lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl

aardgracht (schei)sloot tussen twee bouwlanden"reiaardhaling terrein waar aarde en zoden werdenweggehaald voor aanleg en ter herstel v e dijk(recht \ aardhalmg) •karreveld, inlaag. delsleuf,kleipul«SM.-.'.iegaiaardinge datgene waarmee het land bebouwd is,Veldvmchten (gewas) *«roenweerde. meiveld^"begroeiingaardklont kluit vette (kleirijke) aardeaardklomp grote kluit aarde *kommd. sneep, bolusaardkunde geologieaardlaag ader voor delfstofwinningaardlaag/.onering (geol) opeenvolging, beschrijvingen bestudering v/d lagen volgens 11) pakket-samenstelling(litho-stratigrafie): groep,formatie, afzetting, laag (2) danwei \olgenstijdsindeling (chrono-stratigrafie); etage (tijd),tijdvak, periode en era/hoofdtijdvakaardmeetkunde geodesieaardpijler door druppelinslag en afspoeling toteen zuil gemodelleerde erosierest, bekroond meteen beschermend dek(stuk). en meestal in leemachtigmateriaal (grondmorene) tgv druipsteenkegel(sedimentair) Ischeipzandkegeltje < aardpijler< aardpiramide]aardpijp verticale ronde bodemschacht *bodemgeologischeorgelpijpaardpiramide kegelvormige erosierest v aardmateriaalmet een bredere vorm dan een aardpijler*aardpijleraardrijkskunde geografieaardstoot schok, schudding of trilling v d aarde•^aardbex ingaardstorting het instorten v'e steile aardvvandaardval / het plotseling neerstorten v/e massaaarde waarbit de oorspronkelijke samenhangvolledig verstoord wordt; 2 grondverzakkingdoordat i d ondergrond materiaal op natuurlijkewijze is verdwenen (oplossing) =sgrondverzakking(antropogeen!aardverschuiving het plotseling naar benedengh|den v e massa grond bij ondermijning ofdoordrenk mg "puinafglijdingaars achteruit gelegen land(stuk)aartsbisdom (Utr) kerkelijk district v e aartsbisschop,gewoonlijk samen met één of meeronderhorige (sutfragaan)hisdommen een kerkprovincievormend [diocees < aartsbisdom < kerkprovineiej*hoofd2estichtaartsdiakanaat district binnen een bisdom (Heeeuw) *diocecsaasdom rechtsgebiedabbenes landtong in water "ham @K: abben 'water'abdissegoed kloostergoedaber samenkomst v wateren 'monding, gent (fpK: ahhir'water-bij uuter'abisgronde (lit) afgrond, peilloze diepte *slond,/inkvalabri overhangende rots waaronder i/d prehistoriegewoond werdabdij zelfstandig klooster v mannen of vrouwen,\ an vooral de oudere monxüksorden; kloosterevt met grondgebied (abdij nullius, dwz vangeen enkel diocees) *eonvenl. gesticht, begijnhof"» kloosterabout grenspaal, belending •» slagboomabrasie vernieling v/d kust door de brandingveroorzaakt, of door golfslag a/d oeverstrookV : e meer @L: abradere 'afscheren'abrasievlak kustvlakte ontstaan door de werkingv/d zee (golfslag en stroming)absorptie opname zonder teruggave bv stralingi/d atmosfeer, geluid in geluidswalabuke hinderlaag •wegelageaburch (Frl) binnendijk, tgv seburch (zeedijk)acces droogblijvende terreinstrook i/e militaireïnudatie «korr.keringachel (NHld) oppervlaktemaat of landmaat«3*aehtendeelacht rijksbanachte gereserveerd (rechts)district, terrein waarvanhet gebruik bleef voorbehouden a/d eigenaar(graaf, hertog of koning) en dat derhalvegeen deel uitmaakte v/d gemeenschappelijkegrond "banbos. sonderholt. voorst, vroonteachter / relatief gelegen achter, als voorvoegselin veld- en plaatsnamen *affer, after; 2 (NHld)opperviaktemaat *aehtendeelachteraf / afgelegen plaats: 2 strook veengronddie het laatst verveend wordt of aan snee komtachterdichting •achternigge «kadeachterdiep (Gr) kanaal i/d veenkoloniën, metdubbel kanaalstelsel en kanaal evenwijdig ahvoordiep. Aan het achterdiep werden de boerderijengebouwdachterdijk binnendijk, sluiting a/d achter- ofbinnenzijde tov het (buiten)waterachterdijks a/d binnenzijde v/e dijk. veelal ivmdoortranenachtergerecht (Ov) rechtsgebied v/h platteland,tgv stadsgerechtachtergracht (vestingsb) naar de zijde der verdedigersgelegen grachtachterkade / dwarsdijk tussen twee polders'"zijdewind o^kade: 2 kade langs de buitenkant v/edijkput, verhinderende dat deze bij vloed volloopt*verxkade, hoofdkadeachterland / verderop gelegen kerngebied; 2 stukland dat achter een ander ligt, achter of naast dedi|k geleeen landachterloops water: lekken of doortranen vanwaterkerinaen