De Vlaamse open economie - Vlaanderen.be

SVR-studie • De Vlaamse open economie1990) hoger dan de groei van het loon per werkende, waardoor per saldo het loon pereenheid product afnam (zie figuur 3). Ondanks de minder grote daling in de jarentachtig had het Vlaamse Gewest in 1990 nog steeds het laagste loon per eenheid product(0,65), terwijl het Waalse Gewest zich aan het andere eind van het spectrumbevond (0,72).Een gemengd beeld is waar te nemen gedurende de periode 1990-1995: in sommigelanden en gewesten daalde het loon per eenheid product verder, terwijl in andere degroei positief was. Het Vlaamse Gewest behoorde tot die laatste groep en bovendiennoteerde het de grootste stijging met een gemiddelde groei van 1,0% per jaar. Enkelin de laatste jaren van deze periode groeide de arbeidsproductiviteit (licht) snellerdan het loon per werkende (figuur 3). In Frankrijk, de EU15 en het Waalse Gewestdaalde het loon per eenheid product (met respectievelijk -0,4%, -0,6% en -0,1%). In1995 had Frankrijk het laagste loon per eenheid product (0,65), en het Waalse Gewesthet hoogste (0,72).Gedurende de daaropvolgende periodes (1995-2000, 2000-2005 en 2005-2007) observerenwe vrijwel steeds negatieve gemiddelde jaarlijkse groeivoeten. De daling vanhet loon per eenheid product is het grootst in Duitsland (-1,5%). De loonmatiging inDuitsland werkte duidelijk door in deze indicator. In 2007 had Duitsland dan ook hetlaagste loon per eenheid product (0,61), gevolgd door Frankrijk (0,63). Tijdens 2007-2011 waren de groeivoeten voor het Vlaamse en Waalse Gewest opnieuw positief. Datwil zeggen dat de loonkost sneller steeg dan de bruto toegevoegde waarde tijdens deminder goede economische jaren (figuur 3). Dit was niet zo in het Brusselse HoofdstedelijkeGewest. Het Waalse Gewest had in 2011 het hoogste loon per eenheid product(0,69).Algemeen beschouwd daalde het loon per eenheid product gedurende de helebeschouwde periode in alle landen en gewesten die werden opgenomen in deze analyse.Maar in het Vlaamse Gewest was de daling niet voldoende om de competitievepositie van 1980 te behouden.De evolutie van het loon per eenheid product vertoont een ander verloop dan de tweevorige indicatoren. We kunnen vaststellen dat de evolutie van de arbeidsproductiviteitmeestal hoger ligt dan deze van het loon per werkende of arbeidseenheidskost. Ditwas echter niet het geval bij de aanvang van de negentiger jaren en in 2008-2009.2. Groeiboekhouding2.1. Definitie en opmerkingenOm de belangrijkste motoren achter de productiviteitsevolutie in de Belgische gewestente bepalen, wordt gebruik gemaakt van de zogenaamde groeiboekhouding. Degroeiboekhouding is gebaseerd op een productiefunctiekader waarin de output (productie)gecreëerd wordt door een aantal inputs (de factoren arbeid, kapitaal, …).68