De Vlaamse open economie - Vlaanderen.be

SVR-studie • De Vlaamse open economieVlaamse Regering (Vergeynst, 2010) de gevolgen van veranderingen in de leeftijdsopbouwvoor de economie. De ramingen toonden aan dat het aandeel 15-64 jarigen inhet Vlaamse Gewest continu zal afnemen in de komende vijftig jaar. De werkgelegenheidsgraadzou op de lange termijn in de meest optimistische scenario’s amper dedrempel van 70% halen omdat het Vlaamse Gewest op de limieten van het aantalbeschikbare arbeidskrachten zal stoten. De bbp-groei zal in de toekomst trendmatiglager liggen dan wat geregistreerd werd in de periode 2000-2007. De nadelige demografischeevolutie en – op langere termijn – tekorten op de arbeidsmarkt zijn de boosdoeners.De gevolgen van de vergrijzing kunnen worden opgevangen door het verhogen van dearbeidsproductiviteit en/of het verhogen van de werkgelegenheidsgraad. De arbeidsproductiviteitgroeide in het Vlaamse Gewest tussen 1980 en 2008 reëel met gemiddeld1,5% per jaar. Maar na 2000 was die groei niet meer zo uitgesproken. Hetgroeiende belang van de tertiaire sector en maatregelen om de tewerkstelling te verhogenof te behouden hadden tot gevolg dat het gewicht van de laagproductievebedrijfstakken toenam. De verdere diffusie van ICT en beheerstechnieken in hetbedrijfsleven en instellingen zou een nieuwe duw kunnen geven aan de groei van dearbeidsproductiviteit. De werkgelegenheidsgraad verhogen komt neer op het creërenvan meer jobs. Het stimuleren van de arbeidsdeelname, inzonderheid van kansengroepen,zal des te meer noodzakelijk zijn.Hiermee is nog niets gezegd over de veranderende noden van een regio met een vergrijzendebevolking. De Studiecommissie voor de Vergrijzing becijferde dat de grootstenoden zullen liggen in hogere pensioenlasten en in een gemiddeld grotere zorgbehoeftevan de bevolking (Hoge Raad van Financiën, 2011, 27). Dat zal een grotere hapuit de verdeling van het bbp vergen dan vandaag het geval is, reden te meer om aandachtte schenken aan de groeimogelijkheden van onze economie. Maar de vergrijzingbrengt ook baten met zich mee, bijvoorbeeld een langere levensverwachting of demogelijkheid om ouderen in het vrijwilligerswerk in te schakelen wat dan weer deeconomie ten goede komt.De beleidsmakers maken zich ten slotte ook zorgen over de toekomstige positie vande industrie.De nationale rekeningen tonen in het algemeen een afnemend belang van de industriein het economisch weefsel van de ontwikkelde landen. Dat is niet anders in hetVlaamse Gewest. In 1995 vertegenwoordigde de industrie nog 28% van de Vlaamsebruto toegevoegde waarde. In 2010 was dit aandeel teruggevallen tot 19%. De redenenhiervoor zijn bekend. ‘Tertiaire’ processen zoals schoonmaak, catering, boekhoudkundigediensten… worden uitbesteed aan gespecialiseerde bedrijven die onder detertiaire sector geklasseerd staan. Voorts is er een sterkere productiviteitsontwikkelingin de industrie waardoor industriële producten relatief goedkoper kunnen geproduceerden verkocht worden. Dat heeft een temperend effect op de toegevoegdewaarde ervan. Men mag niet vergeten dat er een relatief grotere vraag is naar dienstenin een zich ontwikkelende en vergrijzende economie (bijvoorbeeld persoonlijke verzorging,juridische diensten,…). Verder is de industrie sterker onderhevig aan internationaleconcurrentie wat een temperend effect heeft op de prijs, en dus opnieuween drukkend effect op de toegevoegde waarde. Ten slotte geraken de nieuwe lidsta-10