Bijlage 9.3: Overzicht van archeologisch waardevolle gebieden ...

2. Overzicht van cultuurhistorische ensemblesE3.001 Groote Heide bij Achelse KluisEnsemble met een hoge historisch geografische waarde.CHW3-DO23 Cultuurhistorisch vlakWaarden/kenmerkenDe zandwegenDe zichtlanenDe grenspalenDe vennenDe open heideDe jeneverbesstruwelenDe schaapskooiDe tobhutBeschrijvingHet gebied maakte deel uit van het uitgestrekte heidegebied Groote Heide. Het bestaat uitheideterreinen, vennen en bossen. Deze laatste zijn in het midden van twintigste eeuw aangelegd.Enkele oude wegen doorkruisen het gebied. De Groote Heide is een uitgestrekt heidegebied met eenaantal vennen, waaronder het Groot Kraanven en het Klein Kraanven. Het is een restant van de grote,open heidegebieden die in de periode 1250-1500 in grote delen van de Brabantse zandgebieden zijnontstaan.In het gebied staat de oude grenspaal Aan Kattenput, waar vroeger de grenzen van Leende,Soerendonk, Budel, Hamont en Achel bij elkaar kwamen. Voor een deel zijn deze grenzen nogzichtbaar in de vorm van wegen, greppels en wallen. Midden over de heide loopt een zandweg, dieonderdeel was van de oude landweg tussen Soerendonk en Valkenswaard. Enkele anderezandwegen sluiten aan op de zichtlaan naar het klooster Achelse Kluis. Verspreid in het gebiedkomen jeneverbessen voor. Sinds 1936 is het gebied in eigendom en beheer bij Staatsbosbeheer, datoorspronkelijk beoogde om het gehele gebied te bebossen. In het zuidelijke deel van het gebied zijnverschillende bospercelen aangelegd. In 1965 besloot men om van verdere bebossing van de GrooteHeide af te zien. Recent is in het gebied een tobhut (valkenvangplaats) gereconstrueerd, die eenbeeld geeft van het vroegere gebruik van de heide voor de valkerij. Plaatselijk treedt spontane opslagvan berken en dennen op. Het gebied kent een samenhang met het kloostercomplex van de AchelseKluis en met de jonge heidebebossing LeenderbosDe volgende losse elementen maken deel uit van dit ensemble:Uniek nr Naam Subthema5.12.4.001 Antwerpen-Eersel-Roermond Middeleeuwse hoofdweg5.13.1.001 Bruggerhuizen doorgaande weg3.13.1.001 Kluisweg doorgaande weg5.13.12.001 holle weg3.13.12.060 holle weg3.14.1.101 lokale weg5.13.12.035 bij Kraanvennen holle weg3.18.4.001 Baronie Cranendonck3.18.4.002 Heerlijkheid Budel3.22.4.001 Gemeentegronden achter Gastel heideontginning3.22.2.002 Kranenveld beekdalontginning24.2.037 Maarh, Soerend, Budel gemeynte6