O u d e r sCriterium 5: Gesprekk<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> lerar<strong>en</strong>, leerling<strong>en</strong> <strong>en</strong> oudersword<strong>en</strong> vanuit gelijkwaardigheid gevoerd. Iedere<strong>en</strong> heeft zijneig<strong>en</strong> actieve inbr<strong>en</strong>g. Leerling<strong>en</strong> zijn zoveel mogelijk bij allegesprekk<strong>en</strong> aanwezig. De plaats<strong>en</strong> waar gesprekk<strong>en</strong> word<strong>en</strong>gevoerd zijn voor iedere<strong>en</strong> comfortabel <strong>en</strong> gelijkwaardig <strong>en</strong> eris voldo<strong>en</strong>de tijd voor alle deelnemers.Remko: ‘Er word<strong>en</strong> regelmatig gesprekk<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> ouders <strong>en</strong> groepsleidersover de ontwikkeling van de kinder<strong>en</strong> gevoerd. Naast debek<strong>en</strong>de rapport- <strong>en</strong> voortgangsgesprekk<strong>en</strong> is er overleg tuss<strong>en</strong>ouders <strong>en</strong> groepsleiders, wanneer hiervoor aanleiding is. De gesprekk<strong>en</strong>word<strong>en</strong> op basis van gelijkwaardigheid gevoerd. De informatievan ouders over hun kind wordt serieus g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Sam<strong>en</strong> prober<strong>en</strong>ouders <strong>en</strong> groepsleiders de ontwikkeling van het kind zo optimaalmogelijk te volg<strong>en</strong> <strong>en</strong> te stimuler<strong>en</strong>.’Peter: ‘Het mooie op De Tandem is dat de gesprekk<strong>en</strong> met de oudersniet beperkt zijn tot vaste vorm<strong>en</strong> als ti<strong>en</strong>minut<strong>en</strong>gesprekk<strong>en</strong>, maardat de vorm <strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tie is afgestemd op de ontwikkeling van hetindividuele kind.’Criterium 6: Lerar<strong>en</strong>, leerling<strong>en</strong> <strong>en</strong> ouders voel<strong>en</strong> zich verantwoordelijkvoor elkaar <strong>en</strong> zijn daarop aanspreekbaar. Zo wordter respectvol over elkaar gesprok<strong>en</strong> zowel binn<strong>en</strong> als buit<strong>en</strong> deschool. Voor lerar<strong>en</strong>, leerling<strong>en</strong> <strong>en</strong> ouders die buit<strong>en</strong> de groepdreig<strong>en</strong> te vall<strong>en</strong> voelt iedere<strong>en</strong> zich verantwoordelijk.meldd<strong>en</strong> dat zij hun dochter in het week<strong>en</strong>d zoud<strong>en</strong> vertell<strong>en</strong>dat ze uit elkaar ging<strong>en</strong>. Voor de groepsleider was dit belangrijkeinformatie. Gezi<strong>en</strong> de relatieproblematiek zou dit in school <strong>en</strong> ineerste instantie bij het meisje <strong>en</strong> ook in de stamgroep voor <strong>en</strong>igedeining kunn<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong>. In e<strong>en</strong> indring<strong>en</strong>d <strong>en</strong> emotioneel gesprekvond<strong>en</strong> alle betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong> e<strong>en</strong> manier om met dit probleem om tegaan. De ouders voeld<strong>en</strong> zich gesteund door de groepsleider (deschool) <strong>en</strong> de groepsleider voelde zich gesteund in de begeleidingvan hun dochter. Hieruit bleek wederzijds respect zowel binn<strong>en</strong> alsbuit<strong>en</strong> de directe schoolpraktijk.’Peter: ‘Onheuse bejeg<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> word<strong>en</strong> dikwijls alle<strong>en</strong> toegeschrev<strong>en</strong>aan ouders, maar zijn in het onderwijs vaak het gevolg van e<strong>en</strong> nieteffectieve sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> school <strong>en</strong> ouders. Sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> metouders gaat namelijk verder dan communicer<strong>en</strong> naar ouders. Wanneerhet acc<strong>en</strong>t ligt op alle<strong>en</strong> communicatie náár in plaats van opsam<strong>en</strong>werking mét ouders, ontstaat er al gauw ruis op de lijn. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong>reager<strong>en</strong> veel ouders vanwege hun emotionele betrokk<strong>en</strong>heidop hun eig<strong>en</strong> kind al gauw fel, zeker wanneer zij stress k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> vanwegede maatschappelijke prestatiedruk <strong>en</strong> door hun eig<strong>en</strong> drukkewerkzaamhed<strong>en</strong>.Het g<strong>en</strong>oemde voorbeeld maakt duidelijk hoe sam<strong>en</strong>werking winstvoor all<strong>en</strong>, maar vooral voor het kind oplevert’.Criterium 7: Het leerling<strong>en</strong>dossier is toegankelijk voor lerar<strong>en</strong> <strong>en</strong>ouders. <strong>Ouders</strong> word<strong>en</strong> uitg<strong>en</strong>odigd informatie toe te voeg<strong>en</strong>.Remko: ‘Bij ons op school gaan wij uit van wederzijds respect. Allegroepsleiders prober<strong>en</strong> zelf het goede voorbeeld te gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> zorg<strong>en</strong>voor e<strong>en</strong> optimale situatie waarin iedere<strong>en</strong> zich prettig <strong>en</strong> gewaardeerdvoelt. Meestal is er ook tuss<strong>en</strong> de stamgroepleider <strong>en</strong> de ouderse<strong>en</strong> goede sam<strong>en</strong>werking, gek<strong>en</strong>merktdoor e<strong>en</strong> prettige <strong>en</strong> ontspann<strong>en</strong> sfeerwaarin veel mogelijk is <strong>en</strong> waarin onderlingesteun kan plaatsvind<strong>en</strong>.Er do<strong>en</strong> zich echter ook situatiesvoor waarin dit bijna niet mogelijk is.Onheuse bejeg<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> vanverbaal geweld kom<strong>en</strong> namelijk ook bijons op school voor.Zo’n situatie veroorzaakt soms e<strong>en</strong>grote mate van stress, ontevred<strong>en</strong>heid<strong>en</strong> teleurstelling.Als voorbeeld uit de dagelijkse praktijkherinner ik me e<strong>en</strong> gesprek metouders over e<strong>en</strong> aanstaande echtscheiding.De ouders van e<strong>en</strong> meisjeRemko: ‘Alle gegev<strong>en</strong>s van toets<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderzoek<strong>en</strong> word<strong>en</strong> doorouders <strong>en</strong> groepsleiders besprok<strong>en</strong>. Informatie (dit kan divers van aardzijn) van ouders over hun kind wordt in het systeem ingevoerd <strong>en</strong> isvoor alle partij<strong>en</strong> bespreekbaar <strong>en</strong> zichtbaar. Deze informatie wordtdoor ons altijd vertrouwelijk behandeld’.Peter: ‘De Tandem laat hiermee zi<strong>en</strong> datde inhoud van het leerlingdossier e<strong>en</strong>gezam<strong>en</strong>lijke verantwoordelijkheid vanouders <strong>en</strong> school is’.Criterium 8: Iedere<strong>en</strong> kan zi<strong>en</strong>welke officieel gemelde klacht<strong>en</strong>er zijn <strong>en</strong> wat er met deze klacht<strong>en</strong>gebeurt. Natuurlijk word<strong>en</strong> privacyregelshierbij in acht g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.Remko: ‘Hier kan ik ge<strong>en</strong> voorbeeldgev<strong>en</strong>. Klacht<strong>en</strong> word<strong>en</strong> meestal bij dedirectie van de school gemeld <strong>en</strong> daarna4M E N S E N K I N D E R E N 131 maart 2012
O u d e r sev<strong>en</strong>tueel met de groepsleider of in het team besprok<strong>en</strong>’.Peter: ‘Hier kan De Tandem winst boek<strong>en</strong>. Door over verbetersuggestiesvan kinder<strong>en</strong>, ouders <strong>en</strong> groepsleiders te communicer<strong>en</strong> wordtiedere<strong>en</strong> uitg<strong>en</strong>odigd de school continu te verbeter<strong>en</strong>.’de thema-avond niet kunt bezoek<strong>en</strong>, wilt u zich dan afmeld<strong>en</strong> bij dedirecteur?’ De opkomst veranderde van twintig naar tachtig proc<strong>en</strong>t<strong>en</strong> de reacties van de ouders war<strong>en</strong> juist positief: ‘Jullie nem<strong>en</strong> jezelf<strong>en</strong> ons nu serieus.’Criterium 9: De opkomst bij bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong> met leerling<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of ouders is groter dan 80%. De mate van verantwoordelijkheid,betrokk<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werking komt onder meer totuiting in dit criterium.Remko: ‘De rapportgesprekk<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door alle ouders bezocht.Daarnaast vind<strong>en</strong> er op individuele basis gesprekk<strong>en</strong> plaats. Onzeouders gev<strong>en</strong> meestal blijk van e<strong>en</strong> grote betrokk<strong>en</strong>heid bij de voortgangvan hun kind.Bij andere bije<strong>en</strong>komst<strong>en</strong>, zoals thema- <strong>en</strong> informatieavond<strong>en</strong> laat deaanwezigheid van ouders wel e<strong>en</strong>s te w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> over; alhoewel we, vergelek<strong>en</strong>met andere schol<strong>en</strong>, best tevred<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> zijn. Het is maarnet wat je gew<strong>en</strong>d b<strong>en</strong>t. Ook hier heeft de school te mak<strong>en</strong> met e<strong>en</strong>maatschappelijk gegev<strong>en</strong> dat vergelijkbaar is met de betrokk<strong>en</strong>heidvan ouders bij sportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>.E<strong>en</strong> positief voorbeeld bij ons op school is de opkomst van oudersmet hun kinder<strong>en</strong> bij de pres<strong>en</strong>tatie van e<strong>en</strong> schoolproject. Nadat e<strong>en</strong>project in de stamgroep<strong>en</strong> is afgeslot<strong>en</strong>, is er e<strong>en</strong> projectpres<strong>en</strong>tatie.In de stamgroep<strong>en</strong> of in de geme<strong>en</strong>schappelijke ruimte van de schoolword<strong>en</strong> de resultat<strong>en</strong> van het project t<strong>en</strong>toongesteld. De ouders word<strong>en</strong>uitg<strong>en</strong>odigd om sam<strong>en</strong> met hun kinder<strong>en</strong> de t<strong>en</strong>toonstelling tebekijk<strong>en</strong>. Het is altijd e<strong>en</strong> prettige <strong>en</strong> feestelijke bije<strong>en</strong>komst, waarbijbijna alle ouders met hun kinder<strong>en</strong> aanwezig zijn. De kinder<strong>en</strong> vertell<strong>en</strong>wat ze gedaan <strong>en</strong> geleerd hebb<strong>en</strong>, waardoor de ouders betrokk<strong>en</strong>word<strong>en</strong> bij de activiteit<strong>en</strong> van hun kind.Na afloop van e<strong>en</strong> groot schoolproject verschijnt er e<strong>en</strong> speciale krant,waarin verslag wordt gedaan van alle activiteit<strong>en</strong>.’Peter: ‘Schol<strong>en</strong> zijn voor ouders dikwijls vrijblijv<strong>en</strong>der dan sportver<strong>en</strong>iging<strong>en</strong>.Bij het niet rijd<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> wedstrijd word je als ouderaangesprok<strong>en</strong>. Omdat de rol van ouders van zeer groot belang isvoor de schoolontwikkeling van het kind, mog<strong>en</strong> zij op hun verantwoordelijkheidword<strong>en</strong> aangesprok<strong>en</strong>. Het niet hal<strong>en</strong> van 80% ope<strong>en</strong> thema-avond k<strong>en</strong>t meestal twee oorzak<strong>en</strong>: de rol van oudersis te vrijblijv<strong>en</strong>d of de thema-avond is niet pass<strong>en</strong>d. De praktijk vanandere schol<strong>en</strong> leert dat hier wel degelijk op te stur<strong>en</strong> is, ongeachtde populatie ouders. E<strong>en</strong> prachtig voorbeeld komt van e<strong>en</strong> Amersfoortsebasisschool. Zij veranderde de uitnodiging voor e<strong>en</strong> themaavond.Eerst luidde de tekst altijd: ‘Wij zoud<strong>en</strong> het fijn vind<strong>en</strong> dat uop onze thema-avond komt.’ De directeur veranderde dit in: ‘Als uCriterium 10: Wett<strong>en</strong> <strong>en</strong> regels voor leerling<strong>en</strong> <strong>en</strong> ouders word<strong>en</strong>door de school actief <strong>en</strong> helder duidelijk gemaakt <strong>en</strong> dooriedere<strong>en</strong> nageleefd (zoals leerplicht, ouderbijdrage).Remko: In de schoolgids staan deze items vermeld, waardoor iedere<strong>en</strong>op de hoogte is <strong>en</strong> weet waaraan hij zich moet houd<strong>en</strong>.’Peter: ‘Door helder te communicer<strong>en</strong> over de wet- <strong>en</strong> regelgevingwet<strong>en</strong> school <strong>en</strong> ouders zich hieraan gehoud<strong>en</strong> <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zij elkaarzo nodig hierop aansprek<strong>en</strong>.’Ouderbetrokk<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> j<strong>en</strong>aplanschol<strong>en</strong>Remko: ‘Sam<strong>en</strong>werking <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schapszin zijn voor mij de idealeingrediënt<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> vruchtbare relatie tuss<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong>, ouders<strong>en</strong> groepsleiders in e<strong>en</strong> j<strong>en</strong>aplanschool. Daarin spel<strong>en</strong> ouders e<strong>en</strong>belangrijke rol. In goed overleg <strong>en</strong> uitwisseling van argum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> is erveel mogelijk; goede ideeën <strong>en</strong> suggesties zijn van harte welkom. Ditmoet e<strong>en</strong> goede basis voor e<strong>en</strong> goede sam<strong>en</strong>werking gev<strong>en</strong>. Vanuitdeze basisgedachte vind ik dat de regie in e<strong>en</strong> professionele j<strong>en</strong>aplanschoolbij het schoolteam moet ligg<strong>en</strong>.’Peter: ‘De Tandem hecht grote waarde aan ouderbetrokk<strong>en</strong>heid, e<strong>en</strong>prachtige basis om aan de ti<strong>en</strong> criteria van Stichting LLO te will<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>. Wanneer de school nog meer vanuit e<strong>en</strong> gezam<strong>en</strong>lijke verantwoordelijkheidleert d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, zal zij al snel aan het keurmerk vanStichting LLO voldo<strong>en</strong>. Ouderbetrokk<strong>en</strong>heid is namelijk niet: oudersondersteun<strong>en</strong> de school in hun onderwijs aan kinder<strong>en</strong>, maar ouders<strong>en</strong> groepsleiders werk<strong>en</strong> niet-vrijblijv<strong>en</strong>d <strong>en</strong> gelijkwaardig sam<strong>en</strong> aande schoolontwikkeling van het kind. Ieder kind heeft immers rechtop deze sam<strong>en</strong>werking? Dat past helemaal in het concept van e<strong>en</strong>j<strong>en</strong>aplanschool.’Peter de Vries is principal-consultant bij het CPS <strong>en</strong> bestuurslidvan de Stichting LLORemko Fijbes is redactielid van M<strong>en</strong>s<strong>en</strong>kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> groepsleiderbij j<strong>en</strong>aplanschool De Tandem in HoornFotografie: Rik Brussel, TopPix Photo & Design, www.toppix.euMeer informatie: De Vries, P., Handboek <strong>Ouders</strong> in de school(3e druk), Amersfoort, uitgeverij CPSwww.stichtingllo.nl - www.metouderskomjeverder.nlDag j<strong>en</strong>aplandirecteurWo<strong>en</strong>sdag 28 maart 2012 (Samaya, Werkhov<strong>en</strong>)Thema: Het leiding gev<strong>en</strong> vanuit e<strong>en</strong> j<strong>en</strong>aplanconceptueel kader <strong>en</strong> hetonderhoud<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> gew<strong>en</strong>ste cultuur, gebaseerd op het concept.Leiding: H<strong>en</strong>k van Mil <strong>en</strong> Adri van d<strong>en</strong> Brand (Hogeschool de Kempel).Zij verzorgd<strong>en</strong> de schoolleidersroute tijd<strong>en</strong>s de NJPV confer<strong>en</strong>tie van 2010.M E N S E N K I N D E R E N 131 maart 20125