lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl

lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl lexicon van het nederlandse landschap - Voetvanoudheusden.nl

voetvanoudheusden.nl
from voetvanoudheusden.nl More from this publisher
13.07.2015 Views

hangend met veeteelt 5-salie., later ook aanduidingvoor germaanse hoeve met grote woonhalsellant zoutland. zoute moeren die bedijkt enuitgeveend werden om zelzout te bereiden•S"selneringsellinge gegraven inham of haventje i/d buitengrond*aakvlaai. insteekhavenselnering zoutwinmngsmethode waarbij zouthoudendveen (derrie of darinck) werd opgebeugeld,gedroogd en verbrand. De resterende as(sel) werd vervolgens opnieuw met zout watervermengd voor hogere concentraties) en onderturfvuren in zoutketen ingedampt en gezuiverd.Doordat de grondstof tevens de benodigdeenergie leverde voor het proces was de fabricagegoedkoop en opbrengst hoog (tot 15e eeuw),daarna verdrongen door zeezout uit pannen•selbernensentine l modderslijk; 2 (Ut) de helseptentrioen het noordenserre (VI) broeikas wgiasteeltsfeer milieuknngsibbe (Lb) jonge aanplant @G: cippetasideland land met een ondiepe grondwaterspiegel,tgv hoogland *sytland @OF: sidesidelinge (VI) / zomerdijk; 2 afvoerkanaal; Jzijdwendesidelsloot wegsloot, bermslootsiek waterstroompje *sik. zijgsien (Terschelling) smalle ontwatenngssloot*sjaan. keensiepelhout lijsterbessiertuin pronktuin bij welgestelde boerenhoven enlandgoederen, met elementen als een fontein,volière. oranjene. laan, watergrot, berceau,kabinet, colonne, parterre, sterrebos. boomgaard,graskom, speelhuis, prieel. De oude stijlwas de Franse (formele stijl, geometrische siertuin), enlater kwamen meer siertumen in een meervloeiende Engelse stijl (landschapsstijl). Siertuinendienden voor pronk en verposing, vgl boerentuin(nut of opbrengst-gericht) *prayeelsifon slootduiker voor waterafvoersigat zinkgat, kolk. holtesignatuur kaartteken zoals vermeld i/d legendasijpe zeer smal stroompje met kwelwater *siepsloot(Gr), zijp (Hld)sijpelen doorlekken van water door bodemsikkelduin meer of minder migrerend soortduintype met een sikkelvormig grondplan (deopen zijde v/d wind gekeerd) op een onbegroeidemet-stuivende ondergrond, tot 25 m hoogtereikend "hoogduin, barchaansille oppervlaktemaat. stuk akker van één dagsploegen *zillesilo ; opslagplaats v kuilvoer in weiland (voederkuil):2 pakhuis ihasilt korrelgroottefractie van 16-50 /xmsimpel (mijnb) doodlopende pijlersinderberg (Gld) hoop v metaalslakken (sintels)bij ijzeroerwinning in beekdalen vrijgekomen,vgl slakkenhoopsingel 1 buitenmuur of weg langs de buitenzijdev/e stad; 2 ringgracht *stadswerf; 3 (viss) metstrandkeien bedekte plaats als droogsingel; 4windschut v bomen en struiken, ihb een rondlopendeafsluiting v/e akker, bestaande uit akkermaalshout;5 smalle, lange open ruimte tussenbospercelensingelgrond zand- en kiezelbank in vaarwater"singelssinnebeek stortbeek met schuimend en kolkendwater *torrentsintel 1 metaalslak; 2 uitgebrand stuk steenkool*s!aksint-Elmusvuur vrij zeldzaam natuurverschijnseldat zich in donkere nachten voordoet als eenzwak lichtverschijnsel aan puntige voorwerpen(sproei-ontlading), soms zo sterk dat voorwerpenmet een lichtglans omzoomd wordensinter afzetting v kalk of kiezelzuur uit bronwatersinterklaasweer karakteristiek winterweer metmotregen, enkele graden boven het vriespuntsinus golf beschouwd als zeeboezem of inhamsit zetel, hoofdstadsiter heuvelflank *slede. sitesituering locatiekeuze v/e nederzetting waarbij devroeg-middeleeuwse bewoningsfactoren relatiefingeschat kunnen worden in verhouding: waterbouwland-weiland-brandstof-bouwmateriaalals10-5-3-3-1 (Chnstholm)situatiemeting landmeetkundige opmeting terbepaling v/d onderlinge ligging v terrein-elementensjaan (Wieringen) ontwateringssloot •keen. siensjillan (Frl) bouwland (zaadland)skern (Frl) mest, modder @OF: skaemeskiersan (Frl) loodzand in podzolprofiel *schierzandslaak l plaats waar de zee bij onstuimig weereffen en stil is, ookwel slecht (ondiep) water; 2wetering *vüetslaan water uit de polder lozenslaapakker braaklandslaapstad forenzenplaatsslachte / oeverversterking; 2 binnendijkslader zandige hoogte in moerassig terrein *donk@slat+haarslag 1 met-verharde wagenweg door de duinen; 2weg door velden; 3 stuk land dat aan iemandwordt toegewezen: hoefslag, dijkslag *weer. zelg;100

4 elk der afdeling waarin bouwland met het oogop vruchtwisseling verdeeld wordt; 5 grondvlakvoor turfstapel; 6 waterpasafstand tussen \ oorenachterbaak; 7 aanloding bij nadering v kustof bank; $ golfslag met het steeds wisselenddrukverschil als erosiekracht; 9 draai, kruk ofwending v/e weg; 10 kuil of gat geslagen in deweg; // spoorwegvak; 12 paalwerk of versterkingbevestigd aan rivieroevers; 13 regenvlaag,hagelbuislagboom afsluiting bij een dorpsgebied, spoorwegovergang,militair of ander pnvéterrein*baar. bareel. balie, belle, barrier. hamei. peerboom,renneboom. sluitboom, sperboom. tolboom. varen, vekenslagbos hakhoutbosslagbrug ophaalbrug, wipbrugslagenlandschap (Ov/Utr/Hld) open laagveenlandschapdat gekenmerkt wordt door velesloten en zeer smalle langgerekte kavels(slagen), die loodrecht staan op de bewoondeoeverwallen en/of kanalen (tegelijk verkeersaders).Het is een zeer .iterrijk landschap metsloten, riviertjes, petgaten en plassenslagregen hevige regenval *plasregen. stortregen,flodderslagturving natte vervening *veenbaggeringslagveld / oorlogsterrein *walstat, wijkstat; 2 (veend)vlak gemaakte plaats waar slagen turf wordenneergezetslagwater water dat opborrelt achter een varendschip *kielzogslagwind schrale, onbestendige wind *valwindslagzee een over het schip slaande golf *stortzee,smakzeeslak 1 sintel; 2 niet vast, onzeker weer *onbestendigslakke gewelf, gewulfslakkeberg heuveltje met een pad dat zich erovernaar boven slingert, in tuinen v/d 17-I8e eeuwslakkenhoop bergje v ijzerslakken, smeltafval vklapperstenen, vgl sinderberg "s^ijzerkuilslangelandschap landschap in veenachtige gebiedenwaarbij de kavels lang en smal zijn, somswaaiervormig uiteenlopen en ongeveer loodrechtop de weg staanslaperdijk binnendijk om in geval de eerste dijk(werkerdijk) mocht bezwijken, het water tegente houden, tgv wakkerdijk *süeperdike (FrI)slat / grote waterplas op de heide *sol; 2 modderof slijk uit de sloten opgebaggerd, veenbaggeruit laagveen *slating; j (Achterhoek) laagte, moerasslating modder, slatslecht effen, vlak, met de grond gelijk *reis. sleekslechtje / tijd dat het water tussen twee hogezeeën betrekkelijk effen is; 2 gedeelte v/e wegdat als voetpad bestraat is, de kleine steentjesslede dal. hellinesleek (ZHld) slechtsleep schuin, hellendsleetboord gat i/e dijk door sterke afslag ofwegschuring ontstaan *grondgat, scheigatslegge fijne regen, fijne sneeuw, natte mistsleidinge glibberige plaats @G: siaidingjaslemp het vervloeien v/d bovengrond op akkerlandoiv regen waardoor kiemplanten verstiktkunnen rakenslempgevoelig bodems met een lutumgehalte van« 10% of lössleem >50% waar gemakkelijkslemp optreedtslenk 1 grote geul in wadden of strand [keen

hangend met veeteelt 5-salie., later ook aanduidingvoor germaanse hoeve met grote woonhalsellant zoutland. zoute moeren die bedijkt enuitgeveend werden om zelzout te bereiden•S"selneringsellinge gegraven inham of haventje i/d buitengrond*aakvlaai. insteekhavenselnering zoutwinmngsmethode waarbij zouthoudendveen (derrie of darinck) werd opgebeugeld,gedroogd en verbrand. De resterende as(sel) werd vervolgens opnieuw met zout watervermengd voor hogere concentraties) en onderturfvuren in zoutketen ingedampt en gezuiverd.Doordat de grondstof tevens de benodigdeenergie leverde voor <strong>het</strong> proces was de fabricagegoedkoop en opbrengst hoog (tot 15e eeuw),daarna verdrongen door zeezout uit pannen•selbernensentine l modderslijk; 2 (Ut) de helseptentrioen <strong>het</strong> noordenserre (VI) broeikas wgiasteeltsfeer milieuknngsibbe (Lb) jonge aanplant @G: cippetasideland land met een ondiepe grondwaterspiegel,tgv hoogland *sytland @OF: sidesidelinge (VI) / zomerdijk; 2 afvoerkanaal; Jzijdwendesidelsloot wegsloot, bermslootsiek waterstroompje *sik. zijgsien (Terschelling) smalle ontwatenngssloot*sjaan. keensiepelhout lijsterbessiertuin pronktuin bij welgestelde boerenhoven e<strong>nl</strong>andgoederen, met elementen als een fontein,volière. oranjene. laan, watergrot, berceau,kabinet, colonne, parterre, sterrebos. boomgaard,graskom, speelhuis, prieel. De oude stijlwas de Franse (formele stijl, geometrische siertuin), e<strong>nl</strong>ater kwamen meer siertumen in een meervloeiende Engelse stijl (<strong>landschap</strong>sstijl). Siertuinendienden voor pronk en verposing, vgl boerentuin(nut of opbrengst-gericht) *prayeelsifon slootduiker voor waterafvoersigat zinkgat, kolk. holtesignatuur kaartteken zoals vermeld i/d legendasijpe zeer smal stroompje met kwelwater *siepsloot(Gr), zijp (Hld)sijpelen doorlekken <strong>van</strong> water door bodemsikkelduin meer of minder migrerend soortduintype met een sikkelvormig grondplan (deopen zijde v/d wind gekeerd) op een onbegroeidemet-stuivende ondergrond, tot 25 m hoogtereikend "hoogduin, barchaansille oppervlaktemaat. stuk akker <strong>van</strong> één dagsploegen *zillesilo ; opslagplaats v kuilvoer in weiland (voederkuil):2 pakhuis ihasilt korrelgroottefractie <strong>van</strong> 16-50 /xmsimpel (mijnb) doodlopende pijlersinderberg (Gld) hoop v metaalslakken (sintels)bij ijzeroerwinning in beekdalen vrijgekomen,vgl slakkenhoopsingel 1 buitenmuur of weg langs de buitenzijdev/e stad; 2 ringgracht *stadswerf; 3 (viss) metstrandkeien bedekte plaats als droogsingel; 4windschut v bomen en struiken, ihb een rondlopendeafsluiting v/e akker, bestaande uit akkermaalshout;5 smalle, lange open ruimte tussenbospercelensingelgrond zand- en kiezelbank in vaarwater"singelssinnebeek stortbeek met schuimend en kolkendwater *torrentsintel 1 metaalslak; 2 uitgebrand stuk steenkool*s!aksint-Elmusvuur vrij zeldzaam natuurverschijnseldat zich in donkere nachten voordoet als eenzwak lichtverschijnsel aan puntige voorwerpen(sproei-ontlading), soms zo sterk dat voorwerpenmet een lichtglans omzoomd wordensinter afzetting v kalk of kiezelzuur uit bronwatersinterklaasweer karakteristiek winterweer metmotregen, enkele graden boven <strong>het</strong> vriespuntsinus golf beschouwd als zeeboezem of inhamsit zetel, hoofdstadsiter heuvelflank *slede. sitesituering locatiekeuze v/e nederzetting waarbij devroeg-middeleeuwse bewoningsfactoren relatiefingeschat kunnen worden in verhouding: waterbouwland-weiland-brandstof-bouwmateriaalals10-5-3-3-1 (Chnstholm)situatiemeting landmeetkundige opmeting terbepaling v/d onderlinge ligging v terrein-elementensjaan (Wieringen) ontwateringssloot •keen. siensjillan (Frl) bouwland (zaadland)skern (Frl) mest, modder @OF: skaemeskiersan (Frl) loodzand in podzolprofiel *schierzandslaak l plaats waar de zee bij onstuimig weereffen en stil is, ookwel slecht (ondiep) water; 2wetering *vüetslaan water uit de polder lozenslaapakker braaklandslaapstad forenzenplaatsslachte / oeverversterking; 2 binnendijkslader zandige hoogte in moerassig terrein *donk@slat+haarslag 1 met-verharde wagenweg door de duinen; 2weg door velden; 3 stuk land dat aan iemandwordt toegewezen: hoefslag, dijkslag *weer. zelg;100

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!