaart hebben waar deknooppunten op staan. En dus kunnende oude kaarten weg.Een bezwaar is wel dat door het volgenvan die knooppunten bepaalde routesniet meer bereden worden. Dat is jammeromdat daardoor sommige wegenin de vergetelheid zullen raken en nietmeer onderhouden zullen worden, enals niet meer gebruikte spoorlijnen overwoekerdraken door onkruid.Of zal het zo’n vaart niet lopen? GelukkigHet nut van weesfietsenHet begint er op te lijkendat weesfietsen en/offout geparkeerde fietsenniet langer alleen maar eenplaag zijn, maar ook kansenbieden. Zo kan wie inAmsterdam studeert, bijde ASVA voor €55,- een exweesfietskopen. Het gaatom fietsen die door degemeente verwijderd zijnen bij de AFAC “puntgaaf”zijn opgeknapt. Je krijgt voor dat geldook nog een maand garantie op optredendedefecten, en voor €15,- meer krijgje er ook een kettingslot bij. Je moet alleenwel (voor €15,-) lid worden van dezestudentenvereniging. De ASVA zegt metdit koopje studenten ervoor te willenbehoeden dat ze zelf fietsen gaan helenof stelen.Minder pretentieus en minder koppelverkoperigis het weesfietsenplandat in de VPRO-gids van18 september stond (ziefoto). Het idee dat hierwordt uitgevent, is dat wievan zijn fiets af wil, er eenPAK MIJ-label aan hangtzodat wie geïnteresseerd isweet dat hij hem kan meenemen.De aanbieder kandie fiets ook nog via GoogleEarth adverteren. Maar hetplan gaat verder: je kunt zoook een (kennelijke wees)fiets die nietvan jou is, te geef aanbieden. Hoe dat juridischzit, is niet helemaal duidelijk. Welwordt gezegd dat het weesfietsenplanniet voor “junks, doorverkopers en vandalen”is, maar voor “studenten, scholierenen andere fietsvrienden”.Weesfietsen worden nog sexy...Uitchecken op: dorst.vpro.nl/weesfietszijn er nog mensen die wel op die afgedanktewegen blijven rijden. Zij kijkenniet op papieren Aldi-kaarten, niet opslijtvaste ANWB-kaarten, knooppuntenborden,websites, garmin-computers.Ja, ik heb ze gezien, ze stonden bij Driemond(gemeente Amsterdam!), nog jonggenoeg om te fietsen, bij een kruispunt.Uit de fietstas kwam een oude kapotteBosatlas tevoorschijn, die werd opengeslagenbij de provincie Noord-Holland.Ik lachte vriendelijk en sprak ze aan: Jaeen lastig kruispunt, gelukkig is hier al50 jaar niets veranderd. Waarop de oudebaas zei: “Zeker. Het was hier altijd al eenknooppunt!”Toen snapte ik het niet, waren er vroegerdan ook al knooppunten? Stonden die indie Bosatlas? Had mijn grootvader gelijkmet: al het oude keert terug? Nu snap ikhet wel. Volgens mij waren die knooppuntenal veel eerder uitgevonden, maarhebben ze gewacht tot iedereen voldoendeoude kaarten had om dan metiets nieuws te komen. Net zoals destijdsmet de lp’s en de cd’s. Had ik alles op lpkon ik opnieuw beginnen met cd. Inmiddelshebben we een docking station. Allemaalde schuld van het kapitalisme.TLASVA adverteerde haar koopje (zie links) inFolia, het huisblad van de UvA. Dat blad had tweeweken daarvoor op de omslag een catchy rebusmet de tekst: “Per jaar raken in Amsterdam 400fietsers betrokken bij een verkeersongeval. Foliazocht uit waarom.” In het artikel bleek de schrijverontdekt te hebben dat fietsen gevaarlijk kanzijn (vooral als je niet oplet of onvoorzichtig bent)en dat er black spots bestaan en auto’s met eendode hoek. Maar wat de oplossing van de rebusis, stond er niet in. De optelsom van een studenteen een racefiets is dodelijk? Wat denkt u?Bron: folia.nl (>archief: jrg. 64, nr. 01)20

OpgelostCENTRUMDe gebrekkige voorrangsregeling voorfietsers op de Nieuwe Spiegelstraatheeft in de OEK ook wel eens aandachtgekregen als slecht voorbeeld. De inritconstructiesdie daar zijn neergelegd,zijn zo onduidelijk dat je zowel op deNieuwe Spiegelstraat, als (komend vanrechts) op de Keizersgracht kunt denkendat je voorrang hebt. Aan die onduidelijkheidis nu een eind gekomen: haaientandenen een bord ondersteunen devoorrang op de hoofdfietsroute, zoalshet altijd bedoeld is geweest.Haaientanden KeizersgrachtOp de kruisende fietsroute (de Kerkstraat)is de voorrang van de Spiegelstraatnog niet zo duidelijk geregeld.Maar de Kerkstraat heeft meer van dieonduidelijkheden. Door de vele paaltjesen borden bij de Magere brug, is ook devoorrangssituatie op de kruising van deKerkstraat en de Amstel (een gelijkwaardigekruising) verre van duidelijk.Om goed aan te sluiten op de nieuwebrug tussen de Prins Hendrikkade enhet Oosterdokseiland (de ‘ODE-brug’),moest deze zomer ‘ineens’ de route Anthoniesbreestraat-Geldersekadeaangepastworden. De Geldersekade werdeenrichtingsverkeer. Op ons aandringenis er níet voor gekozen om het fietspaddan maar weg te halen. Wij waren heelbang voor een lange rij auto’s waar jetussendoor moet laveren als de ODEbrugaf is. Het fietspad mocht blijven enis – omdat de rijbaan smaller werd – zelfsopgerekt tot de gewenste breedtemaat.Het was altijd net iets te smal, nu is hetvoldoende ruim bemeten, een genot omer te rijden (zie achterkant). Opvallendis dat het fietspad breder is dan de autoweg,een verdeling die recht doet aanhet gebruik. Ook goed is dat het stadsdeelbromfietsers (met gele kentekenplaatjes)net zo behandelt als auto’s. Diemogen dus niet op het fietspad.De rijrichting in de Anthoniesbreestraatis snel ‘omgedraaid’. Inplaats van een fietspad aan de oostzijdeis er nu dus een fietsstrook aan de westzijde.Binnenkort volgt er inspraak overhoe het uiteindelijk moet gaan worden.Mede daarom zijn we benieuwd wat u ernu van vindt. Moet er weer een fietspadterugkomen, of is het misschien juist welfijn om meer ruimte te hebben? We zullendit meenemen in onze inbreng, al ishet wel zo dat de situatie zal veranderenals de ODE-brug in gebruik genomen is.We wisten niet dat het een probleemwas, maar de bouwvergunning voor defietsflat bij CS was een tijdelijke, endie kon – juridisch – niet verlengd wordenin het bestemmingsplan. Gelukkigheeft B&W niet besloten om de fietsflatte slopen, maar om het bestemmingsplante wijzigen. Het gebouw is daarmeenog steeds tijdelijk, maar het staat ernog wel even. Wij kunnen ons eigenlijkniet voorstellen dat dit landmark vanAmsterdam überhaupt gaat verdwijnen,maar dat gebeurt nu in ieder geval nietvoordat er veel nieuwe plekken zijn bijhet station.NIEUW-WESTDe Burgemeester Vening Meineszlaanis heringericht. Het eerstedeel krijgt vrijliggende fietspaden, hetdeel voorbij de burg. de Fockstraat isingericht als 30-km straat. Dat doet veelmeer recht aan de functie. Belangrijkvoor fietsers, maar doorgaand autoverkeeren de bus horen voor dat tweededeel thuis op de De Vlugtlaan. Wat deFietsersbond betreft had ook het eerstedeel vrij van doorgaand autoverkeer,en bus gemogen, maar het bleek niethaalbaar om daadwerkelijk doorgaandautoverkeer te weren. We zijn benieuwdof de nu gerealiseerde inrichting ervoorzal zorgen dat het vele sluipverkeer overdeze weg zal uitwijken naar de de Vlugtlaan(of de Haarlemmerweg).NOORDHalf september is het eerste van drienieuwe viaducten over de NieuweLeeuwarderweg geopend. Daarmeeis de hoofdfietsroute over de Buiksloterdijken de (oude) Leeuwarderweg eindelijkweer hersteld.Fietsviaduct over de LeeuwarderwegDrie jaar geleden moest het tunneltje indeze route dicht omdat de Nieuwe Leeuwarderwegverlaagd werd. Zuidelijk vandit viaduct komen nog twee nieuwefiets- en voetviaducten die beide helftenvan het Noorderpark verbinden. Dezezullen half november klaar zijn.Vanwege het verleggen van deIJdoornlaan is het tunneltje onderdeze laan bij het stadsdeelkantoor peraugustus gesloten. Het zal lang durenvoor het weer open gaat. Fietsers envoetgangers worden omgeleid via hetparkeerterrein.lees verder op pag. 22OEK 82 - oktober 2010 21

OOSTIn een eerdere OEK figureerde hij alsslecht voorbeeld van een drempel: voorde IJsbreker op de Weesperzijde.‘Onze man’ in de werkgroep verkeerslichten,Dick de Jongh, moest vaak lang– te lang – wachten bij de kruisingKruislaan-Middenweg.– van de samenwerkende Fietsersbond!...een toegangshekje zat dichtWeesperzijde – drempel IJsbrekerTwee betonelementen met een stukjeklinkers ertussen, op een verder prettiggeasfalteerde fietsroute. Het is niet mijndagelijkse route, maar onlangs fietste iker weer, en remde onbewust af (ik schatvan 20 naar 15 km/uur), zoals ik mezelfdaar blijkbaar had aangewend. Verbaasdkeek ik om. Ik was over een nieuwe drempelheengezoefd. Doorlopend meegenomenin het asfalt, en in één keer demeest – in plaats van de minst – fietsvriendelijkedrempel van de stad! (GdW)Sciencepark – verkleinde kruisingRondom het nieuwe Science Parkstation(Kruislaan) wordt gewerkt. Aan de kantvan het Science Park is de kruising metde Carolina McGillavrylaan verkleind.Een verbetering, al maken we onsnog zorgen om de uiteindelijke situatie.Aan de kant van de sportvelden loopthet tweerichting-fietspad nu door tothet Middenmeerpad. Voor de doorgaandefietser een plek die een stuk prettigeris om over te steken dan vlak na het viaduct.Kruising Kruislaan-MiddenwegHij wist twee verbeteringen voor fietserste bewerkstelligen (natuurlijk met dankaan IVV en DRO). Ten eerste mag het OVnog maar maximaal 2 keer achter elkaarvoorrang krijgen in de regeling, daarnamoeten alle anderen eerst aan de beurtkomen (dit was drie keer, en dat kwamgeregeld voor). Ten tweede zijn de auto’sdie vanaf de Kruislaan komend linksafslaan richting A10, apart geregeld vande auto’s die rechtdoor gaan. Daardoorkunnen fietsers eerder weer gaan rijdenals er geen rechtdoor gaande auto’s zijn.Het kruispunt van de provinciale wegnaar Muiden en de toegang naar hetMaxiskruispunt is aangepakt. Dedoorgaande fietser langs de provincialeweg is uit de voorrang gehaald omdat ervaak gevaarlijke situaties waren met afslaand(bus)verkeer. Hoewel we liever inde voorrang zitten is dit voor een locatiebuiten de bebouwde kom conform delandelijke richtlijnen.Langs de weg naar de Maxis is het rare,onmogelijk smalle fietspaadje vervangendoor een breder en duidelijkerfietspad in twee richtingen. Dat is eenwelkome verbetering. Helaas was deaansluiting naar de Maxis zelf niet goedvoor fietsers: een toegangshekje zatdicht en je kon niet goed bij het fietspadkomen.Onze klachten hierover werden – mededoor de inbreng van een Fietsersbonderuit Muiderberg – serieus genomen doorMaxis. Zij hebben inmiddels fietsstrokenen kunststof drempels aangebracht enbeloofd dat het toegangshekje voortaanniet meer op slot zal zijn. Prima actie vande Maxis, en – niet te vergeten natuurlijkWESTOok een tijdelijk knelpunt dat zo langduurt dat niemand meer weet dat hettijdelijk was, verdient hier vermeldingals hij is opgelost. De fietsroute langs deErasmusgracht loopt weer door. Eenprachtig nieuw asfalt-fietspad door hetgroen en langs het water. We hebbenhet gemist…Erasmusgracht – fietspadLangs de Hoofdweg tussen de Janvan Galenstraat en Erasmusgracht liggennu vrijliggende fietspaden. Langgewacht, maar gelukkig steeds meer destandaarduitrusting van 50-km wegen inAmsterdam, en we zijn er elke keer weerheel blij mee. Nu nog het laatste ontbrekendestuk Hoofdweg tussen de Jan vanGalenstraat en het Mercatorplein...Hoofdweg – fietspad22

VuvuzelaHet eerst wat ik dacht was: “Dit gaat niet goed.”Het was zonneklaar dat er nu een eind kwamaan 10 jaar rondfietsen zonder ook maar één naarongeluk.Het was een middag in juli, de dag van de WK-finale.Ik was op weg naar m’n vrouw en zoon om in hetcafé van een vriend naar de wedstrijd te kijken.Terwijl ik de deur uitrende, greep ik de kleine oranjevuvuzela van m’n zoon. Ik weet het, vuvuzela’swerden algemeen gehaat als de pest. Maar als Oranjezou winnen, wie zou het dan een kleine jongenkwalijk kunnen nemen als hij wat feestelijke herriewilde maken? En dus stopte ik de toeter in een plasticzak en sprong op het lichte single-speed fietsje datm’n vrouw me voor Kerstmis had gegeven (met dewaarschuwing “Wees voorzichtig, deze fiets rijdtsnel!”).Nu kennen fietsongevallen veel normale oorzaken.Je kunt tegen een auto, voetganger of medefietseraanrijden. Je kunt aangereden worden door eenrechts afslaande bus of vrachtwagen. In aanrakingkomen met een uitstekende putdeksel, drempelof een ander object of obstakel op het wegdek.Een mechanisch defect. Of – een oorzaak waarik in Amerika zeer vertrouwd mee was – je wordt‘geportierd’ (tegen een autoportier aanrijdendat onnadenkend wordt geopend langs eenfietsstrook). Elk van deze oorzaken zou pijnlijkeren ellendiger hebben kunnen uitpakken dan diewelke me wachtte. Maar ze zouden allemaal minderbeschamend geweest zijn.Ik suisde voort met de vuvuzela in de plastic tas aanhet linkerhandvat. Tot ineens de knie van mijn open neer bewegend linkerbeen tegen het mondstukvan de vuvuzela stootte, waardoor het uiteindeervan met een schok over het handvat schoof en detoeter zich klem zette tussen mijn been en het stuur.Omdat mijn lichaam niet rekende op het bijgevolgplotselinge blokkeren van de beweging van beenen lichaam, werd ik plotseling opgetild en – als dooreen katapult afschoten – over het stuur geworpen.Zwevend door de lucht besefte ik hoe bleek mijnnabije toekomst eruit zag.Na te zijn neergesmakt tegen het rode asfalt van hetfietspad, rolden mijn fiets en ik nog even over elkaarals de twee geliefden op het strand van From Hereto Eternity – zij het zonder het kennelijke plezier vandie twee. Tot stilstand gekomen lag ik op m’n rug enkeek omhoog naar de hemel. Een vrouw in de buurt– kennelijk overstuur door wat ze gezien had – gilde.Een man haastte zich naar me toe en vroeg of ik okéwas. “Ja”, mompelde ik. Ik wist dat m’n hoofd goedzat, maar de rest van m’n lichaam had het er mindergoed afgebracht.Daar zo liggend begon ik onmiddellijk de vuvuzelate vervloeken. Wat een idioot was ik geweestom me door die stomme toeter van m’n fiets telaten werpen! De man die me tekeer hoorde gaantegen de vuvuzela, zal wel gedacht hebben dat ikmet drank al een voorschot had genomen op deoverwinning. Het zij zo, dacht ik. Altijd nog beter dandat hij zou denken dat ik ten val was gekomen doorzo’n achterlijk stuk plastic.Na enige minuten kroop ik tenslotte overeind.Polsen, ellebogen, knieën, tenen en heup, allemaalwaren ze met bloed besmeurd. Maar in plaats datik de vuvuzela voor vuil achterliet, pakte ik hem op,klom moeizaam op de fiets en vervolgde voorzichtigmijn weg.In het café keek ik – gekweld door ongemak – naarde wedstrijd. Tot op zekere hoogte was ik gezegend,want de aandacht die elke afzonderlijke verwondingopeiste, ging verloren in het jengelende koor dat alleandere wonden tesamen vormden. Daardoor leedik geen felle specifieke, maar meer een algemenezeurende pijn. En als Oranje nu maar gewonnen had!Ik verbeeld me dat het de pijn verlicht zou hebben.Maar ze wonnen natuurlijk niet.De volgende dagen kwamen steeds meerschrammen en kneuzingen aan het licht oplichaamsdelen waarvan ik niet had kunnenvermoeden dat ze schade hadden opgelopen.Toen mijn vrouw uiteindelijk de vuvuzela het raamuitgooide, klaagde ik niet.Pete JordanOEK 82 - oktober 2010 23

KRAP & GEVAARLIJKAmstelveensewegSarphatistraatNIETZÓMAARZÓGeldersekadeVEILIG & COMFORTABEL