Balans

De balansd. Welke balansposten behoren tot de liquide middelen?e. Welke balansposten behoren tot de schulden op lange termijn?f. Welke balansposten behoren tot de schulden op korte termijn?MutatiesDe balans is een overzicht van de bezittingen, de schulden en het eigenvermogen van een onderneming op één moment. Zodra er in de ondernemingeen financieel feit plaatsvindt (inkoop, verkoop etc) is de balans niet meer juist.We geven een aantal financiële feiten en laten zien wat er verandert in debalans.Voorbeeld 2Uitgangspunt is de balans van B. van Herpen per 1 januari 20.. :Balans per 1 januari 20..Bedrijfspand € 180.000,– Eigen vermogen € 155.000,–Inventaris - 50.000,– 7,5% Hypotheek o/g - 140.000,–Voorraad handelsgoederen - 150.000,– Crediteuren - 90.000,–Debiteuren - 20.000,– Bank - 20.000,–Postbank - 3.000,–Kas - 2.000,–€ 405.000,– € 405.000,–Financieel feit 1:Op 2 januari 20.. bericht ontvangen van de postbank dat er een bedrag van€ 5.000,– is bijgeschreven wegens betaling door enkele afnemers.9 Welke veranderingen vinden er plaats in de balans?Mutaties (= veranderingen).• Bezit Postbank neemt toe met € 5.000,–.• Bezit Debiteuren neemt af met € 5.000,–.Nieuwe Balans:Balans per 2 januari 20..Bedrijfspand € 180.000,– Eigen vermogen € 155.000,–Inventaris - 50.000,– 7,5% Hypotheek o/g - 140.000,–Voorraad handelsgoederen - 150.000,– Crediteuren - 90.000,–Debiteuren - 15.000,– Bank - 20.000,–Postbank - 8.000,–Kas - 2.000,–€ 405.000,– € 405.000,–Controle: Debet is € 405.000,– en Credit is € 405.000,–.Financieel feit 2:Op 3 januari 20.. bericht ontvangen van de postbank dat er een bedrag van€ 2.500,– is afgeschreven wegens betaling aan enkele leveranciers.Mutaties (= veranderingen).• Bezit Postbank neemt af met € 2.500,–.• Schuld Crediteuren neemt af met € 2.500,–.490A1.FM1.7

De balansNieuwe Balans:Balans per 3 januari 20..Bedrijfspand € 180.000,– Eigen vermogen € 155.000,–Inventaris - 50.000,– 7,5% Hypotheek o/g - 140.000,–Voorraad handelsgoederen - 150.000,– Crediteuren - 87.500,–Debiteuren - 15.000,– Bank - 20.000,–Postbank - 5.500,–Kas - 2.000,–€ 402.500,– € 402.500,–Controle: Debet is € 402.500,– en Credit is € 402.500,–.Financieel feit 3:Op 4 januari 20.. bericht ontvangen van de bank dat er een bedrag van € 2.000,–is bijgeschreven wegens betaling door enkele afnemers.Mutaties (= veranderingen).• Schuld Bank neemt af met € 2.000,–.• Bezit Debiteuren neemt af met € 2.000,–.Nieuwe Balans:Balans per 4 januari 20..Bedrijfspand € 180.000,– Eigen vermogen € 155.000,–Inventaris - 50.000,– 7,5% Hypotheek o/g - 140.000,–Voorraad handelsgoederen - 150.000,– Crediteuren - 87.500,–Debiteuren - 13.000,– Bank - 18.000,–Postbank - 5.500,–Kas - 2.000,–€ 400.500,– € 400.500,–Controle: Debet is € 400.500,– en Credit is € 400.500,–.Financieel feit 4:Op 5 januari 20.. ontvangen in het magazijn de op rekening gekochte goederen.Totaalbedrag volgens ontvangen factuur € 12.000,–.Mutaties (= veranderingen).• Bezit Voorraad handelsgoederen neemt toe met € 12.000,–.• Schuld Crediteuren neemt toe met € 12.000,–.Nieuwe Balans:Balans per 5 januari 20..Bedrijfspand € 180.000,– Eigen vermogen € 155.000,–Inventaris - 50.000,– 7,5% Hypotheek o/g - 140.000,–Voorraad handelsgoederen - 162.000,– Crediteuren - 99.500,–Debiteuren - 13.000,– Bank - 18.000,–Postbank - 5.500,–Kas - 2.000,–€ 412.500,– € 412.500,–Controle: Debet is € 412.500,– en Credit is € 412.500,–.1.8

De balansOpgave 1Wat wordt in de boekhouding bedoeld met inventariseren?A. Een berekening maken van de waarde van de kantoorinventaris.B. Een lijst maken van alle bezittingen en schulden en de waarde daarvan.C. Een lijst maken met de waarde van alle bezittingen.D. Een overzicht van de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen op éénmoment.Opgave 2Rinus de Groot heeft aan Linda Klein goederen op rekening verkocht.Rinus en Linda komen elkaar tegen op straat.Welke bewering is of welke beweringen zijn juist?I. Rinus denkt: daar loopt een crediteur van mij.II. Rinus denkt: daar loopt een debiteur van mij.III.Linda denkt: daar loopt een crediteur van mij.IV.Linda denkt: daar loopt een debiteur van mij.A. I en IV zijn juist.B. II en III zijn juist.C. I en III zijn juist.D. Alle beweringen zijn onjuist.Opgave 3Welke bewering is of welke beweringen zijn juist?A. Schulden + Bezittingen = Eigen vermogen.B. Schulden – Bezittingen = Eigen vermogen.C. Bezittingen + Schulden = Eigen vermogen.D. Bezittingen – Schulden = Eigen vermogen.Opgave 4Op een balans bedragen de schulden € 90.000,–. Het eigen vermogen bedraagt€ 40.000,–. Hoe groot zijn de bezittingen?A. € 40.000,–.B. € 50.000,–.C. € 90.000,–.D. € 130.000,–.Opgave 5Van het eigen vermogen zijn de volgende gegevens bekend:• Eigen vermogen op 1-1-2006 € 400.000,–.• Eigen vermogen op 1-1-2007 € 490.000,–.• Eigen vermogen op 1-1-2008 € 460.000,–.Welke vermogensveranderingen hebben in 2006 en welke in 2007 plaatsgevonden?A. 2006 vermogenstoename € 90.000,– 2007 vermogenstoename € 30.000,–.B. 2006 vermogenstoename € 90.000,– 2007 vermogensafname € 30.000,–.C. 2006 vermogensafname € 90.000,– 2007 vermogenstoename € 30.000,–.D. 2006 vermogensafname € 90.000,– 2007 vermogensafname € 30.000,–.1.12

De balansOndernemingsvormenOmdat ondernemingen zaken doen, komen ze in aanraking met wetgeving enhet recht. Elke organisatie moet een rechtsvorm hebben. Er moet een keuzegemaakt worden welke rechtsvorm de onderneming aanneemt. Devoorbeelden in het eerste deel van dit hoofdstuk zijn zogenaamde eenmanszaken.Bij een eenmanszaak is er één eigenaar die tevens de leiding heeft. Allewinst gaat naar het eigen vermogen van de eigenaar, maar ook alle verlies.Komt de onderneming in financiële moeilijkheden dan is de eigenaar van eeneenmanszaak persoonlijk aansprakelijk. De keuze van de rechtsvorm heeft dusgevolgen voor onder andere de financiering van de onderneming, de juridischeaansprakelijkheid en de leiding over en de zeggenschap in de onderneming.wNatuurlijke personenRechtspersonenRechtspersonenEr wordt onderscheid gemaakt tussen natuurlijke personen en rechtspersonen.Natuurlijke personen zijn mensen. U bent dus zelf een natuurlijk persoon.Rechtspersonen zijn organisaties die zelf rechten en plichten hebben. Rechtspersonenkunnen zelfstandig rechtshandelingen verrichten, zoals het afsluitenvan een contract.De rechtsvormen kunnen als volgt ingedeeld worden:• Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid:- eenmanszaak- vennootschap onder firma (v.o.f.)- maatschap.• Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid:- besloten vennootschap- naamloze vennootschap- vereniging- stichting.Personenassociaties e Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid worden ook wel personenassociatiesof persoonlijke ondernemingen genoemd.Kapitaalassociaties r Zo worden de rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid ook wel kapitaalassociatiesof onpersoonlijke ondernemingen genoemd.RechtsvormDe rechtsvorm is de juridische vorm die de organisatie heeft gekozen. Bijoprichting van een organisatie moet er een rechtsvorm gekozen worden. Eenorganisatie is niet helemaal vrij in het kiezen van een juridische vorm. Zo kaneen handbalvereniging niet kiezen voor een eenmanszaak en kan een bedrijfniet kiezen voor een vereniging. Het verschil zit hem in de term organisatie.Een organisatie is een breed begrip, iedere samenwerking tussen personen zouje een organisatie kunnen noemen. Ondernemingen zijn organisaties die hetleveren van goederen en diensten als doel hebben en daarbij streven naar winst.tBij het kiezen van een rechtsvorm let de organisatie op verschillende punten.We bespreken hier onder andere:- De continuïteit van de organisatie.Is het voortbestaan van de onderneming gewaarborgd?- De financiering.Hoe makkelijk is het om vermogen aan te trekken?- De juridische aansprakelijkheid.Wie is er aansprakelijk als de onderneming in financiële moeilijkhedenkomt?490A1.FM1.13

De balans- Leiding, besluitvorming en zeggenschap.Wie heeft het voor het zeggen in de onderneming?In dit hoofdstuk komen de rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid aanbod.Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheidEenmanszaakDe eenmanszaak is de eenvoudigste rechtsvorm. Deze rechtsvorm is niet in dewet geregeld. Het zakelijk vermogen en het privévermogen van de ondernemerzijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als u een overeenkomst sluit met eeneenmanszaak dan sluit u eigenlijk een overeenkomst met de eigenaarpersoonlijk.Oprichting y Aan de oprichting van de eenmanszaak zijn geen bijzondere eisen gesteld. Deeigenaar van de eenmanszaak moet zich wel inschrijven in het handelsregister.Dit handelsregister wordt bijgehouden door de Kamer van Koophandel.Iedereen kan bij de Kamer van Koophandel het handelsregister inzien, tegenwoordigzelfs via internet (www.kvk.nl).ContinuïteitLeiding, besluitvormingen zeggenschapDe eenmanszaak heeft één eigenaar maar kan wel veel werknemers hebben. Hetvoortbestaan van de onderneming is echter volledig afhankelijk van deeigenaar.De eigenaar is degene die de leiding heeft en de beslissingen neemt. De eigenaarheeft zelf volledige zeggenschap over zijn onderneming.Financiering u Het eigen vermogen van de eenmanszaak wordt ingebracht door de eigenaar.Het eigen vermogen zal daardoor meestal een bescheiden bedrag zijn. Dit heeftgevolgen voor het aantrekken van vreemd vermogen (leningen). Deverstrekkers van leningen vragen zekerheden (ook wel onderpanden genoemd)om hun uitgeleende geld weer terug te krijgen. Deze zekerheid moet echter vanslechts één persoon komen. Hierdoor zijn de financieringsmogelijkheden vooreen eenmanszaak beperkt waardoor uitbreiding moeilijk is.InkomstenbelastingDe eigenaar van een eenmanszaak betaalt inkomstenbelasting over zijn winstuit onderneming.Aansprakelijkheid i De eigenaar van een eenmanszaak is volledig aansprakelijk voor de schuldenvan de onderneming. Omdat een eenmanszaak geen rechtspersoon is, is deeigenaar ook aansprakelijk met zijn privévermogen.Als de eenmanszaak failliet gaat, heeft dit ook grote gevolgen voor de eigenaar.De ondernemer zelf is dan ook failliet en zal er flink op achteruit gaan, omdathij zijn privébezittingen kwijt kan raken.oVennootschap onder firmaEen vennootschap onder firma is een bedrijf dat door meer personen onder eengemeenschappelijke naam wordt gedreven. De vennootschap onder firma is inde wet geregeld. De eigenaren van een vennootschap onder firma wordenvennoten of firmanten genoemd.Oprichting p De wet heeft geen bijzondere regels opgesteld voor de oprichting van eenvennootschap onder firma. Het is echter wel verstandig om de afspraken die de1.14

De balansContinuïteitLeiding, besluitvormingen zeggenschapvennoten maken, op papier vast te leggen. Dit kan door het opstellen van eenonderhandse akte. Deze akte wordt opgesteld door de vennoten zelf. Het is ookmogelijk de akte op te laten stellen door een notaris. Dit wordt een authentiekeakte genoemd. Een vennootschap onder firma moet ook ingeschreven wordenin het handelsregister van de Kamer van Koophandel.Het voortbestaan van de vennootschap onder firma is beter gegarandeerd danbij de eenmanszaak omdat er meer eigenaren zijn bij een vennootschap onderfirma. Maar als één van de vennoten wegvalt kan dit in de praktijk tot groteproblemen leiden. De werkzaamheden die de vennoot verrichtte, moetenovergenomen worden en met het wegvallen van de vennoot, verdwijnt ook hetvermogen dat de vennoot in de firma had zitten.Bij een vennootschap onder firma is taakverdeling tussen de vennotenmogelijk. Moest bij de eenmanszaak de eigenaar ”overal verstand van hebben”,bij een vennootschap onder firma kan elke vennoot leidinggeven aan een deelvan de werkzaamheden, zoals inkoop, verkoop of administratie. Dit betekentwel dat de vennoten veel moeten overleggen en dat er kans op onenigheidbestaat.Financiering a Alle vennoten kunnen eigen vermogen inbrengen in de vennootschap onderfirma. Hierdoor zal het eigen vermogen van een vennootschap onder firmagroter zijn dan het eigen vermogen van een eenmanszaak. Dit geeft ook meermogelijkheden voor het aantrekken van vreemd vermogen.Er zijn meer eigenaren bij een vennootschap onder firma dus kunnen er ookmeer zekerheden geboden worden.Fiscale aspectenHoofdelijk aansprakelijkPublicatieplichtsDe winst van de vennootschap onder firma wordt over de eigenaren verdeeld.De vennoten genieten winst uit onderneming en vallen net als de eenmanszaakonder de inkomstenbelasting.De vennoten zijn bij een vennootschap onder firma hoofdelijk aansprakelijk.Dit houdt in dat een schuldeiser elke vennoot voor de volledige schuld kanaanspreken. De schuldeiser hoeft dus niet bij elk van de vennoten eenevenredig deel te vorderen.Een vennootschap onder firma is geen rechtspersoon en dat betekent dat devennoten ook met hun privévermogens aansprakelijk zijn.PublicatieplichtRechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid hebben geen publicatieplicht. Datbetekent dat deze ondernemingen geen balans en resultatenrekening openbaarhoeven te maken.Oefenopgave 6a. Noem twee typische kenmerken van een eenmanszaak.b. Noem twee voordelen en twee nadelen van een eenmanszaak.c. Welke zekerheid kan een verschaffer van vreemd vermogen bedingen als hijgeld uitleent aan een eenmanszaak?d. Noem drie manieren waardoor een eenmanszaak kan eindigen.e. Noem twee typische kenmerken van de vennootschap onder firma.490A1.FM1.15

De balansf. Noem twee voordelen en twee nadelen van de vennootschap onder firma.g. Wat is hoofdelijke aansprakelijkheid?h. Bedenk drie manieren waarop een vennootschap onder firma kan ontstaan.i. Welke problemen kunnen ontstaan als een vennoot bij de vennootschaponder firma wegvalt?j. Op welke manieren kan een vennootschap onder firma eindigen?dfMaatschapDe maatschap is een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen, de”maten”, die ieder iets inbrengen. Het voordeel dat hieruit voortvloeit wordtgedeeld. De inbreng kan arbeid, geld en goederen zijn.De maatschapvorm wordt gekozen door vrije beroepsbeoefenaren, zoalsartsen, accountants en fysiotherapeuten.OprichtingHet is niet verplicht om een akte op te stellen bij de oprichting van eenmaatschap. Het is wel aan te raden om de afspraken tussen de maten schriftelijkvast te leggen. Bij het opstellen van een maatschapakte kan een accountant ofeen juridisch adviseur behulpzaam zijn. Het is verstandig om deze akte bij denotaris vast te leggen.Eigenaar/leiding g In het maatschapcontract staan bijvoorbeeld de volgende afspraken:• de inbreng van de maten• de winstverdeling. De winst wordt verdeeld in verhouding tot de inbreng,behalve als er iets anders is vastgelegd in het maatschapcontract. Het isverboden te regelen dat de gehele winst aan één maat toekomt• de verdeling van de bevoegdheid. Elk van de maten is bevoegd beheersdadente verrichten, tenzij een andere regeling is overeengekomen. Dadenvan beheer zijn handelingen die tot de normale gang van zaken van demaatschap worden gerekend. Alle handelingen die hierbuiten vallen,kunnen alleen door de maten samen worden verricht. In het maatschapcontractkunnen de bevoegdheden op een andere wijze worden geregeld• afspraken over voortzetting van de activiteiten bij beëindiging van demaatschap.De maatschap wordt niet ingeschreven in het handelsregister, omdat demaatschap geen bedrijf uitoefent. De maatschap wordt immers gekozen doorvrije beroepsbeoefenaren. In het handelsregister staan alleen bedrijveningeschreven en geen beroepsbeoefenaren.Financiële aansprakelijkheidVermogenhIedere maat die daartoe bevoegd is, kan namens de maatschap een overeenkomstsluiten, waarna alle maten aansprakelijk zijn voor gelijke delen. Als eenmaat onbevoegd handelt, zijn de andere maten in beginsel niet aansprakelijk.De onbevoegd handelende maat heeft in dat geval slechts zichzelf gebonden.Elke maat heeft een eigen vermogen. Bij de maatschap is er in principe geensprake van een ”afgescheiden vermogen” (een vermogen dat is afgescheidenvan het privévermogen van de maten). Schuldeisers kunnen bij de individuelematen uitsluitend terecht voor gelijke delen. Schuldeisers van de maatschaphebben volgens de wet geen voorrang op privéschuldeisers.1.16

De balansBelastingen j Iedere maat betaalt zelf inkomstenbelasting over het eigen deel van de winst.Iedere maat wordt door de belastingdienst in principe gezien als zelfstandigondernemer en heeft daarom recht op een aantal belastingfaciliteiten zoalsondernemersaftrek, investeringsaftrek en de fiscale oudedagsvoorziening.Continuïteit k Volgens de wet eindigt de maatschap als één van de maten uittreedt of overlijdt.Om het voortbestaan van de maatschap veilig te stellen, kunnen in hetmaatschapcontract regelingen worden opgenomen die het de overblijvendematen mogelijk maken de maatschap (al dan niet met een nieuwe maat) voortte zetten.Faillissement en surseance van betalinglSurseance van betalingEen organisatie die in financiële problemen komt, hoeft niet meteen failliet tegaan. Een organisatie kan een faillissement voorkomen door tijdig bij derechter surseance van betaling aan te vragen. Surseance van betaling betekentuitstel van betaling. Als de rechter de surseance toestaat, krijgt de organisatie detijd om haar financiën op orde te krijgen. De rechter benoemt een bewindvoerderdie toezicht houdt op de financiële gang van zaken bij de organisatie.Tijdens de surseance van maximaal anderhalf jaar, kunnen de schuldeisers hunvordering niet opeisen. Zijn na de surseance de financiële problemen nog nietopgelost dan wordt alsnog het faillissement uitgesproken.Faillissement Q Wanneer een organisatie haar schulden niet betaalt, kan een faillissementaangevraagd worden door twee of meer schuldeisers, door de schuldenaar zelfof door het openbaar ministerie. De rechter moet het faillissement uitsprekenen benoemt een curator. De curator houdt zich bezig met het afwikkelen vanhet faillissement.Bij een faillissement is het van belang of de organisatie rechtspersoonlijkheidbezit. Als de organisatie geen rechtspersoonlijkheid bezit worden ook de privébezittingenvan de eigenaren in het faillissement betrokken.Oefenopgave 7Aad Jansen heeft een eenmanszaak. Het gaat echter erg slecht met de zaak.a. Kan Jansen zichzelf failliet verklaren? Licht het antwoord toe.b. Welke fase gaat meestal vooraf aan een faillissement?c. Worden de privébezittingen van Jansen in het faillissement betrokken?Opgave 1Oefenopgave 8Er wordt onderscheid gemaakt tussen rechtspersonen en natuurlijke personen.Welke van de genoemde organisatievormen is een rechtspersoon?A. Eenmanszaak.B. Vennootschap onder firma.C. Besloten vennootschap.D. Maatschap.490A1.FM1.17

De balansOpgave 2De eenvoudigste rechtsvorm is de eenmanszaak. Een eenmanszaak ….A. heeft geen personeel in loondienst.B. bezit rechtspersoonlijkheid.C. heeft een eigenaar die alle zeggenschap heeft.D. heeft een eigenaar die het bestuur benoemt.Opgave 3Een van de eisen voor de oprichting van een vennootschap onder firma is ….A. een notariële akte.B. een inschrijving in het handelsregister.C. een verklaring van geen bezwaar van de minister van Economische zaken.D. toestemming van de gemeente.SamenvattingOp de balans worden de balansposten als volgt ingedeeld:Vaste activaVlottende activaLiquide middelenBalansEigen vermogenVreemd vermogen op lange termijnVreemd vermogen op korte termijnDe posten op de balans geven de waarde aan op een bepaald tijdstip.Dubbel boekhouden:1. Aantekenen van de veranderingen in de samenstelling van het eigenvermogen. Aan het einde van een periode: Bezittingen – schulden = eigenvermogen.2. Aantekenen van de veranderingen in de grootte van het eigen vermogen.Rechtsvorm: juridische vorm die een organisatie kiest:• Ondernemingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid:- eenmanszaak- vennootschap onder firma- maatschap.• Ondernemingsvormen met rechtspersoonlijkheid:- besloten vennootschap- naamloze vennootschap.Bij de keuze van een rechtsvorm spelen de volgende factoren een rol:• continuïteit• financiering• juridische aansprakelijkheid• leiding, besluitvorming en zeggenschap.Als een organisatie in financiële problemen komt, kan surseance van betalingaangevraagd worden. Als de financiële problemen niet opgelost worden kaneen faillissement volgen.1.18

De balansParate-kennisvragen1 Wat is inventaris?2 Waarvoor heeft men de inventaris nodig?3 Omschrijf de begrippen debiteuren en crediteuren?4 Omschrijf het begrip hypothecaire schuld?5 Hoe wordt de grootte van het eigen vermogen berekend?6 Beschrijf hoe vanuit de inventaris de balans wordt samengesteld.7 Geef (schematisch) de indeling van de balans weer.8 Wat houdt het begrip rekening-courantverhouding met de bank in?9 Wat zijn mutaties?0 Wat verstaan we onder dubbel boekhouden?qwertyuiopasdfghWat kan men uit een verandering van het eigen vermogen afleiden?Wat is het verschil tussen natuurlijke personen en rechtspersonen?Wat zijn personenassociaties?Wat zijn kapitaalassociaties?Noem vier punten waar een organisatie op let bij de keuze van de rechtsvorm.Hoe wordt een eenmanszaak opgericht?Waaruit bestaat het eigen vermogen van een eenmanszaak?Hoe is de aansprakelijkheid bij de eenmanszaak geregeld?Wat is een vennootschap onder firma?Hoe wordt een vennootschap onder firma opgericht?Waaruit bestaat het eigen vermogen van een vennootschap onder firma?Wat houdt hoofdelijke aansprakelijkheid in?Wat is een maatschap?Wie kiezen meestal voor de maatschapvorm?Wat staat er in een maatschapcontract?Hoe is de aansprakelijkheid van de maatschap geregeld?490A1.FM1.19

De balansjklQOnder welke belasting vallen de maten van de maatschap?Hoe eindigt een maatschap?Welke maatregel kan men nemen om een faillissement te voorkomen?Wie kunnen een faillissement aanvragen?1.20

De balansUitwerking van de oefenopgavenOefenopgave 1a. Bezittingen: Winkelpand € 135.000,–Inventaris - 16.500,–Voorraad handelsgoederen - 12.800,–Debiteuren - 900,–Postbank - 6.500,–Kas - 1.500,–Totaal € 173.200,–Schulden: Geldlening o/g € 10.000,–Crediteuren - 12.000,–Totaal € 22.000,–b. Het eigen vermogen bedraagt € 173.200,– – € 22.000,– = € 151.200,–Oefenopgave 2a.Balans per 1 januariWinkelpand € 135.000,– Eigen vermogen € 151.200,–Inventaris - 16.500,– Geldlening - 10.000,–Voorraad handelsgoederen - 12.800,– Crediteuren - 12.000,–Debiteuren - 900,–Postbank - 6.500,–Kas - 1.500,–€ 173.200 € 173.200,–b. Tot de vaste activa behoren: Winkelpand en Inventaris.c. Tot de vlottende activa behoren: Voorraad handelsgoederen en Debiteuren.d. Tot de liquide middelen behoren: Postbank en Kas.e. Er is één schuld op lange termijn: Geldlening.f. Er is één schuld op korte termijn: Crediteuren.Oefenopgave 3a.Balans per 31 decemberWinkelpand € 186.000,– Eigen vermogen € 89.830,–Inventaris - 24.000,– Hypothecaire lening - 116.000,–Voorraad goederen - 11.250,– Lening Kredietbank - 16.000,–Debiteuren - 3.000,– Crediteuren - 8.000,–Bank - 4.000,–Postbank - 1.200,–Kas - 380,–€ 229.830,– €229.830,–• Crediteuren = geld verschuldigd wegens levering goederen:€ 4.500,– + € 1.500,– + € 2.000,– = € 8.000,–.490A1.FM1.21

De balans• Goederen: 200 literflessen Gironde witte wijn à € 6,50 € 1.300,–250 flessen rode wijn van hetzelfde merk à€ 8,40 - 2.100,–400 flessen Bordeaux Superieur à € 12,50 - 5.000,–300 flessen Rijnwijnen à € 4,50 - 1.350,–200 flessen Koblenzerwein à € 7,50 - 1.500,–€ 11.250,–• Debiteuren = nog te vorderen wegens levering van goederen op rekening€ 500,– + € 1.500,– + € 700,– + € 300,– = € 3.000,–.b. Vaste activa: Winkelpand en inventaris.c. Vlottende activa: Voorraad goederen en debiteuren.d. Liquide middelen: Bank, Postbank en Kas.e. Schulden op lange termijn: Hypothecaire lening en Kredietbank.f. Schuld op korte termijn: Crediteuren.Oefenopgave 4a.Balans per 1 januari 20..Winkelpand € 300.000,– Eigen vermogen € 788.000,–Winkelinrichting - 150.000,– Hypotheek - 225.000,–Inventaris - 75.000,– Crediteuren - 45.000,–Auto’s - 50.000,– Bank - 120.000,–Voorraad goederen - 580.000,–Debiteuren - 12.200,–Postbank - 6.000,–Kas - 4.800,–€1.178.000,– €1.178.000,–b. U kunt deze opdracht op twee manieren uitvoeren:A. u maakt na elke mutatie een nieuwe balansB. u noteert alle mutaties en maakt na de laatste mutatie een nieuwe balans.Uitwerking A:1. Bezit voorraad goederen neemt toe met € 12.000,–.Schuld crediteuren neemt toe met € 12.000,–.Balans na mutatie 1Winkelpand € 300.000,– Eigen vermogen € 788.000,–Winkelinrichting - 150.000,– Hypotheek - 225.000,–Inventaris - 75.000,– Crediteuren - 57.000,–Auto’s - 50.000,– Bank - 120.000,–Voorraad goederen - 592.000,–Debiteuren - 12.200,–Postbank - 6.000,–Kas - 4.800,–€1.190.000,– €1.190.000,–1.22

De balans2. Bezit Kas neemt toe met € 20.000,–.Bezit voorraad goederen neemt af met € 15.000,–.Eigen vermogen neemt toe met € 5.000,–.Balans na mutatie 2Winkelpand € 300.000,– Eigen vermogen € 793.000,–Winkelinrichting - 150.000,– Hypotheek - 225.000,–Inventaris - 75.000,– Crediteuren - 57.000,–Auto’s - 50.000,– Bank - 120.000,–Voorraad goederen - 577.000,–Debiteuren - 12.200,–Postbank - 6.000,–Kas - 24.800,–€1.195.000,– €1.195.000,–3. Bezit Debiteuren neemt toe met € 1.600,–.Bezit voorraad goederen neemt af met € 1.200,–.Eigen vermogen neemt toe met € 400,–.Balans na mutatie 3Winkelpand € 300.000,– Eigen vermogen € 793.400,–Winkelinrichting - 150.000,– Hypotheek - 225.000,–Inventaris - 75.000,– Crediteuren - 57.000,–Auto’s - 50.000,– Bank - 120.000,–Voorraad goederen - 575.800,–Debiteuren - 13.800,–Postbank - 6.000,–Kas - 24.800,–€1.195.400,– €1.195.400,–4. Bezit debiteuren neemt af met € 2.000,–.Schuld aan crediteuren neemt af met € 18.000,–.Schuld bank neemt toe met € 16.000,–.Balans na mutatie 4Winkelpand € 300.000,– Eigen vermogen € 793.400,–Winkelinrichting - 150.000,– Hypotheek - 225.000,–Inventaris - 75.000,– Crediteuren - 39.000,–Auto’s - 50.000,– Bank - 136.000,–Voorraad goederen - 575.800,–Debiteuren - 11.800,–Postbank - 6.000,–Kas - 24.800,–€1.193.400,– €1.193.400,–5. Bezit Postbank neemt af met € 3.300,–.Eigen vermogen neemt af met € 3.300,–.490A1.FM1.23

De balansBalans na mutatie 5Winkelpand € 300.000,– Eigen vermogen € 790.100,–Winkelinrichting - 150.000,– Hypotheek - 225.000,–Inventaris - 75.000,– Crediteuren - 39.000,–Auto’s - 50.000,– Bank - 136.000,–Voorraad goederen - 575.800,–Debiteuren - 11.800,–Postbank - 2.700,–Kas - 24.800,–€1.190.100,– €1.190.100,–Uitwerking B:Voorraad goederen: 580.000,– + 12.000,– (1) − 15.000,– (2) – 1.200,– (3) =575.800,–.Debiteuren: 12.200,– + 1.600,– (3) − 2.000,– (4) = 11.800,–.Postbank: 6.000,– − 1.500,– (5) − 1.800,– (5) = 2.700,–.Kas: 4.800,– + 20.000,– (2) = 24.800,–.Crediteuren: 45.000,– + 12.000,– (1) − 18.000,– (4) = 39.000,–.Bank(schuld) 120.000,– − 2.000,– (4) + 18.000,– (4) = 136.000,–.Balans per 31 januari 20..Winkelpand € 300.000,– Eigen vermogen € 790.100,–Winkelinrichting - 150.000,– Hypotheek - 225.000,–Inventaris - 75.000,– Crediteuren - 39.000,–Auto’s - 50.000,– Bank - 136.000,–Voorraad goederen - 575.800,–Debiteuren - 11.800,–Postbank - 2.700,–Kas - 24.800,–€ 1.190.100,– €1.190.100,–c. Eigen vermogenBezittingen € 1.190.100,–Schulden - 400.000,–€ 790.100,–d. Beginvermogen € 788.000,–Brutowinst goederen € 5.400,–Kosten - 1.500,–Nettowinst - 3.900,– +€ 791.900,–Privé-onttrekking - 1.800,– –Eindvermogen € 790.100,–Oefenopgave 51. B.A: Inventaris is meer dan alleen kantoorinventaris.C: Ook schulden staan op de inventaris.D: Dit is de definitie van balans.1.24

De balans2. B.Rinus levert aan Linda.Dus Linda is een debiteur van Rinus.En Rinus en een crediteur van Linda.3. D.Eigen vermogen = Bezit – schuld.4. D.Bezit Eigen vermogen 40.000,–Schulden 90.000,–Bezit = Eigen vermogen + schulden = 130.000,–.5. B.2006 € 490.000,– – € 400.000,– = € 90.000,– winst2007 € 460.000,– – € 490.000,– = € 30.000,– verlies.Oefenopgave 6a. Twee typische kenmerken van een eenmanszaak:• één eigenaar verschaft het eigen vermogen en geeft leiding• de eigenaar is ook aansprakelijk met zijn privévermogen.b. Twee voordelen van een eenmanszaak:• alle winst is voor de eigenaar• eigenaar kan alle beslissingen zelf nemen.Drie nadelen van een eenmanszaak:• het voortbestaan is afhankelijk van de eigenaar• eigenaar is ook privé aansprakelijk• het is moeilijk om leningen te verkrijgen.c. Een verschaffer van vreemd vermogen kan bedingen dat de eigenaarhypothecaire zekerheid biedt. Dit houdt in dat er bijvoorbeeld een (tweede)hypotheek wordt gesloten op het woonhuis van de eigenaar.d. Een eenmanszaak kan eindigen door:• een faillissement• opheffing (als niemand de zaak wil overnemen)• overlijden van de eigenaar.e. Twee typische kenmerken van een vennootschap onder firma:• de vennootschap onder firma is gezamenlijk eigendom van de vennoten• de vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk.f. Twee voordelen van de vennootschap onder firma:• er is arbeidsverdeling tussen de vennoten mogelijk• er kan een groter eigen vermogen bijeengebracht worden waardoor erook weer meer mogelijkheden zijn voor het aantrekken van vreemdvermogen.Twee nadelen van de vennootschap onder firma:• de vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk• er kan onenigheid ontstaan tussen de vennoten.490A1.FM1.25

De balansg. Hoofdelijk aansprakelijk wil zeggen dat een vennoot aansprakelijk gesteldkan worden voor de totale schuld van de vennootschap onder firma, ookmet zijn privévermogen. De vennoot kan de voldane schuld op de anderevennoten verhalen.h. Drie manieren waarop een vennootschap onder firma kan ontstaan:• als twee of meer personen samen een bedrijf oprichten onder eengemeenschappelijke naam• als er een eigenaar toetreedt tot een eenmanszaak; dan moet deeenmanszaak worden omgezet in een vennootschap onder firma• twee eenmanszaken kunnen samen opgaan in een vennootschap onderfirma.i. Problemen die kunnen ontstaan als een vennoot wegvalt:• de erfgenamen van de overleden vennoot eisen het erfdeel op, maar hetgeld zit geïnvesteerd in de bedrijfsmiddelen• de weggevallen vennoot beheerde een deel van de onderneming (bijvoorbeeldfinanciën) waar de andere vennoten te weinig verstand van hebben.j. Manieren waarop een vennootschap onder firma kan eindigen:• Door een faillissement• Doordat de overgebleven vennoot of vennoten willen stoppen.Oefenopgave 7a. Jansen kan niet zichzelf failliet verklaren. Hij kan wel zelf zijn faillissementaanvragen. De rechter moet het faillissement uitspreken.b. Surseance van betaling.c. Ja, de privébezittingen worden ook in het faillissement betrokken want deeenmanszaak is geen rechtspersoon.Oefenopgave 81. C.2. C.3. B.1.26