lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl

lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl

voetvanoudheusden.nl
from voetvanoudheusden.nl More from this publisher
13.07.2015 Views

gelegen akker, op hoge zandgrond v/e oudestrandvval. vroeger met bos bedektgeestgrond bouwland ontstaan door afgraving voude strandwal, waarbij de bovengrond v'd vrijzuivere zandbodem ontkaikt was en relatiefhoog boven de grondwaterspiegel lag. Doorafgraving tot ca 55 cm boven de grondwaterspiegelen opbrengen v stadscompost is laterzeer goede landbouwgrond ontstaangef'fel aanspoelsel v/d grote rivieren dat de boerenverzamelden voor strooiselmest *daak. deek, veek,ruigte. watermerk = flabbergegeven (bouwk) ligging en natuurlijke gesteldheidv/e terreingeglent omheining, omrasteringgehucht klein dorpje zonder kerk *buurtschap,hameide. leitschapgeilpol plek in bouw- of weiland waar een stukgrond door (toevallig aanwezige) meststofvruchtbaarder is dan elders en de planten zichonderscheiden door sterke wasdom, wordtechter door vee niet aangevreten *mette, gelp~ gonstgel beeknaam @Kgelaagdheid v bodemhorizont, gesteenteband,veenpakket of van natuurlijk bos (boomlaag,struiklaag en kruidlaag)gelande eigenaar v land binnen een waterschap,met een zekere zeggenschap, vgl gewaarde(markelid)geleeg huis en erf, mn boerderij met de erbijhorende landerijengelie tegen de wind beschut *lij. luwgelp land weelderige en vruchtbare akkergrond*bate. baat. geilgeluidswal geluidswerende wal v opgeworpenaarde langs een verkeersweg, vooral om woonwijkente ontlasten. Bovenop de wal kan nogextra beplanting of een scherm geplaatst zijngemaal i inrichting voor het bemalen v/e polder,zodat het water op het gewenste peil wordtgehouden. Tot de introductie v/d stoom- en laterdiesel- en electnseh gemaal werd gebruik gemaaktv e windmolen. De beschikbaarheid venergie op de gewenste tijdstippen deed dewindmolens verdwenen; 2 collectieve groepmolengemarke grenspaalgemeenlandshuis vergaderingsgebouw waarin hetbestuur v/e waterschap is gevestigdgemeenschappelijk beheerde grond *marke. mande.gement. almende. malenvelden. hamrikgemeente zelfstandig onderdeel v/d staat, zelfbestuuren autonomie bevattend 5-deel. -ga *menegemenebest republiekgemeneland (ZHld) polderschapgemengde rivier: rivier met regiem v half regenensmeltwatergement (NBr) grond in gemeenschappelijk beziezoals weide en heidevelden (later gemeente)*almendegemet (Zld) oppen'laktemaat van 300 roeden (ofhond), 1/2 morgen ofwel 0.4945 hagemeynte (NBr) organisatie v ingezetenen voorgemeenschappelijk gebruik v woeste gronden[aard

geschulpte laag bij rijsbossen: met de langste asv/d doorsnede hellend tegen elkaar aangevleidgeselpaal gerechtspaal •giezelpoale (Gr), kaak. schandpaalgesloten / bos: bosterrein waar de boomkrumenbij een volgroeide opstand minstens 60% v/hgrondoppervlak afdekt (kroonprojectie); 2 landschap:gebied waarin de landschappelijke ruimteklem of afwezig isgesteente (ver)hard aardmateriaalgestijpt pallisade, omheininggetert plaats waar veel gelopen wordt, drukkeweg (voetgeterde)getij periodieke waterbeweging oiv planetaireaantrekkinggetijbossen vloedbossengetijdezoom *zate. strandgetijhoogte toegevoegd gemiddelde v/h hoogstevloedniveau, langs de kust: Oostende 38 dm,Texel 14 dm, Eems 20 dm, Borkum 26 dm (enmet opstuwing in zeegaten: Vlissingen 37 dm,Bath 45 dm, Delfzijl 29 dm)getto afgesloten stadswijk *beis. buurtgetuigeberg (Z-Lb) geïsoleerde berg of heuvelals restant v/e vroeger tafelland of cuestarug*voorpostberg. restheuvelgeul 1 diepste gedeelte v/e vaarwater, of tussentwee zandbanken (balg), ijsdoorgang (slochter);2 greppel, sloot *geme; J kreek, blamgeurt samenloop v wateren «-mondinggeute (Gr) slootgootgevest / (jag) omgeving v/h wild 'biotoop; 2 versterkteplaatsgewaarde eigenaar v/e boerderij, met stemrechti/d marke, vgl gelande (waterschap)gewaarsam (O-Nld) verblijfplaatsgewade ondiepte, een voor schepen gevaarlijkeplaats, gevaarlijk water «rak. ongemak, gewasgewande landgoed, boerderijgewand-verkaveling (Betuwe) patroon m/e groepstrookvorrruge percelen met gemeenschappelijkebuitengrenzen «"versnipperinggewas / doorwaarbare plaats *wade. ondiep; 2drinkplaats voor paarden *wed; 5 overhaal,veerpont; 4 gevaarlijke plaats i/e water metsterke stroming "gewade, ongemak; 5 ligplaats vschepen *kade. gracht; 6 begroeiing of plantenkweek*aardinge. groensweerdegewasspoor kleur- en hoogteverschil i/h gewasontstaan door verschil in bodemkwaliteit oftoestandgewegen samenlopen v landsgrenzengewelf holgebogen bezoldering blakke, wuift, wiege,voorhofgewende / akkereind waar de paardeploeg werdgekeerd «akkerbed. trappeleind. voor- en achterwending;2 afstandsmaat, lengtemaat v 100 pasgewest landstreek, oord, deelgebiedgewin 1 het bedrag der kosten v herstel aandijken waarop de landgraaf recht had, ter vergoedingv risico bij zijn uitschotten; 2 boerenbedrijf,pachthoevegewrechte, gewrucht omheining *wrochtgezichtseinder horizon, de lijn waar hemel enaarde elkaar schijnen te raken, afstand van 10km op zee (rekening houdend met aardkrommingen straalbuiging) •kimgezichtswijdte blikveldgezondmaking reiniging v vervuilende of bodem(grondwater)belastende stoffen *saneringgezwaai ; strook gemaaid gras *zwad; 2 loof vbomengidsfossiel in stncte zin een fossiel met een grotehorizontale en een geringe verticale spreiding inafzettingen en daardoor kenmerkend voor eenbepaalde geologische ouderdom, in ruimere zineen dateringskenmerk i/d bodem zoals een\ eenlaagje, vegetatiehonzont of oudheidkundigevondstengidsmineraal indicator naar de vormingsachtergrondv/e aardlaaggiede (NW-Ov) oppervlaktemaat, afgeleid v'e tebewieden grootte *gee. gie QOND: geden 'wieden'gieping bocht i/e vaarwater die de schipper, voorde wind varende, dwingt te gijpen (zeil over tebrengen)gier urine v (rund)vee dat vroeger gemengd metstro als mest op het land aangewend (produktie18 liter per koe per dag, met als voedingsstoffen0.1% N, 0.8% K 2 O en sporen P 2 O 5 ), vgl aalt *ier.jiergierbrug drijvende (zwenk)brug i/e riviergierstroom versterkte getijstroom bij springtij*giertij. giervloedgiersloot *binge. soegiesser stoombron (=geysir)giet zekere maat v buitendijks land (= 8 voet)gif(t) ernstig schadelijke stof voor organismengilde (Oldambt) dorpsdeel *kluftGIS geografisch informatiesysteem, een gedigitaliseerdbestand v topografische gegevensgisp hoeveelheid water die ineens wordt uitgestoten,bv v/e kortstondige regenbuigit door verkoling v hout ontstane zwarte delfstof,zeer hard en vnl voor sieraden gebruikt*zwart agaat, zwart barnsteenglaciaal / ijstijd; 2 betrekking hebbend op ijs wboorsprong of medium, agens; 3 afzetting oivlandijs of gletsjer gevormdglaciatie ijstijd37

geschulpte laag bij rijsbossen: met de langste asv/d doorsnede hellend tegen elkaar aangevleidgeselpaal gerechtspaal •giezelpoale (Gr), kaak. schandpaalgesloten / bos: bosterrein waar de boomkrumenbij een volgroeide opstand minstens 60% v/hgrondoppervlak afdekt (kroonprojectie); 2 <strong>landschap</strong>:gebied waarin de <strong>landschap</strong>pelijke ruimteklem of afwezig isgesteente (ver)hard aardmateriaalgestijpt pallisade, omheininggetert plaats waar veel gelopen wordt, drukkeweg (voetgeterde)getij periodieke waterbeweging oiv planetaireaantrekkinggetijbossen vloedbossengetijdezoom *zate. strandgetijhoogte toegevoegd gemiddelde v/h hoogstevloedniveau, langs de kust: Oostende 38 dm,Texel 14 dm, Eems 20 dm, Borkum 26 dm (enmet opstuwing in zeegaten: Vlissingen 37 dm,Bath 45 dm, Delfzijl 29 dm)getto afgesloten stadswijk *beis. buurtgetuigeberg (Z-Lb) geïsoleerde berg of heuvelals restant v/e vroeger tafelland of cuestarug*voorpostberg. restheuvelgeul 1 diepste gedeelte v/e vaarwater, of tussentwee zandbanken (balg), ijsdoorgang (slochter);2 greppel, sloot *geme; J kreek, blamgeurt same<strong>nl</strong>oop v wateren «-mondinggeute (Gr) slootgootgevest / (jag) omgeving v/h wild 'biotoop; 2 versterkteplaatsgewaarde eigenaar v/e boerderij, met stemrechti/d marke, vgl gelande (waterschap)gewaarsam (O-Nld) verblijfplaatsgewade ondiepte, een voor schepen gevaarlijkeplaats, gevaarlijk water «rak. ongemak, gewasgewande landgoed, boerderijgewand-verkaveling (Betuwe) patroon m/e groepstrookvorrruge percelen met gemeenschappelijkebuitengrenzen «"versnipperinggewas / doorwaarbare plaats *wade. ondiep; 2drinkplaats voor paarden *wed; 5 overhaal,veerpont; 4 gevaarlijke plaats i/e water metsterke stroming "gewade, ongemak; 5 ligplaats vschepen *kade. gracht; 6 begroeiing of plantenkweek*aardinge. groensweerdegewasspoor kleur- en hoogteverschil i/h gewasontstaan door verschil in bodemkwaliteit oftoestandgewegen same<strong>nl</strong>open v landsgrenzengewelf holgebogen bezoldering blakke, wuift, wiege,voorhofgewende / akkereind waar de paardeploeg werdgekeerd «akkerbed. trappeleind. voor- en achterwending;2 afstandsmaat, lengtemaat v 100 pasgewest landstreek, oord, deelgebiedgewin 1 <strong>het</strong> bedrag der kosten v herstel aandijken waarop de landgraaf recht had, ter vergoedingv risico bij zijn uitschotten; 2 boerenbedrijf,pachthoevegewrechte, gewrucht omheining *wrochtgezichtseinder horizon, de lijn waar hemel enaarde elkaar schijnen te raken, afstand <strong>van</strong> 10km op zee (rekening houdend met aardkrommingen straalbuiging) •kimgezichtswijdte blikveldgezondmaking reiniging v vervuilende of bodem(grondwater)belastende stoffen *saneringgezwaai ; strook gemaaid gras *zwad; 2 loof vbomengidsfossiel in stncte zin een fossiel met een grotehorizontale en een geringe verticale spreiding inafzettingen en daardoor kenmerkend voor eenbepaalde geologische ouderdom, in ruimere zineen dateringskenmerk i/d bodem zoals een\ ee<strong>nl</strong>aagje, vegetatiehonzont of oudheidkundigevondstengidsmineraal indicator naar de vormingsachtergrondv/e aardlaaggiede (NW-Ov) oppervlaktemaat, afgeleid v'e tebewieden grootte *gee. gie QOND: geden 'wieden'gieping bocht i/e vaarwater die de schipper, voorde wind varende, dwingt te gijpen (zeil over tebrengen)gier urine v (rund)vee dat vroeger gemengd metstro als mest op <strong>het</strong> land aangewend (produktie18 liter per koe per dag, met als voedingsstoffen0.1% N, 0.8% K 2 O en sporen P 2 O 5 ), vgl aalt *ier.jiergierbrug drijvende (zwenk)brug i/e riviergierstroom versterkte getijstroom bij springtij*giertij. giervloedgiersloot *binge. soegiesser stoombron (=geysir)giet zekere maat v buitendijks land (= 8 voet)gif(t) ernstig schadelijke stof voor organismengilde (Oldambt) dorpsdeel *kluftGIS geografisch informatiesysteem, een gedigitaliseerdbestand v topografische gegevensgisp hoeveelheid water die ineens wordt uitgestoten,bv v/e kortstondige regenbuigit door verkoling v hout ontstane zwarte delfstof,zeer hard en v<strong>nl</strong> voor sieraden gebruikt*zwart agaat, zwart barnsteenglaciaal / ijstijd; 2 betrekking hebbend op ijs wboorsprong of medium, agens; 3 afzetting oivlandijs of gletsjer gevormdglaciatie ijstijd37

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!