Bijlage 9.3: Overzicht van archeologisch waardevolle gebieden ...
Bijlage 9.3: Overzicht van archeologisch waardevolle gebieden ... Bijlage 9.3: Overzicht van archeologisch waardevolle gebieden ...
voorkomen van dergelijke structuren is zeerzeldzaam in Zuid-NederlandAlgemeenHet aardkundig waardevolle gebied Leenderbos, Tongelreep, Groote Heide, Het Goor (deelkaart 38)ligt op het grondgebied van de gemeenten Heeze-Leende, Valkenswaard en Cranendonck. Hetbestaat uit het bos- en heidegebied van het Leenderbos, het ten zuiden ervan gelegen heidegebied deGroote Heide, het westelijk gelegen beekdal van de Tongelreep en het laaggelegen bosgebied vanHet Goor in het oosten. Ook het Brugven ten westen van de Tongelreep werd in het gebiedopgenomen.Afbeelding: Typisch licht golvend dekzand- en stuifzandreliëfAardkundeHet westelijk deel van het Leenderbos en de Groote Heide bestaat uit een licht golvenddekzandlandschap met dekzandruggen en tussenliggende laagten met vennen. Het westelijk deelbestaat grotendeels uit lage land- en stuifduinen met tussenliggende laagten waarin nog enkeleverspreide vennen voorkomen. Vooral in het noordoosten van het gebied liggen plaatselijk ook enkelelage stuifzandwallen. Het Klein Hasselsven (coördinaten 164/371) is een gaaf en voor Zuid-Nederlandzeer zeldzaam voorbeeld van een pingo-ruïne: een kleine (80-100m doorsnede) maar zeer goedbewaarde laagte met een 1 tot 2 meter hoge randwal en een typische verlandings-vegetatiesuccessiein het centrale lage deel. Het is het overblijfsel van een afgesmolten ijslens in de bodem uit deeindfase van de laatste ijstijd. Het Brugven is een mooi voorbeeld van een ven dat ontstaan is in deuitwaaiingslaagte van een noordoostwaarts gericht paraboolduin. In het beekdal van de Tongelreepwerd de rechtgetrokken beekloop op een nogal kunstmatige manier opnieuw in een meanderendestaat teruggebracht. Het Goor vormt een onderdeel van een laaggelegen en vochtige dekzandvlakte.CultuurhistorieHet Leenderbos is grotendeels een productiebos (1932-1941) dat moest helpen om zandverstuivingenvast te leggen en te voorkomen. De stuifzandwallen aan de noordoostzijde van het gebied getuigennog van deze periode van zandverstuiving. In de beekdalen van de Tongelreep en de Warmbeek zijnnog de contouren zichtbaar van oude experimenten met heide-irrigatie. De Kluizerweg is een oudeklinkerweg.Grondgebruik en ecologieHet Leenderbos bestaat grotendeels uit naaldbos. Op de Groote Heide komen voornamelijk droge ennatte heide en enkele vennen voor. Ook in het Leenderbos komen kleine heideterreintjes voor. Hetnoordelijk deel van het Tongelreep-dal is in agrarisch gebruik. In het zuidelijk deel ontwikkelt zich22
sinds de hermeandering een wilgenbroekbos. Het Goor bestaat overwegend uit elzen- enberkenbroekbos, met kleinere oppervlakten rietmoeras/struweel/ruigte bij de waterplassen.Afbeelding: Open en vlak heidelandschap rond de HasselsvennenKwetsbaarheid en aantastingenHet archeologisch en aardkundig bodemarchief dat bewaard is gebleven onder het maaiveld of invennen is gevoelig voor grootschalige graaf- of baggerwerkzaamheden in het kader vannatuurontwikkeling en -beheer. De pingo-ruïne van het Klein Hasselsven is aardkundig zeer waardevolmaar ook kwetsbaar. De opvulling van het smeltgat bevat waarschijnlijk een klimaatarchief van deperiode sinds het einde van de laatste ijstijd, maar dat gaat verloren wanneer het ven in het kader vannatuurontwikkeling zou worden uitgebaggerd om verdere verlanding tegen te gaan. De gave bijnacirkelvormige vorm en randwal kunnen gemakkelijk beschadigd worden bij graaf- ofnatuurbeheerwerkzaamheden waarbij machines worden ingezet. In het landbouwgebied hebbenplaatselijk egalisaties en/of oppervlakkige ontgrondingen plaatsgevonden. In het dal van deTongelreep is de belangrijkste aantasting de vroegere rechttrekking van grote delen van de natuurlijkebeekbedding. Een potentiële bedreiging, vooral in het noordwesten van het gebied, is verdereuitbreiding van de bebouwing rond Valkenswaard.Ontwikkeling, kansenDe bereikbaarheid en toegankelijkheid van het gebied is goed. Op diverse plaatsen zijninformatieborden geplaatst en er zijn gemarkeerde fiets- en wandelpaden die het gebied doorkruisen.Sommige wegen zijn zelfs per auto toegankelijk. De aardkundige informatie zou echter verderuitgebreid kunnen worden. Vooral een goed toegankelijk, gaaf bewaard en zeldzaam aardkundigverschijnsel als het Klein Hasselsven verdient de nodige aandacht te krijgen.2. Sterkselsche AaNaam gebiedOppervlakteReliëfAardkundige betekenisAardkundige fenomenenVormende processenActuele processenGeologische formaties en afzettingenGeologische ontstaansperiode: Sterkselsche Aa: 493 ha: ca. 7 m: Beekdalgebied met een klein deel van hetaangrenzend dekzandlandschap met enkeledekzandruggen; slechts kleine delen van de beekzijn nog vrij meanderend: Beekdal: Beekdalerosie en -sedimentatie; verstuiving endekzandvorming (windwerking); verlanding: Beekdalerosie en -sedimentatie, verlanding: Formatie van Boxtel (Twente, Singraven,organogeen; fluvioperiglaciaal bedekt met dundekzand): Dekzand: Weichselien; beekdal (Laagpakket vanSingraven): Weichselien/Holoceen23
- Page 2 and 3: 1. Overzicht van archeologisch waar
- Page 4 and 5: OpmerkingenDeze vindplaats bleek bi
- Page 6: 2. Overzicht van cultuurhistorische
- Page 10 and 11: Afbeelding: Zicht op Maarheeze met
- Page 12 and 13: 3.21.3.003 Soerendonk, Zittert open
- Page 14 and 15: 3.21.2.072 Gastel, bij Bergerakkers
- Page 16 and 17: 3.26.7.001 Mariakapelletje Keunenho
- Page 18 and 19: E3.010 Budel-DorpleinEnsemble met e
- Page 20 and 21: 3.30.8.001 Rector van Nestestraat w
- Page 24 and 25: Geomorfologische fenomenenBodemtype
voorkomen <strong>van</strong> dergelijke structuren is zeerzeldzaam in Zuid-NederlandAlgemeenHet aardkundig <strong>waardevolle</strong> gebied Leenderbos, Tongelreep, Groote Heide, Het Goor (deelkaart 38)ligt op het grondgebied <strong>van</strong> de gemeenten Heeze-Leende, Valkenswaard en Cranendonck. Hetbestaat uit het bos- en heidegebied <strong>van</strong> het Leenderbos, het ten zuiden er<strong>van</strong> gelegen heidegebied deGroote Heide, het westelijk gelegen beekdal <strong>van</strong> de Tongelreep en het laaggelegen bosgebied <strong>van</strong>Het Goor in het oosten. Ook het Brugven ten westen <strong>van</strong> de Tongelreep werd in het gebiedopgenomen.Afbeelding: Typisch licht golvend dekzand- en stuifzandreliëfAardkundeHet westelijk deel <strong>van</strong> het Leenderbos en de Groote Heide bestaat uit een licht golvenddekzandlandschap met dekzandruggen en tussenliggende laagten met vennen. Het westelijk deelbestaat grotendeels uit lage land- en stuifduinen met tussenliggende laagten waarin nog enkeleverspreide vennen voorkomen. Vooral in het noordoosten <strong>van</strong> het gebied liggen plaatselijk ook enkelelage stuifzandwallen. Het Klein Hasselsven (coördinaten 164/371) is een gaaf en voor Zuid-Nederlandzeer zeldzaam voorbeeld <strong>van</strong> een pingo-ruïne: een kleine (80-100m doorsnede) maar zeer goedbewaarde laagte met een 1 tot 2 meter hoge randwal en een typische verlandings-vegetatiesuccessiein het centrale lage deel. Het is het overblijfsel <strong>van</strong> een afgesmolten ijslens in de bodem uit deeindfase <strong>van</strong> de laatste ijstijd. Het Brugven is een mooi voorbeeld <strong>van</strong> een ven dat ontstaan is in deuitwaaiingslaagte <strong>van</strong> een noordoostwaarts gericht paraboolduin. In het beekdal <strong>van</strong> de Tongelreepwerd de rechtgetrokken beekloop op een nogal kunstmatige manier opnieuw in een meanderendestaat teruggebracht. Het Goor vormt een onderdeel <strong>van</strong> een laaggelegen en vochtige dekzandvlakte.CultuurhistorieHet Leenderbos is grotendeels een productiebos (1932-1941) dat moest helpen om zandverstuivingenvast te leggen en te voorkomen. De stuifzandwallen aan de noordoostzijde <strong>van</strong> het gebied getuigennog <strong>van</strong> deze periode <strong>van</strong> zandverstuiving. In de beekdalen <strong>van</strong> de Tongelreep en de Warmbeek zijnnog de contouren zichtbaar <strong>van</strong> oude experimenten met heide-irrigatie. De Kluizerweg is een oudeklinkerweg.Grondgebruik en ecologieHet Leenderbos bestaat grotendeels uit naaldbos. Op de Groote Heide komen voornamelijk droge ennatte heide en enkele vennen voor. Ook in het Leenderbos komen kleine heideterreintjes voor. Hetnoordelijk deel <strong>van</strong> het Tongelreep-dal is in agrarisch gebruik. In het zuidelijk deel ontwikkelt zich22
Change language