lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl

lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl

voetvanoudheusden.nl
from voetvanoudheusden.nl More from this publisher
13.07.2015 Views

ooar (Z-Lb) beekbron *oorsprongoase lieflijke plek temidden v e minder aangenameomgevingobelisk hoge. vrijstaande zuil op pleinen of landgoed,dat naar boven toe spits afloop: als monumentV/e gedenkwaardig feit *gedenknaald.pronknaaldobservatorium sterrenwachtoccident plaats a/d hemel waar de zon ondergaat*avondland. westenOceaan wereldzee [zee < oceaan] *fivelstroom. pelagerochtendgloren (lit) morgenstondoele (Frl) vochtige plek, laag weiland @G. óleoer sterk ijzerhoudende grond, vaak zeer hard ensamenhangend, voor water soms geheel ondoordringbaar*felst. flins ^moerasijzerertsoerbank sterk met ijzer verkitte bodemhorizont*felstlaech. koftïebankOerd landpunt *nes. oere?oerduintje pioruerduintje achter aanspoelsel ophet strand (nog binnen directe invloed v/h zeewater)of achter bewust ingeplant helmgras ofstropootoerklei (Gr) kalkhoudende kleisoort die op eendiepte v één meter wordt gevondenoerlandschap de ongerepte natuur van voormenselijke beïnvloedingoerstroomdal brede fossiele dalvlakte, ontstaana/h einde v/d ijstijd door rivieren langs hettoenmalige ijsfront (Hunze, Overijsselse Vecht)oerweg weg die met smtels en uitgebrand oer ofalleen met een laag oer is verhard ipv grindoesterbank ondiepe plaats in zee waar men oesterskweekt *panperceel. zaaipanOever / waterf ZOom)kant *stade. staai. ower. bakke.marijn, strand: 2 elk v/d boorden die bij de hoogstewaterstand (bij gewone tijden) door hetwater overspoeld worden "-uiterwaardoeverafschuiving externe aantasting v/e oeverdoordat een stroom a/d binnenzijde v/e dijk tediep wordt en de dijk aanvreet, in het bijzonderin Zld = oeverval (interne oorzaak)oeverbescherming aangebrachte constructie tegenoeverafslag, soms natuurlijke (rietkraag) maarvaak civiel-techrusche ingreep (spantuin. doorgroeimat)Wplashermoeverbos "ooibos, galerijbosoeverduin (Ov) soort v zandverstuiving metduinvorminsi lanss de Vecht = donkoevert'ront grensgebied tussen de zee en landbuiten de laagwaterlljn [strandlijn < oeverfront]oevergrond zeer zandige stroomruggrond 9-lOeeeuw n Chr) langs de grote bovenrivieren, a/dnvierzijde v/d meer kleiige oeverwallenoeverstad stedelijke nederzetting langs de groterivieren met vorkende hoofd- en achterstraatoeverval verzakking of afschuiving v grond a/edijk of oever door (interne) ondermijning doorkwelwater *val, dijkval »5PoeverafschuivingOeververdediging *strandhoofd. beugel, krib, strekdamoeverwal een meestal tot > i km brede zavelrugals natuurlijk opgeslibde wal langsstrooms derivier met (bodemk) een aflopende profielopbouw,zaveligofweg (water)af(voer)wegoir (Z-Nld) beekbron *oorsprongoke 1 (Ov) plaats waar geplant is *aanplant @G.aukan 'vermeerderen'; 2 vloed V/d zeeoldefred oud rechtsgebiedolieveld terrein waar minerale olie i/d grond zit,resp geëxploiteerd wordtoligotroof voedselarm als milieu-karakteristiek,van toepassing voor uiterst arme zandgrondenwaar de planten zijn aangewezen op voedingsstoffenuit regenwater (ombrotrofie)ollant waterland *onlandombocht bocht v/e weg ter omzeiling v obstakelsof doorbraakkolken (dijkwegen)om bossing het omgeven worden door bosombrotrofie «"oligotroofomdamming dam waarmee een water of een a/hwater gelegen werk rondom wordt afgeslotenomdijking *riiigdijk. wisening, bekadingOmdoen 'omspitten, omploegenomgelande eigenaar v land die om een aangewezenpunt gelegen isomgeving *omstreek, milieu, kaderomheining ; de buitenste verdedigingslijn vversterkte plaatsen =retranchement: 2 omperking*schutting, schrank, loke. begrip, belook. gewrochte,gording, afluiming. betuining. bracht, wrochte. parre.randgeerde, tralie, wrechte, vademinge. tienijeomkering landschappelijk in de zin v reliëf-inversie,bv stuifzandfort, veenweidelandschap,kreek / poelgrondomkoppen (bosb) bij het maken v plantgaten deuitgekomen grond omgekeerd i/h zelfde gatterugbrengen *dubbenommekreits kring en van daaruit naar het gebieddaarbinnenomlabeuren bouwland omploegen en bemestenomlegging l met spade of ploeg de grond omwerken;2 een ander verloop geven a/e geul, spoorof beek78

omloop / tijdsverschil in bosbouw tussen deaanleg v/e opstand en de eindkap; 2 richtingsveranderingv'd windomloopberg geïsoleerd deel v e plateau of terras,door rivierbocht omspoeld "kronkelbocht, coupureOmloopdijk "ringdijk, omringdijkommanteling gordel v versterkingenommedijk ringdijkommegang / verkeer; 2 omweg, zijweg, slingerpadommeland land gelegen rondom een plaats, mnlandstreek of kwartieren rondom de stad Groningenommeloop buitendijks landommelandsvaart vaart om de kaap waarna meni/e andere zee komt bv Kaap Skagenomringkade kade v/e polderomspoelen l omverwerpen door er tegen te spoelen,door de werking v golfslag omvallen eninstorten; 2 rond omtoe stromenomstoeken opgestapelde turf herstapelenomstreken overliggende strekenomtree plank die terzijde v/e brughek over eensloot uitsteekt zodat voetgangers eromheenkunnen stappen zonder het hek te openen "omtrede.üverstapjeomtrek landstreek die een plaats omgeeftomtuining vlechtwerk v verticale staken en takkenals omheiningomval (NHld) ringvaartomvloed (Ov/Gld) zijdelingse waterafleiding dieom een molenstuw heen loopt voor scheepvaarten als deze geen voldoende ruimte voor hetwinterwater biedtomwalling met een beschermde waldijk omgeven,veelal bij militaire bouwwerken (munitiedepots)omweidsysteem wijze v vee laten grazen, telkensop een ander (stuk) weiland v beperkte omvangomwoners de eromheen gevestigde bewonersommezwaai bocht i e weg, draaiomzwalpen met zwellende golven heen en weerstromenonbebouwd braakliggend of (nog) niet beploegdof verlaten land *stragier. ongewonnen, ongeëert.onbedreven. onbenootonbedijkt land buitendijks gelegen grondonbegaanbaar terrein voor voertuigen zeermoeilijk doordnngbaar, natuurlijk terrein •ontoegankelijk,wanzelOnbegroeid *vegetatieloos. kaal. onbewassenonde golfondergronds ruimte i/d bodem of grond zonderdaglicht, op natuurlijke wijze of door mens dierontstaan *gang. rel. ril. hol. aard. burcht, grot. krocht,poterne. spelonk, tunnelonderbeek het ten opzichte v/e watermolen lagerliggende deel v/e beek waarin het water, na demolen te zijn gepasseerd, neerstortonderbemaling bemaling tot een lager peil dandat v/h overige deel v/e polderonderberm berm a/d voet v/e dijkonderbouw 1 (bosb) het tot stand brengen v/everjonging v/d opstand, met de vorming v/enieuwe bosgeneratie onder het bovenscherm v/dbestaande; 2 mislukt veldgewas onderploegenom de akker opnieuw te kunnen bebouwenondergroei struiken en opslag tussen en onder debomen V/e bos "onderhoutonderkuil turfsoort die i/h benedenste v/e kuil ofput en dus onder i/h veen wordt uitgegravenonderslag waterstroom die een molenrad vanonderen aandrijftonderstont wervelwind, wervelstorm, windhoosonderwaterzetting techniek ter gewasbeschermingtegen ongedierte of tactiek ter verdedigingv/h achterliggende land (inudatie)ondiep doorwaadbare plaatsondiepte hindernis voor scheepvaart in zee (singelgrond,bank. vlaak, zeekat. grond) of i/e rivier (zandgolf.draap. gewade, havenzate, krap. zandril. drempel)ondiepwatergetijden onregelmatige getijden opplaatsen waar de zee te ondiep is, zodat degetijdegolven vertraagd en vervormd worden enhoog- en laagwater zich niet normaal vertonenongediede wildernis, woestenijongedoeve wild, onstuimig zijn v/h weerongehiere spookverschijning, monster «"bijgeloofongemak dwarsstromend stuk vaarwater datschepen veel problemen levert *rak. gewasongevrijt niet afgesloten of omheind, met in staatv verdediging gebrachtonkruid in het wild groeiende planten die ongewensttussen cultuurgewassen groeien (heemplanten)*ruit. ruigte. rut. oot, krodde. kweek, nippe,pee. peek. paan. pessem. paardestaart (ruigbol. unjer.unger, kwadenaard). buntgras. gagel, vlotgras. priem,melde, herik, hermoes, ladik. krok (wikke), stekel (distel),zeggeonland onbruikbaar woest of verwoest land (bvdoor uittichelen), vgl onvruchtbaar land (droogte)*boosland, snode, droefland, groede, kwaadland,blauwgraslandononnertlijk ongunstig zijn v/h weeronroerend goed bezitsrechtelijk omschreven als'nagelvaste bezittingen'ontbossing het definitief verwijderen v bos,volgens de wet als er niet binnen 3 jaar herbeplantis. Niet te verwarren met kaalkap (bosbouwkundigeingreep)ontdijken door een dijk maken iets v iemandontnemen79

ooar (Z-Lb) beekbron *oorsprongoase lieflijke plek temidden v e minder aangenameomgevingobelisk hoge. vrijstaande zuil op pleinen of landgoed,dat naar boven toe spits afloop: als monumentV/e gedenkwaardig feit *gedenknaald.pronknaaldobservatorium sterrenwachtoccident plaats a/d hemel waar de zon ondergaat*avondland. westenOceaan wereldzee [zee < oceaan] *fivelstroom. pelagerochtendgloren (lit) morgenstondoele (Frl) vochtige plek, laag weiland @G. óleoer sterk ijzerhoudende grond, vaak zeer hard ensamenhangend, voor water soms geheel ondoordringbaar*felst. flins ^moerasijzerertsoerbank sterk met ijzer verkitte bodemhorizont*felstlaech. koftïebankOerd landpunt *nes. oere?oerduintje pioruerduintje achter aanspoelsel op<strong>het</strong> strand (nog binnen directe invloed v/h zeewater)of achter bewust ingeplant helmgras ofstropootoerklei (Gr) kalkhoudende kleisoort die op eendiepte v één meter wordt gevondenoer<strong>landschap</strong> de ongerepte natuur <strong>van</strong> voormenselijke beïnvloedingoerstroomdal brede fossiele dalvlakte, ontstaana/h einde v/d ijstijd door rivieren langs <strong>het</strong>toenmalige ijsfront (Hunze, Overijsselse Vecht)oerweg weg die met smtels en uitgebrand oer ofalleen met een laag oer is verhard ipv grindoesterbank ondiepe plaats in zee waar men oesterskweekt *panperceel. zaaipanOever / waterf ZOom)kant *stade. staai. ower. bakke.marijn, strand: 2 elk v/d boorden die bij de hoogstewaterstand (bij gewone tijden) door <strong>het</strong>water overspoeld worden "-uiterwaardoeverafschuiving externe aantasting v/e oeverdoordat een stroom a/d binnenzijde v/e dijk tediep wordt en de dijk aanvreet, in <strong>het</strong> bijzonderin Zld = oeverval (interne oorzaak)oeverbescherming aangebrachte constructie tegenoeverafslag, soms natuurlijke (rietkraag) maarvaak civiel-techrusche ingreep (spantuin. doorgroeimat)Wplashermoeverbos "ooibos, galerijbosoeverduin (Ov) soort v zandverstuiving metduinvorminsi lanss de Vecht = donkoevert'ront grensgebied tussen de zee en landbuiten de laagwaterlljn [strandlijn < oeverfront]oevergrond zeer zandige stroomruggrond 9-lOeeeuw n Chr) langs de grote bovenrivieren, a/dnvierzijde v/d meer kleiige oeverwallenoeverstad stedelijke nederzetting langs de groterivieren met vorkende hoofd- en achterstraatoeverval verzakking of afschuiving v grond a/edijk of oever door (interne) ondermijning doorkwelwater *val, dijkval »5PoeverafschuivingOeververdediging *strandhoofd. beugel, krib, strekdamoeverwal een meestal tot > i km brede zavelrugals natuurlijk opgeslibde wal langsstrooms derivier met (bodemk) een aflopende profielopbouw,zaveligofweg (water)af(voer)wegoir (Z-Nld) beekbron *oorsprongoke 1 (Ov) plaats waar geplant is *aanplant @G.aukan 'vermeerderen'; 2 vloed V/d zeeoldefred oud rechtsgebiedolieveld terrein waar minerale olie i/d grond zit,resp geëxploiteerd wordtoligotroof voedselarm als milieu-karakteristiek,<strong>van</strong> toepassing voor uiterst arme zandgrondenwaar de planten zijn aangewezen op voedingsstoffenuit regenwater (ombrotrofie)ollant waterland *o<strong>nl</strong>andombocht bocht v/e weg ter omzeiling v obstakelsof doorbraakkolken (dijkwegen)om bossing <strong>het</strong> omgeven worden door bosombrotrofie «"oligotroofomdamming dam waarmee een water of een a/hwater gelegen werk rondom wordt afgeslotenomdijking *riiigdijk. wisening, bekadingOmdoen 'omspitten, omploegenomgelande eigenaar v land die om een aangewezenpunt gelegen isomgeving *omstreek, milieu, kaderomheining ; de buitenste verdedigingslijn vversterkte plaatsen =retranchement: 2 omperking*schutting, schrank, loke. begrip, belook. gewrochte,gording, afluiming. betuining. bracht, wrochte. parre.randgeerde, tralie, wrechte, vademinge. tienijeomkering <strong>landschap</strong>pelijk in de zin v reliëf-inversie,bv stuifzandfort, veenweide<strong>landschap</strong>,kreek / poelgrondomkoppen (bosb) bij <strong>het</strong> maken v plantgaten deuitgekomen grond omgekeerd i/h zelfde gatterugbrengen *dubbenommekreits kring en <strong>van</strong> daaruit naar <strong>het</strong> gebieddaarbinnenomlabeuren bouwland omploegen en bemestenomlegging l met spade of ploeg de grond omwerken;2 een ander verloop geven a/e geul, spoorof beek78

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!