Sociale vaardigheden: Partners in het leerproces - Plantyn

Sociale vaardigheden:Partners in het leerprocesOMGAAN MET DE ZORGVRAGER1 Attitudes 121.1 Attitude 131.2 De specifieke beroepsattitudes van de verzorgende 141.2.1 De specifieke beroepsattitudes van de verzorgende 14A Echt zijn 14B Empathie tonen 14C Veiligheid bieden (fysieke veiligheid) 14D Tederheid en geborgenheid bieden (psychische veiligheid) 15E Structureren 15F Stimuleren 15G Zelfstandigheid bevorderen 15H Individualiseren 15I Flexibel zijn 16J Samenwerken 16K Rapporteren 16L Het beroepsgeheim respecteren 161.2.2 Casussen 171.3 Omgaan met zelfevaluatie 201.3.1 Zelfevaluatie? 201.3.2 Evalueren om te evolueren 201.3.3 Oefeningen op zelfevaluatie 20A Oefening 1: Zelfevaluatie van de beroepsattitudes 21B Oefening 2: Eigen kwaliteiten en aandachtspunten 22C Oefening 3: De stagebeoordeling 232 Behoeften 262.1 Menselijke behoeften 272.1.1 Inleidende opdracht 272.1.2 Wat is menselijke behoefte? 282.2 De menselijke behoeften volgens Maslow 312.2.1 De behoeftepyramide volgens Maslow 312.2.2 Korte omschrijving van de menselijke behoeftes 332.3 Oefeningen op de behoeftepyramide van Maslow 352.3.1 Welke behoefte? 352.3.2 De behoeften van het jonge kind 362.3.3 De behoeften van de oudere zorgvrager 382.3.4 Verwerkingsopdracht 1: Het levensverhaal van Paula 402.3.5 Verwerkingsopdracht 2: Manuele expressie 413

3 Observeren in het omgaan met zorgvragers 433.1 Observeren 443.1.1 Inleiding 443.1.2 Observeren 45A Observeren is een doelgerichte activiteit 45B Observeren doe je met je 5 zintuigen 45C Je observeert het gedrag van iemand 463.1.3 Waarom observeren? 473.2 De belangrijkste stappen bij het observeren 493.2.1 Stap 1: Een observatieplan opstellen 49A De elementen van een observatieplan 49B Casus 523.2.2 Stap 2: Het observeren zelf 53A Vier regels voor een goede observatie 541 Nauwkeurig observeren 542 Objectief observeren 553 Regelmatig observeren 564 Gevarieerd (in verschillende situaties) observeren 56B Participerend en niet-participerend observeren 561 Participerend observeren 582 Niet-participerend observeren 583.2.3 Stap 3: Het registreren 59A Het invullen van een observatielijst en een observatieschaal 59B Het neerschrijven van een observatieverslag 613.2.4 Stap 4: Het interpreteren 62A Het interpreteren van de gegevens van een observatielijst en een observatieschaal 63B Het interpreteren van de gegevens van een observatieverslag 633.2.5 Stap 5: Het rapporteren 64A Mondeling rapporteren 64B Schriftelijk rapporteren 653.3 Opdrachten 664 Actief luisteren 694.1 Het verschil tussen luisteren en actief luisteren 704.1.1 Luisteren en actief luisteren 704.1.2 De 5 stappen van actief luisteren 714.2 Non-verbaal actief luisteren 724.2.1 Gelaatsuitdrukking 724.2.2 Lichaamshouding 734.2.3 Aanraken 744.2.4 Oogcontact 754.3 Verbaal actief luisteren 764.3.1 Vragen stellen 76A Open vragen 76B Gesloten vragen 774.3.2 Samenvatten 784.3.3 Reageren op gevoelens 784

4.4 Actief luisteren naar het jonge kind 804.4.1 De begroeting 814.4.2 De beurtwisseling 824.4.3 Het afscheid 824.5 Actief luisteren naar de oudere zorgvrager 834.5.1 Een gesprek aanknopen 834.5.2 Je communicatie aanpassen aan de zorgvrager 855 Beroepsgeheim 895.1 Inleidende opdracht 905.2 Beroepsgeheim en gedeeld beroepsgeheim 925.2.1 Beroepsgeheim 925.2.2 Gedeeld beroepsgeheim 945.3 Het beroepsgeheim respecteren en/of doorbreken 955.4 Het beroepsgeheim tijdens de stage 955.5 Praktijkvoorbeelden beoordelen 965

OMGAAN ALS VERZORGENDE MET ANDEREN/OMGAAN MET COLLEGA’S EN FAMILIE1 OMGAAN MET FEEDBACK 1001.1 Feedback 1011.2 Soorten feedback 1031.2.1 Verbale en non-verbale feedback 1031.2.2 Bewust en onbewust geven van feedback 1031.2.3 Positieve, negatieve en neutrale feedback 1041.3 Feedback geven 1061.4 Feedback krijgen 1081.4.1 Feedback krijgen 1081.4.2 Feekback vragen 1091.4.3 Feedback uitlokken 1091.5 Opdrachten 1101.5.1 Opdracht 1: Hoe ga jij om met feedback? 1101.5.2 Opdracht 2: Reageren op feedback 1102 SAMENWERKEN 1142.1 Samenwerken 1152.1.1 Inleiding 1152.1.2 Samen werken in onze werksituatie 1152.1.3 Met wie werk je als verzorgende samen? 1162.2 Waarom samenwerken? 1162.3 Factoren die bijdragen tot een goed samenwerkingsklimaat 1172.3.1 Een samenwerkingsklimaat 1172.3.2 Factoren die bijdragen tot een goed samenwerkingsklimaat 1182.4 Eigen bijdrage in de samenwerking 1202.4.1 Open staan voor 1202.4.2 Actief luisteren 1202.4.3 Vragen stellen ter verduidelijking 1202.4.4 Feedback vragen en geven 1202.4.5 Assertief zijn 1212.4.6 Initiatief nemen tot gesprek 1212.5 Formeel en informeel overleg 1222.6 Samenwerkingsproblemen 1243 OMGAAN MET DE FAMILIE VAN ZORGVRAGERS 1283.1 Onze kijk op familie van zorgvragers 1293.1.1 Wie bedoelen we met familie? 1293.1.2 Opdracht: Jouw kijk op familie 1293.1.3 Onze kijk op familie van zorgvragers 1293.2 Het belang van goede contacten met familie 1303.2.1 Goede contacten zijn belangrijk voor de zorgvrager 1303.2.2 Goede contacten zijn belangrijk voor de familie 1313.2.1 Goede contacten zijn belangrijk voor de verzorgende 1323.3 Families verschillen 1336

OMGAAN MET JEZELF ALS VERZORGENDE1 ZELFBEELD EN ZELFWAARDERING 1361.1 Zelfbeeld 1371.1.1 Zelfbeeld 1371.1.2 Positief en negatief zelfbeeld 1381.1.3 Kenmerken zelfbeeld 139A Je zelfbeeld evolueert voortdurend 139B Gevolgen van een positief of negatief zelfbeeld 1401.1.4 Een positief realistisch zelfbeeld 1411.2 Jij als verzorgende 1421.2.1 Jezelf kennen: hoe zie ik mezelf en hoe zien de anderen mij? 1421.2.2 Jezelf kennen: wat vind ik in mijn werk belangrijk? 1451.3 Werken aan een positief zelfbeeld 1471.3.1 Reflecteren over het eigen handelen 1471.3.2 Tips voor meer zelfvertrouwen 1481.3.3 Omgaan met feedback 1491.4 De verzorgende heeft een invloed op het zelfbeeld van de zorgvrager 1501.4.1 Het zelfbeeld van het jonge kind 1501.4.2 Het zelfbeeld van de oudere zorgvrager 1522 ASSERTIVITEIT 1552.1 Assertivieit 1562.1.1 Inleiding 1562.1.2 Assertiviteit, sub-assertiviteit en agressiviteit 1572.1.3 Assertiviteit 1572.2 Waarom assertief reageren? 1582.3 Waarom is het soms moeilijk om assertief te reageren? 1602.4 Toepassingen 1603 OMGAAN MET VERLIES EN VERDRIET 1653.1 Je eigen verdriet 1673.2 Soorten verlies 1683.3 Emotie na verlies 1683.3.1 Gevoelens 1693.3.2 Fysieke gewaarwordingen en gedrag 1693.3.3 Gedachten 1703.4 Kenmerken van verdriet 1703.4.1 Elk verdriet is uniek 1703.4.2 Tijd geneest geen wonden 1713.4.3 Je kan groeien doorheen je verdriet: dit is rouwen 1713.5 Rouwen 1723.5.1 Tekenen van verdriet 1723.5.2 Rouwtaken 172A Aanvaarden van de werkelijkheid van het verlies 173B Ervaren van de pijn van het verlies 173C Aanpassen aan de omgeving, zonder de geliefde persoon 174D Opnieuw van het leven houden 175E Voltooiing van het rouwproces 1757