download - randkrant

OKTOBER 2003 Jaargang 7 nr. 9RandKrantM A A N D B L A DV OOR DE BEWONERS VAN DE VLAAMSE RANDFOTO: PATRICK DE SPIEGELAERE AFGIFTEKANTOOR: 9240 ZELE - P2A9271 • VERSCHIJNT NIET IN AUGUSTUSBus geeft trein het nakijkenDe plaag van het sluikstortenFiguranDtenHoutvester Joseph Zwaenepoelzegt het Zoniënwoud vaarwelDe gezegende Taborbergin Dilbeek

In regio Zaventem nog altijd meervacatures dan elders in VlaanderenOp 20 september l.l. organiseerden hetgemeentebestuur van Zaventem en hetPlaatselijk Werkgelegenheidsagentschap(PWA) al voor de vijfde keer op rij een jobbeurs.Meer dan 30 bedrijven uit de regio haddenvoor werkzoekenden ruim 500 vacaturesin petto. Dat ruime jobaanbod zou de schijnkunnen wekken dat het met de werkgelegenheidin Halle-Vilvoorde wel snor zit, ondankshet feit dat het Steunpunt Werkgelegenheidin augustus l.l. becijferde dat er voor elkevacature in Vlaanderen momenteel 6 werkzoekendenzijn. Dat is het hoogste aantalwerkzoekenden per vacature sinds 1998.Blijkens de cijfers waarover het PWA beschikt is er vooralnog veel vraag naar bedienden, poetsvrouwen, magazijniersen jobs bij catering-bedrijven zoals opdieners en afwassers.Gerrit Andries wijst in dat verband op het opvallende gegevendat de ‘boom’ in de informaticasector definitiefvoorbij lijkt. ‘In 1999 hadden we nog veel ICT-bedrijvenop onze beurs, maar dit jaar geen enkel. Op het einde van2De regio Halle-Vilvoorde kan qua werkgelegenheid tegeneen stootje. In een gesprek met RandKrant begin juli l.l.constateerde ook Vlaams minister van WerkgelegenheidRenaat Landuyt dat zware klappen zoals de sluiting vanRenault Vilvoorde en het faillissement van Sabena hierrelatief snel werden verteerd. ‘Vroeger had deze streek demeest krappe arbeidsmarkt van heel Vlaanderen. Door hetverdwijnen van een aantal grote bedrijven is de situatie ernu min of meer gelijklopend met de rest van Vlaanderen.Toch blijft Halle-Vilvoorde een regio die mensen snelleraan werk kan helpen dan elders het geval is. Dat heeft vooralte maken met de ligging en de aard van de werkgelegenheid’,aldus minister Landuyt.Informatica-‘boom’ voorbijGeconfronteerd met het cijfer van zes werkzoekenden voor éénvacature dat het Steunpunt Werkgelegenheid voor heel Vlaanderenbecijferde, zegt Gerrit Andries van het PWA meteendat dit zeker niet voor Zaventem en omstreken geldt. ‘Maarde werkgelegenheid is er ook bij ons in vergelijking met1999 een stuk op achteruit gegaan. In 1999 waren in dezeregio veel meer jobs dan werkzoekenden en dat is nu zekerniet meer het geval.Vroeger moesten we voor onze jobbeursbijvoorbeeld bedrijven weigeren, we hadden toen 50 standsdie uitsluitend werden bezet door bedrijven uit Zaventem.Aan de vijfde editie hebben zo’n 33 ondernemingen deelgenomenen om onze beurs bevolkt te krijgen, hebben we dezekeer ook bedrijven buiten Zaventem moeten aanspreken.’Toujours plus de postes vacantsdans la région de Zaventemqu’ailleurs en FlandreEn août dernier, le Point d’appui Emploi a estimé qu’il y avaitactuellement, pour chaque poste vacant en Flandre, 6 demandeursd’emploi. Il s’agit là du rapport le plus élevé depuis1998 et il rejoint les chiffres du chômage en augmentation.La situation est plus favorable dans la région de Zaventemqu’ailleurs.Au 5ème salon de l’emploi, qui s’est tenu en septembre,33 entreprises ont offert quelque 500 emplois.FOTO: PATRICK DE SPIEGELAEREde jaren 90 hebben we een enorme opstoot meegemaaktvan kleine web-design bedrijfjes, maar die zijn intussenallemaal verdwenen.’Geduld oefenenDe laaggeschoolden in de regio komen moeilijk aan de bak.In die categorie is er zelfs sprake van een permanente werkloosheidvan 5 à 6%. Brengt zo’n jobbeurs ook voor diemensen enig soelaas? Gerrit Andries meent van wel. ‘Maardat laaggeschoolden niet aan de slag raken, heeft dikwijlsandere oorzaken en is niet te wijten aan het ontbreken vanaanbod.Veel laaggeschoolden moeten genoegen nemen meteen laag loon en slechte uurroosters op de koop toe. Tja,als die mensen dan de rekening maken tussen werkloosheiden werken, blijkt een job vaak niet echt interessant voorhen. Ik geloof niet dat je dat probleem oplost door bonussente geven zoals de nieuwe regering nu van plan is.’Heeft hij er enig idee van hoeveel mensen door de jarenheen via de jobbeurs aan de slag zijn geraakt? ‘We hebbendaar geen cijfers over verzameld. De resultaten van zo’njobbeurs zijn echt niet gemakkelijk te meten. Bij veel bedrijvendie nu aanwezig waren, is er een groot personeelsverloop.Ze leggen een reserve aan en het is dus goed mogelijkdat een bezoeker van onze jobbeurs van 20 septemberl.l. pas over enkele maanden hoort of hij in aanmerkingkomt voor een baan.’Henry Coenjaarts

inhoud oktober 2003 nr. 9Mobiliteit uit het slop (1) 4Bus geeft trein het nakijkenDe plaag van het sluikstorten (1) 8Er wordt nog altijd een gigantische hoeveelheid afval gedumpt op openbareplaatsen. Kapotte koelkasten en versleten autobanden belanden langs verlaten veldwegen en in parken struikel jeover lege drankblikjes en ander ongerief.FOTO: PATRICK DE SPIEGELAEREFiguranDten 10Houtvester Joseph Zwaenepoel is 26 jaar lang heer en meester geweest in het Zoniënwoud.Het bosbeheer evolueerde in die periode, maar het Zoniënwoud is en blijft in zijn ogen een‘beukenkathedraal’ die nergens in Europa zijn weerga heeft.Niet meer in de file naar het werk 12Leven en welzijn in de rand (6) 22Gehandicapten krijgen eindelijk meer armslagDorpsgezichten (9) 26De gezegende Taborberg in DilbeekDe Taborberg in Dilbeek kreeg zijn bijbelse naam van een zekere pastoor Vetsuypens.Hij organiseerde er de opvang van tuberculeuze, Brusselse stadskinderen. Natuurpunt.Dilbeekwil op termijn van de Taborberg een natuurreservaat maken.en ook nog Van Asse tot Zaventem 6 Zonder omwegen 24Van huizen en tuinen 25 RestauranDt 28 Gemengde gevoelens 32FOTO: PATRICK DE SPIEGELAERERandKrantFloris’ kijk op de leuke kant van de randcolofonRandKrant verschijnt maandelijks op 145.000 exemplaren ten behoeve van de bewoners van de Vlaamse rand rond Brussel en is een uitgave van de Vlaamse Gemeenschap ende provincie Vlaams-Brabant. REALISATIE vzw ‘de Rand’ HOOFDREDACTIE Henry Coenjaarts EINDREDACTIE EN COÖRDINATIE Petra Goovaerts VORMGEVING Megaluna, BrusselDRUK A. De Cuyper-Robberecht, Zele REDACTIEADRES Witherendreef 1, 3090 Jezus-Eik/Overijse, tel 02-767 57 89, fax 02-767 57 86, e-mail randkrant@derand.be, website www.derand.beVERANTWOORDELIJKE UITGEVER Jan De Bock, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Boudewijnlaan 30, 1000 BrusselVoor visueel gehandicapten is de RandKrant beschikbaar op cassette. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met Progebraille-Helen Keller, tel. 02-466 94 40 of met de redactie.

Mobiliteit uit het slop1Bus geeft trein het nakijken4FOTO: PATRICK DE SPIEGELAEREEn hoe gaat het ondertussen met het GEN,het Gewestelijk Expressnet? We werkeneraan, heet het bij De Lijn.We wachten opfinanciële garanties, erkent de NMBS. Eenverhaal van twee snelheden?Het idee om de groeiende congestieproblemen van hetautoverkeer van en naar Brussel aan te pakken met eenveel beter openbaar vervoersnet, werd voor het eerst gelanceerdin 1991 en bestond uit een combinatie van busentreinvervoer. Gemakshalve werd het GEN vaak voorgesteldals zes spoorlijnen en vijf buslijnen van en naar Brussel,die op de piekuren minstens om het kwartier rijdenen in de daluren om het halfuur. Het algemene gevoel isdat het project nog altijd in de startblokken zit. Het GENals een project met die naam, is immers niet zichtbaar.‘Masterplan’ voor Vlaams-BrabantToch is Francy Peeters, directeur van De Lijn Vlaams-Brabantenthousiast: ‘Het is niet omdat de NMBS stilstaat dater geen schot zou zitten in het Gewestelijk Expressnet (GEN).Als wij ons Regionet Brabant-Brussel, ons masterplan voorVlaams-Brabant zeg maar, kunnen verwezenlijken - en wezijn daar al volop mee bezig - zal het GEN grotendeels gerealiseerdzijn. Men heeft het GEN altijd teveel gezien alseen spoorproject. De grootste noden inzake openbaar vervoerbestaan bij de mensen die net buiten Brussel wonenen die kun je het best met bussen aanpakken.’ Bij De Lijngewagen ze zelfs van twee snelheden als ze spoor en busvergelijken met betrekking tot het GEN. De NMBS doetalvast geen enkele poging om dat beeld tegen te spreken.Woordvoerder Jochem Goovaerts is duidelijk heel watminder enthousiast: ‘Onze prioriteit is momenteel de verbeteringvan onze financiële situatie. Dat betekent dat weminder kunnen investeren, ook in het GEN. De vorigeregering heeft ook nooit beslist wie de verliezen van hetGEN zou dragen en dus hebben we nog geen stappengezet.Voor 2008 zie ik het echte GEN niet rijden.’Alles hangt uiteraard af van de financiële middelen die detwee maatschappijen van de overheid krijgen.Van de spoorwegenweten we ondertussen dat ze worstelen met miljardentekorten,al rijst toch de vraag of de vele miljarden diede NMBS in de pakjesdienst ABX stak, niet even goed inhet GEN konden worden geïnvesteerd. Wat daar ook vanzij, De Lijn had kennelijk meer financiële speelruimte, ondermeer via het decreet op de basismobiliteit dat inhoudtdat elke Vlaming openbaar vervoer moet kunnen vindenop niet meer dan 750 meter van zijn woning. Het wasdikwijls met de middelen voor de basismobiliteit dat DeLijn de voorbije jaren aan het GEN timmerde. Peeters: ‘Alswe inspanningen deden om de basismobiliteit te realiseren,konden we dat doen volgens trajecten die aanslotenbij het GEN, of op een andere manier. We kozen uiteraardvoor het eerste omdat we op die manier twee vliegen ineen klap vangen.’Regionet integreert alle plannenVoor De Lijn, en ook voor de provincie Vlaams-Brabant,past het GEN ondertussen in het zogenaamde ‘RegionetBrabant-Brussel’. Dat masterplan omvat het GEN, maar ookde antwoorden van De Lijn op mobiliteitsnoden in de restvan Vlaams-Brabant. De contouren ervan lagen al halverwegede jaren negentig vast. Onder het GEN-gedeelte vandat plan vallen een verhoging van de frequentie van destreeklijnen (lokaal vervoer met veel stops) en de invoeringvan een reeks sneldiensten - met slechts haltes om de3 tot 7 km - tussen Vlaams-Brabantse gemeenten en Brussel.Onder impuls van de provincie Vlaams-Brabant werdendaar ook een aantal lijnen aan toegevoegd tussen kleinereregionale steden zoals Aarschot en Tienen. Onder hetGEN-gedeelte van het Regionet valt ook de aanvoer vanreizigers naar GEN-stations - stations dus met een lijnfrequentievan 15 minuten in piekuren, en 30 minuten indaluren. Met dat luik staat men nog nergens omdat stationsals Asse of Ternat nog niet de contouren van een GEN-stationhebben. ‘Zolang er niet méér treinen zijn, heeft hetook niet veel zin om daar om het kwartier reizigers aan tevoeren’, vindt Philippe Jacobs, hoofd van de afdeling marketingvan De Lijn Vlaams-Brabant.Bovenop het GEN voorziet het Regionet van De Lijn ringverbindingendie de vele KMO-zones en woonzones in derand zelf met elkaar verbinden. De brede Vlaamse rand rondBrussel is immers een soort netwerkstad geworden, waarinzeer veel kruiselingse verplaatsingen worden gemaakt.Tot slot is er de luchthaven van Zaventem die De Lijn metde vervoersnoden van passagiers én werknemers voor heelaparte uitdagingen plaatst.

VAN ASSETOT ZAVENTEMASSEWEMMELMEISEGRIMBERGENGAASBEEK/ LENNIKVriendenboek Herman VandormaelEen paar maanden geledenging Herman Vandormaelmet pensioen.Vandormaelwas twintig jaar lang conservatorvan het Kasteel vanGaasbeek. Onlangs werd hijbenoemd tot ereburger vande gemeente Lennik voorzijn jarenlange inzet om deculturele uitstraling van degemeente te bevorderen. Naaraanleiding van zijn pensioenverschijnt het ‘VriendenboekHerman Vandormael’.‘Het boek bevat bijdragenvan vrienden en kennissenvan Herman Vandormael.Een deel daarvan gaatover Herman Vandormaelals persoon en zijn realisa-ties in en rond het Kasteelvan Gaasbeek’, vertelt GodelieveEeckhout van hetVriendencomité HermanVandormael. ‘Daarnaast bevathet vriendenboek ookeen aantal wetenschappelijkgetinte teksten.’Voor meer informatie over het‘Vriendenboek Herman Van-DILBEEKBEERSELdormael’ kunt u terecht bijGodelieve Eeckhout,tel. 02-532 51 04, e-mailGodelieve.Eeckhout@skynet.beTDNIEUWS UIT DE GEMEENTENSTROMBEEKZwembad Strombeek te koopHet gemeentebestuur vanGrimbergen heeft beslist omhet zwembad van Strombeekopenbaar te verkopen.Twee jaar geleden moest hetzwembad noodgedwongende deuren sluiten omdat hetniet voldeed aan de hogenormen van de Vlaamsemilieuwetgeving Vlarem II.‘Gezien de hoge kosten vaneen renovatie en het feit datHet landschap van Amelgemin de gemeente Meise iseindelijk geklasseerd. Amelgemwordt definitief beschermdomwille van zijnlandschappelijke waarde.Het landschap valt grotendeelssamen met het historischeabdijdomein Amelgemdat bewaard is geblevenrond drie polen: de beschermdekapel van Onze-het BPA niet toeliet dat indie zone een zwembadwerd uitgebaat, moest hetdicht’, legt burgemeesterEddy Willems uit. De voorbijetwee jaar al moestenscholen die vroeger inStrombeek gingen zwemmen,uitwijken naar zwembadenin naburige gemeentenen dat zal zeker ook dekomende twee jaar nog hetGROOT- BIJGAARDENCastle 3 zorgt voor beroeringIn Groot-Bijgaarden is erheel wat commotie ontstaanrond het geplande Castle 3aan de Rodenberg.Volgensde buurtbewoners zal hetbouwproject voor overlastin de buurt zorgen en éénvan de laatste stukjes groenin Bijgaarden vernielen. ZeMEISEDorpskern Amelgem beschermdLieve-Vrouw-Geboorte ende twee hoeven Klein Amelgemen Groot Amelgem.Het beschermde gebied is147 hectare groot en wordtbegrensd door de Heirbaanin het noorden en de Molenbeekin het zuiden. In hetoosten sluit het aan op devallei van de Maalbeek enhet domein van de plantentuinvan Meise. ‘Het be-geval zijn. ‘De plannen voorhet nieuwe zwembad zijnnog niet rond en het zal dusnog een hele tijd durenprotesteerden al met een petitieen bijna duizend bezwaarschriften.Castle 3 beoogteen nieuw recreatieconceptvoor kinderen enhun ouders. De buurtbewonersvrezen echter datde beschikbare ruimte snelzal gaan dienen voor feestenen vergaderzalen. ‘Wehebben de opmerkingen vande buurtbewoners tijdenseen onlangs gehouden informatievergaderinggenoteerd’,zegt de Dilbeekseburgemeester Stefaan Platteau.‘De verkeerscommissievan de gemeente heeft deopdracht gekregen om terplaatse te gaan onderzoekenDe Onze-Lieve-Vrouw-Geboortekapelschermd gebied van Amelgemis een visuele parel inde Vlaamse rand en maaktFOTO: KRIS MOUCHAERSvoor er in Strombeek weergezwommen kan worden’,zegt burgemeester Willems.TDhoe de verkeersoverlast diezo’n project veroorzaakttot een minimum beperktkan worden. Aan de bouwaanvragerzijn bijkomendevragen gesteld in verbandmet de plannen, zodat hetgemeentebestuur een correctadvies kan geven overhet project.’TDdeel uit van de groenegordel rond Brussel’, zegtVlaams volksvertegenwoordigerEloi Glorieux (Agalev).‘Er heeft lange tijd eenzweem van speculatie rondhet waardevolle domein gehangenomdat er plannenwaren voor een golfterreinen een paardenrijschool.Dankzij de bescherming zalhet historische landschapniet door speculanten uiteengereten worden en datis erg goed nieuws.’ TDFOTO: PASCAL VIGNERON

ud nieuwsVLAAMS- BRABANTPreventieactie voor mannelijke vijftigplussersIn het najaar start de provincietraditiegetrouw meteen actie rond gezondheid.Dit jaar staat de provincialecampagne in het teken vande gezondheid bij mannenouder dan 50. ‘De brochure‘Mannen van 50+, mag hetiets meer zijn’, moet de belangstellingvoor gezondheidsvragenbij mannenvan deze leeftijdsgroep stimuleren’,vertelt Lieve Saerensvan de dienst welzijnen gezondheid. ‘We richtenons tot die categorie mannenomdat zij minder bezigzijn met hun gezondheid.Ze leven vaker ongezonden schuwen doorgaansmedische hulp.’ Debrochure bevat allerleiOP BEDEVAART NAAR ALSEMBERGIn de kerk van Alsemberg wordt een O.-L.-Vrouwbeeld bewaarddat volgens de overlevering ooit heeft toebehoord aan de H.Elisabeth van Hongarije (+ 1231), wiens dochter Sophie detweede echtgenote werd van hertog Hendrik II van Brabant.Hertogin Sophie zou het beeld aan de kerk van Alsemberg hebbengeschonken. Het is een zittende madonna, een ‘sedessapientiae’, van het romaans-byzantijnse type. Gezeten in eenleunstoel draagt de moeder Gods het kind Jezus op de knieënen toont het aan de gelovigen. In de Spaanse tijd werd hetbeeld verminkt: de stijlen van de zetel werden boven afgeknoten het Jezuskind werd verwijderd om het beeld te kunnen aankledenzoals o.a. het Lievevrouwbeeld van Scherpenheuvel. Bijhaar dood in 1633 schonk aartshertogin Isabella uit haar garderobeeen gewaad om het beeld van Alsemberg aan te kleden.Het beeld werd ook gekroond. In de sacristie worden meerderekronen bewaard,o.a. een goudenexemplaar waaraankoningin Elisabethen koningin Astridhebben bijgedragen.Het beeld bleef altijdgespaard in tijdenvan oorlogen entroebelen. In de17de eeuw werd hetherhaaldelijk inDe kerk van AlsembergBrussel in veiligheid gebracht, o.a. in de jaren 1689-1697 toenhet werd vereerd in de Magdalenakerk. Ten tijde van de FranseRevolutie werd het verstopt in de kelders van de afspanning‘De Rode Poort’ in Alsemberg.Omwille van het beeld werd Alsemberg al in 1315 een bedevaartsoord.Zelfs de groten der aarde zoals hertog Filips deGoede van Bourgondië, keizer Maximilaan van Oostenrijk enkeizer Karel maakten er hun opwachting. Ook onze kardinaalMercier was van kindsbeen een vurig vereerder van de madonnavan Alsemberg.Elke bedevaarder doet de beeweg van de kerk opwaarts naarBrussel toe, de Lieve-Vrouwstraat door, de IJsberg af naar dekerk van Sint-Genesius-Rode en terug naar Alsemberg. Traditiegetrouwkomen vooral jonggehuwden en jonge moeders hierhun zorgen en wensen aan Maria toevertrouwen en haar zegenvragen voor hun kleine kinderen.Jaak OckeleyFOTO: PASCAL VIGNERONinformatie voor mannenvan 50 en ouder, zoalsover overgewicht, kankeren vaccinatie.Voor elkthema is er een handigetest. ‘De gratis folder ligt inDe Grimbergse jeugdraadvindt het onaanvaardbaardat de jeugd van de gemeentenog steeds geenplaats heeft waar ze kanfuiven of gewoon samenkomen.‘In 1998 moest hetjeugdhuis Tattoo aan deHumbeeksesteenweg wegensfinanciële problemende deuren sluiten. De jeugdraadheeft daarom aan hetgemeentebestuur gevraagdom het gebouw terug eenfunctie voor de jeugd tegeven in de vorm van eenjeugdontmoetingscentrum.Vorig jaar toonde een stabiliteitsstudieaan dat hetgebouw onveilig was’, verteltvoorzitter Isabel Remuevan de Grimbergse jeugdraad.‘Ondertussen is hetgemeentebestuur er nogsteeds niet in geslaagd deGrimbergse jeugd eenalternatief te bieden. Wewillen een locatie waarveilig een feestje gehoudenkan worden, waar lokalenzijn voor de jeugdverenigingen,waar beginnendegroepjes kunnen repeteren’,alle Vlaams-Brabantse apotheken’,legt Lieve Saerensuit. ‘Naast de folder verschijnter in het provincialetijdschrift ‘De VlaamseBrabander’ een kortingsbonvan 10 euro voor deaankoop van een bloeddrukmeteren eentje van2,50 euro voor een vaccin.’U kunt de brochure ‘Mannenvan 50+, mag het iets meerzijn’ aanvragen op het nummer016-26 73 30 of via e-mailgezondheid@vl-brabant.beGRIMBERGENNog altijd geen jeugdhuisTDzegt Isabel Remue. Sindskort lijkt er toch wat schotin de zaak te komen. ‘Dewitte villa op het vliegveldvan Grimbergen wordt nunaar voren geschoven alsmogelijke locatie, maardaar blijft het bij’, meentIsabel Remue. Het gemeentebestuurvan Grimbergenwijt de trage gang vanzaken aan de administratieverompslomp. ‘De wittevilla op het vliegveld vanGrimbergen lijkt een geschiktelocatie, maar wemoeten de vereiste proceduresvolgen om te wetenof een jeugdontmoetingscentrumop die plek kan’,zegt schepen van JeugdTom Mensalt. ‘Als dat hetgeval is, moeten eerst denodige werken wordenuitgevoerd en ook dat zaleen tijdje duren. Dat hetallemaal wat aansleept, betekentniet dat het gemeentebestuurde Grimbergsejeugd geen eigen plek zouwillen geven.’TDNIEUWS UIT DE GEMEENTEN

DE PLAAG VAN HET SLUIKSTORTEN1Met de koelkast naar een veldweggetje8Het achteloos weggooienvan een blikje frisdrank,langs een verlaten weg oudekoelkasten of matrassendumpen of het georganiseerdstorten van massa’sversleten autobanden isongetwijfeld van alle tijden.De problemen rond zwerfvuilen sluikstorten zoudenvolgens de meeste gemeentelijkemilieuambtenaren, demensen van afvalintercommunalesof de omwonendenvan illegale stortplaatsen inde Vlaamse rand nog toenemen.De vele sensibiliseringscampagnes,de opruimactiesdoor verenigingen en vrijwilligers,het aanstellen vanstadswachten die een oogjein het zeil moeten houden,het verhogen van de boetes,het lijkt allemaal niet echtveel effect te hebben. Ondertussenneemt de publiekeergernis over sluikstortenalmaar toe. In een volgendartikel gaan we in op deredenen voor deze evolutie.Eerst een beknopte situatieschets.Uit de beperkte beschikbare statistischegegevens blijkt dat er onmiskenbaareen toename is van de hoeveelheidafval die op openbare plaatsenwordt gedumpt. De AdministratieWegen en Verkeer van het VlaamseGewest haalde in 2000 langs autosnelwegenen gewestwegen 2.410 tonzwerfvuil op, tegenover 1.967 ton hetjaar voordien. In Vlaams-Brabant werddat jaar een stijging genoteerd van 597naar 643 ton. Ook langs de provinciewegen(189 km in heel Vlaanderen)moet heel wat zwerfvuil worden opgeruimd.In de eerste tien maandenvan 2001 was dat voor heel Vlaanderen33 ton. De afvalintercommunaleIncovo kreeg tijdens de eerste 6 maandenvan dit jaar in haar werkgebied(Machelen, Meise,Vilvoorde en Zemst)488 oproepen om sluikstorten op teruimen, tegen 448 oproepen tijdensdezelfde periode het jaar voordien.De hoeveelheid afval daalde wel van69,05 tot 46,6 ton, een evolutie dievooral te danken is aan de spectaculairedaling in Machelen van 50,7naar 14,04 ton.Verlaten wegenDe favoriete plaatsen voor de grotesluikstorters zijn verlaten wegen in deomgeving van snelwegen. Een typischvoorbeeld zijn de straten aan de A12 inhet noorden van Meise, zoals de Papenboskanten de Patatestraat. ‘Vanaf de A12kan men via een sluikafrit de Papenboskantbereiken om even verder weerde snelweg op te rijden. Zo kun je snelen ongezien al je afval kwijt’, aldusmilieuambtenaar Leo Vanderkerken vanMeise. Sluikstorten gebeurt ook vaaklangs landweggetjes die uitkomen opgrotere verbindingswegen. ‘De Kaarlijkstraat,een holle vluchtweg tussenMeise-Wolvertem en Wemmel, is bijvoorbeeldeen populaire plaats voorsluikstorters. De hoeveelheden die daargedumpt worden, zijn echter meestalkleiner omdat men er minder tijd heeftom het ongezien te doen’, aldus Vanderkerken.Ook de carpoolparking vande A12 in Meise is een ‘pijnpunt’. Hetprobleem aan de brug van de A12 overde Vilvoordsesteenweg is dan weer sterkverminderd nadat de Vlaams-BrabantseAdministratie Wegen en Verkeer erblokken plaatste, zodat je minder makkelijkaan de brugreling kunt komenom afval naar beneden te gooien.Volgens Vanderkerken nam het aantalgrote sluikstorten in Meise de afgelopenmaanden toe. Er wordt overigensniet alleen allerhande huisraad gedumpt,maar dit jaar bijvoorbeeld ook al 2keer een grote lading autobanden.Naast de afvalcontainerOok elders worden verlaten wegendruk bezocht door sluikstorters. InSint-Pieters-Leeuw wordt bijvoorbeeldveel groot vuil achtergelaten in deMeer dan 30% vande Vlamingen wordtveel tot zeer veelgeconfronteerd metzwerfvuilkanaalzone. Erik Wuyts, hoofd van degemeentelijke dienst ruimtelijke ordening,vertelt dat recent een grote ladingoude autobanden werd achtergelatenin zijn gemeente. Ondankshet feit dat Sint-Pieters-Leeuw meerdan 200 afvalbakken plaatste, is hetaantal blikjes en flesjes dat op de openbareweg terechtkomt volgens JefSchepens van de dienst leefmilieuFOTO: PASCAL VIGNERON

‘zeer groot’. Jaak Pauwels, directeurvan de afvalintercommunale Incovo,ziet naast bruggen en parkings langssnelwegen en bruggen over grote wegenzoals de Woluwelaan in Machelen,nog andere plaatsen waar opvallendveel afval wordt gedumpt, met namede straten grenzend aan de hoofdstad.In Asse wijst men dan weer de invalswegenvan de industriezones in Zelliken Mollem en het researchpark aan alsplaatsen die veel zwerfvuil aantrekken.Het natuurgebied in Mollem en hetbos van de Putberg blijven evenmingespaard. Net als in Asse worden inGrimbergen eveneens veel kleine sluikstortingengesignaleerd naast en tussenafvalcontainers. Ook in Beersel zijnvooral de gemeentelijke zwerfvuilbakjesen glasbollen ‘pijnpunten’. Kleineplastic zakken met huisvuil worden ookvaak gedumpt in parken, zoals het pasheraangelegde Mariadal in Zaventemof in het park Jourdain in Kraainem.Menigeen ergert zichWie in zijn omgeving geconfronteerdwordt met sluikstorten en zwerfvuil isdaar echt niet over te spreken. En hetgaat over een behoorlijk groot aantalmensen. Uit een bevraging door hetVlaams Gewest bleek dat in 2000 ietsmeer dan 30 procent van de Vlamingenveel tot zeer veel geconfronteerd werdmet zwerfvuil, tegenover 34 procentin 1996. Walter Meeus uit de Havenstraatin Vilvoorde ergert zich al jarenaan de grote sluikstorten in zijn afgelegenstraat die slechts 2 huizen telt.FOTO: PASCAL VIGNERONOp heterdaad betraptWilfried Ooms is een van de tweestadswachten die sinds 1999 dagelijksin Hoeilaart op zijn motor rondtoertop zoek naar sluikstorten of zwerfvuil.Het is de bedoeling dat hij dezesignaleert aan de politie en de dienstendie voor de opruiming instaanen dat hij de nummerplaat van deauto doorgeeft als hij de daders opheterdaad betrapt. De brug onder deE411 Brussel-Namen en de J. Kumpsstraatdie parallel loopt met de snelwegen op de brug uitgeeft, zijn deuitverkoren plaatsen om afval te dumpen.In een aantal gevallen wordt hetvuil op deze plaats van op de pechstrookvan de snelweg naar benedengegooid. Het is niet alleen een afgelegenplek, er is bovendien ook geenverlichting onder de brug. Ook aande stations van Groenendaal enHoeilaart wordt heel wat vuil achtergelaten.Ooms vindt er alle mogelijkerotzooi van koelkasten tot gasfornuizen,kapotte fietsen, kasten, papier,olie van frietketels en voorbehoedsmiddelen.‘Sinds de omgeving van debrug door de politie en de stadswachtenbijna continu in het oogwordt gehouden, is de toestand er dejongste tijd verbeterd’, aldus Ooms.Andere plaatsen waar vooral kleinvuil, zoals blikjes, wordt weggegooid,zijn de omgeving van de supermarkten de sporthal.Daar wordt zowat alles gedumpt watje je maar kunt voorstellen. Het gebeurtvolgens Meeus vooral ’s nachts. Hij waser ook niet over te spreken dat het vuilzo lang bleef liggen, maar sinds hij injanuari l.l. in een interview met eenkrant uiting gaf aan zijn ongenoegenhierover, wordt de boel vlugger opgeruimd.In de onmiddellijke omgevingvan het kanaal iets verder van zijn huisverwijderd, blijft er volgens hem nogwel heel wat vuil gewoon liggen.Ook Jeanine Huygens, uitbaatster vanrestaurant d’Oude Pastorie in het parkJourdain in Kraainem ziet met lede ogenaan dat het park voortdurend ontsierdwordt door zwerfvuil gaande van legeblikken tot volgepropte plastic zakkendie in en rond de vuilnisbakken wordengedumpt. ‘Het is de afgelopen tijd welverminderd sinds de gemeente kleinerevuilnisbakken heeft geplaatst waarinmen zijn zakken niet meer kwijt kan.’Terwijl vooral oudere mensen zich bezondigenaan het dumpen van zakkenin of rond de vuilnisbakken, laten veeljongeren ’s avonds in en rond de speeltuinblikjes, lege flessen en dergelijkeachter. ‘Als je hun vraagt de blikken inde vuilnisbak te gooien, bekijken zeje met een gezicht van: waar bemoeitdie zich mee, en gooien ze het evenlater toch op de grond.’ Huygensergert zich ook mateloos aan eenvorm van zwerfvuil die nog niet aanbod kwam in dit artikel, met namede massa hondenpoep in het park.Wordt vervolgd.Luc VanheerentalsAvec le frigo dans un petit chemin de campagneL’abandon négligent d’une canette de limonade, le déchargement de réfrigérateursou de matelas le long d’un chemin désert ou le déversement organisé de quantitésimpressionnantes de pneus usagés ont existé de tout temps. Selon la plupartdes fonctionnaires communaux en charge de l’environnement, les employés desintercommunales de ramassage des déchets ou les riverains de décharges illégales,le problème des déchets sauvages et des décharges clandestines serait encore entrain de s’accentuer dans la périphérie flamande. Les nombreuses campagnes desensibilisation, les actions de nettoyage par des associations et des bénévoles, lanomination de gardes municipaux chargés de veiller au grain, l’augmentation desamendes, aucune de ces mesures ne semble avoir réellement d’effet. Entre-temps,le public s’indigne de plus en plus face aux déversements clandestins.9

FIGURANDTEN10Zesentwintig jaar lang wasJoseph Zwaenepoel houtvestervan het (Vlaams gedeeltevan het) Zoniënwoud en vaneen aantal andere bossen inhet westelijk gedeelte vanVlaams-Brabant. In juni l.l.ging hij vervroegd met pensioen.Even zag het er naaruit dat hij niet zou wordenvervangen, en dat Belgiësgrootste stadsbos het zonderhoutvester zou moeten stellen.Maar nu zou er toch eenopvolger komen.JosephZwaenepoel‘Het Zoniënwoud iseen van de mooistebeukenbossenvan Europa’‘Gelukkig maar’, zegt Zwaenepoel.‘Zonder houtvester zou het hier snelbergaf gaan. Hij is de beheerder vanhet bos, de manager om een modernwoord te gebruiken. Het zijn weliswaarvooral de boswachters op hetterrein die verantwoordelijk zijn vooreen specifiek bosgebied, maar de houtvestermoet er bijvoorbeeld voor zorgendat ze allemaal op dezelfde lijnzitten. Hij tekent het beleid uit, moetzorgen dat de verschillende functiesdie het bos vandaag heeft optimaalaan bod komen, staat in voor de veiligheidin en om het bos,...’ Zwaenepoelhoopt dat zijn opvolger zich netals hij zal engageren voor minstenstien jaar. ‘Het duurt een paar jaar voorje het bos kent. Het heeft dus weinigzin om naar hier te komen vanuit deidee dat het maar voor een paar jaaris. Het moet natuurlijk ook iemandzijn die houdt van de natuur en vande bossen. En hij moet goed kunnenomgaan met mensen. Je kunt veel plannenop papier zetten, maar om die tekunnen uitvoeren moet je je medewerkersen de mensen uit de omgevingkunnen overtuigen en motiveren.’Hoe is hij als Bruggeling houtvesterin het Zoniënwoud geworden? ‘Viaeen staatsexamen’, luidt het weinigprozaïsche antwoord. ‘Ik ben landbouwkundigingenieur waters en bossen.Ik heb eerst drie jaar in Zaïre gewerkten nadien enkele jaren in dehouthandel in Kortrijk en Antwerpen.Toen er een staatsexamen werd uitgeschrevenvoor ingenieurs waters enbossen heb ik meegedaan en ik benals eerste uit dat examen gekomen.Toen er een post vrijkwam op de houtvesterijvan het Zoniënwoud heb ik mijdaarvoor kandidaat gesteld. Ik zat nietgraag op een bureau in Brussel, ik wildebuiten zijn, op het terrein werken.’Eeuwenoude beuken‘Het Zoniënwoud is een van de mooistebeukenbossen die ik ken’, zegtZwaenepoel. ‘Nergens anders in Europavind je een beukenkathedraal vandie omvang met zo’n oude bomen.’Bijna de helft van het bos bestaat uitbomen die meer dan 100 jaar oudzijn, ruim 20 hectare bomen zijn ouderdan 200 jaar. ‘Alhoewel hier altijdeen bos heeft gelegen is het Zoniënwoudzoals wij het nu kennen ontstaanin de 18de eeuw. Dat de Oostenrijkers- eigenlijk de Brabandersdie het land bestuurden in opdrachtvan de Oostenrijkse keizers - beslotentot een grootschalige herbebossingFOTO: PATRICK DE SPIEGELAEREwas ingegeven door puur economischemotieven. Het bos moest opbrengen.Zinner, de directeur van de herbebossingswerken,werkte een gedetailleerdplan uit om de uitgestrektekaalvlakten met jonge beuken te beplanten.Daarbij ging hij eigenlijkmeer als een tuinbouwer dan als eenbosbouwer te werk. Met als gevolg dateen groot deel van het bos de homogenebeukbestanden kreeg die nu nogsteeds het uitzicht ervan bepalen. Debeuk groeit uitstekend op de rijkeBrabantse leemgronden. Reden waaromook de latere bosbouwers hoofdzakelijkbeuken hebben aangeplantvoor herbebossing.’ Momenteel is meerdan 60% van het (Vlaamse) Zoniënwoudof bijna 1.400 hectare homogeenbeuk, nog eens 14% of 320 hectarebestaat uit beuk met andere loofbomen(zoals eik en esdoorn).‘Intussen hebben wij natuurlijk eenheel andere visie op de natuur gekregen.Vaneen puur economische zienswijzeis het accent meer en meer verschovennaar een ecologische benadering.Toen Zinner het Zoniënwoudaanplantte, moest het woord ecologiezelfs nog worden uitgevonden. Maarook al is die economische functie vandaagveel minder belangrijk geworden,onze beuken zijn nog steeds eengegeerd product, zowel voor de binnen-als de buitenlandse houtnijverheid.We mogen niet vergeten dat heelwat mensen en bedrijven nog altijdvan dit bos léven.’ Om een idee tegeven van het economisch belang: elkjaar wordt gemiddeld zo’n 20.000kubieke meter bomen gekapt, goedvoor ongeveer 1 miljoen euro per jaar.Een andere belangrijke functie van hetZoniënwoud is recreatie. ‘Het is nueenmaal een stadsbos dat langs allekanten omringd is door intensievebewoning. In het begin van de twintigsteeeuw was het Zoniënwoud heelpopulair. Er waren hier toen overal

Joseph Zwaenepoel: ‘Der Zoniënwoud gehörtzu den schönsten Buchenwäldern in Europa’Sechsundzwanzig Jahre lang war Joseph Zwaenepoel Forstmeister imZoniënwoud (flämischer Teil) und in einer Reihe anderer Wälder imwestlichen Teil von Vlaams Brabant. Im Juni dieses Jahres ging er in denvorzeitigen Ruhestand. Bis vor kurzem schien es noch so, als ob er keinenNachfolger haben würde und dass der größte Stadtwald Belgiensohne Forstmeister auskommen müsste. Jetzt soll aber doch ein Nachfolgerkommen.‘Ein Glück’, sagt Zwaenepoel.‘Ohne Forstmeister würde eshier schnell bergab gehen. Er ist der Verwalter des Waldes, der Manager,der zum Beispiel dafür sorgen muss, dass alle Förster nach den gleichenMaßstäben arbeiten.’Der Zoniënwoud in seiner heutigen Form ist im 18. Jahrhundert entstanden,als die Österreicher eine großangelegte Wiederaufforstungbeschlossen, die rein wirtschaftliche Gründe hatte.‘Aber auch wenn derwirtschaftliche Aspekt heute viel geringer wiegt, unsere Buchen sindnoch immer ein begehrtes Produkt, sowohl für die inländische als auchfür die ausländische Holzindustrie.Wir dürfen nicht vergessen, dass vieleMenschen und Betriebe immer noch von diesem Wald leben.’restaurants en cafés, er werden zelfsspeciale tramlijnen naar het bos aangelegd.Ook vandaag is het bos nogerg populair, vooral tijdens de weekends.Dan kunnen hier soms wel 30tot 40.000 mensen rondlopen, vooralwandelaars en joggers. In de loop derjaren is het type recreatie wel grondigveranderd.Toen ik hier 25 jaar geledenbegon, waren er bijvoorbeeld nog heelveel ruiters - tot in 1983 waren grotedelen van het bos zelfs vrij toegankelijkvoor hen. Dat is nu veel minder geworden.In de plaats zijn de mountainbikersgekomen. Net zoals de ruiters komendie niet zozeer voor het bos maaromdat er hier hellingen liggen, omdathet avontuurlijk is,... Wij hebben geenprobleem met recreatie, integendeel,maar dan bij voorkeur recreatie dieiets met het bos heeft te maken. Laatme zeggen dat de mountainbikershier mogen komen, maar dat we datsoort recreatie niet stimuleren. Daaromhebben we in samenwerking meteen aantal omliggende gemeentenzoals Overijse een heel mountainbikeparcoursuitgestippeld dat slechtseen klein deel van het bos aandoet.’Duurzaam bosbeheer‘De vele prachtige beuken mogen daneconomisch en esthetisch gezien erginteressant zijn, ze hebben ook eenaantal nadelen. Ze verzuren de bodem.Door de dichte schaduw is er weinigonderbegroeiing en dus ook weinigdiversiteit. Dit zorgt weliswaar voordat kathedraaleffect, maar het heeftop sommige plaatsen ook geleid totbodemverdichting door overdrevenbetreding door wandelaars en ruitersdie de paden verlaten. Bovendien zijndie hoge bomen erg gevoelig voorstormen. Bij de grote voorjaarsstormvan 1990 zijn er meer dan 20.000grote bomen uitgewaaid. Wij hadden‘Tijdens de weekendskunnen hier soms wel30 tot 40.000 mensenrondlopen, vooralwandelaars en joggers’een heel beheersplan opgemaakt ombepaalde delen systematisch te verjongen,andere bestanden wilden wegeleidelijk aanvullen en verbeteren.Door die storm werd dat beheersplanin één klap overbodig. Je kunt mooieplannen maken, maar uiteindelijkbepaalt de natuurwat en hoe. Bovendien hebbendie stormen aangetoondhoe kwetsbaar die bossenzijn, zelfs zonder menselijketussenkomst.Voor mij eenargument om omzichtigom te gaan met deze bosbestandenen bruuske ofgrootschalige ingrepen tevermijden.De opvattingen over bosbeheerevolueren zo snel datik soms de indruk heb dathet bos niet meer kan volgen.Ik wil helemaal nietconservatief overkomen,maar soms vind ik dat wewat trager moeten gaan omte vermijden dat we beslissingennemen waarvan we over enkele jarenspijt hebben. Tot voor een paar jarenbeschouwden heel wat natuurbeschermersdit soort homogeen beukenbosbijvoorbeeld als een woestenij.Maar de bosreservaten waarmeewe in 1983 zijn gestart - bosgedeeltenwaar we in principe niet meerkappen maar de natuurlijke ontwikkelingvan het bosbestand zijn ganglaten gaan - worden nu bij wijze vanspreken platgelopen door diezelfdenatuurbeschermers. Plotseling is datzéér interessant geworden. Heel veelplanten, paddestoelen, insecten,...die nu worden gevonden, waren hiernatuurlijk al. Maar nu pas wordt daaraandacht aan besteed. De manierwaarop die bosreservaten wordenbeheerd, speelt natuurlijk een rol. Maarook bij het traditionele bosbeheer,waarbij de bospercelen om de 8 jaarworden uitgedund en in de tussenliggendejaren ongemoeid worden gelaten,vinden allerlei dieren en planteneen onderkomen. De voorbije 20 jaarhebben we ook grote inspanningengedaan om de sterke homogeniteitvan de beuk af te bouwen. We plantennog veel beuken, maar ook intoenemende mate eik en andere loofbomenzoals es, linde, haagbeuk, veldesdoorn,tamme kastanje, boskers,hazelaar,... om op die manier geleidelijktot een meer gediversifieerd bosbestandte komen.’Paul GeertsOp pagina 20 van Randuit leest u meer overhet programma van de Week van het Bos.FOTO: PATRICK DE SPIEGELAERE11

Niet meer in de file naar het werk12Zonder filestress de werkdagbeginnen. Dat was voorChristian Sarafidis, directeurvan de NV Callware, debelangrijkste reden om heteerste Vlaamse Pericenteruit de grond te stampen. Op1 juli 2003 opende het Pericenterin Lot zijn deuren.Werknemers van verschillendebedrijven doen hiersamen aan telewerk.Het was geen toeval dat net Sarafidisbrood zag in het fenomeen telewerken.Zelf is hij dagelijks drie uur onderwegvanuit Beersel naar zijn kantoorin Zaventem en terug. ‘Een enormverlies van tijd en energie, en duszocht ik naar een oplossing. Ik dachtaan een aangepast professioneel werkkaderdicht bij huis. Het idee voorhet Pericenter in Lot was geboren.’Werknemers staan vanuit deze werkplek-op-afstandin contact met hunhoofdkantoor, waardoor ze niet elkedag van en naar de hoofdzetel hoevente rijden. Ze zitten samen in ééngrote ruimte of delen een afgeslotenkantoor in het gebouw. Om hun jobnaar behoren uit te oefenen, staaninternet, faxtoestellen en videoconferentie-apparatuurter beschikking.Om het leven voor zijn telewerkersnog aangenamer te maken, voorziethet Pericenter tal van faciliteiten. Er iseen receptieruimte, een cafetaria enze kunnen beroep doen op een heuseshoppingservice. Een werknemer geeftzijn boodschappenlijst door via eenwebsite, waarop een nabijgelegengrootwarenhuis gratis de boodschappenaflevert. Zo wil het Pericenter bijdragentot een beter evenwicht tussenwerk- en privéleven. ‘We nemen dewerknemer een aantal taken uit handen,waardoor hij meer tijd overheeft voor zijn gezin. Niet alleen optechnologisch, maar ook op sociaalvlak willen we een voortrekkersrolspelen’, aldus de directeur van de NVCallware. In de toekomst wil hetmanagement het aanbod nog uitbreidenmet een strijkdienst en eventueeleen crèche.Verschil met thuiswerkTelewerken houdt in feite het middentussen arbeid op kantoor en thuiswerk.Maar waarom werken vanuit eensatellietkantoor zoals het Pericenter,als dat ook van thuis uit kan? ‘Er iseen hele resem voordelen verbondenaan telewerken’, vertelt Wim Reimers,de eigenlijke projectmanager. ‘Personeeldat in een telecenter aan de slagis, kan makkelijker de grens trekkentussen het privéleven en de professionelebezigheden; thuiswerkers hebbenhet vaak moeilijk om ’s morgens tebeginnen. Daar heb je hier in hetPericenter minder last mee, omdat jeanderen ook ziet werken. Het valtbovendien op dat net de thuiswerkersabsoluut naar het Pericenter willenkomen. Een ander voordeel is de verzekeringtegen arbeidsongevallen. Bijthuiswerken is dat nogal onduidelijk,No more traffic jams on the way to workA desire to start the day without the stress and strain of the dreaded trafficjam - for Christian Sarafidis, Managing Director of NV Callware, that was themost important stimulus for setting up the first Flemish Pericenter, which openedits doors in Lot on 1 July this year.From this fully-equipped ‘remote office’, 10 employees from 3 different firms arein permanent contact with their respective head offices, thus eliminating theneed for them to drive to and from their company HQs every day.terwijl de rechtszekerheid bij telewerkenop dat vlak veel groter is.’Wat denken de werkgevers van werken-op-afstand?Staan ze te popelenom hun mensen naar Lot te sturen?‘Een studie van de K.U.Leuven wijstuit dat deze groep eerder sceptischstaat tegenover tele- of thuiswerk,hoofdzakelijk omdat ze minder zichthebben op de gepresteerde arbeid’,verduidelijkt Reimers. ‘Nochtans magje de sociale controle in zo’n centrumniet onderschatten. Iemand die zijndagen hoofdzakelijk in de cafetariadoorbrengt, gaat snel over de tong.Ook als meerdere personeelsledenvan één bedrijf samen telewerken, isdie sociale controle vrij groot.’Naar 12 sitesMomenteel werken een tiental personenafkomstig van drie verschillendefirma’s een paar dagen per week inhet Pericenter. Sarafidis denkt eraanom in het najaar een nieuwe site teopenen in de buurt van Tienen. ‘Wewillen op zeer korte termijn aan weerskantenvan Brussel een telewerkplekaanbieden. Bedoeling is dat het tweedecenter vlakbij de autosnelweg komtte liggen. In de komende jaren willenwe een 12-tal sites in België openen.Er is dus nog heel wat werk aan dewinkel!’Kirsten BertrandFOTO: PASCAL VIGNERON

RANDUITAUGUSTUS 199913VAN 4/10 TOT 4/11RANDUITMEISEGRIMBERGENVILVOORDEA G E N D AKleine blote liedjesEva De Roovere is niet alleen de stuwendepoëtische kracht achter Kadril. Dit seizoentoert ze ook rond met snarenvirtuoos enOblomow-boegbeeld Gerry De Mol. Zestelde met hemeen programmasamen van ‘kleine,blote liedjes’die van al hunoverbodige franjewerden ontdaan,zodat ze voorzichzelf spreken.Het duo graaideonder meer inhet oeuvre vanEva De Roovere en Gerry De Mol de veel te vroeggestorven Cornelis Vreeswijk. DezeZweedse Hollander maakte indertijd furoremet het zachtaardige liefdeschanson‘Veronica’ en de cabareteske ballade ‘Denozem en de non’. Maar in zijn nalatenschapwas nog veel meer moois te vinden.Ook enkele pareltjes van Jaap Fischer werdenvan onder het stof gehaald. Het concertwordt afgerond met eigen werk.Kleine blote liedjes door Eva DeRoovere en Gerry De MolVilvoorde, CC Het Bolwerk,Bolwerkstraat 17woensdag 22 oktober om 20.30tel. 02-255 46 90,website www.applaus.beIntegratie op het podium‘Zou het niet mogelijk zijn om onze beroepenaan elkaar te linken?’, vroegenmaatschappelijk werkster Nadia Hoeterickxen haar vriend Ron Reuman, diedrummer is bij Laïs en Kadril, zich al eentijdje af. Tot ze op het idee kwamen omThe Fundamentals te vormen,Vlaanderenseerste popgroep van mentaal gehandicapten.Uit de audities werden vier zangersgekozen: Aurore Verpoort (Miss Rory),Thomas Serreyn (Tom Jack), Rudy Lauret(R. Lee) en Rudi Jansen (Rudy James). Ervarenmuzikanten zoals Jan Hautekiet, BartBuls, Chris Mazarese, Wigbert Van Lierdeen Laïs-zangeres Annelies Brosens slotenzich met veel plezier aan bij het initiatief.Na een jaar van repeteren en voorbereidingentreffen, zijn The Fundamentals nu gestartmet hun tournee langs de Vlaamseculturele centra met een repertoire dat bestaatuit bekende pop- en rocksongs uit dejaren ’80. ‘We hopen dat we met dit projectandere artiesten en gehandicapten aanzettenom samen creatief te zijn. We willenaantonen dat er samen veel plezier te belevenvalt en dat The Fundamentals, ondankshun mentale handicap niet fundamenteelvan ons verschillen’, aldus Nadia en Ron.Integratie op het podium dus.The FundamentalsDe optredens van The Fundamentals in Sint-Genesius-Rode maken deel uit van eenproject van de Culturele Raad Rode vzw,het dienstencentrum De Boomgaard en gehandicaptenverenigingenuit Rode. Er wordtniet alleen samengewerkt op het vlak vanpromotie, catering en vervoer, maar er iseveneens een tentoonstelling van een drietalinstellingen voor mentaal gehandicapten.The FundamentalsAsse-Zellik, CC Den Horinck,Noorderlaan 20donderdag 9 oktober om 20.30tel. 02-466 78 21,website www.applaus.beSint-Genesius-Rode, GC De Boesdaalhoeve,Hoevestraat 67zaterdag 18 oktober om 14.30 en 20.00tel. 02-381 14 51,website www.deboesdaalhoeve.beFOTO: JOHAN JACOBSASSEDILBEEKSINT-PIETERS-LEEUWWEMMELDROGENBOSBEERSELLINKEBEEKMACHELENKRAAINEMHOEILAARTZAVEMTEMSINT-GENESIUS-RODEWEZEMBEEK-OPPEMDe ‘negende’ vanDe Nieuwe SnaarTERVURENOVERIJSEDe Nieuwe SnaarIn zijn ruim 20-jarig bestaan heeft De NieuweSnaar in zowat alle theaters, schouwburgen, culturelecentra, muziekcafés, festivals, jeugdhuizenen parochiezalen op de planken gestaan. Denieuwe - negende - voorstelling van dit levendigemuzikale gezelschap heet dan ook toepasselijk‘De Omloop der Lage Landen’.In vorige voorstellingen wisselde de groep liedjesaf met bindteksten die tegelijk rustpauzeswaren, in De Omloop der Lage Landen zijn nauwelijksnog bindteksten en speelt de muziek eengrotere rol dan ooit tevoren. Met hun onconventionelemuziekinstrumenten, surreële liedjestekstenen absurde situaties wist De NieuweSnaar steevast volle zalen te trekken, iets waarze met hun nieuwe voorstelling ongetwijfeldopnieuw in zullen slagen.De Omloop der Lage Landen doorDe Nieuwe SnaarBeersel, CC de Meent, Gemeenveldstraat 34zaterdag 11 oktober om 20.00 enzondag 12 oktober om 15.00tel. 02-380 23 85, website www.applaus.beOverijse, CC Den Blank, Begijnhofplein 11zaterdag 18 oktober om 20.00tel. 02-687 59 59, website www.denblank.be

RANDUIT 14VAN 4/10 TOT 4/11THEATERZATERDAG 4 OKTOBERTERVURENCC Papeblok02-767 32 02 (Gerlux Shop)P. Vandersandestraat 15Schafttijddoor Toneelgroep ‘Willen is Kunnen’20.304 EN 5 OKTOBERMEISEPODIUMKUNSTENDe Muze van Meise 02-268 61 74Brusselsesteenweg 69De Caracaldoor Cie Mannetje Blauw20.008 EN 9 OKTOBERGRIMBERGENCC Strombeek 02-263 03 43GemeentepleinPoquelindoor Tg. Stan20.15VRIJDAG 10 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanVeldslag voor een manalleendoor Tom Lanoye20.30VRIJDAG 10 OKTOBERGRIMBERGENCC Strombeek 02-263 03 43GemeentepleinMoest ik van u zijn?door Wouter Deprez20.15ZATERDAG 11 OKTOBERMEISEDe Muze van Meise 02-268 61 74Brusselsesteenweg 69De vaginamonologendoor An Nelissen20.00DONDERDAG 23 OKTGRIMBERGENCC Strombeek 02-263 03 43GemeentepleinMood on the godoor Het Toneelhuis20.15DONDERDAG 23 OKTJEZUS-EIK/OVERIJSEGC De Bosuil 02-657 31 79Witherendreef 1Vermist door Het Gevolg20.00ZATERDAG 25 OKTOBERKRAAINEMGC De Lijsterbes 02-721 28 06Lijsterbessenbomenlaan 6Vrouwen!!! door Herbert Flack20.0025 EN 26 OKTOBERMEISEDe Muze van Meise 02-268 61 74Brusselsesteenweg 69Voor een appel en eeneicel door P’hommes & Femmes20.00WOENSDAG 29 OKTOBERGRIMBERGENCC Strombeek 02-263 03 43GemeentepleinAnatol door De Roovers20.15DANSVRIJDAG 24 OKTOBERBEERSELCC de Meent 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Circles & Mind gamesdoor Koninklijk Ballet van Vlaanderen20.30FAMILIEVOORSTELLINGZATERDAG 4 OKTOBERVILVOORDECC Het Bolwerk 02-255 46 90Bolwerkstraat 17Sinds de komst vanSint Sandoor Bronks - vanaf 8 jaar15.00ZONDAG 5 OKTOBERSINT-GENESIUS-RODEGC De Boesdaalhoeve 02-381 14 51Hoevestraat 67Handwerk door Lejojeugdvoorstelling15.00ZONDAG 5 OKTOBERVILVOORDECC Koningslo 02-255 46 90Streekbaan 185Kleine visjes in het waterdoor Les Zerkiens - vanaf 2,5 jaar15.00WOENSDAG 15 OKTOBERLINKEBEEKGC De Moelie 02-380 77 51Sint-Sebastiaanstraat 14Papa Chico Teamvan 4 tot 10 jaar14.00ZONDAG 19 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanWeidoor HetPaleis - muziek, dans, figurentheatervanaf 4 jaar15.00Sinds de komst van Sint San (op 4 oktober in Vilvoorde)ZONDAG 26 OKTOBERGRIMBERGENCC Strombeek 02-263 03 43GemeentepleinWissewaswinkel door De Tafelvan Vijf - vanaf 8 jaar15.00DINSDAG 28 OKTOBERVILVOORDECC Het Bolwerk 02-255 46 90Bolwerkstraat 17Opa mist oma door Art’Oh!vanaf 4 jaar15.00WOENSDAG 29 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanXS door Villanella & Villa-Lobos - dans15.00WOENSDAG 29 OKTOBERWEMMELGC De Zandloper 02-460 73 24Kaasmarkt 75Ibbeltje door De Roeck - vanaf 6 jaar14.30HUMORDONDERDAG 9 OKTDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanDe Kleine Kantdoor Dirk Denoyelle20.30VRIJDAG 17 OKTOBERMEISEDe Muze van Meise 02-268 61 74Brusselsesteenweg 69Cockamamy door Jummoo20.30VRIJDAG 31 OKTOBERMEISEDe Muze van Meise 02-268 61 74Brusselsesteenweg 69Gevulde Flamingo door Plan B20.30ZATERDAG 1 NOVEMBERDUISBURGPachthof Stroykens 02-768 03 00Merenstraat 19Hard door Geert Hoste20.30

VAN 4/10 TOT 4/1115RANDUITFOTO: JEAN-PIERRE STOOPDINSDAG 4 NOVEMBERVILVOORDEKamagurka en Jules DeelderCC Het Bolwerk 02-255 46 90Bolwerkstraat 17Kamadeeldradoor Kamagurka & Jules Deelder20.30LITERAIRDONDERDAG 16 OKTHALLEStadhuis02-380 23 85 (CC de Meent)Oudstrijdersplein 18Literair café Zenne en zo:ARS Amatoria, Handleiding voor minnaarsdoor Ron Cornet20.00MUZIEKZATERDAG 4 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanHet Gespuis20.30ZATERDAG 4 OKTOBERJEZUS-EIK/OVERIJSEGC De Bosuil 02-657 31 79Witherendreef 1Classic Rock Alive IIdoor Jeugdorkest Allegro• organisatie: GC De Bosuil, Joenk,Vlaamse Jongeren Overijse en KoninklijkeHarmonie Justus Lipsius20.30MAANDAG 6 OKTOBERASSECC Den Horinck 02-466 78 21Noorderlaan 20Johan Stollz (seniorenprogramma)14.30MAANDAG 6 OKTOBERGRIMBERGENCC Strombeek 02-263 03 43GemeentepleinPortret van een verlorenlente door Koninklijk Ballet vanVlaanderen - kamermusical15.00ZATERDAG 11 OKTOBERSINT-PIETERS-LEEUWJC Laekelinde www.zennetoer.beLotstraat 6Preselectie Zennetoer20.00DONDERDAG 16 OKTASSECC Den Horinck 02-466 78 21Noorderlaan 20Arid20.30DINSDAG 21 OKTOBERASSECC Den Horinck 02-466 78 21Noorderlaan 20Approved door Voice Male20.30DONDERDAG 23 OKTHALLECC ’t Vondel 02-365 94 05Possozplein 40Zingt Jacques Brel door Michelinevan Hautem en haar groep Mich en Scene14.00DONDERDAG 23 OKTWEMMELGC De Zandloper 02-460 73 24Kaasmarkt 75Hommage à Brel door FilipJordens & Les P’tits Mozarts de ce Soir20.00VRIJDAG 24 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanTegenlicht door Johan Verminnen20.30VRIJDAG 24 OKTOBERGRIMBERGENCC Strombeek 02-263 03 43GemeentepleinAdmiral Freebee20.15VRIJDAG 24 OKTOBERMEISEDe Muze van Meise 02-268 61 74Brusselsesteenweg 69The Ballroomquarteten Fluxus20.30Admiral Freebee (op 24 oktober in Grimbergen)ZATERDAG 25 OKTOBERGRIMBERGENCC Strombeek 02-263 03 43GemeentepleinRoland solodoor Roland Van Campenhout20.15ZATERDAG 25 OKTOBERBEERSELCC de Meent 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Preselectie Zennetoer20.00DONDERDAG 30 OKTDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanVoice Male & Aquabella20.30KLASSIEKZATERDAG 4 OKTOBERKRAAINEMGC De Lijsterbes 02-721 28 06Lijsterbessenbomenlaan 6Festival van Vlaanderen:Jan Vermeulen - Beethoven:tussen droom en pathetiek20.30 - introductie door PieterBergé om 19.30VRIJDAG 10 OKTOBERWEMMELGC De Zandloper 02-460 73 24Kaasmarkt 75Festival van Vlaanderen:Beethoven Academie o.l.v.Jan Caeyers - Beethovensymfonisch20.30 - introductie doorPieter Bergé om 19.30VRIJDAG 17 OKTOBERGRIMBERGENKerk Strombeek02-263 03 43 (CC Strombeek)Les saisons amusantes doorDe Profundis & Jean-Pierre Van Hees20.15ZONDAG 19 OKTOBERMEISEDe Muze van Meise 02-268 61 74Brusselsesteenweg 69Hans de Jong (saxofoon) &Ensor Strijkkwartet11.00

RANDUIT 16VAN 4/10 TOT 4/11VRIJDAG 24 OKTOBERDONDERDAG 30 OKTZONDAG 26 OKTOBERTERVURENKoloniënpaleis02-768 03 00 (CC Papeblok)Paleizenlaan 1Europalia: Giovanni Angeleri& Micaela Mingardo,werken van Beethoven, Paganini, Bazzinien De Sarrasate20.30WOENSDAG 29 OKTOBERWEZEMBEEK-OPPEMSint-Pieterskerk02-731 43 31 (GC De Kam)Sint-PieterspleinFestival van Vlaanderen:Roel Dieltiens & FrankBraley - Beethoven:kamermuziek voor celloen piano20.30 - introductie doorPieter Bergé om 19.30DONDERDAG 30 OKTLINKEBEEKGC De Moelie 02-380 77 51Sint-Sebastiaanstraat 14Festival van Vlaanderen:Roel Dieltiens & FrankBraley - Beethoven:kamermuziek voor celloen piano20.30 - introductie doorPieter Bergé om 19.30DILBEEKSaviokerk 02-466 20 30Sationsstraat / R. DansaertlaanMattheuspassie (Deel 1) -J.S.Bach, meesterwerken uit Barok o.l.v.Barthold Kuijken20.30ZATERDAG 1 NOVEMBERGRIMBERGENBasiliek02-260 12 97 (Gemeentewinkel)‘Allerheiligen’,recital door beiaardierRien Aarsen15.00 - 16.00JAZZDONDERDAG 23 OKTBEERSELCC de Meent 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Jazz Lab SeriesLaurent Doumont Soul Quintet20.30DONDERDAG 30 OKTGRIMBERGENCC Strombeek 02-263 03 43GemeentepleinJazz Lab SeriesThomassenko20.15VOORRONDENROCKVONKmeer info: www.rockvonk.bevoorronden o.a. opVRIJDAG 3 OKTOBERSCHEPDAALJeugdclub JOSKerhofstraat 13ZATERDAG 4 OKTOBERKAMPENHOUTJeugdhuis TonzentHutstraat 22ZONDAG 5 OKTOBERBEERSELParking ‘Terborght’ 02-380 23 85About Schmidt (drive-in film)20.00DONDERDAG 9 OKTWEZEMBEEK-OPPEMGC De Kam 02-731 43 31Beekstraat 172Terminator 320.00ZONDAG 12 OKTOBERBEERSELCC de Meent 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Anyway the wind blows20.00DINSDAG 14 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanAnger Management20.30WOENSDAG 15 OKTOBERWEMMELFILMGC De Zandloper 02-460 73 24Kaasmarkt 75Kirikou en de heks - jeugdfilm14.30ZONDAG 19 OKTOBERBEERSELCC de Meent 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Dogville (knt)20.00DINSDAG 21 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30BEERSELCC de Meent 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Lars de kleine ijsbeerjeugdfilm15.00ZONDAG 26 OKTOBERBEERSELCC de Meent 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Cidade De Deus (knt)20.00DINSDAG 28 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanCharlie’s Angels 2Full Throttle20.30WOENSDAG 29 OKTOBERBEERSELCC de Meent 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Knorretjes grote avontuurjeugdfilm15.00ZONDAG 2 NOVEMBERBEERSELCC de Meent 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Rabbit Proof Fence20.00DINSDAG 4 NOVEMBERBEERSELCC de Meent 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Modern Times14.00TENTOONSTELLINGENRoel DieltiensVRIJDAG 10 OKTOBERZAVENTEMJeugdhuis BasementRustoorddreef 1ZATERDAG 25 OKTOBEROPWIJKJeugdhuis NijdropMarktstraat 67aKamerijklaanThe Hulk20.30VRIJDAG 24 OKTOBERWEMMELGC De Zandloper 02-460 73 24Kaasmarkt 75Villa des Roses20.00TOT 6 OKTOBERWEMMELGC De Zandloper 02-460 73 24Kaasmarkt 75Fotografiecircuit Vlaanderen:Café De Reisduif doorZabine Van Lerbeirghedoorlopend

VAN 4/10 TOT 4/1117RANDUITNIET TE MISSEN NIET TE MISSEN NIET TE MISSENMUZIEKTHEATERMaria Callas evenarenWaarom kiezen jonge zangtalenten voorhet medium opera? De Nederlandse regisseuseInés Sauer peilde bij drie sopranenvan Muziektheater Transparant naarhun professionele motieven. Elise Caluwaerts,Liselotte Mostinckx en AnderskeKaspersma onthullen in ‘Credit Card CalledLife’ waarom ze opera zo boeiend vinden. Zepraten vrijuit over de voldoening en de ergernisdie ze in hun vakervaren, tegen de achtergrondvan de uitbundigemuziek vanRichard Strauss enGeorg Friedrich Händel.Alledrie hopen zeooit het niveau vansuperdiva Maria CallasCredit Card Called Lifete bereiken, zonder haarongelukkig leven te moeten delen. MuziektheaterTransparant profileert zich niet als eenklassiek productiehuis. Het is veeleer een kunstzinnigeonderneming, waar intensief wordtnagedacht over de grenzen van het genre.Opera wordt beschouwd als een kruispunt vanverschillende disciplines en muzikale tradities.Credit Card Called Life doorMuziektheater TransparantGrimbergen, CC Strombeek,Gemeentepleinvrijdag 31 oktober om 20.15tel. 02-263 03 43,website www.ccstrombeek.beTHEATERVergeefs wachtenop beterschapZwarte humor heeft een bevrijdendeffect. Daarom hebben de personages vanSamuel Beckett geen medelijden met elkaar.De Ierse auteur legt hen vooral sarcastischeuitspraken in de mond. ‘Fin de Partie’ (Eindspel)verwijst naar de voorspelbare afloop vaneen schaakpartij.Vier gehandicapten wachtenvergeefs op beterschap. Hamm probeert zijnkamergenoten te domineren, maar hij is blinden kan niet staan. Nell en Hagg zijn hun benenkwijt en Clov kan niet zitten. Samen proberenze er het beste van te maken. De tijdkabbelt, net als in veel andere stukken vanBeckett, langzaam voort. De woorden wegenzwaarder dan in een filosofisch betoog, watdes te merkwaardiger is omdat de personagesgeen hoogdravende taal gebruiken in hunonderlinge communicatie. Regisseur WalterTillemans vertaalde de tekst opnieuw uit hetFrans. De rollen zijn toevertrouwd aan televisiegrapjasCarry Goossens en RaamtheateracteursJef Demedts, Marc Lauwers en AnneleenCoreman.Eindspel door RaamtheaterWezembeek-Oppem, GC De Kam,Beekstraat 172vrijdag 17 oktober om 20.00tel. 02-731 43 31,website www.dekam.beDANSRaadselachtige soloDe Brusselse choreografe Michèle Noiretbedacht voor haar raadselachtige solo ‘Mesjours et mes nuits’ vooral donkere taferelen,waarin haar silhouet vervaagt tussen nachtelijkevideobeelden. Het bizarre dansstuk iseen onderdeel van het grootse multimedialepodiumproject ‘Prospective’ dat volgend jaarin Rijsel wordt opgevoerd. De stad is dan vooreen jaar culturele hoofdstad van Europa. KlankingenieurTodor Todoroff, die gespecialiseerdis in elektroakoestische muziek, creëert eeninteractief geluidsuniversum waarin met behulpvan vernuftige apparatuur de stem voortdurendwordt vervormd. Ook de ruimte lijktdoor de galmeffecten almaar te veranderen.Beeldkunstenaar Fred Vaillant realiseerde devideobeelden.De nieuwe technologieën zijn bij Noiret enhaar medewerkers nooit een doel op zich,maar ondersteunen steeds de beweging. Dechoreografe wil met haar kunst de zin vanhet leven verduidelijken. Deze gelaagde voorstellingzal de nieuwsgierige toeschouwerzowel verbazen als ontroeren.Mes jours en mes nuits door Michèle NoiretDilbeek, CC Westrand, Kamerijklaanwoensdag 8 oktober om 20.30tel. 02-466 20 30,website www.applaus.beKLASSIEKE MUZIEKFestival van Vlaanderenin de randHet La Caccia Consort speelt tijdens zijnongewoon festivalconcert geen jachtmuziek,hoewel de Italiaanse naam vanhet ensemble dit wel zou doen vermoeden.Dirigent Patrick Denecker selecteerdedaarentegen enkele opmerkelijke meerstemmigecomposities van Benedictus Appenzeller.Deze 16de eeuwse toondichter stamdeuit een Zwitserse familie, maar was zelf vooralwerkzaam in de Nederlanden. Zijn humoristischechansons waren indertijd erg geliefdbij de burgerij. In Brussel promoveerde hijtot kapelmeester. Zijn belangrijkste leermeesterJosquin Desprez herdacht hij met de beroemdeklaagzang ‘Musae Jovis ter maximi’.La Caccia Consort o.l.v. Patrick DeneckerVilvoorde, Stadhuis, Grote Marktvrijdag 3 oktober om 20.30tel. 02-255 46 90, website www.festival.beDe Capilla Hispanoflamenco verenigt Vlaamseen Spaanse vocalisten. Zij zingen meerstemmigetreurzangen uit de Goede Week liturgie,zoals die werden gecomponeerd door GiovanniAndrea Dragoni en Don Carlo Gesualdo.Dirigent Bart Vandewege koos de aangrijpendstefragmenten. Kris Verhelst speelt tussen dea capella uitvoeringen aangepaste orgelmuziek.La Capilla Hispanoflamencao.l.v. Bart VandewegeTernat, Dekanale kerkSint-Gertrudis, Dreefzaterdag 11 oktoberom 20.30tel. 02-582 44 33,websitewww.festival.beDe Italiaanse pianovirtuoosRoberto Prossedaontdekte in het oeuvreRoberto Prossedavan Rossini,Verdi enBellini een aantal klavierwerken, die evenlyrisch klinken als de welluidende operamuziekvan deze gevierde componisten. ‘Belcantoop piano’ is een coproductie van het Festivalvan Vlaanderen en Europalia.Roberto ProssedaGrimbergen, CC Strombeek, Gemeentepleinzaterdag 11 oktober om 20.15tel. 02-263 03 43, website www.festival.beOver de Beethoven-cyclus van het Festivalwerd vorige maand reeds uitgebreid inRandKrant bericht. Info: tel. 016-20 05 40of www.festival.beLudo Dosogne

RANDUIT 18VAN 4/10 TOT 4/11Culturele webstek www.applaus.beverdient een applausWekelijks raadplegenduizenden internetsurfersde culturele webstekvan de provincieVlaams-Brabant.Sinds de lancering injuni 2000 is niet alleende lay-out vanwww.applaus.be ingrijpendveranderd, ookhet aantal mogelijkhedenom over de activiteitenin de dertig deelnemende culturele centraen gemeenschapscentra geïnformeerd te worden,is aanzienlijk uitgebreid. Gedeputeerde voor cultuuren voorzitter van Vlabra’ccent Jean-PaulOlbrechts kon hiervoor de nodige financiële middelenvrijmaken.Persoonlijk verlanglijstje‘Het allernieuwste initiatief hebben we ‘Tamtam’genoemd’, zegt coördinatrice Christel Dusoleil.‘Onder die noemer kunnen diverse organisaties,verenigingen en jeugdbewegingen hun projectenvoorstellen.Voortaan gaan we ook om de veertiendagen vijfmaal twee vrijkaarten wegschenken voorde ‘applaus’- voorstelling van de week.Alle genreskomen om beurt aan bod en de tickets zijn elkekeer afkomstig van een ander cultureel centrum ofgemeenschapscentrum.’Binnenkort kan zelfs via e-mail ‘informatie op maat’worden geleverd. Geïnteresseerden die hun specifiekewensen kenbaar maken, worden op hun wenkenbediend en ontvangen op geregelde tijdstippende gepaste elektronische post. Zo weten ze precieswaar en wanneer een concert, een theateropvoeringof een kleinkunstavond op het programma staat.De agenda is gebaseerd op hun persoonlijk verlanglijstje.Tegelijkis dezeservice ook bedoeld alsgeheugensteuntje.Elke maand is er daarenbovenApplauzine, eennieuwsbrief waarinopmerkelijke projectenworden toegelicht.Wiezich daarop wil abonnerenkan dat meteen.Modieuze look‘Via de samenwerking met Cultuurnet Vlaanderenhopen we de informatie op www.applaus.be nogte verdiepen’, zegt Christel Dusoleil.‘Zodra weaangesloten worden op deze gigantische databank,kunnen surfers met één klik worden doorverbondennaar de websites van de theatergezelschappen,muziekensembles, dansgroepen, culturele agentschappenof artiesten die autonoom opereren.Voorlopig nemen we in ons bestand alleen de bondigeteksten op die we van de culturele centra zelfontvangen.’De website www.applaus.be heeft een modieuze‘look’, dankzij de frisse kleuren en de voorbijflitsendefoto’s. De klaproos, de klapdeur en het klapluikverwijzen naar het klappen in de handen ofnaar het applaus na een voorstellingen. Eerstdaagsworden in de hele regio folders, affiches en bierviltjesmet dezelfde beelden verspreid.‘Onze culturele webstek is een modelvoorbeeldvoor de hele sector’, vindt Christel Dusoleil.‘Allegegevens zijn overzichtelijk en up-to-date. De activiteitenkunnen per discipline, per cultureel centrumof per tijdsperiode worden opgevraagd.Vlaams-Brabant mag trots zijn op dit informatiekanaal,dat zich voortdurend vernieuwt en verbetert.’Ludo DosogneRuim cultuuraanbod dankzij overlegZes kleine en grote cultuur- en gemeenschapscentra uit de Noordrand werken voor het derde jaar op rijsamen om hun programma van popmuziek, humor en cabaret zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen.CC Strombeek (Grimbergen), GC De Zandloper (Wemmel), GC De Muze van Meise, CC Vilvoorde, GCde oude pastorie (Kapelle o/d Bos) en GC Hof Ten Hemelrijk (Opwijk) nemen deel aan het subregiooverleg.‘Hetdoel van dit overleg is de regio zo goed mogelijk te bedienen’, vertelt Stefaan Gunst van GCDe Zandloper.‘We willen binnen het beperkte gebied van de Noordrand niet met elkaar concurreren endaarom bieden we in de centra zo weinig mogelijk dezelfde voorstellingen aan. Op die manier krijgt hetpubliek de keuze uit een heel divers en breed programma.’ De samenwerking maakt het ook mogelijk omde programma’s van de centra beter bekend te maken in de regio.Twee keer per jaar stelt elk centrum zijnprogramma voor in een krantje dat in de eigen gemeente en de buurgemeenten wordt verspreid. In elkprogrammakrantje is een gemeenschappelijke pagina opgenomen waarin de deelnemende centra’s en enkelevoorstellingen worden voorgesteld.TOT 26 OKTOBERBEERSELGalerie Dominium 02-378 17 60Schoolstraat 71‘Mystica’ met werk van A. Binan,Liliane Van Ginderdeuren, Jean Van Goethemen Lea Felis & Urbain Muylaertvrij van 14.00 tot 22.00,za en zo van 10.00 tot 18.00TOT 31 OKTOBERWEZEMBEEK-OPPEMGC De Kam 02-731 43 31Beekstraat 172Kam Kiest voor Kunst:Ria Steen - lino, houtsnede en lithodoorlopendVAN 6 OKT TOT 2 NOVBEERSELCC de Meent (foyer) 02-380 23 85Gemeenveldstraat 34Lieve ColruytdoorlopendVAN 8 OKT TOT 3 NOVWEMMELGC De Zandloper 02-460 73 24Kaasmarkt 75Fotografiecircuit Vlaanderen:(dis)order door Michiel Melsdoorlopend10, 11 EN 12 OKTOBERLINKEBEEKGC De Moelie 02-380 77 51Sint-Sebastiaanstraat 14Groepstentoonstelling‘de werkende mens’vernissage op vrij 10/10 van20.00 tot 22.00, za 11/10 enzo 12/10 van 14.00 tot 18.00VAN 10 TOT 26 OKTMEISE‘t Moment van Meise 02-268 61 74Brusselsesteenweg 40Valeriy Vaskov (schilderijen)doorlopend11 EN 12 OKTOBERKRAAINEMGC De Lijsterbes 02-721 28 06Lijsterbessenbomenlaan 6Artiestenparcours Kraainem,met tentoonstelling cursisten Aquarelatelier(in GC De Lijsterbes) en tentoonstellingKreativa in zaal Cammeland (Lijsterbessenbomenlaan3)doorlopendMeer informatie over het programma van de deelnemende centra vindt u op www.applaus.be

VAN 4/10 TOT 4/1119RANDUITVAN 19 OKT TOT 2 NOVITTERBEEKDienstencentrum BreugheldalItterbeeksebaan 208 02-568 07 32Tentoonstelling vanolieverfschilderijendoorlopend van 10.00 tot19.00VAN 22 TOT 11 NOVVILVOORDECC Het Bolwerk (Bolwerkstraat 17),Openbare bibliotheek (Grote Markt),Stadhuis (Grote Markt) en Portaelsschoolvoor Beeldende Kunsten(Spiegelstraat)02-255 46 90(Cultuurcentrum Vilvoorde)Eigen volk: 100 portrettenvan 100 mensenHELE JAARDROGENBOSMuseum Felix De Boeck 02-377 57 22Kuikenstraat 6nieuwe openingsuren: vandinsdag t.e.m. vrijdag van 13.00tot 17.00, zaterdag en zondagvan 14.00 tot 17.00, gesloten opmaandag, wettelijke feestdagen,van 15 juli tot 15 augustus envan 24 december tot 2 januari.Geleide bezoeken in de voormiddagna reservatie.VOORDRACHTEN&CURSUSSENDINSDAG 7 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanLeven met een erfelijk risicoen de psychologische betekenisvan erfelijkheidsonderzoekdoor Prof. Dr. Gerry Kiebooms(Psychosociale genetica, Centrum voormenselijke erfelijkheid K.U.Leuven)14.00FOTO: FELIX DE BOECKELFDE KLAPSTUK DANSFESTIVALOp zoek naar de essentie van de bewegingOp het elfde Klapstukfestival van 3 tot 17oktober in Leuven bestoken de dansers zowelelkaar als de toeschouwers met honderdenvragen. De choreografen Alain Platel enJérôme Bel selecteerden voor deze auditieminder bekende gezelschappen en solisten,die intensief nadenken over de nieuwetrends in de podiumkunsten. In tegenstellingtot het festival van vorig jaar, dat terugblikteop een kwarteeuw grensverleggende dansgeschiedenis,wordt het programma nietover een heel seizoen uitgesmeerd, maar inamper twee weken afgewerkt.‘Die korte periode beïnvloedt ongetwijfeld de waarneming’,zegt Jérôme Bel.‘De voorstellingen verliezenvoor het publiek hun autonomie. De toeschouwersworden als het ware ‘besmet’ door andere,recente kijkervaringen.Wie de verschillende productiesziet, gaat spontaan vergelijken en evalueren.’De onconventionele curator toert zelf al enkeleseizoenen rond met een grappige voorstelling, waarinjonge spelers van diverse pluimage bewegen opsuggestieve popsongs. Het publiek kan die muziekechter niet horen, want de zaalluidsprekers zijn uitgeschakeld.Er wordt bijgevolg een beroep gedaanop de muzikale verbeelding. Slechts af en toe stekende acteurs een handje toe; met gemurmel enwiegende heupen kunnen ze bijvoorbeeld Prince ofElvis oproepen.Toen hij nog assistent was van de Franse choreograafPhilippe Decouflé, dacht Jérôme Bel al diepna over de essentie van de beweging. Hij vroegzich af waarom zoveel dansers graag een gespierdlichaam hebben. Ook wilde hij weten waarom ballerina’szo vaak moeten springen. Hij stelde vastdat het publiek gewend is aan een klankdecor, wathem ertoe aanzette te gaan experimenteren metgeluidloze voorstellingen.Tenslotte probeerde hijemotionele effecten uit te schakelen.‘Vaak weent en lacht de toeschouwer met eenacteur mee’, licht hij toe.‘Ik wil het lichaam echterop een beschouwende manier benaderen en nietlouter gevoelsmatig.Toch kun je het affectievenooit helemaal uitbannen, want het bewegendelichaam raakt meestal een gevoelige snaar.’Schoonheid en gruwelVolgens de Duitse choreografe Pina Bausch, diemet ‘Café Müller’ de vorige Klapstukeditie afsloot,moet elke uiterlijke dansbeweging samengaan meteen innerlijke gevoelsbeweging. Bruno Beltrao, PrueLang en Claudia Triozzi, die nu de affiche sieren,zoeken nog uit welke weg ze willen bewandelen.Ook Vlatka Horvat, Cuqui Jerez en Eva Meyer-Kellerkunnen nog alle kanten uit. De Britse danserJonathan Burrows legt alvast niet de klemtoon ophet gevoel en al evenmin op zijn acrobatisch talent.Elke beweging spreekt bij hem voor zichzelf. ForcedEntertainment vestigde zijn naam met heftige, maarvaak onvoorspelbare voorstellingen. De Engelseformatie bedenkt chaotische taferelen, waarin degrens tussen schoonheid en gruwel op de scèneChunky Movevervaagt. Regisseur Tim Etchells wil eindeloos discussiërenmet zijn publiek. Daarom organiseert hijuitputtende vragensessies, die de waarheid dichterbijmoeten brengen.Van Grand Magasin mogen weeen absurdistische en ironische podiumact verwachten.De tweede curator,Alain Platel, is nog maar pasbekomen van het debacle in Avignon, waar de voorstellingenreeksvan zijn productie ‘Wolf’ door eenstakingsactie van misnoegde culturele seizoenswerkerswerd afgelast. De Gentse choreograaf gaat tijdensKlapstuk de confrontatie aan met een nieuwelichting dansers die in hun vak blijven geloven,ondanks de geringe maatschappelijke waardering.‘Het festival wordt een platform’, legt Jérôme Beluit.‘Er zullen hoogtes en laagtes zijn, maar elkevoorstelling creëert zijn eigen reliëf.’ Gideon Obarzaneken Chunky Move uit Australië organiseerdenzelfs een gespecialiseerde enquête. Hun ‘democratischballet’ is gebaseerd op de meest geliefdegebaren en bewegingen!Ludo DosogneKlapstuk - internationaal dansfestivalLeuven, STUK en Stadsschouwburg, van 3 tot17 oktobertel. 016-32 03 00 of website www.stuk.be

RANDUIT 20VAN 4/10 TOT 4/11Het bos feest tijdensde Week van het BosDe Week van het Bos viert dit jaar haar25ste verjaardag en het thema is dan ook‘Het bos feest?!’ De organisator, de afdelingBos & Groen van het Ministerie van deVlaamse Gemeenschap wordt ook deze keerbijgestaan door de Vereniging voor Bos inVlaanderen en gastheer van dienst is Boris,een bostrol die uit het Hoge Noorden komten zich in zijn sas voelt in de Vlaamse bossen.In de rand, of net daarbuiten, staan van 5 tot12 oktober heel wat boeiende activiteiten ophet programma. Laat u op sleeptouw nemendoor Boris!Brussel• zondag 19 oktoberGreenpeacedag over oerbossenDoorlopend van 11.00 tot 19.00 (ook voor de allerjongsten) in de Botanique,Koningsstraat 236 in Brussel, www.greenpeace.beGrimbergen• zondag 5 oktoberBosfee-puzzel: spel en plezier in het Prinsenbos, voor kinderen van 5 tot12 jaar en hun ouders.Afspraak tussen 14.00 en 15.30 aan de Sporthal/Prinsenbos in Grimbergencentrum (Pastoor Woutersstraat), organisatie Natuurpunt Grimbergen,tel. 02-270 35 43 (Alex De Koning)Halle• van 5 t.e.m. 26 oktoberTentoonstelling ‘Zaden op reis’ in het bosmuseum,Vlasmarktdreef 4 inHalle, op zondag van 14.00 tot 18.00• zondag 5, 12, 19 en 26 oktoberOpen wandelingen in het HallerbosVertrek om 14.30 aan de Achtdreven in het Hallerbos o.l.v. een natuurgids,inschrijven via het VVV Halle, tel. 02-356 42 59Hoeilaart• vanaf zondag 5 oktober om 14.00Zwammententoonstelling in Bosmuseum ‘Jan van Ruusbroec’, Duboislaan 2in Hoeilaart, tel. 02-657 93 64Jezus-Eik (Overijse)• zondag 5 oktober vanaf 14.00Officiële opening van de Week van het Bos en opening van drie tentoonstellingenmet als thema ‘samenwonen’ in GC De Bosuil,Witherendreef 1in Jezus-Eik.Een geleide wandeling start om 14.30 aan GC De Bosuil.• zondag 12 oktoberHerfstwandeling in het Zoniënwoud o.l.v. natuurgids Carla RosseelsAfspraak tussen 14.00 en 17.00 aan de kerk van Jezus-Eik, inschrijven voor2 oktober bij De Spiegel vzw, Spoorweglaan 13 in Melsele, tel. 03-775 44 84Meise• zondag 5 oktoberPaddenstoelenwandeling in het VelaertbosAfspraak om 14.00 aan de IJsfabriek in de Broekstraat in Meise, organisatie:Natuurpunt vzw afdeling Meise, tel. 02-270 08 93 (Frank Vermoesen)Zemst-Laar• zondag 5 oktoberBoswandeling KollintenAfspraak om 14.00 aan de kerk van Zemst-Laar, organisatie: Natuurpunt vzw,tel. 015-71 02 73 (Eddie De Smedt)Meer info over de Week van het Bos is te vinden op de websitewww.vlaanderen.be/weekvanhetbos of bel naar de Vlaamse Infolijn:tel. 0800-3 02 01DONDERDAG 9 OKTDILBEEKCC Westrand02-365 07 56 (VIAC vzw)KamerijklaanGlobalisatie. Soja, een uitputtendgewasdoor Louis Oostendorp, handelswetenschapper13.30DINSDAG 21 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanBush en de toepassing vande Bush Doctrine: naareen Amerikaanse alleenheerschappij?door Prof. Dr. Bart Kerremans(Internationale betrekkingen en Amerikaansepolitiek K.U.Leuven)14.00WOENSDAG 22 OKTOBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanCanarische eilandendoor Jean-Pierre Demarsin20.00DONDERDAG 23 OKTDILBEEKCC Westrand02-365 07 56 (VIAC vzw)KamerijklaanGezelles waarheid:‘Meergezeid, maar nog niet al’door Egberts Aerts, auteur13.30VRIJDAG 24 OKTOBERVILVOORDEZaal Star02-555 08 32 (KBG)N. De Brauwerestraat 21De kerk en onze samenlevingdoor Rik Torfs, professor aan deK.U.Leuven• organisatie: Kristelijke Beweging vanGepensioneerden (KBG)14.00zelfde voordracht op 28/10 om14.00 in Sint-Katharina-Lombeek(Katharinakring, Rodestraat28) en op 30/10 om 14.00 inHalle (ACV-dienstencentrum,Vanden Eeckhoutstraat 11)DONDERDAG 30 OKTGRIMBERGENAbdij (Ostzaal) 02-270 80 90Middeleeuws handschriftenen verluchtingstechniekendoor Brody Neuenschwander• organisatie: kalligrafievereniging’t Schrijverke19.30DINSDAG 4 NOVEMBERDILBEEKCC Westrand 02-466 20 30KamerijklaanVergelijking Bach-Händeldoor Hugo Heughebaert (docent muziekgeschiedenisLemmensinstituut)14.00CURSUSSENDINSDAG 28 OKTOBERTERVURENJeugdhuis ’t Oog 02-768 03 00Oppemstraat 57Workshop deejayeni.s.m. De Verbeelding & Spirit vzw - Gent13.30WANDELINGENDONDERDAG 9 OKTJEZUS-EIK/OVERIJSE4-tunnelwandeling,vertrek om14.00 aan GC De Bosuil,Witherendreef1 in Jezus-Eik• organisatie: Natuurgroepering Zoniënwoudv.z.w.ZATERDAG 11 OKTOBERHOEILAARTAroma-tour:geuren en bomen inhet arboretum van Groenendaal, vertrekom 14.00 aan het Bosmuseum Jan vanRuusbroec, Duboislaan 6 in Hoeilaart• organisatie: Natuurgroepering Zoniënwoudv.z.w.DONDERDAG 16 OKTTERVURENKapbos-Warandewandelingin Tervuren, vertrek om 14.00 aan GCDe Bosuil,Witherendreef 1 in Jezus-Eik• organisatie: Natuurgroepering Zoniënwoudv.z.w.

VAN 4/10 TOT 4/1121RANDUITZONDAG 19 OKTOBERDILBEEKDilbeek op wandel:4 bewegwijzerdewandelingen (5 tot 20 km),vertrek aan de abdij Sint-Wivina,H. Placestraat 45 in Groot-Bijgaarden02-569 76 34 (gemeentelijke sportdienst)ZATERDAG 25 OKTOBERTERVURENHalloweenwandeling, bij valavondvoor de hele familie, vertrek vanaf18.00, inschrijven is verplicht02-769 20 81 (VVV Tervuren)HELE JAARFiets naar een Boom: een gezinsfietstochtvan 17 km langsheen merkwaardigebomen in het Zoniënwoud, op eigen initiatiefof met een gids van NatuurgroeperingZoniënwoudGratis folder is te vinden in de culturelecentra en toeristische diensten van Overijse,Hoeilaart en Tervuren, of mail naarveronique_ngzbr@yahoo.comWenst u een gids, bel dan naar RonnyMattelaer (02-657.30.23) of mailnaar mattelaer.ronny@belgacom.netVARIADONDERDAG 9 OKTKRAAINEMGC De Lijsterbes 02-721 28 06Lijsterbessenbomenlaan 6Infosessie Rode Kruis:Ongevallenpreventie19.45VRIJDAG 10 OKTOBERSINT-GENESIUS-RODEGC De Boesdaalhoeve 02-381 14 51Hoevestraat 672de Boesdaalquiz• i.s.m. Jeugdhuis Animoro vzw20.00ZONDAG 26 OKTOBERKRAAINEMGC De Lijsterbes 02-721 28 06Lijsterbessenbomenlaan 6Tweedehands boekenmarktin het kader van het Literair Weekend10.00Europalia ItaliëHoogtepunten en uitwassen tijdens het quattrocentoHet Italiaans kunstpatrimoniumis niet alleen omvangrijk,maar ook onweerstaanbaar.Het lag dus voor de hand datEuropalia meer dan één editieaan dit schiereiland zou wijden.Alin 1969 haalden de initiatiefnemersartistieke topstukkenuit Firenze naar hetPaleis voor Schone Kunsten.Nu Italië dit najaar het voorzitterschapvan de EuropeseUnie waarneemt, kwam eropnieuw geld vrij voor luisterrijketentoonstellingen, muziekevenementenen theateropvoeringen.Het aanbod is overrompelend.Er wordt vooralveel aandacht geschonken aande invloed van de Italiaanseschilders, componisten enschrijvers op hun collega’s uitde lage landen.Tijdens het ‘quattrocento’ - zoalsde 15de eeuw in Zuid-Europawordt genoemd - was het hertogelijkhof van Ferrara een belangrijketrekpleister. De prinsen, diedoor opportunistische huwelijksalliantiesalmaar rijker werden, rekruteerdenvoor hun esthetisch‘Een bijzondere renaissance.Het hof van de Este te Ferrara’genot kunstenaars uit de vier windstreken.Piero della Francesca ontwikkeldehier zijn monumentale,perspectivistische stijl. Ook deVlaamse schilder Rogier Van derWeyden maakte deel uit van hetuitgelezen gezelschap. LudovicoAriosto, de grootste epische dichtervan de Italiaanse renaissance,hemelde ten gerieve van zijn broodherenin zijn ‘Orlando Furioso’ deridderlijke idealen op. De dichterTorquato Tasso inspireerde zich voorzijn ‘Gerusalemme liberata’ op hartstochtelijkeliefdesaffaires tijdens dekruistocht van Godfried van Bouillon.Fragmenten uit dit meesterwerkwerden door zijn vrienden opmuziek gezet. Naast Monteverdi,verdient ook de Vlaamse componistGiaches de Wert in dit verbandvermeld te worden. Het madrigaalkoorLa Venexiana brengtFOTO: PISANELLO, RITRATTO DI LIONELLO D’ESTE, ACCADEMIA CARRARA, BERGAMOdiens aangrijpende versie van hetepisch gedicht voor het voetlicht.(‘Torquato Tasso’, muziek- en poëzieavondop 3 november om 20.00in het Paleis voor Schone Kunsten,Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel)Schilderijen, miniaturen, wandtapijtenen andere representatievestukken onderstrepen het belangvan het hof van Este tijdens derenaissance in Ferrara.Erotische kabinettenDe bekende auteur en kunsthistoricusUmberto Eco selecteerde eenzeventigtal werken voor een tweedePSK-tentoonstelling, die is opgebouwdrond de verleidelijke Venusvan Urbino van de schilder Titiaan.In Pompei stond de liefdesgodin alvasthoog aangeschreven. De archeologischevondsten die nu in hetJubelparkmuseum worden ondergebracht,bewijzen dat de bewonersvan deze stad ten tijde van deuitbarsting van de Vesuvius in 79 naChristus heel libertijns leefden.Kunstenaars en geleerden verzameldenbuitenissige curiosa voor hun‘erotische kabinetten’, die tijdens Europaliauitzonderlijk worden ontsloten.Diep religieus daarentegen zijn depaneelschilderingen van Giotto, diein het Cultureel Centrum ING ophet Koningsplein worden geëxposeerd,waar de vermaarde kapelvan de Scrovegni uit Padua wordtgereconstrueerd.Hoogtepunt in het immens muziekluikis het concert van het OrchestraSinfonica di Milano GiuseppeVerdi, dat uitzonderlijk wordt geleiddoor Riccardo Chailly en werk vanLuciano Berio uitvoert. (17 novemberom 20.00 in het Paleis voor SchoneKunsten, Ravensteinstraat 23,1000 Brussel)COLOFONUmberto Eco leidt op 6 novembereen congres over de invloed van hetItaliaanse denken op de Europesecultuur (Paleis voor Schone Kunsten,Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel).Ludo DosogneEuropalia 2003 ItaliëTentoonstelling ‘Een bijzondererenaissance. Het hof van deEste te Ferrara’Brussel, Paleis voor SchoneKunsten, Ravensteinstraat 23van 3 okt. t.e.m. 11 jan. 2004Tentoonstelling ‘Venus ontsluierd.De Venus van Urbino van Titiaan’Brussel, Paleis voor SchoneKunsten, Ravensteinstraat 23van 11 okt. t.e.m. 11 jan. 2004Tentoonstelling ‘Da Pompei a Roma’Brussel, Koninklijke Musea voorKunst en Geschiedenis,Jubelpark 13Van 9 okt. t.e.m. 8 feb. 2004Tentoonstelling ‘Giotto en de14de-eeuwse kunst in Padua’Brussel, Cultuurcentrum ING,Kunstberg, Koningsplein 6Van 22 okt. t.e.m. 11 jan. 2004Voor informatie over het programmakunt u terecht op hettelefoonnummer 02-507 85 95,e-mail info@europalia.be of opde website www.europalia.beOrganisaties en verenigingen die hun activiteiten opgenomen willen zien in de volgende agendadie de periode van 4 november tot 4 december 2003 bestrijkt, moeten ons de nodige informatiebezorgen voor 1 oktober a.s.U kunt uw gegevens faxen naar 02-767 57 86 of e-mailen naar randkrant@derand.be.U kunt uw informatie ook per brief sturen naar ons redactieadres:Witherendreef 1, 3090 Jezus-Eik/Overijse, met de vermelding RandUit Agenda.Gezien het beperkte aantal beschikbare pagina’s wordt bij de aankondigingen prioriteit verleend aande activiteiten in de Gemeenschapscentra en de culturele centra in de rand.Om voor plaatsing in aanmerking te komen worden de andere activiteiten vooral beoordeeldop hun uitstraling naar alle inwoners van de rand.REDACTIE Petra Goovaerts.De pictogrammen die de verschillende rubrieken aanduiden zijnvan de hand van Floris De Smedt.VORMGEVING Mega.L.Una,BrusselDRUK A. De Cuyper-Robberecht, Zele.VERANTWOORDELIJKE UITGEVERHenry Coenjaarts,Witherendreef 1, 3090 Jezus-Eik/Overijse.Umberto EcoRandUit Agenda wordt gerealiseerd met de financiële steun van de provincie Vlaams-Brabanten de Vlaamse Gemeenschap.

LEVEN EN WELZIJN IN DE RAND6Gehandicapten krijgen eindelijkmeer armslagOm nogal wat redenen is het in dit Europeesjaar van de gehandicapten voor veel mensenmet een handicap een beetje feest.Voor hetwegwerken van de inmiddels beruchte wachtlijstenom van bepaalde zorgen te kunnen genieten,trekt Vlaanderen de komende vijf jaar100 miljoen euro uit. En met de gloednieuweanti-discriminatiewet kunnen mensen meteen handicap die zich benadeeld voelen hunrechten in de rechtbank afdwingen. Het is nuaan de valide mensen om de poorten voorde gehandicapten open te zetten. Maar kennelijkligt dat niet overal voor de hand.Zonder enige twijfel een nobel voornemen. Alleen is hetjammer dat die stap pas werd gezet nadat het probleem injuli uitgebreid op het VTM- en RTBF-journaal aan bod kwam.’In Rode is de kwestie Boulengier zeker geen alleenstaand geval.Mede onder impuls van de Centrumraad van het plaatselijkedienstencentrum De Boomgaard toert een groep rolstoelgebruikersen andere zwakke weggebruikers nu al driejaar ‘Op Wieltjes’ door de dorpskern om de problematischeverkeerssituaties in kaart te brengen. Rolstoelgebruiker MarcelMosselmans: ‘Slechts een handvol van de problematische22Neem het geval van Roland Boulengier in Sint-Genesius-Rode - één van de rijkste gemeenten van het land. RolandBoulengier heeft het locked-in syndroom en kan nu albijna drie jaar niet bewegen, spreken, eten of drinken. Metde hulp van zijn moedige vrouw Jeanine, haar netwerkvan vriendinnen en vrienden en een sliert professionelehulpverleners slaagt Roland erin met zijn zware handicapthuis te leven. Dat neemt niet we dat hij zich vaak opgeslotenvoelt in z’n eigen huis. De straat met kasseien waarhij woont, leent zich namelijk allesbehalve tot een wandelingmet een rolstoel. De verlichtingspaal pal voor hetmidden van zijn oprit is daarnaast bijzonder hinderlijkvoor het parkeren van de grote wagen met heflift, nodigom de rolstoel in en uit de auto te lichten.Sinds het najaar van 2001 heeft Jeanine Boulengier deRodense beleidsmakers vruchteloos gesmeekt om daar ietsaan te doen. Europees jaar van de gehandicapte of niet, bijhet ter perse gaan van dit nummer liggen de kasseien voorde deur er nog even ontoegankelijk bij. Maar er lijkt beterschapop komst. ‘De Franstalige meerderheid in de gemeenteraadheeft eind juli beslist het probleem in kaart te brengen’,zegt de Vlaamse schepen Anne Sobrie die zich hetgeval persoonlijk aantrekt. ‘In september werd onderzochthoeveel mensen met een zware handicap in Rode gelijkaardigeproblemen hebben. Het is de bedoeling op basisdaarvan voor al die Rodenaren een oplossing te zoeken.VOOR MEER INFORMATIE (TELKENS TIJDENS KAN-TOORUREN, BEHALVE INDIEN ANDERS VERMELD)■ Handicap & informatie: tel. 02-463 58 58 (ma, di, woe,vrij 9.00-12.30; do 14.00-17.00)■ Provinciale afdeling Vlaams Fonds: tel. 016-31 12 11■ Centrale Wachtlijst (Annemie Balcaen):tel. 016-26 73 06■ Provincie Vlaams-Brabant - voor algemene info overgehandicapten en de ‘Week van de gehandicapte’(An Gaublomme): tel. 016-26 73 08FOTO: PASCAL VIGNERONRoland Boulengier en zijn vrouw Jeanineverkeerssituaties die we hebben gesignaleerd, zijn sindsdienaangepakt. Is de Franstalige meerderheid begaan met de nodenvan de gewone mensen, of veeleer met haar centen?Het initiatief werd elders in de Zennevallei alleszins erg gesmaakt.Ook daar hebben personen met een handicap toegankelijkheidsproblemen.‘Op Wieltjes’ vond daarom ditjaar niet alleen in Rode, maar in een groot deel van deZennevallei plaats.’Mensen met een handicap willen ook wel eens de deur uit,maar stoten nog al te vaak op hoge drempels. Zo kunnenrolstoelgebruikers in Sint-Genesius-Rode en Linkebeek voorlopignog altijd niet hun eigen gemeentehuis in. Gelukkigliggen er plannen op tafel om dit te veranderen. En het is‘van moeten’, want de situatie druist in tegen de nieuwefederale anti-discriminatiewetgeving die gelijke rechtenafdwingbaar maakt.Vraaggestuurde zorgVoor de organisatie van zorg is het belangrijk uit te gaanvan de specifieke zorgvraag van elke persoon. Hoe wil dezeman, deze vrouw, dit kind met die specifieke handicap zelfgraag leven? Wat verlangen ze? Wat wil de familie? De 100miljoen euro bijkomende middelen die de Vlaamse overheidde komende vijf jaar voor de gehandicaptenzorg vrijmaakt,moeten komaf maken met de lange wachtlijsten voor

epaalde zorgen waar duizenden gehandicapten voortdurendmee worden geconfronteerd, en wel op een vraaggestuurdemanier. De gehandicapte of zijn familie zullen voortaanzelf kunnen kiezen hoe ze de zorg willen organiseren.Er zijn daarom niet alleen bijkomende middelen voorzienvoor residentiële opvangplaatsen, maar ook voor zelfstandigwonen, dagopvang, ambulante dienstverlening en het persoonlijkassistentie budget (PAB). Het PAB is een financiëleenveloppe - tussen 7.437 en 34.700 euro - waarmee gehandicaptende zorg die ze wensen zelf kunnen financieren.Vlaams-Brabant en Antwerpen krijgen meer van die 100miljoen euro dan andere provincies. Dat is nodig om de fikseachterstand die daar bestaat bij te benen. In de rand rondBrussel zijn er bijvoorbeeld weinig of geen door het VlaamsFonds gesubsidieerde projecten voor zelfstandig wonen.De gehandicapte of zijnfamilie zullen voortaanzelf kunnen kiezen hoeze de zorg willenorganiserenPersoonlijke assistentieRolstoelgebruiker Dirk Gryseels (44) heeft gekozen vooreen persoonlijk assistentiebudget waarmee hij een persoonlijkeassistente kan betalen. ‘Rita helpt me in en uit de rolstoel,doet het huishouden en is mijn chauffeur. In het beginwas het wennen. Ik wist niet hoe ik dat allemaal moestberedderen - op het vlak van sociale bijdragen bijvoorbeeld.Maar uiteindelijk is het allemaal goed meegevallen. Het systeemgeeft je niet alleen financieel meer armslag, maar ookeen gevoel van vrijheid: ik beslis zelf waar, wanneer en hoeik wil geholpen worden. Alleen is het jammer dat er op delijst voor het PAB-budget nog altijd 1.500 wachtenden staan.’In Vlaanderen zijn meer dan 4.700 mensen met een handicapop zoek naar een plaatsin een aangepaste woonvoorziening.Door het grote tekortaan geschikte woonvoorzieningenleven 942 personenmet een handicap noodgedwongenin een rusthuis en1.100 verblijven in psychiatrischeinstellingen. Dirk Gryseelsheeft qua onderkomen gelukkigniet te klagen. Hij woont in een serviceflat op de campusvan het Beerselse rust- en verzorgingstehuis De Ceder.Indien nodig kan hij een beroep doen op de personeelsledenvan het rusthuis. Maar in veel andere gevallen schreeuwtde woonsituatie van gehandicapten om een snelle oplossing.Meer residentiële voorzieningenHet grootste deel van de bijkomende financiële middelendie de Vlaamse overheid ter beschikking stelt, gaat naar deresidentiële voorzieningen en daar willen de bestaande initiatievengraag aan meewerken. ‘Op het terrein voel je pasecht hoe groot de noden zijn’, zegt Pat Hamelrijk van DeOkkernoot in Vollezele, waar voornamelijk mentaal gehandicapteautistische jongeren en volwassenen worden opgevangen- zowel residentieel als voor korte opvang in deweekends of tijdens vakanties. ‘Wekelijks krijgen wij hier weleen nieuwe vraag voor langdurige opvang. De thuisopvangvan een autistisch kind is immers een aartsmoeilijke opdracht,vooral als er in het gezin meerdere kinderen zijn. Uiteraardzijn we blij dat de overheid het probleem van de wachtlijstenaanpakt. Wij willen daar graag aan meewerken en doeneen aanvraag voor 20 bijkomende residentiële plaatsen.’Pat HamelrijkDe overheid wil maximaal inspelen op de individuele nodenen wensen van elke persoon met een handicap. Daarombuigt een provinciale evaluatiecommissie van het VlaamsFonds zich over elk dossier. Wie dat wil, kan bijvoorbeeldzijn gehandicapt kind met de nodige begeleiding naar deplaatselijke school laten brengen.Voor de financiering hiervankunnen de ouders een PAB aanvragen bij het VlaamsFonds, waarmee ze assistentie op school kunnen organiseren.Het is ook mogelijk hulp in te schakelen vanuit een bestaandevoorziening die dan een overeenkomst afsluit metde overheid om de personeelsleden ambulant in te zetten.De laatste jaren zetten voorzieningen voor gehandicaptensteeds vaker medewerkers buiten de muren in.Voor het indienenvan hun dossier bij de provinciale commissie kunnenouders zich wenden tot een erkende multidisciplinairedienst (bijvoorbeeld een CLB) die dan samen met hen voorde evaluatiecommissie een verslag opstelt waarin vermeldwordt naar welke begeleidingsformule de voorkeur vanhet gezin uitgaat.Marleen TeugelsIn het volgend nummer: psychiatrische thuiszorgWIJ KUNNEN MEER DAN JIJ...MISSCHIEN WEL DENKT2003 is het Europees Jaar van de Personen meteen Handicap.Ter gelegenheid daarvan organiseert deprovincie Vlaams-Brabant van 6 tot 10 oktober a.s.een themaweek onder het motto ´Wij kunnenmeer dan jij... misschien wel denkt´.Op het programma staan ondermeer drie themadagenrond ‘Leren en werken’ (di 7/10 in het Ubicenter,Philipssite 5, 3001 Heverlee),‘Nieuwe kijk op zorg’(woe 8/10 in GC De Zandloper, Kaasmarkt 75 inWemmel) en ‘Toegankelijkheid en mobiliteit’(do 9/10 in het universitair psychiatrisch centrumSint-Jozef, Leuvensesteenweg in Kortenberg).Op vrijdag 10/10 heeft de uitgebreide infobeurs‘De Woonhappening’ plaats in het nieuweprovinciehuis (Provincieplein 1, 3010 Leuven).De themaweek wordt geopend met een kunstroutedoorheen de stad Leuven. Muzikaal belovenThe Fundamentals (do 9/10 in CC Den Horinck,Noorderlaan 20 in Asse) en de toegankelijke fuif(vrij 10/10 in Semcom,Vlieghavenlaan 21 in Keerbergen)voor het nodige vuurwerk te zorgen.Voor meer informatie kunt u surfen naarwww.vlaamsbrabant.be/gehandicaptenzorg of contactopnemen met Ann Gaublomme (tel. 016-26 73 08of e-mail gehandicapten@vl-brabant.be)FOTO: PASCAL VIGNERON23

Z O N D E R O M W E G E NFOTO: PATRICK DE SPIEGELAERE24Evere was een witloofdorp. Mijntante Maria (‘Tanneja’) kweektewitloof onder alweer van die plaatijzerenspanten, maar die warenkleiner dan de hangars waar deDC’s onder schuilden. De kweekvan witloof was een ingewikkeldegeschiedenis, die om mij onduidelijkeredenen ’s avonds en ’s nachtswerd uitgevoerd, in het licht vaneen lantaarn, en met boeren enboerinnen op hun knieën: het zager allemaal bewerkelijk en ambachtelijkuit. Maar boer Speltinckxmaakte met zijn witloof geschiedenisdoor kistjes te exporteren naarkoning Faroek van Egypte, die eengroot liefhebber was van Evers lof.Ik heb op de kartonnen dozen destempels voor Egypte zelf nog gezien.Wat wij niet wisten was datde witloofboeren de mannen (envrouwen) van de vooruitgang waren,want - zo las ik het later in decahiers van de plaatselijke geschiedschrijver- Evere was oorspronkelijkbekend om zijn rapen, en dewitloofkwekers werden lang alsnieuwlichters beschouwd.Ik moet mijn redenering nietlanger op deze wijze voortzetten.Rapendorp wordt witloofdorp,witloofdorp wordt Brussel, witloofdorpwordt stortplaats, begraafplaats,residentie, en Tanneja isdood. Evere is Brussel, de rapenzijn weg, het witloof week uit naarBerg en Kampenhout, het vliegpleinnaar Zaventem. Is dit eennatuurwet?In haar onovertroffen studie overhet ontstaan van de Vlaamse bewegingin Brussel (*) schetst ULB-historicaEliane Gubin in een voetnoot de uitbreidingvan de agglomeratie. In 1851slokte Brussel een gedeelte van Sint-Joost-ten-Node op, in 1853 wat nuTanneja is doodIk ben geboren onder de rook van hetvliegplein van Evere. Die rook mag letterlijkworden opgevat, want als die ouwe DC-3’sen DC-4’s hun motoren startten, of voorrevisie in een van die plaatijzeren gebogenhangars werden getest, vlogen de dampentot ver in onze gemeente. Maar wij vondendat normaal, en het lawaai hoorde erbij,want dat was de vooruitgang. Verschillendevan mijn vrienden hebben op deze rook endit lawaai hun loopbaan gebouwd, en gingennaar de luchtmacht, of naar Sabena.Sabena was een van de pijlers van desamenleving, onverwoestbaar, een norm, zozeker als de Expo ’58. Je zat bij Sabenavoor het leven. Guy Vanhecke, mijn patrouilleleiderbij de scouts, bracht het zelfs totstafchef van de Luchtmacht. Ik las dat tijdenseen van mijn zeldzame luchtreizen,ergens tussen Brussel en Moskou, en ikdacht terug aan het Evere van mijn jeugd,en aan het lawaai en de rook. En hetdeed mij plezier voor Guy, ook al heb ikhem nooit meer teruggezien.nog de Leopoldswijk heet, in 1864 de(latere) Louizalaan, het Terkamerenbosen een deel van het Zoniënwoud: menzou dit de inlijving van een groenelong kunnen noemen. In 1891 volgengedeelten van Laken en van Molenbeek,om de ontwikkeling mogelijkte maken van Brussel-Zeehaven. In1925 en in 1931 volgt de annexatievan gedeelten van Jette, Wemmel,Strombeek: voor de Heizel-enExpo-functie.In 1948 volgt de annexatie, nietlanger aan Brussel-stad, maar aande agglomeratie, van de gemeentenGanshoren, Sint-Agatha-Berchem,en Evere. En op dat moment werdik opnieuw Brusselaar: opnieuw,want tijdens de oorlog hadden deDuitsers deze gemeenten in hunGröss-Brüssel opgenomen, een beslissingdie in 1944 - even - ongedaanwerd gemaakt. Maar ik wasenkele jaren geen stedeling.En sindsdien bleef alles wat hetwas. En we hebben nu Brussel enVlaanderen, de taalgrens en degrondwet, en de rand heeft eeneigen identiteit.Maar de band blijft. Functies verschuiven,en blijven verschuiven.Ik zie geen tegenstelling tussenBrussel en de rand. Morfologischgaat het om hetzelfde gebied, politieken administratief niet. Beidezijn partners, maar niemand is desterkste.Vanuit Zaventem loeien uitde motoren een zo gelijk mogelijkaantal decibels over stad en rand.Zo zou het moeten zijn.Guido FonteynEliane Gubin. Bruxelles au XIXe siècle:Berceau d’un Flamingantrisme démocratique.Pro Civitate. 1977.Voortaan wordt Zonder Omwegen beurtelingsgeschreven door Brigitte Raskin enGuido Fonteyn. Guido Fonteyn is redacteurbij de krant De Standaard, waarin hij regelmatigbijdragen levert over Wallonië.

vanhuizenentuinenFOTO’S: PASCAL VIGNERONVilla Urvater in Sint-Genesius-Rode bedreigdEind juli luidde de nu 82-jarige architectde noodklok omdat de villa Urvaterin Sint-Genesius-Rode, die hij zelf alseen mijlpaal in zijn oeuvre beschouwt,met afbraak wordt bedreigd. De villawerd in 1959 gebouwd om plaats tebieden aan de kunstcollectie van derijke Antwerpse diamantair Urvatermet schilderijen van vooral Magritte,Delvaux, Matta en Ernst. ‘Het is eensomptueuze villa, erg luxueus, metboven een groot appartement en benedeneen galerie waar plaats is om500 schilderijen te hangen’, zegtJacqmain zelf.Afbraak geweigerdToen Urvater twee jaar later naar Parijsverhuisde, verkocht hij de villa.Veertigjaar lang was het de residentie van deZaïrese ambassadeur. Sinds enkele jarenstaat het gebouw leeg. De nieuweeigenaar, de Brusselse projectontwikkelaarPercipi, wil het 2 hectaren grotepark in een residentiële buurt in tweeof drie loten verdelen om er villa’s opte bouwen. Het schepencollege vanSint-Genesius-Rode heeft de afbraakweliswaar geweigerd, maar de eigenaarkan in beroep gaan bij de bestendigedeputatie van Vlaams-Brabant. Wellichtzal Vlaams minister van RuimtelijkeOrdening Van Mechelen de knoopuiteindelijk moeten doorhakken.Jacqmain is een van de belangrijkstenaoorlogse architecten van ons landdie onder meer het restaurant, de studentenkamersen de rechtenfaculteitvan Sart-Tilman in Luik, de CentraleBibliotheek en het Plein der Wetenschappenin Louvain-la-Neuve en (samenmet Renaat Braem) het Glaverbelgebouwin Bosvoorde bouwde. Met zijn‘Dagobert was eenberoemde vorst die, zoalsvele andere in het tijdperkder Pepiniden, demanie om baas te spelenaan de klerken overlietom zichzelf over te gevenaan de lieftalligheid derdingen’, schreef de architectAndré Jacqmain inzijn bijdrage aan ‘Bouwenin België 1945-1970’.Architectuur, zo vindtJacqmain, moet mooiedingen maken.‘Wij dieBelgië bewonen zijnverliefd op de dingender aarde.’‘De villa Urvaterbehoort tot de absolutetoppunten van onspatrimonium’bureau ‘Atelier d’Architecture deGenval’ was hij de voorbije twintigjaar betrokken bij een aantal grootschaligebouwwerken in Brussel, zoalshet Markiesgebouw naast de St-Michielskathedraalwaar een deel van de VlaamseAdministratie is ondergebracht, hetWilcherscomplex en de Stephanie Areaaan de Louisalaan, de Noord Buildingvan de Vlaamse regering in de Noordwijken uiteraard de nieuwe gebouwenvan het Europees Parlement.Daad van vandalismeDe museumwoning Urvater is een vande merkwaardigste gebouwen vanJacqmain. Architectuurcriticus GeertBekaert is van oordeel dat het kostewat het kost behouden moet blijven,want het behoort tot de absolute toppuntenvan ons patrimonium.Het Sint-Lukasarchief schrijft in eenbezwaarschrift aan de gemeente dathet gebouw ‘een uniek werk is, hetmeest eigenzinnige uit een oeuvre datals geen ander representatief is voorde beste hedendaagse architectuur vanzijn generatie’. Een afbraak is ‘eendaad van vandalisme op de hedendaagsearchitectuur in Vlaanderen’.Ook de dienst Monumenten en Landschappenvan de Vlaamse Gemeenschapheeft aan de gemeente latenweten dat de sloop een verlies zoubetekenen voor het Vlaams cultuurbeziten heeft er in een advies voor gepleitom de woning te beschermen.Vlaams minister van Cultuur VanGrembergen heeft dat advies verrassendgenoeg naast zich neergelegd.‘Het beschikt niet over voldoendeintrinsieke waarde om te wordenbeschermd als monument’, zo heefthij in een brief aan de projectontwikkelaarlaten weten. Een aankoop is alhelemaal uitgesloten gezien de hogegeldwaarde van huis en grond.De projectontwikkelaar lijkt alleszinsvastbesloten om verder te gaan metde geplande sloop. ‘De villa is volledigopgebruikt’, zo zegt hij in eeninterview met een Vlaamse krant. ‘Hetis een langwerpig gebouw met kleinekamertjes, aan één kant zonder ramen,het voelt er onaangenaam aan, je kaner niet in leven.Vind daar maar eenseen bestemming voor.’Paul Geerts25

Dorpsgezichten9Dilbeek was ooit pajots platteland, maar veranderde van landelijk in randelijk, van dorps in halfstedelijk - deaantrekkelijke en verraderlijke metamorfose in de schaduw van de hoofdstad. Het gemeentehuis is er een kasteelwaarvan het park gekrompen is tot een plantsoen. In dat minimale groen staan vier oude, geklasseerdebomen, een trio rode beuken en een alleenstaande linde. Zo gelijkt de kern van de gemeente op haar hele terrein:goed behuisd en begrensd begroeid, met hier en daar wat instandgehouden natuur.De gezegende Taborbergin DilbeekWilly Paessens is Brusselaar van afkomst, wat goed te horenis aan zijn accent, en hij is Dilbekenaar van woonplaats,wat goed te zien is aan zijn terreinkennis. Hij neemt ons -u, ik en de fotograaf - mee naar de Taborberg, centraal ineen uithoek Dilbeek, het apart gelegen stukje van de gemeenteaan de Brusselse kant van de Ring.26Œuvre de réconfort et de grand airDe berg is een glooiend bos van zes hectaren dat achtereen home voor gehandicapten ligt en eigendom is van dechristelijke mutualiteit die het home beheert. Onlangs, inapril 2003, heeft Natuurpunt zich via een huurovereenkomstover de Taborberg ontfermd en heeft Willy Paessens zichletterlijk een weg door het wilde bos gebaand. Sindsdienkent hij de berg en zijn bos als zijn broekzak.De geschiedenis van de berg is Paessens intussen ook vertrouwd,al wil hij daarin nog veel uitspitten. Dat kan gebeurenin de breedte - de omgeving van de berg, vroegerlandbouwgebied vol aardbeienbedden en nu woongebiedvol villa’s die met elkaar contrasteren en soms vloeken. Hetkan ook gebeuren in de diepte - de historische ondergrondvan de berg, vroeger gewoon De Bergen en vanaf het beginvan de twintigste eeuw Le Mont Thabor, naar de berg bijNazaret die in het Nieuwe Testament ‘de berg der verheerlijking’van Jezus wordt en de gezegende berg waaropapostel Petrus drie tenten wilde opslaan.De Dilbeekse berg kreeg zijn bijbelse naam van pastoorVetsuypens van Sint-Jans-Molenbeek, dé pastoor daar, zestigjaar lang, van voor tot lang na de Eerste Wereldoorlog.Arthur Vetsuypens was pajot van afkomst, waarvan de liefdevoor zijn streek getuigde, en hij werd Brusselaar vanwoonplaats, waarvan zijn verfransing getuigde. Die was onvermijdelijkin zijn levenstijd (1869-1958) en in de kringenwaarin hij zich bewoog, onder meer als huisleraar ineen adellijke familie. Thuis onder rijke mensen, verbleef depastoor soms in de grote villa die in Dilbeek op De Bergenstond, waar hij rust en verse levensmoed vond. Bij het beginvan de Eerste Wereldoorlog werd de villa beschadigd enkwam ze leeg te staan, waarop Vetsuypens zich erover ontfermdeen er al tijdens de oorlog behalve een nieuwe naameen nieuwe bestemming aan gaf: de opvang in open luchtvan tuberculeuze stadskinderen.Vetsuypens verzamelde geldvoor wat hij ‘L’Œuvre du Mont Thabor’ doopte, openluchtkuren,‘une œuvre patriotique et nationale de réconfort etIn de villa op de Taborberg werden tuberculeuze stadskinderen opgevangen.de grand air pour les enfants débilités et devenus pré-tuberculeuxpar suite des privations de la guerre’. Het ging omeen sterk door het aartsbisdom Mechelen, de adel en defranskiljonse bourgeoisie gesteund initiatief, meer paternalistischdan sociaal, maar dat doet volgens Willy Paessensgeen afbreuk aan de verdienste van Arthur Vetsuypens, diekan gezien worden als de stichter van wat jarenlang een weldaadvoor kinderen was, de fameuze ‘colonies de vacances’.Na de oorlog maakte de kinderopvang op de Taborbergschool en werden soortgelijke centra opgericht in heel hetland en vooral aan zee. De gang van zaken kwam er in handenvan diverse soorten religieuzen, in Dilbeek van de zustersDominicanessen. De villa op de Taborberg werd hunklooster en het centrale gebouw van een complex waarin

en waarrond jongens van 6 tot 12 jaar zichkwamen uitleven. Albert Vetsuypens bleefde aalmoezenier en zoiets als de patroonvan zijn gezegend werk, dat hij op de bergen in het bos naast zijn Sint-Jans-Molenbeekzag groeien en bloeien.Natuurpunt DilbeekOp het eind van de Tweede Wereldoorlogwerden de beukenbomen in het Taborbosgekapt, hout voor de wederopbouw vanhet land en kleinhout als brandstof voor deplaatselijke bevolking. De vakantiekoloniesgingen geleidelijk aan over in de handenvan de mutualiteiten, ook - uit de handen vanzijn adellijke weldoeners - de vzw Le Mont Thabor. In dejaren vijftig verdwenen op de berg de zusters Dominicanessenvan het toneel en in de jaren zestig ook de tuberculeuzejongetjes. De villa en het hele complex raakten in onbruiken in verval, terwijl aan de voet van de berg het Michielsheemvoor volwassen gehandicapten werd uitgebouwd.In de jaren negentig werden de gebouwen op de berg afgebroken,maar personeelsleden van het Michielsheem bewarenfoto’s van een zomerse barbecue tussen de ruïnes opde berg, op de plaats waar ooit de ommuurde speelkoervan de ziekelijke jongens lag. Daar werden ook ooit opnamesvoor het tv-jeugdfeuilleton ‘Merlina’ gemaakt en hetwordt voor Willy Paessens aandachtig toekijken wanneerdit najaar 2003, bij gelegenheid van 50 jaar Vlaamse televisie,oude programma’s worden opgerakeld. ‘Hier’, wijsthij om zich heen ergens onderweg op de berg, ‘hier wasdie speelkoer, en daar ongeveer stond de villa.’ Intussenzijn ook de ruïnes helemaal verdwenen, op een grotachtigkapelletje na waarin de nonnen waarschijnlijk Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes hebben vereerd.Aan de begroeiing rondom dat ex-kapelletje zien kennersdat het hier vroeger eerder een park dan een bos was. Wij,leken, zien overal wildgroei, puur natuur, hoogtes en laagtes,bomen allerlei, donkere plassen water en een doorzichtigbeekje dat een grillige bedding bergafwaarts volgt. Tussende stenen in die bedding ligt een brok arduin metenkele letters van een familienaam erop, misschien ookeen laatste ruïne, of een restje zerk voor het jongetje metvakantie dat zichzelf begroef toen zijn zelf gegraven tunnelinstortte. Een eind van de vroegere villa en haar park vandaanlijken we plots in het Zoniënwoud te staan, tusseneen tiental beukenbomen die op het eind van de TweedeWereldoorlog niet werden gekapt.Aan het reliëf op de berg en in het bos kunnen kennersnog zien dat hier vroeger steengroeven werden uitgebaaten karrenpaden uitgesleten. Wij zien alleen steile bermenen diepe ravijnen. Ooit waren dit notabene de groevenwaaruit de zandkalksteen voor onder meer het stadhuisvan Leuven werd gehaald, informatie die mij met hetzelfdeontzag in de diepte van het ravijn doet kijken als waarmeeik altijd opkijk naar het oude en fraaie gebouw.De propaganda voor het werk van Le Mont Thabor beschrijfthet natuurgebied dat we bezoeken als ‘un paradis de verdureet de fleurs’. Een brochure van Natuurpunt.Dilbeekheeft het over een zanderige hoogvlakte en ravijnen met‘verschillende microklimaten die te danken zijn aan hetFOTO: EDGARD ALSTEENSDe Taborberg vandaag, met in de verte onder meer het Brusselse Justitiepaleis.belemmeren van de overheersende ZW tot NW winden’.Willy Paessens wandelt met ons door een wild bosgebieddat hoefijzervormig rond een alsnog ontoegankelijk gedeeltevan de Taborberg ligt, een centrale hoogte die een blancovlek is op de stafkaarten van Dilbeek. Er valt inderdaad nogveel te ontdekken op de Taborberg en Natuurpunt moet erzijn eerste winter nog beleven.Ook rustpuntOf Natuurpunt er in de loop van de volgende jaren in slaagtde Taborberg van natuurgebied tot natuurreservaat te promoveren,wijst de toekomst uit. De inzet van Natuurpunt.Dilbeek is terzake alvast honderd procent, dit in overleg methet Michielsheem. Binnen afzienbare tijd breidt dat zich uitmet (of wordt het vervangen door) een nieuw, moderneren functioneler gebouw aan de andere kant van de berg, ophet terrein dat op de propagandafoto’s voor het werk vanVetsuypens ‘le grenier du Mont Thabor’ heette, landbouwgronddie volgens hem een hooizolder en graanschuur was.Het was overigens de directeur van het Michielsheem, GerdDemandt, die Willy Paessens aansprak over de Taborberg -zeg maar: de woestenij die zich gevaarlijk uitstrekte achterhet huidige home -, waarna het tot de huurovereenkomsttussen de christelijke mutualiteit en de Vlaamse organisatievoor milieubescherming kwam. Doel van die samenwerkingtussen Natuurpunt en het Michielsheem is niet alleen ‘hetveiligstellen van een uniek stukje bron- en bosgebied aande rand van de grootstad’, maar ook ‘het toegankelijk makenvan natuur en natuurbeleving’ voor de mentaal en meestalook fysiek gehandicapte mannen en vrouwen in het home.De toekomstdromen van Demandt en Paessens zijn dan ooknatuurpunten (dan in de betekenis van natuurplaatsen) eneen wandelpad, een paardenweide en een ruiterweg, waaropgehandicapten zich goed zullen voelen en gemakkelijkzullen bewegen. Als die dan onderweg valide mensen zullentegenkomen en Dilbekenaars die een luchtje komen scheppen,zal dat mooi zijn en helemaal als vanouds: de Taborbergals natuur- en rustpunt aan de rand van de stad, voorziekelijken, stedelingen en pajotters. Brigitte RaskinMet dank aan Willy Paessens, die me gidste en zijn brochure ‘DeThaborberg, een toekomstig natuurreservaat?’ bezorgde. Op 19oktober 2003 gaat ‘Dilbeek op wandel’ en begeleidtNatuurpunt.Dilbeek vanaf 13u30 tot 16u30 wandelingen van éénuur op de Taborberg.Voorlopig is die nog niet toegankelijk voorkinderwagens en rolstoelen.27

RESTAURANDT28Op het Torenhof zijn momenteel verbouwingenaan de gang en daaromwordt dit jaar geen opendeurdag gehouden.Ann vindt dat wel jammer,want tijdens de opendeurdag van vorigjaar kwamen maar liefst 2.000 mensenopdagen. Uit de rondleiding dieik krijg, blijkt dat ze op het Torenhofgewend zijn de niet zo eenvoudigeachtergrond van de milieuvriendelijketeelt aan leken duidelijk te maken.Rode spin contra roofmijt‘Ik noem dit de politie’, zegt Ann, alsze me heeft verteld hoe de rode spin,een met het blote oog nauwelijks waarneembaarschadelijk insect op de appel,niet met een gif maar met een anderinsect, de roofmijt, bestreden wordt.Is er veel rode spin, dan vermenigvuldigende roofmijten zich om kortemetten met de plaag te maken. Maareen fruitteler moet wel moeite doenom dit natuurlijke evenwicht tot standte brengen. Hij haalt takken met roofmijtenbij een andere teler, hangt diein zijn eigen bomen en na twee jaarzijn de roofmijten definitief geïnstalleerdom in actie te komen als het nodigis.Vroeger was dit de natuurlijkegang van zaken, maar door het toenemendegebruik van chemische bestrijdingsmiddelenwerden zowel de schadelijkeals de nuttige diertjes gedood,zodat het evenwicht werd verstoord.Ann, die afstudeerde als industrieelingenieur maar daarna tien jaar op eenonderzoeksstation voor de fruitteeltwerkte, benadrukt echter dat je het defruittelers niet echt kwalijk kuntDe vruchten vaneen natuurlijk evenwichtHet Torenhof inBrussegem is een milieuvriendelijkefruitkwekerij.Vader André De Ryck enzijn dochter Ann zijnovertuigde pleitbezorgersvan de geïntegreerdefruitteelt zonder chemischebestrijdingsmiddelen.Dat levert niet alleensmakelijke vruchten op,maar houdt ook debodem gezond vooreen nieuwe generatiefruitkwekers.nemen dat ze zo te werk gingen. ‘Debedrijven werden groter, moestenzelfs groter worden om renderend tezijn en kregen te maken met de overheersingvan bepaalde parasieten. Inuw moestuin gebeurt dat niet, wantdaar staan alle mogelijke gewassen bijelkaar, elk met hun eigen parasieten,die dan weer voor het noodzakelijkeevenwicht zorgen.’Veeleisende afnemersEen bedrijf als het Torenhof probeertdie natuurlijke situatie dus opnieuwte herstellen. ‘De afnemers eisen dattrouwens ook steeds vaker’, legt AndréDe Ryck uit. Je hebt verschillende trappenvan milieuvriendelijke of ‘geïntegreerdefruitteelt’, zoals die eigenlijkwordt genoemd, omdat men een aantaltechnieken integreert. Er is het labelvan de Geïntegreerde Productie van Pitfruit,het label van Fruitnet en tenslotteook het label van Europ-Gap. Dat laatsteFOTO’S: PASCAL VIGNERONstaat echt voor topklasse en wordt doorbepaalde grootwinkelbedrijven zondermeer geëist. De milieuvriendelijke fruittelershebben het dus niet onder demarkt, maar op het Torenhof schept datgeen nervositeit, want de geïntegreerdefruitteelt wordt daar al lang toegepast.‘Mijn vader had al vroeg bekeken datgemengde landbouw op 20 ha nietmeer lonend zou zijn en daarom begonhij op een milieuvriendelijkemanier appels en peren te kweken’,vertelt André. ‘Wij zijn daarmee blijvendoorgaan.’Grote variëteitHet Torenhof is een mooie, geslotenhoeve die dateert uit 1743. Naast hetwoongedeelte is er een grote winkel.Voor het bewaren, de koeling en deverwerking van de vruchten werdonlangs een gigantische loods gebouwd.De appels en peren wordener bewaard bij een temperatuur vancirca 1° C, omdat ze dan minder ademenen langzamer rijpen. Binnenkortkomt de nieuwe oogst binnen met eengrote variëteit aan soorten. Naast dealom bekende Jonagold- en Boskoopappel,vind je op het Torenhof ookminder bekende soorten zoals DelbardEstivale of Alkmene. In de winkel wordttrouwens een heel gamma fruit engroenten verkocht, allemaal afkomstiguit de milieuvriendelijke teelt. GVSTorenhof, Brussegemkerkstraat 1,1785 Brussegem, tel. 02-461 34 20.Open van maandag tot en met vrijdag van8.30 tot 18.30, zaterdag van 8.30 tot 18.00.

Een gids die je tussen de mensen brengtSonja De Smedt uit Grimbergenis niet zomaar eengids. Ze is een spraakwatervaldie bovendien ook nogzingt, musiceert en acteert.Haar veelzijdigheid blijkt uitde vele thema’s die ze tijdenshet gidsen aansnijdt, gaandevan Brusselse chocolade, gastronomie,jazz, art deco totgraffiti en liefdadigheid. Haarhandelsmerk is de combinatievan het multiculturele methet gastronomische Brussel.Brussel ook een vrijheidswandeling maken,die werd opgezet in het kader vanhet project ‘vrijheid’ van het Willemsfonds,waarbij ze zich liet leiden doorde universele verklaring van de rechtenvan de mens. ‘In het rijke culturele erfgoedvan Brussel vind je veel aanknopingspuntendie je aan het denken zettenover de invulling van het begriplange baard. Tijdens de rondleidingkrijgen de deelnemers typische hapjesen drankjes voorgeschoteld, niet alleenvan vreemde origine, maar ook vaneigen bodem.Vilvoorde heeft op gastronomischvlak heel wat te bieden,denk maar aan de plaatselijke Elexir,de typische pralines (paardenkopjes)en de restaurants waar paardensteakSonja De Smedt werd opgenomen alsmusketier in de Brusselse Sint-Michielsridderorde, als blijk van waarderingvoor haar twintigjarige inzet als gids.In de wandelingen die ze organiseertstaat het multiculturele Brussel centraal.‘Ik breng de deelnemers in contactmet diverse wijken in de hoofdstad,zoals de zwarte wijk Matongé,genoemd naar een wijk in de Congolesehoofdstad. Tijdens de rondleidingproeven we bananenbier, praten wemet mensen uit de buurt en makenwe kennis met Congolese vriendenvan mij die er een restaurant uitbaten.Er wordt van gedachten gewisseldover wederzijdse culturele verschillen,zoals de manier waarop zijen wij afscheid nemen van overledenvrienden en familieleden.’Vrijheidswandeling‘In gastronomisch en multicultureelBrussel worden ook Turkse en Marokkaansewijken bezocht. Tijdens diewandeling drinken we Marokkaansethee en eten we Turkse hapjes. Het iseen gelegenheid om de gebruiken enleefgewoonten van verschillendenationaliteiten ter sprake te brengenen de islam en het christendom aanelkaar te toetsen. Het is een veel grotereuitdaging naar gelijkenissen tezoeken, dan alleen op verschillen tewijzen.’ Naast de islamitische wandelingheeft Sonja De Smedt ook eenjoodse wandeling uitgestippeld,waarbij de deelnemers de kans gebodenkrijgen de joodse hoofdsynagogete bezoeken, net als het joods kerkhofin Ukkel en het joods museum.Met de Grimbergse gids kun je invrijheid door de eeuwen heen’, zegtze ter verduidelijking van dit initiatief.Op café in VilvoordeMet Sonja De Smedt kun je niet alleenop verkenningstocht door Brussel, zebegeleidt je met evenveel enthousiasmedoor gastronomisch en multicultureelVilvoorde, een project dat werd opgezetin samenspraak met de cultureledienst van de stad. ‘In Vilvoorde woonteen grote Spaanse gemeenschap waarvande mensen afkomstig zijn uit deregio Penarroya- Pueblonuevo en diehier hun Andalusische cultuur blijvenkoesteren. Daarnaast is er een Marokkaansebuurt en er wonen ook veelSikhs, die afkomstig zijn uit India; demannen herken je aan hun tulband enwordt geserveerd. Tijdens de rondleidinglopen we ook binnen in volkscafésen bekijken we enkele architectonischepareltjes, zoals een zaal inart nouveau stijl in een school dieinmiddels is gesloten.’Sonja De Smedt heeft zin voor detailen bereidt zich grondig voor op iedernieuw project. Haar studies geschiedenisen filosofie komen daarbij goedvan pas. Uit alles blijkt de passie voorhaar vak, en die is bij veel gidsenhelaas soms ver zoek.Gerard HautekeurVoor meer informatie kunt u contactopnemen met vzw Polymnia, Sonja DeSmedt, Mierendonkstraat 10,1850 Grimbergen, tel. 02-269 82 92A guide who takes you among the peopleSonja De SmedtSonja De Smedt from Grimbergen is not just another tourist guide. She’s a fountainof eloquence who also sings, plays various musical instruments and acts. Herversatility is obvious from the bewildering variety of subjects that she tacklesduring her guided tours - from Brussels chocolate, cuisine, jazz and Art Deco tograffiti and charity work. Her hallmark is the way she combines an interest in themulticultural and the gastronomic Brussels. But Sonja will not only take you on avoyage of discovery through Brussels, she’ll bring the same enthusiasm to helpingyou discover the gastronomic and multicultural delights of Vilvoorde as well.29

EINDE31

32GEMENGDE GEVOELENS‘I’m on my way to the krantenwinkel’Zij volgde bij hem Nederlandseles toen Cupido zijnpijlen afschoot. Nu wonen deFinse Anne Vanhalakka (42)en Hugo De Boeck (55) samenin Wezembeek-Oppem.De communicatie verlooptbeurtelings in het Engels ofNederlands, maar vaak ookin een amusante mengelmoesvan die twee talen.Met Nederlandse les is Anne Vanhalakka(Fins voor ‘oude bergbraambes’)ondertussen gestopt. Dat houdt in datze geen cursus meer volgt, maar ze iswel permanent op eigen houtje bezigom het Nederlands onder de knie tekrijgen. ‘Ik zou Fins willen sprekenzoals Anne Nederlands’, zegt HugoDe Boeck bewonderend. ‘Het lagabsoluut niet voor de hand dat zeNederlands ging leren. Als je je inGroot-Brittannië vestigt is het duidelijk,dan leer je Engels. In België daarentegenmoet je een keuze maken,want twee talen tegelijk leren, daargeloof ik niet in.’Met behulp van de kinderkrantHet eerste jaar dat ze in België vertoefde,concentreerde de laborante bijde Europese Commissie zich op hetFrans. ‘Die taal was heel moeilijk voormij, zo anders’, bekent ze. ‘Frans hebik nodig voor mijn werk, Nederlandsniet. Maar toen ik in Wezembeek-Oppem kwam wonen, zag ik een advertentievoor de taallessen in gemeenschapscentrumDe Kam. Een extra taalleren beschouwde ik als een uitdagingen omdat het avondlessen waren, washet in mijn ogen een soort hobby omer naar toe te gaan.’De reacties van de mensen in haardirecte omgeving waren bijzonderpositief. ‘Mijn baas spreekt nu vakerNederlands tegen mij en ook met Hugobabbel ik Nederlands, hoewel we tochvaak op het Engels terugvallen. Dikwijlsgebruiken we een mengelmoesvan die beide talen. ‘I go to het gemeentehuis’of ‘I’m on my way to the krantenwinkel’,zegt Hugo soms tegen mijom mijn woordenschatgroter te maken.Ik vind dat wel plezierig.Om de taal beteronder de knie te krijgen,kijk ik geregeldnaar het tv-journaal enlees ik de krant. Eerstwas dat mondjesmaathoor; ik vulde bijvoorbeeldhet kruiswoordraadselin van de kinderkrant’,lacht ze.‘Als kinderen op diemanier een taal leren,waarom volwassenendan niet’, argumenteert de taalleraarmet brugpensioen. ‘Het werkt duidelijk,want ze vraagt mij almaar mindernaar de juiste betekenis van woorden.Dat is toch fantastisch voor iemanddie amper vier jaar in België woont.’‘Als je je in Groot-Brittanniëvestigt, leer je uiteraard Engels,maar in België moet je eenkeuze maken.Twee talen tegelijkleren is niet zo evident’En dat het Nederlands steeds spontanerin Anne opkomt, bewijzen sommigevan haar reacties. ‘Laatst was zehaar sleutels vergeten en hoorde ik haarop de oprit tegen zichzelf herhalen:‘godverdoeme, godverdoeme, godverdoeme’.Om maar te zwijgen over‘jawatte zeg’ of ‘voilà sè’. Dat zijn vandie stoplappen die wij dikwijls onbewustuitkramen, en die zijn gretig oppikt.Zoiets gebeurt vanzelf als je gewoonmet de mensen van hier omgaat.’FOTO: PASCAL VIGNERONAnne Vanhalakka en Hugo De BoeckDe kriebels van het dialectOns dialect bezorgt Anne Vanhalakkasoms wel de kriebels, bijvoorbeeldtoen ze in het begin van hun relatieop bezoek gingen bij Hugo’s moeder.‘Mijn moeder zegt een zin in hetNederlands en gaat dan verder inhaar Oost-Vlaams dialect. Typisch ietsvoor Vlamingen, wij doen dat automatisch!Ik heb het zelf ook al eensmeegemaakt in Finland en dat is nietmakkelijk als je net Fins aan het lerenbent’, vertelt Hugo.Anne is vast van plan om zich verderin het Nederlandse te blijven bekwamen.Daarnaast wil ze een jaartje conversatie-Fransvolgen en ook Spaansstaat op het programma. Hugo DeBoeck woonde vijf jaar in Gran Canariaen ze willen daar binnenkort graageens op vakantie gaan, dus een mondjeSpaans zal dan goed van pas komen.‘Het is niet alleen gemakkelijk maarook heel verrijkend als je verschillendetalen machtig bent’, vindt hetkoppel eensgezind.An Van hamme‘I’m on my way to thekrantenwinkel’Elle suivait des cours de néerlandais chezlui lorsque Cupidon a décoché sesflèches. La Finlandaise Anne Vanhalakka(42) et Hugo De Boeck (55) vivent àprésent ensemble à Wezembeek-Oppem.‘Il n’était absolument pas évident qu’Anneapprenne le néerlandais’, déclare Hugo.‘Lorsque vous vous installez en Grande-Bretagne, il va de soi que vous appreniezl’anglais. En revanche, en Belgique, vousdevez faire un choix car apprendre deuxlangues simultanément, je n’y crois pas’Le couple s’exprime souvent dans un mélangeamusant d’anglais et de néerlandais.‘Hugo le fait surtout pour élargir monvocabulaire néerlandais’, explique Anne.