lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl

lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl

voetvanoudheusden.nl
from voetvanoudheusden.nl More from this publisher
13.07.2015 Views

Kka kade @G/; kagio 'onwalling'kaag 1 (NHld) stuk buitendijks land. en danmeestal omdijkt *koog; 2 smal en laag dijkje omeen gors; 3 weg door een moeras *tra, zuwe.dochter; 4 zware bui *kaakkaai 1 kade; 2 werf, aaniegplaatskaaidijk smalle, lichte dijk *batkaaien de waterkant langs een land ophogen dooruitgebaggerde specie en afsteeksel v/d wal op dekant te halenkaaihelling *kielkade. sleephellingkaak / rukwind; 2 zware bui *kaag; 3 schandpaalof gerechtspaal «geselpaal; 4 wrijfpaal voor vee inweiland (kaak of rib v/e walvis) •scheukpaal.schurkkaal bodem zonder gewas of plantengroei*scham(plek), blaaikaaidijk dijk zonder voorlandkaalslag ontbloten v/e stuk bosgrond door allebomen te vellen *lichting (géén ontbossing), kaalkapkaam (Z-Nld) brouwerij *kam, panhuiskaap 1 in zee vooruitstekende hoge landpunt; 2kijktoren of baken voor scheepvaart *belvédérekaapstander gestel v balken met een daartegenaangebracht scherm v latten en ribben dat alsbaak op het land dienst doet voor de zeevaartkaar 1 glaciale erosie-nis; 2 strooien bijenkorf;kaardwolf duivel «^bijgeloofkaart gegeneraliseerde afbeelding v/h aardoppervlakvolgens een bepaalde projectiemethode(kegelsneden), met veelal thematische kleurbasisen aanvullende geografische informatiekaartazimut kaarthoekkaartenhoek atlaskaarthoek hoek die de richting v/e lijn op eenkaart maakt met de i/d kaart aangenomen nulrichting(meridiaan) *argumentkaartprojectie geodetische wijze v/h in kaartbrengen v/h aardoppervlak op een geoïde (eendenkbeeldig referentievlak)kaatsbiian *bolbaan. kegelbaan, rabat. tra. cachekabbeling / zacht golven, met kleine golfjesvoortstromen of tegen de oever slaan *juffer.rafeling; 2 vorming v schapewolkjes i/d luchtkabel (Hld) kavel (omheiningsterm is overgedragenop het landstuk)kabeljauwkelder (lit) de diepte der zeekabellengte een bij verschillende naties in afmetinguiteenlopende afstandsmaat. thans vrijalgemeen op 1/10 zeemijl = 185 m gesteld; bij deKoninklijke Marine op 225 mkadaster het v staatswege bijgehouden openbareregister v onroerende goederen waarbij dezemet aanduiding v gemeente, sectie en nummerzijn omschreven en waarin aantekening geschiedtv alle zakelijke rechten door in- ofoverschrijving v/d daaromtrent gemaakte akten[nummer < plan < sectie] *grond-boekhouding. morgenboek,quoteboekkadastrale kaart plankadaver dierelijk *onvlaat. kronge, kreng. lijk. aaskade 1 waterkering aangelegd bij ontginning i/elaag gelegen gebied om de in cultuur genomengronden te beschermen tegen wateroverlast.Deze kades werden vaak beplant met genefhout(houtkades). Paden over de kades diendentevens als schouwpaden *achterdichting. achterkade.achterrugge, houtkade, leusing, landseinde ~veendijkihoogveenomginning); 2 gracht, singel; 3 beschoeimgof gemetselde oeverstrook *aanlegkaai. gewas.plankier, tragel, welle, werfkader ruimtelijk -: (VI) omgevingkadsteen kadastersteen, als vast meetmerkpunt vgrondboekhoudingkaf 1 plaats, dorp; 2 schutbast *stro. bolster, duist.agekaksel uitwerpselen v mensen en dieren *drek. kakkalender jaanndeling in dagenkalf l portie afgezakte aarde v/e slootkant ofkanaaloever [kalf < koe] s* massabeweging: 2 kleinwater, meertje of plasjekalk CaCO 3 als bodem'zout' van nature aanwezigin kalkrijk sediment als rivieropslibbing, duinbodem-(schelp)zandkalkoven kalkbranderij met een oven in de vormv een toelopende toren, waarbij zee- of strandschelpenverbrand en met water besprenkeldgebluste kalk opleverde. Bij verkeerde procesafstemmingontstond voor de bouw onbruikbarekalkbiscuit of kluitkalkkalksteenholte door oplossing onstane holte i/dbodem (karstverschijnselen) *druipsteengrot. orgelpijpkalle (NBr) kleine waterstroom, gootjekalmte windstilte op zee *smolt. smoutkalven afbrokkelen v grond/ijskam 1 opstaande rug v heuvels of kruin v golven;2 (Z-Nld) brouwerij *kamb. kaam. kamme. panhuiskamb brouwerij «s-kamkamduin 1 dwarsduin a/d kust, ontstaan uit restenv paraboolduinen, met scherpe maar grilligetoplijn; 2 (Ov) inlands duintype ontstaan doorde mens bij de bescherming v/h oude cultuurlandmet omringend houtgewas tegen overstuivingvanuit de Overijsselse Vecht52

kame vlaksnewijze smeltwaterafzettingkamer / onderaardse ruimte, deel v/e grot: 2plaats v/e hofheer met opgeslagen voorraden(horigengroepen werden kamerlingen of keurmedigengenoemd); j gereserveerd bosgebied,beheerd door de landsheerlijke Kamer; 4 oppervlaktemaat*camerekamersluis schutsluiskamlijn lijn die de opeenvolgende toppen endalen v/e fase-overgang markeert *golfkam. heuvelkam,kruinkamp 1 individuele blokvormige akker-ontginningomgeven door heg of houtwal; 2 stuk (weide)grondals afgebakend of omsloten terrein*bulk. huiswoerd. vrijtgers; 3 (NBr) bouwland alsopen veld @L- campus veld'; 4 legering v soldaten*retranchementkampeerterrein tijdelijke overnachtingsplaats opeen domeingrondkampenlandschap gevarieerd, afwisselend enbesloten landschap met verspreid liggendeboerderijen, akkers, weilanden, houtwallen enbeken op de lagere zandgronden, itt het oudereesdorplandschap op hogere zandgronden. Deboerderijen (hoeven) werden verspreid langs debeken gebouwd en de vochtige loofbossen langsbeken ontgonnen, akkers werden bemest metschapemest'heideplaggen (potstal). Er zijn velehoutwallen, kleine bosjes en kronkelige zandwegendie het gebied een besloten karakter geven(Gelderse Vallei, Achterhoek, Salland) *oudehoeveniandschapkampontginning ontginningsvorm met blokverkavelmgwaarbij de akkers en de weidegrondenmet in grote complexen bijeen liggenkanaal gegraven en meestal recht vaarwater datafgesloten is v/h buitenwater en beheersing v/hwaterpeil kent, afgestemd op scheepsverkeer*conduit. vaart, trekvaart. zeeg. tocht @L cannukanaal vak *pandkanalisatie bevaarbaar maken v/e rivier doorbochtafsmjding (coupure), debiet-controle ennormalisatiekandel (Hld) kamelkanjel / (Lb) waterloopje *kandei. gantei; 2 goot ofwaterleidingkanonkelder kazematkansel schiethok op palen als hoge zitplaats, metladder waar de jager het wild afwacht •jaehtstoelkant 1 weegberm, zoom; 2 windrichting, streekkanton / administratief gebied; 2 wegvak terlengte v s tot 7 km terzake v/h dagelijke onderhoudkantse wind schuin invallende windkantveen veenoppervlak op welke het gravenvoor het seizoen eindiutkantvisserij het vangen v platvis i/h zachte jaargetijde,dicht onder de kust dmv schrobnettenkape baken of vuurtorenkapel 1 (NBr/Lb) klem (RK) gebouwtje i/h veldof langs de weg als gebedsplaats voor bewonersen passerende reizigers *bedehuisje, vlinder, bidkapel.veldkapei; 2 struik of hok v vlas op het veldter drogingkaphout hakhout «s"iaaikapok (vliegwezen) wolkenkaproen kroon v/e boom als kaphoutkapschuur boerenschuur zonder zijwanden eneen op draagzuilen rustende kap *hooischelf.vijzelbergkardoes (Kampereiland) aangeslibd buitendijksruigland *nes, aanschotkarrenveld gegroefd bodemoppervlak in eenkalksteengebied, ontstaan door kalkoplossinglangs gesteentescheuren door regenwater'S'karstverschijnselenkarreveld (Zld) relatief ondiep uitgegraven terreinvoor kleiwinning ter locale dijkversterkingaangewend, aan de binnenzijde v/d inlaagdijk*aardhaling ~ inlaag. kuipkarspel kerkelijk ambtsgebied «"kerspeikarstverschijnselen verzamelnaam voor de geomorfologiedie het gevolg is v oplossingsverschijnselenin relatief goed oplosbaar gesteente(gips, kalksteen) *karrenveld. druipsteengrot, doline.geolgische orgelpijpkasselrij (Z-Nld/Vl) burggraafschap of kastelenijkasteel adelijk bolwerk, veelal als teken vanmacht en rijkdom aldanmet later tot kleinevesting omgebouwd of slechts tot buitenplaatsv/d gegoede burgerij bewaard gebleven •steen^huis. stins. hooghuis. borg, donjon. ridderhofstad. ringburcht.havezathe. slot. hoef. vestingkastelein t^zetboerkastuinbouw glasteeltkat 1 verheven deel v/d bodem in hoogveen *belt.hult. kop; 2 geheide aanlegpaal i/h midden v/evaarwaterkate keuterboerderij of schuur *kotkateie strandhoofd *noikaterstede kleine boerenplaats v/e keuterkathedraal hoofdkerk v/e bisdomkatse (NBr) weg om een bewoonde plaats *ringweg,ketskattegat nauwe (vaar)doorgangkatteklei een weinig vruchtbare, extreem zureklei, doorschoten met lichter gkleurde aardlagen(wit of geelwit) die vooral FeSO 4 bevattenkattepootje lichte rimpeling v/h wateroppervlakdoor een zwakke wind53

Kka kade @G/; kagio 'onwalling'kaag 1 (NHld) stuk buitendijks land. en danmeestal omdijkt *koog; 2 smal en laag dijkje omeen gors; 3 weg door een moeras *tra, zuwe.dochter; 4 zware bui *kaakkaai 1 kade; 2 werf, aaniegplaatskaaidijk smalle, lichte dijk *batkaaien de waterkant langs een land ophogen dooruitgebaggerde specie en afsteeksel v/d wal op dekant te halenkaaihelling *kielkade. sleephellingkaak / rukwind; 2 zware bui *kaag; 3 schandpaalof gerechtspaal «geselpaal; 4 wrijfpaal voor vee inweiland (kaak of rib v/e walvis) •scheukpaal.schurkkaal bodem zonder gewas of plantengroei*scham(plek), blaaikaaidijk dijk zonder voorlandkaalslag ontbloten v/e stuk bosgrond door allebomen te vellen *lichting (géén ontbossing), kaalkapkaam (Z-Nld) brouwerij *kam, panhuiskaap 1 in zee vooruitstekende hoge landpunt; 2kijktoren of baken voor scheepvaart *belvédérekaapstander gestel v balken met een daartegenaangebracht scherm v latten en ribben dat alsbaak op <strong>het</strong> land dienst doet voor de zeevaartkaar 1 glaciale erosie-nis; 2 strooien bijenkorf;kaardwolf duivel «^bijgeloofkaart gegeneraliseerde afbeelding v/h aardoppervlakvolgens een bepaalde projectiemethode(kegelsneden), met veelal thematische kleurbasisen aanvullende geografische informatiekaartazimut kaarthoekkaartenhoek atlaskaarthoek hoek die de richting v/e lijn op eenkaart maakt met de i/d kaart aangenomen nulrichting(meridiaan) *argumentkaartprojectie geodetische wijze v/h in kaartbrengen v/h aardoppervlak op een geoïde (eendenkbeeldig referentievlak)kaatsbiian *bolbaan. kegelbaan, rabat. tra. cachekabbeling / zacht golven, met kleine golfjesvoortstromen of tegen de oever slaan *juffer.rafeling; 2 vorming v schapewolkjes i/d luchtkabel (Hld) kavel (omheiningsterm is overgedragenop <strong>het</strong> landstuk)kabeljauwkelder (lit) de diepte der zeekabellengte een bij verschillende naties in afmetinguitee<strong>nl</strong>opende afstandsmaat. thans vrijalgemeen op 1/10 zeemijl = 185 m gesteld; bij deKoninklijke Marine op 225 mkadaster <strong>het</strong> v staatswege bijgehouden openbareregister v onroerende goederen waarbij dezemet aanduiding v gemeente, sectie en nummerzijn omschreven en waarin aantekening geschiedtv alle zakelijke rechten door in- ofoverschrijving v/d daaromtrent gemaakte akten[nummer < plan < sectie] *grond-boekhouding. morgenboek,quoteboekkadastrale kaart plankadaver dierelijk *onvlaat. kronge, kreng. lijk. aaskade 1 waterkering aangelegd bij ontginning i/elaag gelegen gebied om de in cultuur genomengronden te beschermen tegen wateroverlast.Deze kades werden vaak beplant met genefhout(houtkades). Paden over de kades diendentevens als schouwpaden *achterdichting. achterkade.achterrugge, houtkade, leusing, landseinde ~veendijkihoogveenomginning); 2 gracht, singel; 3 beschoeimgof gemetselde oeverstrook *aa<strong>nl</strong>egkaai. gewas.plankier, tragel, welle, werfkader ruimtelijk -: (VI) omgevingkadsteen kadastersteen, als vast meetmerkpunt vgrondboekhoudingkaf 1 plaats, dorp; 2 schutbast *stro. bolster, duist.agekaksel uitwerpselen v mensen en dieren *drek. kakkalender jaanndeling in dagenkalf l portie afgezakte aarde v/e slootkant ofkanaaloever [kalf < koe] s* massabeweging: 2 kleinwater, meertje of plasjekalk CaCO 3 als bodem'zout' <strong>van</strong> nature aanwezigin kalkrijk sediment als rivieropslibbing, duinbodem-(schelp)zandkalkoven kalkbranderij met een oven in de vormv een toelopende toren, waarbij zee- of strandschelpenverbrand en met water besprenkeldgebluste kalk opleverde. Bij verkeerde procesafstemmingontstond voor de bouw onbruikbarekalkbiscuit of kluitkalkkalksteenholte door oplossing onstane holte i/dbodem (karstverschijnselen) *druipsteengrot. orgelpijpkalle (NBr) kleine waterstroom, gootjekalmte windstilte op zee *smolt. smoutkalven afbrokkelen v grond/ijskam 1 opstaande rug v heuvels of kruin v golven;2 (Z-Nld) brouwerij *kamb. kaam. kamme. panhuiskamb brouwerij «s-kamkamduin 1 dwarsduin a/d kust, ontstaan uit restenv paraboolduinen, met scherpe maar grilligetoplijn; 2 (Ov) i<strong>nl</strong>ands duintype ontstaan doorde mens bij de bescherming v/h oude cultuurlandmet omringend houtgewas tegen overstuiving<strong>van</strong>uit de Overijsselse Vecht52

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!