ECHTSCHEIDING EN SOCIAAL KAPITAAL IN ... - Vlaanderen.be

ECHTSCHEIDING EN SOCIAAL KAPITAAL IN VLAANDEREN2005). Dit maakt dat vandaag een niet te verwaarlozen deel van de bevolking geconfronteerdwordt met een echtscheiding. Jaarlijks worden in ons land ongeveer 30 000 huwelijken ontbonden,waarvan ruim 14 000 in het Vlaamse Gewest. Omgerekend betekent dit dat recent inhet Vlaamse Gewest jaarlijks ongeveer 2,5 echtscheidingen per 1 000 inwoners werden geteld(FOD Economie, 2008). Meer dan een vierde van de ooit-gehuwden onder de 65 jaar had in2004 een echtscheiding achter de rug. Dit cijfer stemt overeen met ruim een half miljoenpersonen (Corijn, 2005).Als gevolg van het toegenomen aantal echtscheidingen in Westerse landen is ook de onderzoeksliteratuurbetreffende de impact van echtscheiding op velerlei individuele levensdomeinen,zoals de socio-economische positie, het psychologisch welbevinden, de gezondheid ende vruchtbaarheid van beide ex-partners, exponentieel gegroeid (zie o.a. Van Peer, 2007).Een echtscheiding laat zich meestal ook voelen in de samenstelling en de omvang van hetsociaal netwerk van mensen, de mate van steun die ze krijgen en geven, en hun sociale participatie(Sprecher e.a., 2006; De Koker, 2007a). De beëindiging van een huwelijk kan nietalleen beschouwd worden als een persoonlijke crisis, maar ook als een netwerkcrisis: naastde partnerrelatie zelf, worden immers ook de relaties met de andere leden van het sociaalnetwerk verstoord (Terhell e.a., 2001). Sociale contacten en steun uit de omgeving zijn echtererg belangrijk bij het verwerken van het stuklopen van een huwelijk (Amato, 2000). Maar ookdaarbuiten zijn relaties met anderen, en de emotionele en materiële steun en hulp die daaruitgeput kan worden, van groot belang (Milardo, 1988).De onderzoeksresultaten met betrekking tot het effect van een echtscheiding op sociale relatiesen maatschappelijke participatie lopen vaak uiteen, of spreken elkaar zelfs tegen, omdatde definiëring en de invulling van de begrippen sociale relaties, netwerken, sociale participatieen integratie vaak op zeer uiteenlopende manieren gebeurt. Dit neemt niet weg dat het eenbijzonder interessant en maatschappelijk relevant onderzoeksthema is. Immers, indien echtscheidingleidt tot een verzwakking van de ondersteuning die men kan putten uit persoonlijkenetwerken, zal de druk op de welvaarstaat als sociaal vangnet wellicht groter worden.2. Sociaal kapitaal: een complex begripEen belangrijk begrip in deze context is sociaal kapitaal. Dit concept kreeg de afgelopendecennia heel wat onderzoeksaandacht, met toepassingen in uiteenlopende domeinen. Debelangrijkste grondleggers van de theorievorming rond sociaal kapitaal zijn Pierre Bourdieu,James Coleman en Robert Putnam.299