download pdf - Christian Kieckens Architects

Die economische terugval is misschien geen grote tendens maar het tekent deatmosfeer waarin de architectuur moet ontstaan en die economische conjunctuurzet de architecten ook onder druk.In Nederland is het de laatste tijd meer en meer gebruikelijk dat je als architectniet meer mag ontwerpen dan de gevels van de gebouwen. De ontwikkelaars,de bouwmaatschappijen zeggen botweg dat ze beter zelf de plannen kunnenmaken. Uiteraard zijn dat de meest stereotiepe plannen. Maar als je als architectje job ernstig wil doen, en ruimte scheppen voor mensen van vandaag, voorlevensgewoonten van vandaag dan is dat niet meer mogelijk.Eigenlijk ziet het er naar uit dat je als architect meer en meer wordt gevraagd omeen gebouw te designen, om de verpakking van een gebouw een look te geven.Of als je enige naambekendheid hebt om je signatuur te lenen. Het is een kwalijketendens die in Nederland al schering en inslag is, maar die zich ook begint aante dienen in Vlaanderen. Ik vind dat een pijnlijke evolutie omdat je als architecttoch een zekere ethiek hebt en gebouwen aflevert waar mensen in moet wonen,werken, leven. De druk vanuit de economie wordt zo groot, het winstperspectiefvan ontwikkelaars wordt zo determinerend, dat wanneer je als architect toch eengoed plan wil afleveren, toch interessante ruimtes wil maken, je uit de markt wordtgeconcurreerd door architecten die weg ingaan op dergelijke vragen.Daarmee samenhangend is de opkomst van de collectieve woningbouwprojecten.Aangezien de bouwgrond duur is geworden en het individuele bouwenstilaan onbetaalbaar wordt, ontstaan er ook meer en meer collectievewoningbouwprojecten. Architecturaal een hele uitdaging om iedereen daarbij eenkwaliteitsvolle buitenruimte en privacy te bieden. Maar hier heb je als architectniet meer te maken met een individuele bouwheer, maar met een professioneledie ook winst wil maken op de architectuur en die kost wil beperken. Dat leidtvaak tot banale repetitie. Architecten kunnen bijna geen tijd meer stoppen in hunontwerp, ofwel moeten ze het op de rug doen van hun medewerkers of stagiairs.Misschien heeft dit nog niet onmiddellijk invloed op de architectuur in Vlaanderen,maar dagelijks krijg ik vragen van jonge buitenlandse architecten om bij mijop kantoor te komen werken. Goed opgeleide mensen, met een werklust diejonge mensen van ons nog zelden kunnen opbrengen. Niks is hun teveel, zezijn juist aangesproken uit de research die een aantal goeie architecten bij onsnog uitvoeren. Maar nog meer architecten staan klaar, ook in de rest van hetvoormalige Oostblok en zelfs in India, enz. Dit zal ongetwijfeld invloed hebben opde architectuur van morgen.Wedstrijden zijn de in de voorbije jarenpopulair geworden in Vlaanderen.Zeker ook de Vlaamse Bouwmeesterheeft een belangrijke impact gehad.Hoe zie jij die situatie evolueren?CK Ik heb altijd de procedure van wedstrijden gewaardeerd, zeker als manierom jonge mensen en nieuwe ideeën een kans te geven. Maar de laatste tijdheb ik enorm veel vragen bij al de energie die verloren gaat. Gebrek aan goedeverslagen, geen publieke tentoonstellingen zodat de mensen ook kans krijgenom al die ideeën te ontdekken en te zien wat mogelijk is. De kans wordt verkekenom architectuur in de brede lagen van de bevolking te laten doorsijpelen. Vaakzijn bij wedstrijden de budgetten te laag, of draaien wedstrijden uit op pro formaprocedures, of zetten lokale politici de jury buiten spel…Er worden ook wedstrijden georganiseerd waar ze niet nodig zijn, en dat gaatmaar door. Het zijn de architecten die investeren, die hun ideeën uitwerken maarer is een ongelooflijk gebrek aan respect voor al dat werk. Vorig jaar hielden1100 architecten op met werken als architect, dat is een getal dat spreekt, en dietendens zal zich doorzetten.Je ziet nu al dat architecten zelf beginnen boeken uit te geven, om een goedeplaats te verwerven in de publiek opinie. Meer en meer draait het om communicatiein plaats van vakwerk, het ambacht van architectuur. Het is een grote evolutiedie niet te keren is. Het is een vraag die ik me ook al jaren stel hoe je alsarchitect kwaliteitsvol kan blijven werken binnen een wijzigend economisch enmaatschappelijk landschap.Ik denk dat hier een taak is weggelegd voor het onderwijs. Ik denk dat we eenander soort architectuuronderwijs nodig hebben. Het doet me denken aan devolgende anekdote. Vorige week zat ik in een jury in Le Fresnoy in Tourcoingvoor postgraduaat nieuwe media. Het viel me op dat die studenten daar allemaalrond de dertig jaar oud waren en dat zij allemaal met zeer tijdelijke dingen enconstructies bezig waren. In Vlaanderen leiden wij jongeren op, twintigers diegebouwen ontwerpen voor, bij wijze van spreken, de eeuwigheid.Ik denk dat we daar moeten over nadenken, hoe en wie we opleiden. En met watzijn we bezig, het tijdelijke of het langdurige? Misschien heb ik wel meer vragenover de hedendaagse architectuur, dan antwoorden.Koen Van Synghel, ‘Architectuur wordt almaar fragieler’, De Standaard,23 december 2005