lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl

waterlossing een zelfstromende, gegraven afvoerslootmn in hoogveengebied, vgl wetering (laagveen)*raai. graaf, sleup. slak. riool, voots. slisse. vliet.gracht, rinne, canielwaterlucht vakken v open water die nog buitenhet gezichtsveld liggen en door hun mindereweerkaatsing v/h licht een donkere tekening ophet wolkendek geven, vgl ijsblinkwatermolen een door waterkracht aangedrevenmolen, tgv poldermolen (windmolen) *waterradmolen.getijdemolen. kornwatermolen-water *maalbeek. omvloed, onderbeek.onderslag, kelle, molenkolk. molenvlietwaternaam hydromem waarvan de oudste zijnopgebouwd uit voor-Germaanse éénstammigewoorden als ambra (water), araa (stromen), var(water) en apa (water) (aar. abben. amna, eem. $ -epe), later Germaanse stam als ahwa (water) (aa,ee. ie. y. die), vroeg-Middeleeuwse samengesteldewoorden en vaak als achtervoegsels ( 5-ing, -1),en tenslotte meerlettergrepige namen uit deMiddeleeuwse ontginrungsfase, ook weer vaakals achtervoegsel ( $ -beek. -lee. -meer. -vliet)waterpasmerk *monnik, pegelwaterpeil hoogte tov een referentiepeil-, bv NAP*opzetpeil. pegel, volzee. stempelpeilwaterrem (Lb) poelwaterribbe slootplank *v!onder. postwaterschap bestuurslichaam dat het beheer v/hoppervlakte i/e gebied al taak heeft *schepperij.heemraad, dijkring, wegschap, dijkgraafschap, watering,zijlvest. zuiveringsschapwaterscheiding grens v/e stroomgebied of afwateringsgebied'draagplaatswatersnood overstroming of vloed waarbij schadeaan eigendommen of mensenlevens ontstaatwatersprong / fontein; 2 plotselinge chaos enverheffing v/d waterspiegel agv een veranderdstromingsregiemwaterstandsfluctuatie verzamelnaam v alleperiodieke en a-periodieke verschijnselen dieaanleiding geven tot veranderingen i/d waterstand,vgl tekening *getij. opwaaiïng. buihaling.moerzee. zeebeerwatertje klein stroompje *dusse. dwamnge. gamei.kanjel. slinge, waver. worm «"kreekwaterval plaats waar het water v/e rivier ofbeekje v/e bepaalde hoogte of helling naarbeneden stort, in Nld slechts kunstmatig aangelegdin sloten (stuw) en tuinen (cataract) *stortwatervlak blaakwaver kronkelbeek •wormwauw (zeev) gunstig zijn v/d windwed / een met palen afgezette plaats i/e stadsgrachtof -singel, rivier of plas, die dienst doetals paardenwaadplaats *wad. gewas; 2 ondiepte i/erivier geschikt als drenkplaats voor mn paarden•wette, wedde; 3 met rietmatten afgezette en dooropgaand houtgewas omgeven plas i/e eendenkooi*kooiplaswedde l (Gr) achtervoegsel bij een plaatsnaamverwijzend naar voormalig woud 5 -wedde; 2(ZHld) drinkplaatswede 1 achtervoegsel bij een plaatsnaam, verwijzendnaar voormalig bos 5 -wede «"woud; 2kreupelhout, struikgewaswedeme schenking a/e kerk of klooster, vooralbestaande uit vaste goederen, tgv godhelp •pastorie,klokslag, kosterstuk •S'weemwee weideweegsloot sloot waarin schuiten v/d wal af meteen boom kunnen worden voortgeduwd(wegen), vgl trekvaartweegt een v garden gevlochten en daarna metleem bestreken wand v/e landhut (liemen), vglplakwerkweekhout zacht hout, als sparre-, linde-, wilgeenpopulierehoutweel (ZW-Nld) wielweem pastorie *wedemeweer i strook onbemest groenland tussen tweeparallelle sloten i/h veenweidelandschap (vaakter breedte v 40 a 60 m en 113 m ofwel 30 roedendiep *cope. koop; 2 (Frl/Dr) al de landerijendie tussen twee sloten liggen *kaveling, slag; 3alles wat dient om te weren of verdedigen: wal,muur, haag, dam, bastion; 4 atmosferischegesteldheid, gekenmerkt door temperatuur,vochtigheid, wind, bewolking, neerslag, zonneschijn,zicht en luchtdruk; 5 onweer: bliksemweerd ; omdijkt riviereiland *werder. word, worth; 2(water)tolhuis?weergal (zeev) benaming voor rode wolkjes alsvoorteken voor buiïg weer «"voortekenweerkerk kerk die tevens als sterkte en toevluchtsoorddiendeweerlicht licht v/e verre bliksemflits *zeebrand,zoelteweernisse versterking, versterkt puntweerschijn terugkaatsing v opvallend licht i/eandere tint dan die. v/h diffuse licht, vgl ijsblink*scheemweershoofd stukje regenboog v 20' als teken vslecht weer of hoog tij «"voortekenweersloot kavelslootweerstandsnest kleine militaire veldstclling alseen geconcentreerd verdedigingspunt *egelstellingweesje prieeltjeweg smalle strook grond bestemd voor verkeer,soms nog slechts als relict i/h landschap aanwezigna verval [pad < weg] "heirweg, hessenweg,heelweg. hanzeweg, koningsweg, heerbaan. poepenpad.trekweg. jaagpad, kruisweg, kerkweg, schaapsdrift, zoek-125