De Vlaamse open economie - Vlaanderen.be

Inleidingten zich verder bevinden. Zo was de oude EU-15 in 2011 goed voor 63% van deVlaamse uitvoer tegenover 10% voor de BRIC en 3% voor de N11 2 .Tussen 2002 en 2011 groeide de Vlaamse uitvoer naar de EU15 met 38%, tegenover178% voor de BRIC en 150% voor de N11 (bron: NBB, FIT). Maar het marktaandeelin deze nieuwe groei-economieën blijft beperkt. Het Vlaamse Gewest verliest zelfsmarktaandeel op de belangrijkste groeilanden. Hoewel dit te verklaren is door de toenemendeonderlinge handel tussen Aziatische en andere groei-economieën zijn ertoch Europese landen die niet zo sterk verlies leden, of zelfs wonnen (bijvoorbeeldNederland, zie hoofdstuk 5 over de marktaandelen).Beleidsmakers worden ondertussen met een aantal factoren geconfronteerd die eenstructurele impact kunnen uitoefenen op de Vlaamse economie. De belangrijkstedaarvan zijn de nasleep van de financieel-economische crisis, de vergrijzing en deneerwaartse druk op de industrie.In 2009 sloeg de financieel-economische crisis in volle kracht toe. Het Vlaamse bbpdaalde in reële termen met 3,4% en de uitvoer kromp met zo maar even 18%. Eencombinatie van een financiële en een economische crisis treft een economie hard. Integenstelling tot een gewone conjuncturele vraaguitval duurt het langer om een financieel-economischecrisis weg te werken. In de recente geschiedenis zijn daarvan voorbeeldente vinden in Europa (Zweden en Finland begin jaren negentig). De economischemalaise evolueerde geleidelijk naar een crisis van de overheidsfinanciën en vande eurozone. De overheden dienden immers te interveniëren in het financiële systeemwat additionele financiële inspanningen of borgstellingen vergde. In een aantal periferelanden van de eurozone leidde dit tot groeiende ongerustheid met de vraag ofoverheden hun verplichtingen wel zouden kunnen nakomen. Het wantrouwen leiddeverder tot stijgende interestvoeten voor de schuldtitels van landen zoals Portugal, Ierland,Italië, Spanje en Griekenland waardoor hun toestand nog verergerde.De crisis versterkte en versnelde de evolutie van bepaalde processen die reeds aan degang waren. Zo gaat de globalisering gestaag verder. De ‘ontwikkelingslanden’ wordensteeds belangrijker in de wereldeconomie. Tussen 1992 en 2001 bedroeg de gemiddeldereële groei van het bbp per capita 2,1% in de ontwikkelde landen en 2,4% in deminder ontwikkelde landen. In het crisisjaar 2009 kenden de ontwikkelde landen eeninzinking van -3,8% tegenover een (bescheiden) groei van 1,4% voor de minder ontwikkeldelanden. En gemiddeld over 2010-2011 zijn de reële groeicijfers per capitarespectievelijk 1,8% en 5,7% voor de ontwikkelde en minder ontwikkelde landen(Internationaal Monetair Fonds, 2012). Daarnaast lijkt de zoektocht naar energiezuinigeproductiewijzen en consumptiegoederen en naar alternatieve energiebronnen delaatste jaren te versnellen. Ten slotte vinden nieuwe ICT-toepassingen in huishoudensen bedrijfsleven snel ingang.Een tweede uitdaging waarmee Vlaanderen kampt – net als vele andere Westerse landen– is een verouderende bevolking. Eerder beschreef de Studiedienst van de2 BRIC: Brazilië, Rusland, India en China. N11: Bangladesh, Egypte, Filippijnen, Indonesië, Iran, Mexico, Nigeria,Pakistan, Turkije, Vietnam en Zuid-Korea.9