Herentals - lokaal sociaal beleidsplan 2008-2014
Herentals - lokaal sociaal beleidsplan 2008-2014
Herentals - lokaal sociaal beleidsplan 2008-2014
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
LOKAALSOCIAALBELEIDSPLAN<strong>2008</strong>-<strong>2014</strong><strong>Herentals</strong>
Inhoudsopgave1. Woord vooraf .............................................................................................. 42. Lokaal Sociaal Beleid in <strong>Herentals</strong>.................................................................. 52.1. Situering ................................................................................................. 52.2. Opmaak van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> .................................................. 72.3. Belangrijke uitgangspunten ....................................................................... 93. Algemene omgevingsanalyse .......................................................................203.1. Inleiding ................................................................................................203.2. Demografische indicatoren .......................................................................213.3. Socio-economische indicatoren .................................................................273.4. Huisvestingsindicatoren ...........................................................................333.5. Samengevat ...........................................................................................354. Strategie ...................................................................................................374.1. Missie ....................................................................................................374.2. Visie ......................................................................................................374.3. Strategische doelstellingen .......................................................................384.4. Actieplan................................................................................................425. Projectfiches ..............................................................................................515.1. Maatschappelijke dienstverlening ..............................................................535.2. Financiële hulpverlening...........................................................................615.3. Juridische hulpverlening...........................................................................665.4. Participatie aan het <strong>sociaal</strong>-cultureel leven .................................................695.5. Preventie ...............................................................................................715.6. Werkstraffen ..........................................................................................825.7. Woonwagenbewoners ..............................................................................865.8. Straatfeesten..........................................................................................885.9. Opvoedingsondersteuning ........................................................................905.10. Personen met een handicap......................................................................945.11. Psychiatrisch zorgproject..........................................................................985.12. Trajectbegeleiding en sociale tewerkstelling..............................................1025.13. Kinderopvang .......................................................................................107LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 2/160
5.14. Opbouwwerk ........................................................................................1195.15. Ouderenzorg ........................................................................................1265.16. Huisvesting ..........................................................................................1415.17. Psychosociale hulpverlening....................................................................1465.18. Gezondheidszorg in het AZ St-Elisabeth ...................................................1515.19. Jongeren..............................................................................................1526. Sociaal huis .............................................................................................1536.1. Visie ....................................................................................................1536.2. Strategische en operationele doelstellingen ..............................................1537. Dankwoord ..............................................................................................160LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 3/160
2. Lokaal Sociaal Beleid in <strong>Herentals</strong>Hoe dit <strong>beleidsplan</strong> te lezenWe starten in dit hoofdstuk met een algemene situering en toelichting van het begrip"<strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid", van het <strong>beleidsplan</strong> op zich en wat dit alles kan betekenen in/voor<strong>Herentals</strong>.We hebben ervoor gekozen om de omgevingsanalyse te splitsen in twee delen: enerzijdsgeven we een algemene omgevingsanalyse (deel 3). Anderzijds is in elke projectficheeen interne en externe omgevingsanalyse opgenomen.In deel 4 vind je de strategie. Na de missie en visie, geven we een overzicht van de strategischeen operationele doelstellingen met een korte omschrijving van de acties. Als jein vogelvlucht wil kennismaken met de uitdagingen waarvoor we op het vlak van het <strong>sociaal</strong>beleid in <strong>Herentals</strong> staan, volstaat het om dit hoofdstuk te bekijken.Elke doelstelling krijgt hier een nummer, dat je in de volgende delen steeds terugvindt.Vanaf hoofdstuk 5 zijn de projectfiches opgenomen. Ze herhalen de grote lijnen vanhoofdstuk 4, maar worden concreter uitgediept. Bovendien zijn ze geordend volgens bepaaldethema’s, zodat de personeelsleden van de verschillende diensten, datgene waaraanzij moeten werken, mooi bij elkaar vinden. Voor de stuurgroep vormen ze de leidraadom de vooruitgang op vlak van acties en operationele doelstellingen te volgen.De realisatie van een <strong>sociaal</strong> huis is één van de basispijlers van het decreet <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong>beleid. We hebben hier dan ook een apart hoofdstuk aan gewijd.2.1. SitueringOp 19 maart 2004 bekrachtigde de Vlaamse Regering het decreet Lokaal Sociaal Beleid.Dit Lokaal Sociaal Beleid is opgebouwd volgens drie pijlers, namelijk:– een betere afstemming tussen gemeente en OCMW inzake sociale dienstverlening– een loket- en doorverwijsfunctie georganiseerd via een <strong>sociaal</strong> huis– netwerkvorming met derden.Met dit Lokaal Sociaal Beleid wil de overheid specifiek werk maken van toegankelijkheiden bereikbaarheid van de sociale dienst- en hulpverlening voor alle burgers.Die rechten worden in artikelen 23 en 24 § 3 van de Grondwet gegarandeerd:Art. 23. Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. (…)Die rechten omvatten inzonderheid:1° het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid in het raam vaneen algemeen werkgelegenheidsbeleid dat onder meer gericht is op het waarborgenvan een zo hoog en stabiel mogelijk werkgelegenheidspeil, het recht op billijkearbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, alsmede het recht op informatie,overleg en collectief onderhandelen;2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundigeen juridische bijstand;3° het recht op een behoorlijke huisvesting;LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 5/160
4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu;5° het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing;Art. 24. §3 Ieder heeft recht op onderwijs, met eerbiediging van de fundamentelerechten en vrijheden. De toegang tot het onderwijs is kosteloos tot het einde vande leerplicht.Alle leerlingen die leerplichtig zijn, hebben ten laste van de gemeenschap recht opeen morele of religieuze opvoeding.(De gecoördineerde Grondwet, 17 februari 1994)1Het Lokaal Sociaal Beleid omvat dus met andere woorden het geheel van beleidsbepalingenen acties van het <strong>lokaal</strong> bestuur en de acties van lokale actoren die tegemoet komenaan deze grondwettelijke rechten.Het decreet Lokaal Sociaal Beleid legt OCMW en gemeente op om elke legislatuur eengezamenlijk <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> op te maken. Volgens het decreet Lokaal SociaalBeleid moet dit plan minimaal volgende onderdelen bevatten:– een omgevingsanalyse;– een geïntegreerde visie op het Lokaal Sociaal Beleid;– een meerjarenplan met betrekking tot de gewenste acties en inzet van lokalemiddelen;– taakverdeling en werkafspraken tussen gemeente en OCMW;– beschrijving hoe bevolking en lokale actoren werden en zullen worden betrokkenbij de voorbereiding van het <strong>beleidsplan</strong>.Het eerste <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> moest opgemaakt worden in 2005 en gold voor deperiode 2006 tot en met 2007. Vlaams Minister voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin,Inge Vervotte, paste in haar omzendbrief van 27 oktober 2004 de vereisten voor dit eerste<strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> inhoudelijk aan, rekening houdend met de tijd die nodig isom een kwaliteitsvol <strong>beleidsplan</strong> op te stellen. Het eerste (eerder beperkte) <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong><strong>beleidsplan</strong> werd door Minister Vervotte beschouwd als een engagement om te groeiennaar een eerste volledig <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> <strong>2008</strong> – <strong>2014</strong>.De omzendbrief van Minister Vervotte heeft er ons echter niet van weerhouden sneller tewerken en verder te gaan dan de minimale invulling, die voor het eerste <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong><strong>beleidsplan</strong> werd vereist.<strong>Herentals</strong> heeft immers een stevige traditie inzake samenwerking en overleg, waarop konworden verder gebouwd:– duidelijke afspraken betreffende het welzijnsbeleid in het bestuursakkoord tussenstad en OCMW,– samenwerkingsafspraken tussen OCMW en CAW De Kempen,– regelmatig overleg in het Welzijnsoverleg, waarin alle organisaties zijn betrokkendie in de <strong>Herentals</strong>e sociale kaart zijn opgenomen en van waaruit tal van nieuwe1 Strategisch Plan Kempen vzw, Lokaal Sociaal Beleid: Modulair stappenplan (augustus 2004)LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 6/160
initiatieven zijn gegroeid (bv. sociale werkplaats Kat&Co en alle andere tewerkstellingsprojecten,buurtwerking, werkwinkel, seniorenraad, jongerenoverleg, gehandicaptenraad,…)Bovendien waren er veel documenten en studies waarop we konden terugvallen: meerjarenplan,beleidsnota’s, jaarverslagen en SWOT-analyses OCMW, studies betreffende deschuldenproblematiek, werkloosheid, thuishulp en dergelijke in de regio <strong>Herentals</strong>, zorgstrategischeplannen van ziekenhuis en RVT .…Het is geenszins de bedoeling om in het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> al deze documentensamen te brengen om zo te komen tot een nog lijviger document. Waar nodig zullen wewel kort verwijzen naar deze documenten, maar onze aandacht gaat vooral naar datgenewat we in de nabije toekomst nog willen verwezenlijken, met bijzondere aandacht voorde kernidee van het Sociaal Huis: gezamenlijk werken aan een goede onthaal-, intake-en doorverwijzingsprocedure waardoor de cliënt zo snel mogelijk de meest gepaste hulp-en dienstverlening kan genieten.2.2. Opmaak van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong>In elk planningsproces is het belangrijk om tot overeenstemming te komen over de aanpakervan. Hierin dienden volgende elementen een plaats te krijgen:– afbakening inhoud, reikwijdte en doel van het plan,– bepaling van de trekkersrol voor (onderdelen van) het plan,– samenstelling van de plangroep en organisatie van de planning.2.2.1. Afbakening inhoud, reikwijdte en doel van het planOp 2 februari 2006 verscheen de omzendbrief van Minister van Welzijn, Volksgezondheiden Gezin Inge Vervotte betreffende het ‘ondersteuningstraject 2006 – 2007 <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong>beleid’. Hiermee kregen de lokale besturen de gelegenheid om in te schrijven op eenrechtstreekse en op maat gesneden procesbegeleiding met het oog op de realisatie vaneen gedragen <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> <strong>2008</strong>-<strong>2014</strong>. Het ging om 50 uren begeleiding.In dit kader sloot het <strong>lokaal</strong> bestuur van <strong>Herentals</strong> een overeenkomst af met WelzijnszorgKempen voor een individuele procesbegeleiding door de Katholieke HogeschoolKempen. Bedoeling van deze procesbegeleiding was om, in nauw overleg met de betrokkenactoren, de bestaande projectfiches te screenen, indicatoren te formuleren en deprojectfiches verder af te werken.Deze procesbegeleiding heeft een grotere impact op ons tweede <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong>gehad dan we aanvankelijk hadden kunnen vermoeden. Hoewel ook in ons eerste<strong>beleidsplan</strong> 2006-2007 reeds heel wat van nieuwe doelstellingen werden geformuleerd –waaraan tal van acties waren gekoppeld – was het toch nog te veel een ‘sociale kaart’,waarbij een overzicht werd gegeven van alle initiatieven op het vlak van welzijn van hetlokale bestuur en enkele derden. Het was te weinig een echt (toekomstgericht) <strong>beleidsplan</strong>.In ons tweede <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> – hoe omvangrijk ook - hebben we dan ook heelwat elementen niet of nauwelijks nog vermeld. Wat je hier dus niet terugvindt, is al datgenedat momenteel - tot eenieders tevredenheid - gebeurt op welzijnsvlak, en waarbijLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 7/160
geen grote veranderingen of vernieuwingen worden gepland. Het is dan ook niet correctdit <strong>beleidsplan</strong> te beschouwen als een overzichtsplan van het ‘<strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid van<strong>Herentals</strong>’, aangezien er enkel wordt gefocust op datgene dat we wensen bij te sturen ofte veranderen.In het deel ‘Sociaal Huis’ wensen we vooral stil te staan bij de toegankelijkheid van dedienstverlening. Vanuit een door gemeente, OCMW en CAW gezamenlijk gedragen visieomtrent intake, gerichte doorverwijzing en informatie, wensen we de "één-loket-functie"bij elk van deze instellingen te integreren. Bovendien wensen we de goede samenwerkingdie er momenteel reeds bestaat tussen de verschillende instellingen en verenigingenin de <strong>Herentals</strong>e welzijnssector, en die voornamelijk gestimuleerd wordt vanuit het <strong>Herentals</strong>eWelzijnsoverleg, verder te optimaliseren, om een correcte doorverwijzing mogelijkte maken, goede afspraken te kunnen maken, overlappingen te vermijden en lacunesin het aanbod, indien mogelijk, in te vullen.Tenslotte nog dit: het Besluit van de Vlaamse Regering tot uitvoering van het decreetvan 19 maart 2004 betreffende het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid stelt in artikel 2 dat de Vlaamseminister, bevoegd voor de bijstand aan personen, voor de volgende sectoren bepaalt,welke beleidsdocumenten, opgelegd in het kader van de sectorale regelgeving, geheel ofgedeeltelijk door het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> kunnen worden vervangen, mits de nodigeuitvoeringsbesluiten worden uitgevaardigd:- het algemeen welzijnswerk- de kinderopvang- het maatschappelijk opbouwwerk- de voorzieningen voor bejaarden- de voorzieningen in de thuiszorg- de diensten voor oppashulp- het beleid rond ouderenparticipatieHiertoe kan in het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> een apart hoofdstuk worden opgenomen,“Sectorale planverplichtingen”, waar alle sectorale plannen opgenomen worden m.b.t. desectoren die het <strong>lokaal</strong> bestuur wenst te integreren in het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong>.In dit <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> hebben we getracht om de sociale doelstellingen van eenaantal andere <strong>beleidsplan</strong>nen op te nemen, maar een volledige integratie is op dit momentnog niet aan de orde, gezien de plandata nog te erg verschillen.2.2.2. Bepaling van de trekkersrol voor (onderdelen van) het planDe coördinatie omtrent het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> werd toevertrouwd aan het hoofdvan de sociale dienst van het OCMW. De eindredactie van het plan en de algemene supervisieworden waargenomen door de OCMW-secretaris. Uiteraard zal voor bepaaldeonderdelen van het <strong>beleidsplan</strong> een beroep gedaan worden op collega’s (verantwoordelijkesociale dienst gemeente, coördinator tewerkstelling, directeur CAW De Kempen, …).Immers, door te werken met projectfiches en door het aanduiden van projecteigenaars,garanderen we de draagkracht en de responsabilisering van de betrokken medewerkers.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 8/160
2.2.3. Samenstelling van de plangroep en organisatie van de planningEr werd een plangroep opgericht, bestaande uit 2 gemeenteraadsleden, 3 OCMWraadsleden,de OCMW-secretaris, de 2 verantwoordelijken van de sociale diensten (gemeenteen OCMW) en maximaal 5 afgevaardigden, voorgedragen door de stuurgroep vanhet Welzijnsoverleg. Bij deze 5 afgevaardigden zitten geen mandatarissen en is minimaal1 afgevaardigde van CAW De Kempen. De plangroep kan ook beroep doen op adviseurs.De Raad voor Maatschappelijk Welzijn van 27 februari 2007 en de Gemeenteraad van 6maart 2007 gaven hun goedkeuring aan de samenstelling van de plangroep Lokaal SociaalBeleid als volgt:– Anne-Mie Hendrickx, afgevaardigde Gemeenteraad;– Peter Bellens, afgevaardigde Gemeenteraad;– Alfons Michiels, afgevaardigde Raad voor Maatschappelijk Welzijn;– Leen De Wijze, afgevaardigde Raad voor Maatschappelijk Welzijn;– Guy Paulis, afgevaardigde Raad voor Maatschappelijk Welzijn;– Dirk Soentjens, secretaris OCMW;– Katrien Spaepen, verantwoordelijke sociale dienst gemeente; 2– Bart Van Ballaer, verantwoordelijke sociale dienst OCMW;– Frans Heylen, directeur CAW De Kempen;– Frans Van Elsen, afgevaardigde Seniorenraad;– Tom Langmans, afgevaardigde Forum Lokale Werkgelegenheid;– Edwin Coremans, afgevaardigde Gehandicaptenraad;– Denise Verhaert, afgevaardigde vzw De Fakkel (voorheen De Dorpel), verenigingwaar armen het woord nemen.Deze plangroep heeft uiteraard al een zeer belangrijke taak gehad in de ontwikkeling vanhet <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> en het concept Sociaal Huis en ze zal nog een essentiële rolvervullen in de opvolging en evaluatie van de doelstellingen die in dit plan zijn geformuleerd.Na advies van het Overlegcomité, zal het <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> <strong>2008</strong>-<strong>2014</strong> worden goedgekeurddoor Gemeenteraad en Raad voor Maatschappelijk Welzijn zodat het voor 31 december2007 aan de Vlaamse Regering ter kennisgeving zal worden verzonden.2.3. Belangrijke uitgangspunten2.3.1. Hulp- en dienstverleningRecht op (vrijwillige) hulp2 Katrien Spaepen werkt vanaf 1 september 2007 niet langer bij het stadsbestuur. We moeten nog bekijken op welke wijze zezal worden vervangen.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 9/160
Iedere burger van onze gemeente/regio, ongeacht zijn leeftijd, heeft recht op hulp, uiteraardop basis van vrijwilligheid. De bewustmaking van dit recht behoort tot onze verantwoordelijkheidals medeburger. Op dezelfde manier erkennen wij het recht van decliënt op weigering van het hulpaanbod.De cliënt wordt (door)verwezen, neemt op eigen initiatief contact, of ontvangt een hulpaanbod.Vrijwillige instemming is een basisvereiste, zelfs als cliënten via een gedwongenkader worden verwezen.Zelfredzaamheid en participatieWat de cliënt kan, doet hij zelf. Voor wat hij niet kan, wordt de minst ingrijpende hulp ofdienst geboden.De actieve rol van de cliënt wordt gestimuleerd. Kritische feedback wordt ernstig genomen.De hulpverlening gebeurt op basis van gelijkwaardig partnerschap. Hulpmiddelenhierbij zijn: opstellen van een contract, tussentijdse evaluaties en bijsturing en uiteindelijkeen afronding in samenspraak. Respect is vereist voor de nood, de verwachting en devraag van de cliënt, alsook voor zijn specifiek individueel ritme.Sociaal weefsel herstellenHulpverlenen betekent ‘herstellen’, namelijk het <strong>sociaal</strong> weefsel rondom de cliënt herstellen.LaagdrempeligWe richten ons tot een zo breed mogelijk doelpubliek, maar hebben bijzondere aandachtvoor mensen met minder kansen. We proberen daarom de drempel zo laag mogelijk tehouden. Deze lage drempel wordt gekenmerkt door het bereikbaar, bekend, begrijpbaaren betaalbaar maken van het hulpverleningsaanbod.DeskundigheidWe wensen de cliënt-hulpvrager de meest aangepaste hulpverlening aan te bieden. Kwaliteitwordt hierbij als zeer belangrijk beschouwd. De cliënt moet verzekerd zijn van eendeskundige en zorgzame opvang. Deze wordt gerealiseerd door te investeren in vormingvan de medewerkers en onderlinge samenwerking, waarbij ieders deskundigheid ten vollekan worden gebruikt.Preventie en vormingPreventie betracht zelfredzaamheid, weerbaarheid en participatie.Met activiteiten enprojecten wordt het doelpubliek gestimuleerd tot het formuleren van eigen noden en hetvoorkomen van problemen. Hierbij gaat de aandacht ook naar het inschakelen van hetomringende netwerk.NetwerkvormingEr is een toenemend besef, dat men als hulpverlener leeft in een netwerk van zorgverstrekkersen andere diensten en dat men moet samenwerken. Sommige problematiekenzijn zo complex dat meerdere instanties betrokken worden: eerste en tweede lijn, politie,justitie, stad, OCMW, CAW, verzekering, ziekenfonds, vakbond, jeugdwerk, … Zinvolledienst- en hulpverlening is slechts mogelijk vanuit een totaalvisie op maatschappelijkebejegening en hulpverlening. Regelmatig overleg met diverse zorgverstrekkers kan inLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 10/160
veel gevallen dan ook erg zinvol zijn. Bij een goede werking is een netwerk mogelijk alswerkinstrument om snel, efficiënt en op integrale wijze hulp te bieden.Signalisatie, actie, structureel werkenStructureel werken, houdt onder andere in: analyse maken van knelpunten en mankementen;deze signaleren aan de bestuurlijke overheden; bijdrage leveren aan mentaliteitswijziging;(mee)creëren van geschikte communicatiekanalen; deelname aan beleidsgerichteadvies- en werkgroepen; deelname aan diverse organen met informerende, coordinerendeen beleidsgerichte functie; ondersteunen of opzetten van diverse acties.We streven naar een ‘organische’ groei van nieuwe initiatieven en projecten: voorstellenen initiatieven vanuit het veldwerk worden gestimuleerd en indien het beleid een nieuwvoorstel of initiatief wil nemen, worden de veldwerkers van in het begin betrokken.Privacy, geheimhouding, beroepsgeheimUiteraard hanteren wij in ons werken een strikt beroepsgeheim, vanuit de noodzaak omvoor de cliënt een kader van veiligheid en vertrouwen te scheppen, waarin hij zijn specifiekenoden kan exploreren. Momenteel is er nog discussie omtrent de interpretatie enhet gebruik van het ‘gedeeld beroepsgeheim’ tussen de hulpverleners van verschillendediensten. In het Welzijnsoverleg zullen we hiervoor een oplossing zoeken, waarin de verschillendehulpverleners zich kunnen vinden.2.3.2. Verhouding gemeente en OCMW m.b.t. Lokaal Sociaal BeleidIn het Overlegcomité OCMW-Gemeente van 17 september 2007 werd gunstig advies verleendaan het Bestuursakkoord tussen de stad en het OCMW van <strong>Herentals</strong> voor de legislatuur2007-2012: ‘Samen werken aan een geïntegreerd <strong>lokaal</strong> welzijnsbeleid'. De afsprakendie hierbij werden gemaakt, passen perfect binnen het kader van het Lokaal SociaalBeleid.Bestuursakkoord OCMW-GemeenteDe stad tekent het <strong>lokaal</strong> welzijnsbeleid uit op voordracht van en in samenspraak methet OCMW en de lokale actoren. Het OCMW is verantwoordelijk voor de coördinatie vanhet <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid en de operationele en tactische doelstellingen.Om de samenwerking en afstemming tussen stad en OCMW op beleidsniveau te garanderen,zal het Overlegcomité OCMW-Gemeente zo efficiënt mogelijk gebruikt worden. HetOverlegcomité zal minstens vier keer per jaar samenkomen. Daarenboven is de schepenbevoegd voor het OCMW aanwezig op de Raad voor Maatschappelijk Welzijn, en kan devoorzitter van het OCMW op zijn beurt aanwezig zijn op het College van Burgemeester enSchepenen bij besprekingen over welzijn.De plangroep Lokaal Sociaal Beleid, die naast een aantal mandatarissen en ambtenarenvan de stad en het OCMW ook afgevaardigden van het <strong>Herentals</strong>e Welzijnsoverleg telt,bewaakt de concrete uitvoering van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong>. Hij legt, indien nodig,strategische of operationele aanpassingen aan het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> voor aan hetOverlegcomité.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 11/160
De coördinator <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid 3 zorgt, onder aansturing van de plangroep, voor deplanning, opvolging, afstemming en evaluatie van de doelstellingen en acties die in het<strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> opgetekend zijn. Zij neemt bovendien het voortouw in een aantalinhoudelijk nieuwe dossiers.De coördinator <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid heeft zowel naar de OCMW-diensten als naar dedienst Sociale Zaken en Preventie van de Stad <strong>Herentals</strong> een inhoudelijk aansturende,coördinerende, stimulerende en ondersteunende rol.Binnen het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid nemen de stad en het OCMW ieder een aantal specifieketaken op zich.Zo is de stad verantwoordelijk voor:−−−−−−−−−sociale dienstverlening eigen aan de stad: gemeentelijke individuele sociale toelagen(bv. <strong>sociaal</strong> pedagogische toelage, begeleidingstoelage, gemeentelijke tussenkomstkabel-TV, milieusubsidie,…), pensioenen, vrijetijdspas, tegemoetkomingenminder-validen en bijkomende voordelen voor personen met een handicap,organisatie bejaardenfeesten en participatie seniorenraadpersonen met een handicap: secretariaat van de werkgroep personen met eenhandicap, toegankelijkheidsproblematiek, …(buitenschoolse) kinderopvangpreventie (drugpreventie, gezondheidspromotie, ziekte- en criminaliteitspreventie,huisbewaarder bouwmaatschappij,…)werkstraffenbeheer en coördinatie van woonwagenterreinen Heirenbroek en Viaductondersteuning van kleinschalige buurtgebonden activiteiten ter stimulering vanhet sociale weefsel (bijvoorbeeld straatfeesten, buurtvrijwilligers,…), en die nietonder de opdracht van een buurtwerking valllenjeugdbeleid en jongerenoverleghuisvesting.Het OCMW is verantwoordelijk voor:−−−−−−−armoedepreventie en -bestrijdingalgemene sociale dienstverlening (financiële steunverlening, budgetbegeleiding,informatie verstrekken,…)collectieve schuldenregelingenlokale werkgelegenheid, werkwinkel, sociale economie en sociale tewerkstellingonthaal van migrantenonthaal en opvang van asielzoekersonthaal en opvang van thuislozen3 De Raad voor Maatschappelijk Welzijn heeft op 23 oktober 2007 mevrouw Leen Dries aangesteld alscoördinator <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 12/160
−−−−−−−−−−diensten voor thuiszorgbeheer van residentiële bejaardenvoorzieningenintegraal ouderenbeleid, seniorenraadziekenhuiscoördinatie welzijnsoverlegbuurt- en opbouwwerkbuurtgerichte jongerenwerkingrechtshulppsychiatrisch zorgprojectopvoedingsondersteuning.Beiden zijn in onderling overleg verantwoordelijk voor de ondersteuning van private initiatievenomtrent de residentiële, de semi-residentiële en de ambulante gehandicaptenzorg.Het Overlegcomité OCMW-Gemeente kan deze taakafspraken bijsturen en nieuwetoewijzingen doen.Coördinator <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleidDeze functie is door de Raad voor Maatschappelijk Welzijn op 23 oktober 2007 ingevulden biedt ons volgende mogelijkheden (uit: behoeftenplan coördinator <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid):– het idee om samen met de stad een gezamenlijk <strong>sociaal</strong> beleid en een <strong>sociaal</strong>huis (afstemming van dienstverlening) te realiseren is een kans die we niet mogenlaten liggen.De afstemming van taken en de samenwerking op het vlak van welzijn tussenstad en OCMW is voor velen een voorbeeld, maar is voor ons niet voldoende.Samenwerking is nog te veel passief : het niet in elkaars weg lopen.Een actief, centraal aangestuurd welzijnsbeleid moet nog meer dynamiek en efficiëntiemogelijk maken. We denken dan aan: kinderopvang en tewerkstelling,culturele participatie en vrijetijdspas, tal van initiatieven worden met eigen motievenzowel door OCMW als door gemeente financieel ondersteund, buurtgerichteaanpak van stad en OCMW is te weinig op elkaar afgestemd,…– het realiseren van een bakstenen Sociaal Huis – integratie van de sociale dienstenvan OCMW en gemeente op één locatie – is op korte termijn niet realistisch.Hiervoor zijn momenteel immers geen concrete plannen, engagementen, noch financiëlemiddelen. Toch willen we de volgende jaren de wenselijkheid en haalbaarheidhiervan op middenlange termijn onderzoeken.– in het goedgekeurde eerste <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> (2006-2007) werd de visieop het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid duidelijk verwoord:* de stad staat in voor de uittekening van het <strong>lokaal</strong> welzijnsbeleid (op voordrachten in samenspraak met het OCMW en de lokale actoren);* het OCMW staat in voor de coördinatie van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid en de operationeleen tactische doelstellingen).LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 13/160
Hiermee anticiperen we duidelijk op de evolutie die de organisatie en de positioneringvan de OCMW’s tegenover de gemeentes momenteel ten deel valt en dieuiteraard zijn vervolg nog zal kennen (wijzigingen OCMW-wet ter afstemming ophet nieuw gemeentedecreet).– niet alleen de afstemming van de sociale dienstverlening tussen stad en OCMWdient verder ontwikkeld te worden, ook de realisatie van een integraal <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong>beleid én een <strong>sociaal</strong> huis met de derde actoren vormt voor het <strong>Herentals</strong>ebestuur een belangrijke uitdaging. Hiermee wensen we het bestaande <strong>Herentals</strong>eWelzijnsoverleg te verstevigen en verder uit te bouwen.– blijkbaar is het de Vlaamse regering menens met het decreet op het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong>beleid.Het uitvoeringsbesluit van 24.02.2006 geeft de mogelijkheden aan voor welkesectoren beleidsdocumenten – opgelegd in het kader van de sectorale regelgeving– geheel of gedeeltelijk door het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> kunnen wordenvervangen: algemeen welzijnswerk, kinderopvang, maatschappelijk opbouwwerk,voorzieningen voor bejaarden,voorzieningen in de thuiszorg, diensten voor oppashulpen het beleid rond ouderenparticipatie. Deze plannen zitten momenteelverspreid over gemeente, lokale actoren en OCMW. Samenvoeging moet leidentot vermindering van de "planlast" en betere lokale afstemming.Ook de in hetzelfde decreet opgenomen voorwaarden voor de opmaak van hetplan tonen aan dat dit zal moeten evolueren naar een allesomvattend, dynamischen resultaatgericht beleidsdocument op het vlak van welzijn.– door de sterke uitbouw van het OCMW, niet in het minst mee gerealiseerd doorde intergemeentelijke samenwerking, is er ook intern behoefte aan een betereaansturing, afstemming en coördinatie tussen de respectieve diensthoofden enstafmedewerkers (sociale dienst, tewerkstelling, rechtshulp en collectieve schuldenregeling).Ook hier wordt, net als in de samenwerking met de stad, bepaaldesynergie onbenut gelaten.De coördinator <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid neemt een inhoudelijk aansturende, coördinerende,stimulerende en ondersteunende rol op in het kader van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid.moet een katalysator worden die zorgt dat het plan wordt uitgevoerd en opgevolgd endie het voortouw kan nemen in een aantal inhoudelijke (nieuwe) dossiers.Bovendien neemt zij mee het voortouw in de uitwerking van het Sociaal Huis en neemtzij initiatief om de dienstverlening OCMW/gemeente, maar ook deze van de derdenorganisaties,beter op mekaar af te stemmen. In deze zin behoort de organisatie vanhet <strong>Herentals</strong>e Welzijnsoverleg eveneens tot haar verantwoordelijkheidsgebied.De coördinator <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid is zowel een staf- als een lijnfunctie. Zij geeft leidingaan het hoofd van de sociale dienst, de coördinator tewerkstelling, de juristen rechtshulpen de jurist collectieve schuldenregeling. Naar de dienst Sociale Zaken en Preventie vande stad neemt de coördinator <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid een inhoudelijk aansturende, coördinerende,stimulerende en ondersteunende rol op, zonder daarbij als directe of hiërarchischleidinggevende van deze dienst te fungeren. Dit is trouwens niet mogelijk binnende huidige regelgeving. Niet alleen is de beleidscommunicatie met de schepen van SocialeZaken een erg belangrijk aandachtspunt, ook met de betrokken ambtelijk verantwoordelijkenvan de stad moeten duidelijke afspraken worden gemaakt.ZijLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 14/160
Het <strong>lokaal</strong> bestuur kiest dus duidelijk voor een maximaal scenario: één centraal aangestuurd<strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid in <strong>Herentals</strong> waarmee duidelijk wordt geanticipeerd op devisie van de Vlaamse Regering inzake organisatie van het <strong>lokaal</strong> bestuur.Dit betekent dat zowel de sociale, juridische en intergemeentelijke diensten van hetOCMW, als de dienst sociale zaken van de stad strategisch zullen worden aangestuurddoor de coördinator <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid.2.3.3. Communicatie met en participatie van actoren, burgers en doelgroepHet stads- en OCMW-bestuur van <strong>Herentals</strong> hechten veel belang aan communicatie meten participatie van de actoren, burgers en de doelgroep omtrent het <strong>lokaal</strong> welzijnsbeleid.Om dit te illustreren verwijzen we naar de lange traditie van (formele én informele)overlegorganen die werkzaam zijn binnen onze gemeente:– Welzijnsoverleg (stuurgroep en algemene vergadering)– Seniorenraad– Centrumraad (<strong>lokaal</strong> dienstencentrum voor senioren in Begijnhof)– Forum Lokale Werkgelegenheid– Jongerenoverleg– Buurtcontactpunt De Klink (werkzaam in de wijken met aandacht Diependaal enSterrebos)– De Fakkel, vereniging waar armen het woord nemen– Armoedeoverleg– Familieraad RVT Sint-Anna– Bewonersvergadering huurders bejaardenwoningen– Vrijwilligers vreemdelingen, dienstencentrum, minder-mobielencentrale, RVT, …– Werkgroep personen met een handicap(dit is een niet-limitatieve lijst)Bovendien communiceren we met onze collega-hulpverleners en de burger via de (digitale)sociale kaart, seniorengids, stadskrant, stadsgids, stadsinfo, OCMW-brochure, OCMWinfo,…Sinds 2004 heeft het OCMW ook een gebruiksvriendelijke website, die vertrektvanuit de cliënt als hulpvrager. Ook de sociale dienstverlening van de gemeente zijnhierop terug te vinden.Uiteraard wordt er voortdurend gezocht naar mogelijkheden tot verdere uitdieping vande communicatie met en participatie van de burger.Communicatie <strong>beleidsplan</strong>We hebben het eerste <strong>lokaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> gebruikt als hulpmiddel om met de veldwerkersen de <strong>Herentals</strong>e burger te communiceren en hen hieraan te laten participeren, met hetoog op het ontwerp van het <strong>beleidsplan</strong> <strong>2008</strong>-<strong>2014</strong>.De verantwoordelijken hebben hun projectfiche besproken met hun eigen dienst en metorganisaties die rechtstreeks zijn betrokken. Daar waar dit mogelijk was, is de projectfi-LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 15/160
che ook teruggekoppeld naar de achterban zodat de inspraakmogelijkheid werd gegarandeerd.Voorstelling projectfichesIn een tweede stap zijn de projectfiches voorgesteld en toegelicht aan het Welzijnsoverleg<strong>Herentals</strong> in 7 Algemene Vergaderingen tussen oktober 2006 en september 2007. Indit Welzijnsoverleg zetelen alle organisaties, diensten en instellingen die werkzaam zijnin de welzijnszorg en gezondheidszorg en die <strong>Herentals</strong> als werkgebied hebben.Bij deze algemene vergaderingen van het Welzijnsoverleg worden steevast ook de gemeenteraadsledenen OCMW-raadsleden van <strong>Herentals</strong> uitgenodigd én – indien relevant– ook beleidspersonen en veldwerkers van andere lokale besturen waarmee we samenwerken.In totaal gaat het over ruim 160 personen en/of organisaties die worden uitgenodigd.De zeven algemene vergaderingen hadden de volgende onderwerpen:– 30 november 2006 : voorstelling projectfiche ocmw: maatschappelijke dienstverlening,schuldhulpverlening en vreemdelingen– 30 januari 2007: voorstelling projectfiche ISOM: intergemeentelijke tewerkstelling,rechtshulp en collectieve schuldenregeling– 6 maart 2007: voorstelling projectfiche stedelijke diensten: werkstraffen, vrijetijdspas,woonwagenterrein– 17 april 2007 om 14.00 uur: voorstelling projectfiches stedelijke gezondheidspromotieen ziektepreventie, drugpreventie en criminaliteitspreventie– 29 mei 2007: voorstelling projectfiches ouderenzorg (incl. psychiatrische zorg)– 19 juni 2007 om 20.00 uur: voorstelling projectfiches kinderopvang, opvoedingsondersteuning,jongeren en psychosociale hulpverlening– 20 september 2007 om 20 uur: voorstelling projectfiche opbouwwerk, huisvestingen gehandicaptenzorg.Ten slotte zal de manier waarop wij in <strong>Herentals</strong> het <strong>sociaal</strong> huis gaan verwezenlijken,worden bekend gemaakt met een apart communicatieplan in samenwerking met een professioneelcommunicatiebureau. De precieze uitwerking ligt uiteraard nog niet vast, zekeris wel dat er zal gebruik gemaakt worden van een communicatiemix én dat er extraaandacht zal worden besteed aan doelgroepencommunicatie.Voor de verdere uitwerking van het Sociaal Huis in <strong>Herentals</strong> verwijzen we naar hoofdstuk6 van dit <strong>beleidsplan</strong>. De communicatie van de inhoud van het <strong>beleidsplan</strong> en deidee van het <strong>sociaal</strong> huis naar de zwaksten binnen onze samenleving maakt onderdeel uitvan deze projectfiche ‘Sociaal Huis’.2.3.4. VrijwilligerswerkBetekenis van vrijwilligers in het kader van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleidWij zien vrijwilligerswerk als een dienstverlening en streven naar een 'win-win'-situatievoor alle belanghebbenden.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 16/160
Via het vrijwilligerswerk vergroten we de draagkracht van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid, ondersteunenwe de professionele werking, bieden we ontplooiingskansen aan de burger enverbeteren en verruimen we onze dienstverlening.Het inschakelen van vrijwilligers in de werking van de organisatie moet een verrijkingzijn en geen besparing.Medewerkers worden ondersteund om de vrijwilligers op een positieve manier te benaderen.Informatie, een goede taakafbakening en omkadering zijn hiertoe belangrijke instrumenten.We stemmen onze vrijwilligerswerking af op de maatschappelijke evolutie en uiteraardde regelgeving.Profiel van de vrijwilligerEen vrijwilliger is een gemotiveerd, geëngageerd iemand die zich met zijn talenten, kennisen vaardigheden wil inzetten voor anderen.Ook de vrijwillige inzet van personeelsleden voor de organisatie beschouwen wij als vrijwilligerswerk.Anderzijds engageert de organisatie zich om gepaste taken te geven en ondersteuning tebieden, rekening houdend met de mogelijkheden van de vrijwilliger, de personeelsledenen de organisatie.Werving van vrijwilligersVoor de ene dienst is er een actief, voor de andere een passief wervingsbeleid. Dit isafhankelijk van de behoeften en mogelijkheden van de dienst enerzijds en het potentieelaan vrijwilligers anderzijds.Kandidaat vrijwilligers worden begeleid in hun keuze. Zij krijgen informatie over de verschillendemogelijkheden en vereisten. Indien nodig worden zij doorverwezen. Er wordtsteeds gekeken naar de haalbaarheid van een samenwerking voor beide partijen.Begeleiding en ondersteuningNieuwe vrijwilligers worden ingewerkt door de verantwoordelijke medewerker of door eenmedevrijwilliger. Zij krijgen informatie over de verzekering, de werking, de medewerkers,de structuur, de aanspreekpersonen en de privacy. Dit alles wordt gebundeld ineen organisatienota zoals voorgeschreven door de nieuwe regelgeving.De dienstverantwoordelijke zal op regelmatige basis de werking en het takenpakket evaluerenin samenspraak met de vrijwilliger en creëert openheid voor inbreng van de vrijwilligerin de werking. Er wordt een evenwicht gezocht tussen ondersteuning en zelfstandigheid.Vrijwilligers vragen de nodige omkadering (beleid, methodische aanpak).Medewerkers krijgen hiervoor de nodige tijd en middelen.Vrijwilligers hebben het recht om deel te nemen aan vorming die nodig is om hun taaknaar behoren uit te voeren en op een aantal materiële blijken van waardering (al danniet gecombineerd) zoals: onkostenvergoedingen, maaltijden, consumpties, verzekeringen bijscholing.WaarderingsbeleidLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 17/160
Nog belangrijker zijn echter het schouderklopje, het respect, kleine attenties, een vrijwilligersfeest,…We willen hier verwijzen naar de vijf soorten menselijke behoeften van Maslow:– de fysiologische behoeften– de behoefte aan veiligheid– de behoefte aan <strong>sociaal</strong> contact en acceptatie– de behoefte aan erkenning– de behoefte aan zelfrealisatie.De drie laatste behoeftes kunnen een drijfveer zijn voor mensen om in het vrijwilligerswerkte stappen. Door als organisatie in de mate van het mogelijke rekening te houdenmet deze behoeften kunnen we een 'win-win'-relatie realiseren met onze vrijwilligers.2.3.5. Regionale en intergemeentelijke samenwerkingWe willen het subsidiariteitsbeginsel zoveel mogelijk toepassen en wensen actief te anticiperenop evoluties en tendensen die zich inzake welzijnsbeleid in onze regio aandienen.Hierbij verdient het Toekomstplan Kempen 2005-2015 van vzw SPK, onze bijzondereaandacht. Van de vier sleuteluitdagingen - naar een vernieuwende, duurzame, aantrekkelijkeen zorgzame regio – die in het plan zijn opgenomen, wensen we vooral, maar nietuitsluitend, het luik "zorg" mee te ontwikkelen. We willen hierin enerzijds de kwantitatieveachterstand op zorg inlopen en anticiperen op de toenemende vergrijzing van onzesamenleving en anderzijds de sociale cohesie versterken en antwoord geven op maat vande kwetsbare medemens.We willen in dit verband ook waar kan en waar nodig anticiperen op de stimuli die doorRESOC (Regionaal Economisch en Sociaal Overlegcomité) in ons arrondissement zullenworden gegeven.Het OCMW van <strong>Herentals</strong> is sinds 1982 aangesloten bij Welzijnszorg Kempen. Dit is eenpubliekrechtelijke vereniging opgericht op basis van de organieke wet op de OCMW’s van8 juli 1976. Alle 27 OCMW’s van het arrondissement Turnhout zijn bij deze verenigingaangesloten.Welzijnszorg Kempen heeft een aantal eigen initiatieven, zoals een gemeenschappelijkedienst informatieveiligheid (cfr. aansluiting bij de Kruispuntbank) en een regionale dienstvoor gezinszorg, en participeert in andere verenigingen, zoals in de vzw Geestelijke GezondheidszorgKempen, het Lokaal Gezondheidsoverleg en CAW De Kempen.Welzijnszorg Kempen is de meest geschikte organisatie voor die activiteiten die best opregionaal niveau worden aangepakt.Daarnaast hebben het OCMW van <strong>Herentals</strong> en de OCMW’s van de 6 omringende gemeenteneen jarenlange traditie inzake samenwerking op het gebied van rechtshulp, tewerkstellingen schuldbemiddeling. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in de oprichting vande feitelijke vereniging ISOM. Het OCMW van <strong>Herentals</strong> profileert zich als initiator, kwaliteitsbewakeren facilitator van deze samenwerking, uiteraard steeds in overleg en maximalebetrokkenheid van de partners.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 18/160
In de loop van 2006 drong een evaluatie van de beleidsstructuur van ISOM zich op. Denoodzaak tot verdere samenwerking werd door de partners niet in twijfel getrokken, welde wijze waarop deze samenwerking in de toekomst gestructureerd en georganiseerdkan worden. Medio 2007 is de evaluatie van de uitgangspunten en structuur van de intergemeentelijkesamenwerking nog steeds in volle gang.Voor meer informatie over ISOM verwijzen we naar de persnota die bij de oprichting vanISOM werd opgemaakt.Opdrachtverklaring ISOM“De OCMW’s van de gemeenten Herenthout, Grobbendonk, Vorselaar, Lille, Kasterlee,Olen en <strong>Herentals</strong> wensen hun dienstverlening aan de bevolking te verbeteren door samente werken en door gezamenlijk initiatieven te ontplooien.Om dit mogelijk te maken richten zij de intergemeentelijke vereniging ISOM op, een feitelijkevereniging zonder rechtspersoonlijkheid: Intergemeentelijke SamenwerkingOCMW’s Middenkempen.De intergemeentelijke vereniging ISOM zal zich toespitsen op het organiseren vandienstverlening die moeilijk of niet op <strong>lokaal</strong> niveau, maar wel op intergemeentelijk niveaukan worden gerealiseerd.Alle initiatieven van de vereniging kaderen steeds binnen het recht op maatschappelijkedienstverlening zoals dit wordt verwoord in artikel 1 van de organieke wet van 8 juli1976 op de OCMW’s:“Elke persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening. Deze heeft tot doeleenieder in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijkewaardigheid. Er worden openbare centra voor maatschappelijk welzijn opgericht die,onder de door deze wet bepaalde voorwaarden, tot opdracht hebben deze dienstverleningte verzekeren.”De door het samenwerkingsverband genomen initiatieven moeten tevens een ondersteuningbetekenen voor de dagelijkse werking van de lokale besturen.Momenteel omhelst deze interlokale samenwerking de dienstverlening omtrent socialetewerkstelling, rechtshulp en collectieve schuldenregelingen, maar dit kan uiteraard wordenuitgebreid.De participerende gemeenten van de intergemeentelijke vereniging ISOM zullen de volgendeprincipes in hun samenwerking respecteren:– de cliënt staat centraal; hij/zij is het begin- en het eindpunt;– resultaatgericht werken;– subsidiariteitsbeginsel;– maximale betrokkenheid, evenwaardigheid en participatie van de deelnemendeOCMW’s;– streven naar een kwaliteitsvolle dienstverlening.In de werking van de intergemeentelijke vereniging zal aandacht worden besteed aanpreventie, het voorkomen van noden.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 19/160
Het samenwerkingsverband zal bovendien overleg plegen met andere openbare en privéinitiatievenom de dienstverlening aan de bevolking en de samenwerking in het welzijnsveldte optimaliseren.”ISOM versus WelzijnsoverlegWe wensen een synergie te bewerkstelligen tussen het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid, de werkingvan ISOM en het Welzijnsoverleg <strong>Herentals</strong> om op deze manier nog beter werk te kunnenmaken van een echt regionaal <strong>sociaal</strong> beleid. Veel partners (CAW De Kempen, de privatediensten voor gezinszorg, …) hebben immers een regionale werking. ISOM lijkt ons danook het geschikte forum om met deze partners gesprekken te voeren omtrent samenwerking,onderlinge afstemming, …3. Algemene omgevingsanalyse3.1. InleidingDe stad <strong>Herentals</strong> is gelegen in de Zuiderkempen in het hartje van de provincie Antwerpen.Sinds de fusie van <strong>Herentals</strong> met Noorderwijk en Morkhoven in 1977 bestrijkt degemeente een oppervlakte van 4.764 ha. Terwijl Noorderwijk en Morkhoven veeleer landelijkvan karakter zijn, wordt de deelgemeente <strong>Herentals</strong> gekenmerkt door zijn oudestadskern binnen de ring en zijn (sociale) woonwijken buiten de ring. Begin 2007 telde<strong>Herentals</strong> meer dan 26.000 inwoners.<strong>Herentals</strong> wordt wel eens de toeristische hoofdstad van de Kempen genoemd. Bezienswaardighedenzoals de stadspoorten, de Lakenhal, de Sint-Waldetrudiskerk en het Begijnhofleveren het bewijs van een interessant verleden.Maar naast deze culturele en historische waarde heeft <strong>Herentals</strong> nog andere troeven. Debosrijke omgeving trekt natuurliefhebbers en wandelaars aan. Door de hoge scholenconcentratie,de aanwezigheid van een ziekenhuis en de uitbouw van de industrieparken is<strong>Herentals</strong> nu meer dan ooit een centrumgemeente. Sinds enkele jaren is de dienstverleningdaarom steeds uitgebreider geworden. Steeds vaker vestigt de regionale zetel vanbelangrijke spelers uit het welzijnsveld zich ook in <strong>Herentals</strong>.In deze omgevingsanalyse van <strong>Herentals</strong> is getracht de belangrijkste indicatoren in kaartte brengen die een invloed kunnen uitoefenen op het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid. Er is een onderscheidgemaakt tussen demografische, socio-economische en huisvestingsfactoren.Om de cijfers van <strong>Herentals</strong> beter te kunnen interpreteren, wordt de vergelijking gemaaktmet gelijkaardige steden uit het arrondissement (i.c. Turnhout, Geel, Mol en Westerlo)en met het gemiddelde van de ISOM-gemeenten met uitzondering van <strong>Herentals</strong>(d.w.z. Grobbendonk, Herenthout, Kasterlee, Lille, Olen en Vorselaar). Waar nodig wordtook het arrondissementeel en Vlaams gemiddelde weergegeven. Om de evolutie van bepaaldefenomenen te kunnen duiden, worden de actuele cijfers vergeleken met deze vaneen aantal jaren geleden.Deze omgevingsanalyse is niet exhaustief. In de verschillende projectfiches van het <strong>lokaal</strong><strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> wordt immers al een kwantitatieve en kwalitatieve analyse geschetstvan de interne en externe omgeving. Hierin wordt al het relevante cijfermateriaalLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 20/160
met betrekking tot het onderwerp in kwestie en met de reeds bestaande dienstverleninguitvoerig toegelicht. In de algemene omgevingsanalyse zal waar nodig naar deze individueleprojectfiches verwezen worden.3.2. Demografische indicatoren3.2.1. Algemene gegevensBegin 2007 woonden er 26.142 personen in <strong>Herentals</strong>, waarvan 19.132 in het centrum,5.092 in Noorderwijk en 1.918 in Morkhoven. <strong>Herentals</strong> telt iets meer vrouwelijke(13.236) dan mannelijke inwoners (12.906).Deelgemeen-Aantal mannenAantal vrouwenTotaal optenop 31/12/06op 31/12/0631/12/06<strong>Herentals</strong> 9.372 9.760 19.132Noorderwijk 2.577 2.515 5.092Morkhoven 957 961 1.918Tabel 1 (bron: Lokale Statistieken, www.lokalestatistieken.be )In de periode 2002-2006 nam de bevolking toe met 499 personen. Dit is een groei van1,95%. De bevolkingsgroei in <strong>Herentals</strong> volgt daarmee het Vlaamse gemiddelde(+1,7%), maar is lager dan het arrondissementeel gemiddelde (+2,4%).Bevolkingsgroei periode 2002-20064500040000350003000025000<strong>Herentals</strong>GeelMolTurnhoutWesterlo200002002 2003 2004 2005 2006Grafiek 1 (bron: Lokale Statistieken, www.lokalestatistieken.be )<strong>Herentals</strong> heeft met 536 inwoners per vierkante kilometer, de op één na grootste bevolkingsdichtheidvan het arrondissement (na Turnhout waar 709 inwoners per vierkantekilometer wonen).LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 21/160
3.2.2. BevolkingssamenstellingDe leeftijdsstructuur van <strong>Herentals</strong> sluit redelijk goed aan bij die van het Vlaams Gewest.Er is een lagere vertegenwoordiging in de categorieën tot 14 jaar, een hogere vertegenwoordigingin de categorieën tussen 35 en 50 jaar.Bevolkingspiramide 2006vrouwenmannen45- 4940- 4435- 3925- 2965- 6955- 5950- 5430- 3420- 2415 - 1910 - 1475- 7970- 7460- 645 - 90 - 480- 8490- 9485- 89> 95> 9590- 9485- 8980- 8475- 7970- 7465- 6960- 645 - 90 - 455- 5950- 5430- 3415 - 1910 - 1425- 2920- 2435- 3945- 4940- 441250 1000 750 500 250 0 250 500 750 1000 1250 1500Grafiek 2 (bron: Lokale Statistieken, www.lokalestatistieken.be )3.2.2.1. Percentage 0-24 jarigen in verhouding tot de totale bevolkingOp 1 januari 2006 telde <strong>Herentals</strong> 6.974 inwoners jonger dan 25 jaar. Zij maken 26,75%uit van de totale bevolking. In vergelijking met 1 januari 2000 is hun aandeel in de totalebevolking met meer dan 2% gedaald. Deze ontgroening, die het gevolg is van een dalendgeboortecijfer, is over heel Vlaanderen merkbaar (gemiddeld -0,97 %).3.2.2.2. Percentage 65-plussers in verhouding tot de totale bevolking.17,6% van de totale bevolking (4.599 inwoners) was op 1 januari 2006 ouder dan 65jaar. Dit percentage is vergelijkbaar met het Vlaams gemiddelde (17,8%), terwijl hetarrondissementeel gemiddelde 16% bedraagt.Ten opzichte van januari 2000 is het aantal 65-plussers met 12,8% toegenomen in <strong>Herentals</strong>,terwijl hun aantal over geheel Vlaanderen met 9% steeg.De toename van het aantal 65-plussers - in combinatie met een dalend geboortecijfer -heeft een aantal belangrijke maatschappelijke gevolgen:LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 22/160
- Zo zal de afhankelijkheidsratio binnen een aantal jaren sterk toenemen in <strong>Herentals</strong>(in tegenstelling tot de daling van 77,83 naar 74,9 in de periode van 2000 tot2006). Deze ratio is een schatting van het aantal niet-actieve personen in verhoudingtot de bevolking op beroepsactieve leeftijd.In <strong>Herentals</strong> zijn op 100 inwoners van 20-59 jaar 74,9 inwoners jonger dan twintigen ouder dan zestig. Een stijging van de afhankelijkheidsratio impliceert datelke economisch actieve persoon in de toekomst gevoelig meer dan nu zal moetenbijdragen om de economisch niet-actieve personen te onderhouden.Ten opzichte van het Vlaams Gewest (met een afhankelijkheidsratio van 82,4 in2006) scoort <strong>Herentals</strong> relatief goed.- Ook de familiale zorgindex gaat in stijgende lijn: van 25,9 in 2000 naar 30,9 in2006. De familiale zorgindex duidt aan hoeveel bejaarden er zijn in verhouding totde bevolking die er normaliter de zorg moet voor nemen. De laatste jaren stijgtdeze index gestaag, wat betekent dat er naar verhouding meer zorgbehoevendeouderen (80-plussers) zullen zijn tegenover minder potentieel zorgverlenende vijftigers(50-59-jarigen).De Vlaamse familiale zorgindex piekte in 2006 op 32,9.De vergrijzing en ontgroening worden uitgebreider toegelicht in de projectfiche rond ouderenzorgin <strong>Herentals</strong>).3.2.2.3. Percentage alleenstaanden in verhouding tot het totaal aantal huishoudens.In vergelijking met 2000, telde <strong>Herentals</strong> in 2006, 23,1% meer alleenstaanden. Hun aantalsteeg van 2.613 in 2000 naar 3.217 in 2006.Aantal alleenstaanden t.o.v. aantal private huishoudens periode2000-200612000100001024310351104411060210794109021102880006000400020002613265827592900303031363217aantal alleenstaandenaantal huishoudens02000 2001 2002 2003 2004 2005 2006Grafiek 3 (bron: Studiedienst van de Vlaamse Overheid )Door de sterke stijging van het aantal alleenstaanden (+ 23,1%), in vergelijking met eenkleinere groei van het totaal aantal huishoudens (+ 7,7%), vertegenwoordigden de alleenstaandenin 2005 reeds 29,2% van het totaal aantal huishoudens.In het arrondissement ligt dit percentage enkel in Turnhout (34,6%) hoger.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 23/160
3.2.2.4. Gemiddelde gezinsgrootteDe sterke groei van het aantal alleenstaanden in <strong>Herentals</strong> heeft ondermeer als gevolgdat de gemiddelde grootte van een huishouden in de periode 2001-2006 gedaald is van2,49 naar 2,36. Hiermee volgt <strong>Herentals</strong> de dalende tendens in Vlaanderen en het arrondissement.Volgens projecties van de Vlaamse overheid zal de gemiddelde gezinsgroottetrouwens verder blijven dalen in <strong>Herentals</strong> (2,28 in 2010 tot 2,09 in 2025).Situatie op 1/1/2006aantalinwonersaantalhuishoudensgemiddeldegezinsgrootteGemiddelde ISOM (excl.<strong>Herentals</strong>) 11.866 4.612 2,57Westerlo 22.896 9.169 2,50Arrondissement Turnhout419.570 168.040 2,50Geel 35.189 14.330 2,46Mol 32.751 13.411 2,44Vlaanderen 6.078.600 2.525.849 2,41<strong>Herentals</strong> 26.071 11.028 2,36Turnhout 39.791 17.813 2,23Tabel 2 (bron: Lokale Statistieken, www.lokalestatistieken.be )<strong>Herentals</strong> heeft, op Turnhout na, de kleinste gemiddelde gezinsgrootte in de regio, wattypisch is voor een stedelijk gebied. Kleinere gezinnen en alleenstaanden geven immerstraditioneel vaker de voorkeur aan een stedelijke omgeving. Zij verkiezen woningtypesmet een hoge dichtheid boven vrijstaande woningen. Kleinere, oudere gezinnen doen ookvaker een beroep op voorzieningen en diensten in de onmiddellijke omgeving. De gezinsverdunning(d.w.z. het feit dat de huishoudens kleiner worden) heeft met anderewoorden zijn gevolgen voor het toekomstige huisvestingsbeleid van <strong>Herentals</strong> (→zie projectficheHuisvesting).Het feit dat het aantal alleenstaanden stijgt, heeft ook een invloed op de gemiddeldekoopkracht van een huishouden in <strong>Herentals</strong>. Alleenstaanden hebben immers in verhoudingveel uitgaven die zij met één inkomen moeten betalen waardoor zij het financieelvaak moeilijker hebben dan samenwonenden of gehuwden. Vooral alleenstaande vrouwenvormen hier een risicogroep (zie 2.2.5).LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 24/160
3.2.2.5. Percentage kinderen van alleenstaanden tegenover het totaal aantal kinderenBegin 2004 woonden 531 op een totaal van 5.397 kinderen jonger dan 18 jaar, in eeneenoudergezin. Dit is bijna 1 op de 10 kinderen (9,84%). Enkel in Turnhout (11,35%)zijn er in het arrondissement meer kinderen van alleenstaanden. Het Vlaams gemiddeldeligt 1,5% lager met 8,49%. Het merendeel van de eenoudergezinnen (83%) betreftvrouwen: in 2004 waren er 699 alleenstaande moeders met kinderen tegenover 143 alleenstaandevaders met kinderen.Situatie op 1/1/2004Aantal kinderenvanalleenstaandenTotaal aantalkinderenPercentage kinderenvan alleenstaandenTurnhout 945 8.110 11,65<strong>Herentals</strong> 531 5.397 9,84Vlaanderen 113.971 1.342.137 8,49Geel 523 7.134 7,33Mol 506 6.936 7,3Westerlo 345 4.813 7,17Gemiddelde ISOM (excl.<strong>Herentals</strong>) 178 2.730 6,52Tabel 3 (bron: Lokale Statistieken, www.lokalestatistieken.be en Studiedienst van deVlaamse regering)Het hoge percentage kinderen uit eenoudergezinnen heeft bijgevolg vooral een negatieveinvloed op de bestaanszekerheid van alleenstaande vrouwen. De negatieve relatie bestaanszekerheid/alleen wonen is immers des te groter naarmate het gezin meer kinderentelt.3.2.2.6. Percentage SIF-migranten in verhouding tot de totale bevolking.Op 1 januari 2003 woonden er 259 SIF-migranten in <strong>Herentals</strong>. 4 In vergelijking met deandere stedelijke gebieden uit het arrondissement en met het Vlaams gemiddelde, zijn zein <strong>Herentals</strong> relatief klein in aantal (cf. 1 op 100 inwoners).4 SIF-vreemdelingen zijn migranten met een permanente woonplaats in het Vlaams gewest die afkomstig zijnuit landen waarvan het bruto nationaal product per capita onder een bepaalde ondergrens ligt of personen meteen Italiaanse, Spaanse, Portugese en Griekse nationaliteit.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 25/160
Een hoog percentage SIF-migranten wordt vaak als een negatieve indicator beschouwdvoor de aanwezigheid van kansarmoede in een gemeente. Zonder te beweren dat allemigranten per definitie kansarm zijn, stellen we vast dat zij als groep vaker in achterstandspositiesvertoeven op het gebied van wonen, werken, onderwijs, gezondheid,maatschappelijke integratie, enz.Situatie op 1/1/2003Aantal SIF-Aantal inwo-Percentage SIF-migrantenmigrantennerst.o.v. totale bevolkingVlaanderen 138.926 5.995.553 2,32Turnhout 891 39.235 2,27Mol 496 32.170 1,54Geel 349 34.350 1,02<strong>Herentals</strong> 259 25.689 1,01Westerlo 98 22.331 0,44GemiddeldeISOM(excl. <strong>Herentals</strong>) 43 11.700 0,37Tabel 4 (bron: Lokale Statistieken, www.lokalestatistieken.be)In 2006 telde <strong>Herentals</strong> in totaal 600 vreemdelingen (d.w.z. personen die niet de Belgischenationaliteit bezitten).3.2.2.7. MigratiesaldoHet migratiesaldo bedroeg 115 in <strong>Herentals</strong> in 2005. In vergelijking met de andere gemeentenuit onze regio heeft <strong>Herentals</strong> met een gemiddeld migratiesaldo van 71 voor deperiode 2001-2005 het laagste migratiesaldo na het gemiddelde van de ISOM-gemeenten(excl. <strong>Herentals</strong>).Een positief migratiesaldo geeft aan dat er meer inwijkelingen dan uitwijkelingen zijn.Des te hoger het migratiesaldo, des te hoger de aantrekkingskracht die een gemeenteuitoefent.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 26/160
Gemiddeld migratiesaldo over de periode 2001-200530025020015010050018ISOM-<strong>Herentals</strong>2431457188 95<strong>Herentals</strong> Turnhout Westerlo Mol GeelGrafiek 4 (bron: Lokale Statistieken, www.lokalestatistieken.be)3.3. Socio-economische indicatoren3.3.1. WerkgelegenheidOp 31 december 2003 waren er 14.232 werknemers in <strong>Herentals</strong> verspreid over 826 ondernemingen.De voedingsnijverheid (1.800 arbeidsplaatsen) en de metaalverwerkendenijverheid (3.000 arbeidsplaatsen) zorgen voor een belangrijk deel van de werkgelegenheid.Na Turnhout (met meer dan 20.000 werknemers) behoort <strong>Herentals</strong> tot een triovan gemeenten, samen met Geel en Mol, met meer dan 10.000 werknemers.Op 31 december 2003 woonden in <strong>Herentals</strong> 9.752 werknemers. Dit aantal ligt 4.480eenheden lager dan de tewerkstelling in <strong>Herentals</strong>. Dat betekent dat er meer mensen in<strong>Herentals</strong> werken dan dat er beroepsactieve inwoners zijn. <strong>Herentals</strong> stelt met anderewoorden heel wat werknemers van buiten de gemeente tewerk.In vergelijking met de meer dan 14.000 werknemers in <strong>Herentals</strong> is het aantal zelfstandigenmet 1.506 eenheden op 31 december 2003 eerder beperkt. Dit laag aantal zelfstandigentegenover het aantal werknemers is echter typerend voor een gemeente meteen sterk ontwikkelde industrie. De meeste zelfstandigen zijn werkzaam in de handel,gevolgd door de nijverheid en de vrije beroepen.3.3.2. WerkloosheidDe werkloosheidsgraad 5 bedroeg in <strong>Herentals</strong> 6,19% op 30 juni 2007. Dat betekent datiets meer dan 1 op 20 inwoners tussen 18 en 64 jaar, werkloos is. In totaal telt <strong>Herentals</strong>787 niet-werkende werkzoekenden.In vergelijking met juni 2006 is het aantal niet-werkende werkzoekenden met 25,8%gedaald. De werkloosheidsgraad is met 2,25 procentpunten gedaald.Met 6,19% ligt de werkloosheidsgraad in <strong>Herentals</strong> nog steeds hoger dan het Vlaams(5,96%) en arrondissementeel gemiddelde (5,79%). Ook de andere gemeenten uit de5 De werkloosheidsgraad wordt bepaald door de verhouding tussen het aantal niet-werkende werkzoekenden jonger dan 65jaar en de beroepsbevolking jonger dan 65 jaar.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 27/160
egio hebben relatief minder werkzoekenden (Geel= 5,65%, Mol = 6,12%, Westerlo =5,88%, ISOM uitgezonderd <strong>Herentals</strong> =5,31%), met uitzondering van Turnhout (8,85%).3.3.2.1. Percentage NWWZ6 tot 25 jaar in verhouding tot het totaal aantal werklozenMedio 2007 is bijna 1 op 4 werkzoekenden in <strong>Herentals</strong> jonger dan 25 jaar. In vergelijkingmet juni 2006 is de jongerenwerkloosheid met 25,9% gedaald.Situatie op 1/7/2007Aantal NWWZ< 25Aantal NWWZ% van totaalNWWZGeel 183 956 19,14Westerlo 121 655 18,47Turnhout 313 1.717 18,23Vlaanderen 30.575 168.053 18,19<strong>Herentals</strong> 143 787 18,17Mol 167 929 17,98Arrondissement Turnhout2.011 11.577 17,37Gemiddelde ISOM(excl. <strong>Herentals</strong>) 48 299 16,18Tabel 5 (bron: VDAB, Arvastat, http://arvastat.vdab.be/nwwz/index.htm)3.3.2.2. Percentage NWWZ’s langer dan 1 werkloos t.o.v. het totaal aantal werklozenBijna één op twee NWWZ in <strong>Herentals</strong> is op 30 juni 2007 langer dan een jaar werkloos.In totaal gaat het om 372 personen (of 47,3%). <strong>Herentals</strong> scoort met dit cijfer relatiefbeter dan het Vlaams (48,8%) en arrondissementeel gemiddelde (52,1%).Toch is het percentage langdurig werklozen tegenover het totale werklozenbestand deafgelopen jaren sterk gestegen in <strong>Herentals</strong>: van 38,3% eind juni 2005 naar 47,3% eindjuni 2007. Hieruit blijkt duidelijk dat ook in tijden van economische hoogconjunctuurlangdurig werkzoekenden het relatief moeilijker op de arbeidsmarkt hebben dan anderewerklozen (d.i. de zogenaamde restgroep).Situatie op 1/7/2007Aantal NWWZTotaal aantal NWWZ% van het totaal>1 j werkloosNWWZGemiddeldeISOM167 299 55,96 NWWZ: niet-werkende werkzoekendenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 28/160
(excl. <strong>Herentals</strong>)Turnhout 915 1.717 53,3ArrondissementTurnhout 6.031 11.577 52,1Westerlo 332 655 50,7Mol 469 929 50,5Geel 482 956 50,4Vlaanderen 82.001 168.053 48,8<strong>Herentals</strong> 372 787 47,3Tabel 6 (bron: VDAB, Arvastat, http://arvastat.vdab.be/nwwz/index.htm)Voor meer gedetailleerde cijfers over de werkloosheid in <strong>Herentals</strong>, en met name dezevan de zogenoemde kansengroepen op de arbeidsmarkt, verwijzen we naar de projectfiche"Trajectbegeleiding en sociale tewerkstelling".3.3.3. Begunstigden van het RMI (voorheen leefloon)Op 31 oktober 2006 telde <strong>Herentals</strong> 63 begunstigden van het recht op maatschappelijkeintegratie (RMI): op 1.000 inwoners betekent dit gemiddeld twee begunstigden van hetrecht op maatschappelijke integratie. Dit percentage ligt lager dan het Vlaamse gemiddelde(3,87), en beduidend lager dan de cijfers van Geel (5,43) en Turnhout (5,13).Situatie opAantal begunstigdenAantal inwonersAantal begunstigden01/10/2006RMI01/01/2006RMI per duizendinwonersWesterlo 29 22.896 1,27Gemiddelde ISOM (excl.<strong>Herentals</strong>) 18 11.866 1,52Mol 70 32.751 2,14<strong>Herentals</strong> 63 26.071 2,42Vlaanderen 23.512 6.078.600 3,87Turnhout 204 39.791 5,13Geel 191 35.189 5,43Tabel 7 (bron: POD Maatschappelijke Integratie, www.mi-is.be)LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 29/160
In vergelijking met de situatie eind 2000 is het aantal begunstigden van het recht opmaatschappelijke integratie tegenover de totale bevolking nauwelijks toegenomen (+1begunstigde van het RMI).Voor meer informatie over het recht op maatschappelijke integratie en de financiëlesteun die het OCMW verleent: → zie projectfiche "Financiële hulpverlening".3.3.4. Gemiddeld inkomenIn 2004 bedroeg het gemiddelde inkomen per aangifte in <strong>Herentals</strong> 24.045 EUR. Hettotaal netto belastbaar inkomen per inwoner was gelijk aan 14.245 EUR.Meer dan de helft van de belastingaangiften (nl. 52,7%) heeft betrekking op een inkomenscategorielager dan 20.000 EUR.Het gemiddeld inkomen per aangifte lag in 2004 in <strong>Herentals</strong> 5% lager dan het Vlaamsegemiddelde.Het totaal netto belastbaar inkomen per huishouden ligt in <strong>Herentals</strong> met 33.846 EUReveneens lager dan in Mol (34.275 EUR), Geel (34.799 EUR), Westerlo (35.964 EUR) enhet gemiddelde van de omringende gemeenten Grobbendonk, Herenthout, Kasterlee,Lille, Olen en Vorselaar (35.650 EUR).In deze tabel heeft <strong>Herentals</strong> na Turnhout het laagste mediaan inkomen per aangifte.Situatie inGem. inkomenTot. nettoTot. nettoMediaan inkomen2004per aangiftebelastbaarbelastbaar inko-per aangifteinkomen/inwonermen/huishoudenVlaanderen 25.250 14.011 33.845 19.313Westerlo 25.019 14.281 35.964 20.462Mol 24.901 13.973 34.275 19.309GemiddeldeISOM - <strong>Herentals</strong>24.788 13.844 35.650 19.441Geel 24.317 14.106 34.799 19.124<strong>Herentals</strong> 24.045 14.245 33.846 19.003Turnhout 22.809 13.863 31.071 18.436Tabel 8 (bron: Provincie Antwerpen, Dienst Welzijn, Gemeentelijke Fiches)3.3.5. Aantal personen met betalingsachterstal geregistreerd bij KredietcentraleOp 1 maart 2005 waren er 587 personen uit de gemeente <strong>Herentals</strong> met betalingsachterstallengeregistreerd bij de Dienst Kredietcentrale van de Nationale Bank. Dat betekentdat 1 huishouden op twintig geconfronteerd wordt met aflossingsproblemen voor eenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 30/160
lening die zij in het verleden is aangegaan. In het arrondissement moet enkel Turnhoutslechtere cijfers voorleggen.Situatie op 1/3/2005AantalgeregistreerdeTotaal aantalhuishoudens% huishoudens geconfronteerdmet betalingsachterstallen oppersonenhet totaal aantal huishoudensTurnhout 1 145 17.682 6,5<strong>Herentals</strong> 587 10.902 5,4Mol 553 13.240 4,2Gemiddelde ISOM (excl.<strong>Herentals</strong>) 182 4.556 4,0Geel 549 14.089 3,9Westerlo 333 9.008 3,7Tabel 9 (bron: Nationale Bank België: Kredietcentrale, Kredieten aan Particulieren)In vergelijking met de cijfers uit 2000, stellen we een spectaculaire daling van 13,7%van het aantal betalingsachterstallen vast: van 680 geregistreerde personen in 2000,naar 587 personen in 2005.Deze dalende trend vinden we terug in de andere steden uit de regio. Zo is er in Turnhouteen daling van 12,9%, terwijl in Geel en Mol het aantal achterstallen met respectievelijk2,7% en 3,8% afgenomen is.Voor meer gedetailleerde informatie over de schuldproblematiek in <strong>Herentals</strong>: → zie projectfiche"Financiële hulpverlening".3.3.6. Aantal kinderen geboren in kansarme gezinnen7Van de 258 kinderen die in 2005 geboren werden in <strong>Herentals</strong>, werden er 18 geboren ineen kansarm gezin. Hiermee is <strong>Herentals</strong> na Turnhout in het arrondissement Turnhoutde gemeente met het hoogste aantal geboorten in een kansarm gezin betreft (nl. 6,98%van het totaal aantal geboorten). Het cijfer ligt ook hoger dan het Vlaams gemiddelde(5,85%).7 Kansarmoede is een toestand waarbij mensen beknot worden in hun kansen om voldoende deel te hebbenaan maatschappelijk hooggewaardeerde goederen, zoals onderwijs, arbeid, huisvesting. Het gaat hierbij nietom een eenmalig feit, maar om een duurzame toestand die zich voordoet op verschillende terreinen, zowelmateriële als immateriële. Meer concreet zijn de gehanteerde criteria het maandinkomen van het gezin, dearbeidssituatie van de ouders, de opleiding van de ouders, de huisvesting, de ontwikkeling van de kinderen ende gezondheid. Wanneer een gezin aan drie of meer van deze zes criteria beantwoord wordt het als kansarmbeschouwd. Kansarmoede heeft immers steeds betrekking op verschillende levensdomeinen (Kind en Gezin).LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 31/160
Situatie in 2005Aantal kinderen ge-Totaal aantal ge-% kansarme kinde-boren in kansarmeboortenren t.o.v. totaal aan-gezinnental geboortenTurnhout 32 409 7,82<strong>Herentals</strong> 18 258 6,98Vlaanderen 3.739 63.906 5,85Gemiddelde ISOM(excl. <strong>Herentals</strong>) 4 116 3,45ArrondissementTurnhout 139 4.208 3,30Geel 10 364 2,75Westerlo 5 240 2,08Mol 6 305 1,97Tabel 10 (bron: Lokale Statistieken, www.lokalestatistieken.be)4 van de 17 kinderen die in 2004 in een kansarm gezin in <strong>Herentals</strong> geboren werden (d.i.24%), zijn afkomstig van een woonwagenterrein.3.3.7. Aantal traditionele WIGW'sHet aantal traditionele WIGW’s 8 ten opzichte van de totale bevolking bedroeg 4,29 % in2006. Dit percentage ligt net iets lager dan het Vlaams gemiddelde (4,55%) en dan descore van Turnhout (4,41%), Geel (4,33%) en het gemiddelde van de omringende gemeenten(4,30%).Situatie op 1/1/2006 Aantal WIGW’s Totale bevolking % WIGW’s t.o.v.totale bevolkingWesterlo 838 22.685 3,69Mol 1.211 32.476 3,73ArrondissementTurnhout 16.948 419.570 4,04<strong>Herentals</strong> 1.119 26.071 4,298 De afkorting WIGW staat voor weduwnaars en weduwen, invaliden, gepensioneerden en wezen met een inkomendat een door de Koning vastgelegd bedrag (meestal gelijk aan het laagste werknemerspensioen) nietovertreft.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 32/160
Gemiddelde ISOM(excl. <strong>Herentals</strong>) 510 11.866 4,30Geel 1.523 35.189 4,33Turnhout 1.744 39.561 4,41Vlaanderen 274.758 6.043.161 4,55Tabel 11 (bron: Lokale Statistieken, www.lokalestatistieken.be)Ten opzichte van de situatie in 2000, is het aantal traditionele WIGW’s gedaald met17,42% (van 1.355 naar 1.119). Deze daling is vergelijkbaar met de neerwaartse trendin de andere regio’s.3.4. Huisvestingsindicatoren3.4.1. AlgemeenVolgens de socio-economische enquête die in 2001 gevoerd werd, telde <strong>Herentals</strong> 10.041woningen in 2001. In totaal waren 9.847 woningen bewoond. Dat betekent dat 1,9%van het totale woonpatrimonium leeg stond. Het gaat meestal om oudere woningen diegerenoveerd dienen te worden.Van de bewoonde woningen waren 8.017 eengezinswoningen (81,4%) en 1.765 appartementen(18,6%). Daarnaast waren er nog 65 andere woningen (waarvan 25 lofts ofstudio’s).Het woningpatrimonium van de gemeente <strong>Herentals</strong> wordt gekenmerkt door een relatiefklein aandeel nieuwe woningen. Van het totaal aantal woningen waarvan men in 2001het bouwjaar kende, is 25,6% gebouwd na 1980. In vergelijking met de steden uit deregio behoort <strong>Herentals</strong> hiermee bij de hekkensluiters. Enkel Turnhout heeft relatief mindernieuwe woningen (slechts 23,8%).In 2001 werden 7.020 woningen in <strong>Herentals</strong> bewoond door hun eigenaar, terwijl 2.706woningen gehuurd werden. Het percentage gehuurde woningen t.o.v. het totaal aantalbewoonde woningen evolueerde in de periode 1991-2001 gunstig van 30% naar 27,5%.De meerderheid van de woningen die gehuurd worden, worden rechtstreeks door de particuliereeigenaar verhuurd (58,1%), terwijl 25,7% door een sociale woningmaatschappijof <strong>sociaal</strong> verhuurkantoor verhuurd worden. Andere openbare instellingen nemen 4,7%voor hun rekening, terwijl privé-genootschappen 11,5% verhuren. <strong>Herentals</strong> is niet aangeslotenbij een <strong>sociaal</strong> verhuurkantoor.Typisch voor de huisvestingsituatie in <strong>Herentals</strong> is het bestaan van twee woonwagenterreinenwaar in totaal 61 personen wonen. Meer informatie over de woonwagenproblematiek:zie Projectfiche "Woonwagenbewoners".LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 33/160
3.4.2. Aanbod sociale huurwoningen en -appartementenSituatie in 2006aantal sociale huur-aantal huishoudens% t.o.v. totaal aantalwoningenhuishoudens<strong>Herentals</strong> 815 11.028 7,39Turnhout 1.247 17.813 7,00Vlaanderen 135.408 2.525.849 5,36Westerlo 478 9.169 5,21Gemiddelde ISOM(excl. <strong>Herentals</strong>) 223 4.612 4,84ArrondissementTurnhout 7.836 168.040 4,66Geel 662 14.330 4,62Mol 576 13.411 4,29Tabel 12 (bron: Lokale Statistieken, www.lokalestatistieken.be)In vergelijking met de andere gemeenten uit het arrondissement en met het Vlaams gemiddeldescoort <strong>Herentals</strong> goed inzake het aanbod sociale huurwoningen. Het percentagesociale huurwoningen t.o.v. het totaal aantal private huishoudens bedroeg in 2005 ruim7%.In vergelijking met het totale woonpatrimonium in 2001 (10.041) nam het sociale huurwoningaanbodmet 709 woningen 7% voor zijn rekening. Hiermee overschrijdt <strong>Herentals</strong>ruimschoots de 5%-norm.Dit betekent echter niet dat het aanbod de vraag kan volgen. Volgens de cijfers van deVlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen waren er gemiddeld 446 geregistreerde kandidaat-huurdersvoor een sociale woning in <strong>Herentals</strong> in de periode 2003-2005, terwijl ergemiddeld slechts 22 dossiers werden toegewezen in de periode 2003-2004.3.4.3. WooncomfortSituatie 2001% woningen zonderCV% woningen zonderbadkamer% woningen zondertoiletVlaanderen 29,2 4,8 5,1Turnhout 24,8 3,5 4,2Gemiddelde ISOM - <strong>Herentals</strong>24,6 4,2 3,9LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 34/160
<strong>Herentals</strong> 21,6 3,4 3,6Arrondissement Turnhout 21,5 3,5 3,9Geel 20,1 4,2 4,2Mol 18,5 3,1 3,6Westerlo 18,1 3,9 3,8Tabel 13 (bron: Provincie Antwerpen, dienst Welzijn, Gemeentelijke Fiches)Drie vierden van de woningen (76,2%) hadden in 2001 in <strong>Herentals</strong> minstens een middelmatigcomfort (aanwezigheid van stromend water, toilet met waterspoeling, een badof douche en centrale verwarming).In vergelijking met de andere steden uit de regio, behoort <strong>Herentals</strong> tot de middenmoot:één op vijf woningen had in 2001 geen centrale verwarming, terwijl één woning op vijftighet zonder badkamer of toilet moest stellen.In vergelijking met het Vlaams gemiddelde kan <strong>Herentals</strong> betere cijfers voorleggen.Meer gedetailleerde cijfers over de huisvestingsproblematiek in <strong>Herentals</strong> worden toegelichtin de Projectfiche "Huisvesting".3.5. Samengevat<strong>Herentals</strong> wordt net als de rest van Vlaanderen geconfronteerd met de vergrijzing enontgroening van zijn inwoners, wat het <strong>sociaal</strong> beleid in de toekomst voor heel wat uitdagingenstelt.Uit deze omgevingsanalyse blijkt duidelijk dat <strong>Herentals</strong> de typische kenmerken van eenverstedelijkt gebied vertoont:- De gemeente telt de op één na grootste bevolkingsdichtheid van het arrondissement;- Ondanks de sterke daling van de werkloosheidsgraad blijft de stad de op twee nahoogste werkloosheidsgraad behouden van het arrondissement;- Bijna één op de drie huishoudens in <strong>Herentals</strong> bestaat uit slechts één persoon;- In <strong>Herentals</strong> groeit bijna 1 op de 10 kinderen op in een eenoudergezin.<strong>Herentals</strong> kent ook veel (kans)armoede in vergelijking met de omringende gemeenten enandere steden uit de regio (zoals Mol, Geel en Westerlo):- Het gemiddeld netto inkomen per inwoner in <strong>Herentals</strong> is bij de laagste uit het arrondissement;- <strong>Herentals</strong> telt na Turnhout het hoogste aantal kinderen geboren in kansarme gezinnenin het arrondissement;- In vergelijking met de omringende landelijke gemeenten wonen er relatief veel SIFmigrantenin <strong>Herentals</strong>;LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 35/160
- Bijna 1 huishouden op 20 in <strong>Herentals</strong> heeft moeilijkheden met het afbetalen van leningendie men in het verleden is aangegaan;- <strong>Herentals</strong> telt twee woonwagenterreinen.Ondanks de relatief hoge werkloosheid en de aanwezigheid van heel wat typische kansarmoede-indicatoren,is het aantal begunstigden van het recht op maatschappelijke integratiede afgelopen vijf jaar nauwelijks gestegen en blijft dit aantal relatief klein in vergelijkingmet het Vlaams gewest en andere stedelijke gebieden in de regio.Op het vlak van huisvesting wordt <strong>Herentals</strong> gekenmerkt door een relatief hoog aantaloudere woningen, een aanzienlijke leegstand en een ruim aanbod sociale woningen. Eenop zeven inwoners is eigenaar van zijn woning.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 36/160
4. Strategie4.1. MissieAan elke persoon wordt het recht gegarandeerd op maatschappelijke dienstverlening diehem/haar in staat stelt een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid.Dit recht situeren we binnen een steeds wijzigende maatschappelijke context, binnende gegarandeerde grondrechten en binnen financieel verantwoorde grenzen .Bij de invulling van onze opdrachten richten we ons tot iedereen en hebben we in allebeleidsdomeinen bijzondere en specifieke aandacht voor de zwakkeren.We wensen ons vernieuwend, preventief en constructief op te stellen en trachten onzeopdrachten te vervullen met de meest gepaste technieken, methoden en instrumenten,waarbij een geëngageerde en klantvriendelijke houding van de medewerkers de maatstafis. Er wordt tevens naar optimale resultaten gestreefd via deskundige, betrokken medewerkersdie zowel intern als extern doelgericht kunnen samenwerken. De medewerkingen inzet van talrijke vrijwilligers biedt hierbij een meerwaarde en wordt dan ook op gepastewijze gestimuleerd en gehonoreerd.We voeren een actief open beleid en nodigen de burger en de andere welzijnsorganisatiesuit om deel te nemen aan het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid. Deze inspraak wordt onder meermogelijk gemaakt door een ruime interpretatie van de openbaarheid van bestuur en doorhet voorzien van structurele overlegmomenten voor al wie op persoonlijk of op professioneelvlak betrokken is bij onze dienstverlening. Dit overleg situeert zich zowel op beleid-als op cliëntniveau.Het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid wordt gedragen door het OCMW en de stad. Het stadsbestuurdraagt, als rechtstreeks verkozen orgaan, de eindverantwoordelijkheid inzake de strategischedoelstellingen van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid, dit mee op voordracht van en in samenspraakmet het OCMW-bestuur en met respect voor het bestuursakkoord OCMW-Gemeente.Het OCMW staat in voor de coördinatie van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid.Voor de verwezenlijking van bepaalde deelopdrachten en/of strategische doelstellingenwordt – waar kan en waar nodig – beroep gedaan op openbare en private organisaties.Het <strong>lokaal</strong> bestuur treedt hierbij aansturend, ondersteunend en/of faciliterend op en behoudten bewaakt aldus de visie en de strategie van deze samenwerkingsverbanden.Samen met andere openbare en private partners wordt actief gezocht naar de juisteschaalgrootte om onze opdrachten te realiseren, het subsidiariteitsbeginsel indachtig.4.2. VisieIn onze visietekst geven we ons toekomstbeeld weer. Dit toekomstbeeld beschrijft waarwe voor willen gaan. Het omvat slechts een deel van onze werking, namelijk die aspectenwaarin we de komende jaren grote stappen vooruit willen zetten. Ze geeft aan beleiden medewerkers energie en biedt ons de nodige uitdagingen.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 37/160
Het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid moet mensen in staat stellen een leven te leiden dat beantwoordtaan de menselijke waardigheid. Hoewel we de verwezenlijking van deze opdrachtreeds van bij de oprichting van de OCMW’s in 1976 nastreven, dient deze toch steedsingevuld te worden vanuit actuele noden en nieuwe ontwikkelingen in onze samenleving.We evolueren steeds meer naar een maatschappij waarin het (kunnen) beschikken overen het hanteren van informatie een steeds grotere rol speelt om mee te kunnen. Hetverkleinen van de digitale kloof en een toegankelijke juridische dienstverlening verdienendaarom in de komende jaren onze bijzondere aandacht.Een andere belangrijke ontwikkeling is de vergrijzing. Als <strong>lokaal</strong> bestuur vinden we diteen enorme uitdaging. Centraal voor ons staat het ondersteunen van de zelfredzaamheidvan de oudere en het herstellen van de gezondheidstoestand waar mogelijk.Het streven naar een betaalbare en kwaliteitvolle woonst voor alle burgers is een belangrijkeopdracht. Als <strong>lokaal</strong> bestuur willen we hierin een stimulerende en coördinerende rolopnemen. We willen wonen echter niet beperken tot het materiële. In een samenlevingwaarop de ‘sociale cohesie’ meer en meer afbrokkelt, willen wij als <strong>lokaal</strong> bestuur onzeverantwoordelijkheid nemen. We willen een stimulans geven aan het op een positievemanier met elkaar samen-leven in buurten, straten en wijken. We willen ons daarbij richtenop alle burgers, met bijzondere aandacht voor bewoners van sociale woonwijken enwoonwagenbewoners.Werken is en blijft een belangrijke hefboom tot integratie. We leveren dan ook inspanningenvoor maximale tewerkstellingskansen voor iedereen en zeker voor hen die om éénof andere reden minder kansen hebben. Daar waar het kan willen we mensen maximaallaten doorstomen naar het reguliere arbeidscircuit.Hierin past ook de aandacht voor een kwaliteitsvolle en betaalbare kinderopvang.We wensen ook bij te dragen tot inclusie van bepaalde groepen van mensen in samenleving.We denken hierbij aan personen met een handicap en personen met een ernstigelangdurige psychische aandoening.Steeds meer (groot)ouders hebben vragen en problemen rond opvoeding. We wensenhen hierbij ten volle te ondersteunenNiet alleen in het aanbod, maar ook in de manier waarop we werken dienen we in te spelenop actuele tendensen en noden. Daarom willen we naast een vraaggestuurde werking,nog verder groeien naar een nog meer preventieve en proactieve werking. Bij deuitbouw van het welzijn- en gezondheidsaanbod wordt het principe van zorg op maatgerealiseerd. De complexiteit van regelgeving zorgt ervoor dat we meer en meer groeiennaar een specialisatie van medewerkers. Toch willen we hierbij onze integrale kijk nietverliezen. Een duidelijke visie op hulpverlening met voldoende overleg en afsprakendient dit te waarborgen.4.3. Strategische doelstellingen1. We geven een ruime en actuele invulling aan het begrip menswaardig leven.De organieke wet van 8 juli 1976 betreffende de OCMW’s stelt dat elke persoon het rechtLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 38/160
heeft op maatschappelijke dienstverlening, die tot doel heeft eenieder in de mogelijkheidte stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid.Hoe dit concreet vertaald wordt, is per definitie erg veranderlijk in de tijd, aangezien devereisten om "een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid" ooksteeds wijzigen. Wat 10 jaar geleden als een ‘luxe gegeven’ werd beschouwd, kan intussengeëvolueerd zijn tot een basisbehoefte. Het is een blijvende opdracht om de vingeraan de pols te houden en te onderzoeken in welke mate de financiële en materiele hulpverleningnog aangepast is aan de veranderende maatschappelijke context. Uiteraard zaler altijd een spanningsveld blijven tussen de schaarse middelen en de noden die er op ditvlak zijn. De domeinen waarop we ons in dit <strong>beleidsplan</strong> richten is dat van de toegang totinformatica, de plaats van materiële hulp in het hedendaags hulpaanbod en de participatieaan het <strong>sociaal</strong> culturele leven.Een behoorlijke huisvesting vormt de basis voor elk individueel en maatschappelijk welzijn.Spreken we over een ‘menswaardig leven leiden’, dan is het kunnen beschikkenover een woning van goede kwaliteit, aangepast aan de individuele noden, van essentieelbelang. Als <strong>lokaal</strong> bestuur wensen we dan ook, op het vlak van informatieverstrekkingen kwaliteitsbewaking, een stimulerende en coördinerende rol op te nemen.2. Een preventieve en proactieve werking heeft een belangrijke plaats naast devraaggestuurde hulp- en dienstverlening.Wanneer we als beleidsmakers geconfronteerd worden met een sociale problematiek,moet onze eerste vraag zijn: “hoe kunnen we deze problemen voorkomen?”. Het is danook logisch dat we voor een aantal domeinen ook preventieve acties wensen te ontwikkelen.Dit doen we op het vlak van gezondheid, druggebruik bij jongeren en opvoedingsproblemen.Een andere vraag waarmee we geconfronteerd worden is het (tijdig) bereiken van mensenuit de doelgroepen waarop we ons richten. Daar waar we in het verleden vooral inspeeldenop hulpvragen van bezoekers willen we ook meer en meer kwetsbare doelgroepenzelf opzoeken en een hulpaanbod formuleren. Dit kan bij belangrijke wijzigingen inregelgeving, maar ook op basis van signalen die we krijgen.In de komende jaren willen we deze proactieve aanpak meer en meer een plaats gevenin onze werking. In eerste instantie richten we ons op mensen met onbetaalde energierekeningenof huurproblemen, waarbij belangrijke basisbehoeften in het gedrang komen.Ook de doelgroep van allochtonen willen we via deze weg beter bereiken.3. We bouwen een integrale, efficiënte en effectieve financiële hulpverlening uitEén van de kernopdrachten van het OCMW is de financiële hulpverlening. Heel wat vande cliënten hebben financiële problemen. Doorheen de jaren werden dan ook heel watmethodieken en instrumenten ontwikkeld om deze hulpverlening gestalte te geven: budgetbeheer,budgetbegeleiding, schuldbemiddeling, collectieve schuldenregeling.Belangrijk is echter dat deze verschillende hulpvormen goed op elkaar zijn afgestemd endat medewerkers vanuit eenzelfde visie met cliënten op pad geen. Het uitwerken van eenduidelijke, door medewerkers gedragen visie is dan ook zeer belangrijk.Verdere uitgangspunten hierbij zijn de zelfredzaamheid en weerbaarheid van de cliënten.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 39/160
4.We versterken het sociale weefsel en bouwen aan een stad waarin mensen opeen positieve manier met elkaar samenleven.<strong>Herentals</strong> moet een stad zijn waarin het goed is om te wonen. Naast de kwaliteit van dewoningen, is echter ook de kwaliteit van het samenleven van belang.Een eerste invalshoek hierbij is het versterken van het sociale weefsel in buurten, stratenen wijken. Hierbij willen we ons richten op alle inwoners van <strong>Herentals</strong>, maar er zijn ookspecifieke doelgroepen waarnaar onze bijzondere aandacht gaat: woonwagenbewonersen bewoners van sociale woonwijken.In het kader van deze strategische doelstelling hebben we ook aandacht voor een bijzonderedoelgroep, namelijk de werkgestraften. Via de werkstraf en de dienstverlening 9streeft justitie naar een symbolisch herstel tegenover de samenleving. In <strong>Herentals</strong> werdin 2004 een dienst werkstraffen opgericht zodat de begeleiding dicht bij de werkgestraftenen de dienstverleners (waar de werkstraf wordt uitgevoerd) kan verlopen.Door het tewerkstellen van cliënten bij openbare diensten en vzw’s kunnen zij op eenpositieve manier hun schuld aan de maatschappij voldoen. We wensen dan ook in detoekomst nog meer aandacht te besteden aan een constructieve aanpak.5. De juridische dienstverlening is toegankelijk voor alle inwoners van <strong>Herentals</strong>.Het recht op juridische bijstand vindt haar grondslag in art.23 van de gecoördineerdegrondwet. De dienst rechtshulp, die in 1998 binnen een intergemeentelijk samenwerkingsverbandwerd opgericht, wil hierop een concreet antwoord bieden. Vanaf de startwas het uitgangspunt dat deze dienstverlening toegankelijk moet zijn voor heel de bevolking."Toegankelijk" omschrijven we dan als: beantwoorden aan de 5 B’s: bereikbaar,betaalbaar, beschikbaar, betrouwbaar, bruikbaar.Hoewel dit vanaf de start een uitgangspunt is, willen we er niet zomaar vanuit gaan datonze dienstverlening aan deze noodzakelijke voorwaarden voldoet. In de komende jarenwillen we dit evalueren en waar nodig bijsturen.6. Onze dienst- en hulpverlening is gericht op een maximale integratie vankwetsbare personen en gezinnen in <strong>Herentals</strong>.Een zeer belangrijke doelstelling van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid is ervoor zorgen dat demeest kwetsbaren in onze samenleving zo maximaal mogelijk geïntegreerd worden. Wevertrekken hierbij van een positieve kijk op mensen en hun mogelijkheden.In onze stad zijn er heel wat kwetsbare doelgroepen, die dagelijks onze aandacht verdienenen waarvoor wij als <strong>lokaal</strong> bestuur inspanningen moeten leveren op het vlak van integratie.We willen de volgende jaren bijzondere inspanningen leveren ten aanzien vanbepaalde groepen: jongeren met leefloon en personen met een handicap.Daarnaast willen we, in samenwerking met het OPZ Geel, een multifunctioneel zorgprojectuitbouwen ten aanzien van personen met een langdurige psychische aandoening.9 werkstraf wordt door rechter autonoom opgelegd bij een vonnis; dienstverlening wordt opgelegd doorparketLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 40/160
Doorheen de jaren investeerden we ook al sterk in de samenwerking met organisaties inhet kader van sociale tewerkstelling. Een zinvolle tewerkstelling is immers een zeer belangrijkeopstap naar het verwerven van een volwaardige plaats in de samenleving.Daarom wensen we hier nog bijkomende kansen te creëren en de doorstroming naar hetreguliere arbeidscircuit te stimuleren.7. We voorzien in voldoende en kwaliteitsvolle kinderopvangKinderopvang heeft 3 belangrijke maatschappelijke functies:−−−economische functie: kinderopvang ondersteunt de economie omdat gezinnenwerk en gezin beter combineren;pedagogische functie: kinderopvang stimuleert de fysieke en psychische ontwikkelingvan het kind;sociale functie: kinderopvang zorgt voor een betere integratie en gaat uitsluitingtegen wanneer volgende voorrangsregels actief in de praktijk worden gezet: gezinnenmet een laag inkomen, alleenstaande ouders, kinderen voor wie het vanwegesociale en/of pedagogische redenen wenselijk is dat ze toegang krijgen totkinderopvang.Het <strong>lokaal</strong> bestuur wil initiatieven nemen om tegemoet te komen aan al deze functies.Het is daarom belangrijk dat er voldoende, kwaliteitsvolle kinderopvang is.8.We houden ouderen zo lang mogelijk actief, autonoom en zelfredzaam, waarbijzo veel mogelijk kansen geboden worden om in de eigen omgeving te wonenen uitgegaan wordt van het principe van zorg op maat.Het OCMW van <strong>Herentals</strong> wil deze doelstelling realiseren door in eerste instantie problemente voorkomen (preventief beleid), de zelfredzaamheid van de oudere te ondersteunenen de gezondheidstoestand van de persoon te herstelen waar mogelijk.Bij de uitbouw van het welzijn- en gezondheidsaanbod wordt het principe van "zorg opmaat" gerealiseerd. De mate waarin de oudere beroep doet op de hulpverlening, is ookafhankelijk van de aanwezigheid van informele zorg (mantelzorg) en van de ernst van degezondheids- en welzijnsproblemen. Deze factoren bepalen samen de diversiteit van dezorgvraag van de cliënt.De actoren binnen het ouderenbeleid zijn:- het OCMW met het dienstencentrum ’t Convent, het rust- en verzorgingstehuis Sint-Anna en het algemeen ziekenhuis Sint-Elisabeth;- de stad die actief de seniorenraad ondersteunt, seniorenfeesten organiseert, dedienstverlening omtrent pensioenen verzorgt en mee de drijfveer vormt voor een actiefen dynamisch seniorenbeleid;- andere partners, actief in <strong>Herentals</strong>, waarmee, naast de seniorenraad, gestaag eensamenwerking kan opgebouwd worden om het ouderenzorgaanbod te optimaliseren,te verbreden en beter op elkaar af te stemmen.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 41/160
4.4. Actieplan4.4.1. Menswaardig levenOperationele doelstellingenWe verkleinen de digitale kloof (1.1)Acties Opsporen en aanspreken doelgroep Evaluatie bestaande locaties Organiseren initiatielessen Inbedden bestaande project in werkingOCMWWe bepalen de plaats van materiële hulp inhet totale hulpaanbod (1.2)We vergroten de participatie aan het <strong>sociaal</strong>-cultureleleven (1.3) Uitwerken visienota Invoeren van vrijetijdspas Promotie van vrijetijdspas Onderzoek uitbreiding naar initiatievenderdenorganisatiesWe ontwikkelen, in nauw overleg met hetOCMW en andere lokale woonactoren, eengeïntegreerd woonbeleid, zowel op het vlakvan informatieverstrekking als kwaliteitsbewaking.Het <strong>lokaal</strong> bestuur neemt hierineen coördinerende en stimulerende rol(1.4) Uitbouwen en vorm geven cel woonbeleid Proactief informatie geven over premies,subsidies en huurwetgeving viaeen mix van communicatiekanalen Uitbouwen woonwinkel in samenwerkingmet andere gemeenten in de Zuiderkempen– concept, kostprijs enplanning – realisatie van het geheel Verkavelaars aansporen om bouwpercelenen appartementscomplexen overte dragen aan sociale huisvestingsmaatschappijen Afwegen van mogelijkheden om groteverkavelaars te verplichten bouwpercelenen appartementscomplexen overte dragen aan huisvestingsmaatschappijenvia verordening of andere sporen Problematiek wonen in winkelstratenboven winkels in kaart brengen Beste mogelijkheid uitwerken en aanbiedenom wonen in winkelstraten tebevorderenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 42/160
Herwaarderingsgebieden in kaart brengen Beste werkwijze voor opwaarderingherwaarderingsgebieden uitwerken Problematiek kamerwonen in kaartbrengen Uitwerken reglementering kamerwonenen preventief optreden bij nieuwe projecten Jaarlijkse update leegstand en verwaarlozing4.4.2. Preventieve en proactieve werkingOperationele doelstellingenDe sociale dienst van het OCMW spoorthulpvragers op en formuleert een hulpaanbod(2.1)Personen van vreemde afkomst zijn op dehoogte van de nieuwe regelgeving onthaalbeleid(2.2)Acties Traject uitbouwen rond Lokale Adviescommissie Traject uitbouwen voor dringende uithuiszettingen Sensibiliseren maatschappelijk assistentenOCMW rond nieuwe regelgevingen de gevolgen voor cliënten Actieve opsporing cliënten in de verschillendedossiers van alle diensten –afspreken procedureAlle inwoners van <strong>Herentals</strong> hebben dezelfdekansen op gezondheid en een gezondeleefomgeving binnen de gezondheidsdoelstellingenvan de Vlaamse overheid.Deze worden aangevuld met thema’sbepaald vanuit lokale noden en behoeften.(2.3) Uitwerken <strong>lokaal</strong> gezondheidsbeleid insamenwerking met het OCMW Op armoedeoverleg strategieën ontwikkelenom doelgroep kansarmen tebereiken In samenwerking met LOGO Zuiderkempenen andere gemeenten lokaleacties opzetten Onderzoek mogelijkheid oprichten gemeentelijkoverleg gezondheid en welzijnJongeren in leeftijd 12-18 jaar en hun oudershebben een duidelijk en genuanceerdbeeld over druggebruik en het zich welbe- Ontwerpen van een formulier om ouderste bevragen over hun beeld vanLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 43/160
vinden in het algemeen. Scholen en organisatieshebben een duidelijke visie op hetgebruik van drugs met de klemtoon oppreventie en begeleiding (2.4)We verminderen het aantal hulpvragenrond problematische opvoedingssituatiesen opvoeders kunnen terecht met vragenrond opvoeding (2.5)druggebruik en het zich welbevinden Heroriëntering ondersteuning scholen Onderzoeken mogelijkheid coördinatieen samenwerking met andere organisatieszoals sociale tewerkstelling,CAW, buurtwerk,… Haalbaarheidsstudie aanstelling coördinatoropvoedingsondersteuning viaISOM Breed aanbod opvoedingsondersteuningin samenwerking met de partners<strong>lokaal</strong> netwerk opvoedingsondersteuning het <strong>lokaal</strong> netwerk opvoedingsondersteuningwordt ingebed in het arrondissementeeloverleg We voorzien een <strong>lokaal</strong> ankerpunt opvoedingsondersteuningspecifiek gerichtop kansarmen Er wordt iemand aangeduid die specifiekrond opvoedingsondersteuningkan werken4.4.3. Integrale, effectieve en efficiënte financiële hulpverleningOperationele doelstellingenWe bieden een gestructureerde, collectieveen individuele budgetbegeleiding, waarbijde zelfredzaamheid van cliënten centraalstaat (3.1)Acties Analyse huidige vragen en verwachtingensamenwerking vormingswerker,algemene sociale dienst, dienstschuldbemiddeling en dienst collectieveschuldenregeling Uitwerken methodisch kader: startbudgethulpverlening, evalueren doelstellingen,afsluiten hulpverlening, nazorg,toepassing visie in de praktijk,vorming en evaluatieDe schuldenproblematiek van cliëntenwordt op een integrale wijze aangepakt,met oog voor de weerbaarheid van cliëntenen een passende nazorg (3.2) Uitbouwen van een optimale samenwerkingen afstemming tussen medewerkersdie met schuldenproblematiekwerken Uitbouwen van een traject nazorgLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 44/160
Met buurtwerking mogelijkheden bekijkenvoor preventieve initiatieven4.4.4. ‘Samen-leven’ in <strong>Herentals</strong>Operationele doelstellingenWe bieden woonzekerheid aan woonwagenbewonersen bevorderen een maximaleintegratie in de buurt (4.1)Acties Aanleg woonwagenterrein – uitwerkenhuishoudelijk reglement – toetsingtoepasbaarheid Uitwerken functiebeschrijving stedelijkwoonwagenverantwoordelijke Werking lokale woonwagencommissie –afspraken omtrent communicatie metbewoners en buurtbewoners - visie ophouding en afspraken ten aanzien vanbezoekers en doortrekkers – prioriteitbepalen van thema's waaraan we werkenWe verhogen de contacten van bewonersin straten, buurten en rond pleinen (4.2)In het kader van de begeleiding van dedienst werkstraffen bereiken we een evenwichttussen de verwachtingen van dewerkgever en de werkgestrafte en is ereen goede communicatie met het justitiehuisen de Steundienst Alternatieve Maatregelen(SAM) (4.3) We voeren actief reclame rond het organiserenvan straat –en buurtfeesten We bevragen bestaande en nieuwewerkplaatsen over hun verwachtingeneten aanzien van begeleiding en inhoudvan het werk We bouwen een evaluatiemoment inmet de werkgestrafte omtrent zijn ervaringmet de begeleiding en zijnwerkstraf We plannen regelmatig overleg metjustitiehuis en SAMAlle mogelijkheden tot verdere uitbouwvan één dienst samenlevingsopbouw zijnonderzocht Onderzoeksrapport opmaken met mogelijkheden,beperkingen, concept,aansturing en aanbevelingen van ééndienst samenlevingsopbouw Bespreking rapport met stad en OCMWEr zijn duidelijke communicatiekanalentussen bewoners en alle betrokken organisaties Meer uitdiepen verschillende taken infunctieprofiel van huisbewaarder Armoedeoverleg wordt meer uitgebouwdtot draaischijf voor communica-LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 45/160
tieDe bestaande wijkwerkingen werken zoautonoom mogelijk, met duidelijke afsprakentussen wijk en opbouwwerk Afsprakennota opmaken met vzw Diependaalin verband met taken, opdrachtenen verwachtingen Versterken organiserend vermogenwijkbewoners door zelfstandig werkente stimuleren en maximale inspraak enparticipatie Bijkomende werking De Klink opstartenin wijk Koninkrijk te Morkhoven.4.4.5. Toegankelijke juridische dienstverleningOperationele doelstellingenDe juridische dienstverlening beantwoordtaan volgende principes:Acties Opzetten van een evaluatietrajectdienstverlening−−−−(5.1)bereikbaar: makkelijk te bereikenlocatie die geen psychologische weerstandenoproeptbeschikbaar: continuïteit in de dienstverleningbetaalbaar = gratisbegrijpbare en praktisch bruikbareinformatie op niveau van de cliënt Uitwerken van vormingsbeleid voormedewerkers juridische dienstverlening Ontwikkelen van een visie omtrent specialisatieop specifieke domeinen enafbakening daarvan4.4.6. IntegratieOperationele doelstellingenJongeren, die steun of leefloon genieten enniet onmiddellijk kunnen toegeleid wordennaar tewerkstelling worden maximaal begeleidnaar activering (6.1)Acties Ontwikkelen van een intensieve trajectbegeleiding Onderzoeken methoden individuele encollectieve begeleiding Vrijstellen medewerker voor deze intensievebegeleidingPersonen met een handicap kunnen op eengelijkwaardige wijze gebruik maken van Aansporen middenstand om zaak toegankelijkte maken voor personen metLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 46/160
alle voorzieningen (6.2)een handicap Toekenningvoorwaarden en bedrag bepalenvan een gemeentelijke premie Aanduiden van de gemeentelijke dienstdie de aanvraag in ontvangst neemten verder afhandeltGemeentelijke toelagen voor personen meteen handicap beantwoorden aan actuelenoden en behoeften (6.3)We bouwen in samenwerking met het OPZGeel een multifunctioneel zorgproject uit,gericht op rehabilitatie en ingebed in hetregionale zorglandschap (6.4) Evalueren reglementen betreffende devoordelen voor personen met eenhandicap Uitbouw PVT in het huidige RVT Sint-Anna Opstart proefproject gezinsverplegingin de regio <strong>Herentals</strong> Uitbouw dagactiviteitencentrum voorpsychiatrische patiënten Haalbaarheidsonderzoek kleinschaligproject Beschut Wonen Openstellen arbeidszorgplaatsenKringwinkel Zuiderkempen voor patientenuit het zorgproject Uitwerken opnamebeleid voor het zorgprojectmet mogelijkheden voor rechtstreeksedoorverwijzingen vanuit OPZGeel, andere psychiatrische ziekenhuizen,algemene ziekenhuizen, psychiaters,CGG en andere Regelmatig overleg met alle relevanteactorenIn nauw overleg met partners uit de publieke,social profit en profit sector creërenwe extra tewerkstellingskansen op maatvan de zwaksten op de arbeidsmarkt en ditzowel binnen de eigen diensten als in hetbegeleid en regulier circuit. Het uiteindelijkedoel van al onze inspanningen is dedoorstroming van kansengroepen naar eenduurzame job op de reguliere arbeidsmarkt.(6.5) Voorzien van structurele samenwerkingmet private werkgevers uit de regio Opnemen van regisseursrol lokale dienstenwerkgelegenheid Opstart van nieuwe initiatieven nagoedkeuring decreet lokale diensteneconomie Haalbaarheidsstudie klusjesdienst senioren Uitbouwen van een sociale economiecampusin samenwerking met kringwinkelZuiderkempen vzw - Kringwin-LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 47/160
kel en 't Gerief zijn samen gevestigdaan de Lierseweg – Bijkomende nieuweatelierwerking Uitbouwen van een arbeidszorgprojectop de sociale economiecampus Invoeren van nieuwe of aanpassen vanbestaande methodieken en instrumentenom de doorstroming van cliëntenin trajectbegeleiding naar de regulieresector te verbeteren - Toepassen instrumentensocio-professionele balansen ontwikkelen competentieprofielenen competentiebalans – Ontwikkelenvan een voortraject voor cliënten dienog niet arbeidsrijp zijn4.4.7. Kwaliteitsvolle kinderopvangOperationele doelstellingenWe stimuleren scholen om kwaliteitsvollekinderopvang te realiseren (7.1)We bouwen de kinderopvang in <strong>Herentals</strong>verder uit (7.2)Acties Het bestaande subsidiereglement datscholen een financiële tussenkomstgeeft voor de organisatie van hunvoor- en naschoolse kinderopvangwordt behouden. Het bedrag dat in debegroting wordt voorzien, zal jaarlijksgeïndexeerd worden. Wanneer financiële middelen van Kinden Gezin ter beschikking komen, oprichtenvan IBO’s in de onmiddellijkenabijheid van elke basisschool, te beginnenbij De Leertuin en de Wegwijzerin Morkhoven en nadien aan debasisschool in de Nonnenstraat en deWijngaard Onderzoek van de mogelijkheden omde vervoersproblematiek van de buitenschoolsekinderopvang op te lossen.Deze actie is zowel gericht naarhet gemeentelijk als naar privéinitiatieven Uitbouw Hummeltjeshof tot volwaardigkinderdagverblijf - aanpassen huishoudelijkreglement – aanpassen retributiereglement- subsidiemogelijk-LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 48/160
heden onderzoeken via Kind en Gezin– werken aan ouderparticipatie Onderzoeken van mogelijkheden flexibeleen occasionele opvang en opvangbehoeftenWe stemmen initiatieven kinderopvangmaximaal op elkaar af (7.3) Lokaal Overleg Kinderopvang wordt officiëleadviesraad Stimuleren samenwerking tussen opvanginitiatievenen scholen om denaadlozen overgang tussen voorschoolseopvang en school waar temaken Afspraken maken voor een vlotte samenwerkingtussen de verschillendeinitiatieven in vakantieperiodes: grabbelpas,sportwerken, buitenschoolseopvang Openstellen vorminginitiatieven voorpersoneel en begeleiders van alle opvanginitiatievenen via <strong>lokaal</strong> overleg Inventariseren aanbod en ter beschikkingstellen aan ouders: onthaal nieuweinwoners, bij inschrijving in school,via website4.4.8. Ouderen zijn zo lang mogelijk actief, autonoom en zelfredzaamOperationele doelstellingenHet OCMW van <strong>Herentals</strong> heeft een geïntegreerdevisie op ouderenzorg met zorginfrastructuur.Deze visie is geïmplementeerdbinnen het OCMW van <strong>Herentals</strong> omde vergrijzingsproblematiek in het <strong>Herentals</strong>eop een efficiënte en kwaliteitsvollewijze aan te pakken.Acties Uitbouwen systematisch, doelgericht enactief zorgoverleg tussen RVT, dienstencentrumen ziekenhuis (dienstenouderenzorg) enerzijds en de andereresidentiële voorzieningen anderzijds Fase 1: functioneel intern overleg Fase 2: betrekken externe partners residentiëlezorg in netwerk Uitwerken en toepassen concept vanzorgsteunpunten als <strong>sociaal</strong> huis voorseniorenBij de uitbouw van onze initiatieven en Ombouwen RVT tot multifunctioneelLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 49/160
voorzieningen is zorg op maat, via eengedifferentieerd en flexibel aanbod, onsuitgangspuntwoon- en zorgcentrum Financieel-technisch plan goedgekeurdvoor nieuwbouw woon- en zorgcentrum,inclusief kortverblijf en serviceflats Verhuis naar nieuwbouw Huidig RVT-gebouw herbestemmenvoor volgende functies: beperkte dienstencentrumfunctie,dagopvang, multifunctioneelkleinschalig psychiatrischzorgproject in samenwerking met OPZGeel en kinderopvang indien ruimte dittoelaat Huidige bejaardenwoningen aan RVTomvormen tot aanleun- en zorgwoningen,zowel wat betreft zorgaanbod alsarchitectonisch Onderzoeken bouw en integratie vangezinswoningen op de campus in samenwerkingmet Eigen Haard Uitwerken van een zorgstrategisch eneen financieel technisch plan voor hetdienstencentrum en verhuis naarSancta Maria Onderzoek uitbreiding antennefunctiedienstencentrum in deelgemeentennaar volwaardig 2 de dienstencentrumWe ondersteunen mantelzorgers Onderzoeken van de mogelijkheden tothet nemen van bijkomende initiatievenzoals bijvoorbeeld nachtopvang,steunpunt dementie Invoeren mantelzorgpremieWe beschikken over een ouderen<strong>beleidsplan</strong> Evaluatie en bijsturing werking seniorenraad Inventariseren en aanwenden diverseinspraakkanalen voor inbreng bij ouderen<strong>beleidsplan</strong>:opzetten van ouderenbehoeftenonderzoekvia een gemoduleerdeaanpakLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 50/160
5. ProjectfichesDe finalisatie van het <strong>beleidsplan</strong> – hoe tijdrovend en belangrijk ook – is slechts een eerstestap . Na de goedkeuring van het plan moeten de verschillende onderdelen immersnog concreet worden gepland, uitgevoerd, geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd. Ditalles moet van nabij worden opgevolgd door en gecommuniceerd naar de plangroep, hetbestuur en de medewerkers.Dit proces is van zeer groot belang en we willen er dan ook de nodige aandacht aan bestedendoor een hanteerbaar opvolgingsinstrument te ontwikkelen. De plangroep opteertvoor een monitoringkaart waarin alle doelstellingen van het <strong>beleidsplan</strong> worden vermeld,evenals het tijdspad, de financiering, de projecteigenaar en de staat van uitvoering.Zoals in ons eerste <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> wensen we te blijven werken met projectfichesom duidelijk aan te kunnen tonen welke de doelstellingen en acties zijn op de verschillendebeleidsterreinen.In het <strong>beleidsplan</strong> 2006-2007 was er sprake van 14 beleidsdomeinen die in de vorm vaneen projectfiche zijn beschreven. Daarnaast hadden we onder de titel ‘bijzondere aandachtspunten’een vijftal extra topics opgenomen die bijzondere aandacht verdienen. Hetging hierbij om een aantal ruwe ideeën, bedenkingen, mogelijkheden voor de toekomst,die eerst verder bestudeerd en getoetst moesten worden op hun relevantie en haalbaarheid.Hierbij dachten we aan residentiële opvang van drugsverslaafden, aan de problematiekvan de toegankelijkheid van het onderwijs en spijbelgedrag, aan een luik psychiatrischezorg, aan een luik huisvesting en aan een luik opvoedingsondersteuning.Voorde drie laatste van deze thema’s hebben we momenteel concrete doelstellingen. Zij zijndan ook ‘doorgegroeid’ naar het niveau van de projectfiches.Voor het <strong>beleidsplan</strong> <strong>2008</strong>-<strong>2014</strong> komen we uiteindelijk op 20 projectfiches, de projectfiche‘<strong>sociaal</strong> huis’, die in het volgende hoofdstuk aan bod komt, niet meegerekend.Van volgende thema’s vindt u een projectfiche terug:1. maatschappelijke dienstverlening2. financiële hulpverlening3. juridische hulpverlening4. participatie aan het <strong>sociaal</strong>-culturele leven5 preventie6. werkstraffen7. woonwagenbewoners8. straatfeesten9. mantelzorg10. opvoedingsondersteuning11. personen met een handicap12. psychiatrisch zorgprojectLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 51/160
13. trajectbegeleiding en sociale tewerkstelling14. kinderopvang15. opbouwwerk16. ouderenzorg17. huisvesting18. psychosociale hulpverlening19. gezondheidszorg20. jongerenDe laatste 3 projectfiches zijn ietwat apart, aangezien het hier gaat om beleidsdomeinenwaar afzonderlijke <strong>beleidsplan</strong>nen voor worden opgesteld en waarvoor geëigende organenbestaan om de vorderingen op te volgen en eventueel bijsturingen te doen. Voor eenglobaal overzicht van deze beleidsdomeinen verwijzen we dan ook naar het <strong>beleidsplan</strong>van CAW De Kempen voor de periode 2006-<strong>2008</strong> , naar het jeugdwerk<strong>beleidsplan</strong> <strong>2008</strong>-2010 en naar het zorgstrategisch plan van het ziekenhuis. Toch vonden we het aangewezenom ook deze beleidsthema’s in ons <strong>beleidsplan</strong> te integreren. We beperken onshierbij dan wel tot die aspecten die vanuit <strong>sociaal</strong> oogmerk als zeer belangrijk wordenervaren en die de plangroep <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid mee wil opvolgen.Tot slot wensen we zeker nogmaals te benadrukken dat de projectfiches van het <strong>beleidsplan</strong><strong>2008</strong>–<strong>2014</strong> sterk verschillen van die van het <strong>beleidsplan</strong> 2006–2007, niet alleen quavorm, maar zeker ook qua inhoud.Veel meer dan bij het vorige <strong>beleidsplan</strong> ligt de nadruk deze keer op die zaken in het<strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid die we veranderd willen zien. Bij de projectfiches van het eerste <strong>beleidsplan</strong>wilden we een stand van zaken geven van het <strong>Herentals</strong>e welzijnsbeleid en gavenwe kort aan wat de doelstellingen voor de volgende jaren waren, in dit <strong>beleidsplan</strong>kijken we bijna uitsluitend naar de toekomst. Uiteraard betekent dit dat al hetgeen ermomenteel gebeurt, wat goed loopt en waarbij veranderingen zich dan ook niet directopdringen, slechts heel beperkt zal worden aangehaald en zeker niet tot de kern van het<strong>beleidsplan</strong> behoort.Een <strong>beleidsplan</strong> is immers per definitie veranderings- en toekomstgericht.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 52/160
5.1. Maatschappelijke dienstverlening5.1.1. Externe omgevingsanalyseArt. 1 van de Organieke Wet van 8 juli 1976 betreffende de OCMW’s stelt dat elke persoonhet recht heeft op maatschappelijke dienstverlening, die tot doel heeft eenieder inde mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid.Art. 57 van deze wet stelt dat het OCMW niet alleen lenigende of curatieve, dochook preventieve hulp verzekert.Uiteraard vindt de maatschappelijke hulpverlening die het OCMW in vele verschillendevormen biedt, hierin zijn juridische grondslag. Bovendien is deze hulpverlening per definitieerg veranderlijk in de tijd, aangezien de vereisten om een leven te kunnen leidendat beantwoordt aan de menselijke waardigheid ook steeds wijzigen. Wat 10 jaar geledenals een ‘luxe-gegeven’ werd beschouwd, kan intussen geëvolueerd zijn tot een ‘basisbehoefte’(bv. toegang tot ICT).Uit bovenstaande blijkt reeds dat maatschappelijke hulpverlening van het OCMW veelverder kan gaan dan het verzekeren van een minimuminkomen. Er bestaan naast materiëlenoden immers ook immateriële noden, waarop een OCMW kan inspelen. Armoede isdan ook veel meer dan een gebrek aan de nodige financiële middelen: het gaat om eennetwerk van uitsluitingen op talrijke vlakken: arbeid, gezondheid, huisvesting, …, maarook cultuur, ontspanning en onderwijs.Het OCMW probeert, in samenwerking met andere lokale actoren of met de OCMW’s vande omringende gemeenten, zijn verantwoordelijkheid te nemen op vele van deze uitsluitingsdomeinen.5.1.2. Interne omgevingsanalyseOmdat het ons te ver zou leiden om in te gaan op de interne omgevingsanalyse, verwijzenwe naar de algemene omgevingsanalyse in hoofdstuk 3. Toch zijn er een aantal nodendie we extra willen vermelden, omdat we hieraan de volgende jaren extra aandachtwillen besteden.Een voorbeeld van een nieuwe ‘basisbehoefte’ is toegang tot computer en internet.Steeds meer fundamentele zaken komen immers in het gedrang voor diegenen die geenkennis hebben van en toegang hebben tot ICT: het kunnen maken van huiswerk, e-mail,toegang tot informatie (websites, …), homebanking, ... Tot op heden proberen we hieraantegemoet te komen door het geven van computerlessen in het dienstencentrum en 'tPeeseeke, het financieel ondersteunen van de internetaansluiting van De Dorpel, erkendals vereniging waar armen het woord nemen, maar evenzeer door hiervoor (financiële)ruimte te voorzien in budgetteringsdossiers.Andere nieuwe ‘basisbehoeften’ betreffen bijvoorbeeld recht op cultuur en ontspanning.Door de subsidies voor culturele en sportieve activiteiten van OCMW-cliënteel, die nuvoor het derde jaar op rij worden voorzien door de federale overheid (Minister van MaatschappelijkeIntegratie) kan hierdoor makkelijker dan voorheen op worden ingespeeld.Recht op vakantie proberen we dan weer ter realiseren i.s.m. het Steunpunt Vakantieparticipatie(Vlaamse overheid). Het komt er telkens op aan om de kansen die zich aandienen,aan te wenden.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 53/160
Recht op vakantie, toegang tot ICT, culturele participatie, … zijn dus duidelijke voorbeeldenvan nieuwe behoeften, die ontstaan zijn door een veranderde maatschappelijke context.Naast dergelijke eerder ‘vooruitstrevende’ vormen van maatschappelijke dienstverleningbiedt het OCMW echter ook nog bepaalde vormen van dienstverlening aan, die ophet eerste gezicht wel erg oubollig en achterhaald lijken. Het bedelen van voedselpakketten(EU-overschotten) en het verwijzen van personen naar Open Hart Kempen (voedselbank)kan inderdaad makkelijk afgedaan worden als een gedateerd caritasgebeuren,maar we stellen wel vast dat dit door een meerderheid van het cliënteel toch wel heel ergwordt geapprecieerd.5.1.3. Strategische doelstellingen1, 2 en 65.1.4. ActieplanOD 1.1 Verkleinen digitale kloofHet OCMW heeft tot doel éénieder in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden datbeantwoordt aan de menselijke waardigheid. Deze hulpverlening is per definitie veranderlijkin de tijd, aangezien de vereisten om een leven te leiden dat beantwoordt aan demenselijke waardigheid steeds wijzigen. Eén van deze elementen is de inbedding in onzemaatschappij van de computer en de vaststelling dat het niet beschikken hierover leidttot een kloof.OD 1.2 Materiële hulpTot op heden werd er in het kader van materiële hulp samengewerkt met Open HartKempen. Aangezien Open Hart Kempen zijn werking volledig wenst te herbekijken, misschienzelfs stopzetten, is het nodig om ons te bezinnen over de wijze waarop het OCMWkan inspelen op de blijvende nood van sommige personen en gezinnen aan deze vormvan hulpverlening.OD 2.1 Opsporen hulpvragers en formuleren hulpaanbodAls OCMW werken we met de meest kwetsbaren in onze samenleving. We beseffen dathet daarom niet voldoende is om te wachten tot hulpvragers zich aandienen, maar dathet soms nodig is zelf initiatief te nemen, vaak om erger te voorkomen. In die zin willenwe twee proactieve trajecten uitwerken, namelijk voor personen waarbij mogelijk denutsvoorzieningen worden afgesloten en bij dreigende uithuiszettingen.OD 2.2 Nieuwe regelgeving onthaalbeleidDe overheid besliste tot een uitbreiding van het onthaalbeleid naar alle personen vanvreemde afkomst. We wensen dan ook dat de door ons gekende personen op een voorhen verstaanbare manier op de hoogte gebracht worden van deze nieuwe regelgeving envan de gevolgen ervan.OD 6.1 Activering jongerenIn het OCMW stellen we vast dat een aantal jongeren zeer moeilijk te activeren is. Het isniet mogelijk om ze onmiddellijk door te verwijzen naar een trajectbegeleider tewerkstelling.Vooraleer dit succes kan hebben, is een andere, intensievere begeleiding nodig.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 54/160
Met deze doelstelling willen we een intensievere begeleiding opzetten, zodat ze tochmaximaal geactiveerd worden.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 55/160
Strategische doelstelling: MENSWAARDIG LEVEN (1)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormVerkleinen van de digitale kloof1Opsporen en aanspreken van de doelgroep(<strong>2008</strong>)voor jongeren en ouderen diethuis geen computer hebben (1.1)Sensibiliseren van organisaties die in aanraking komenmet de doelgroep vb. buurtwerk, eigen diensten,andere hulpverleners actief in <strong>Herentals</strong>OCMW2Evalueren van bestaande locatie en inplannen vanBart Van Ballaereventuele nieuwe locatie(s) in functie van toegankelijkheid,grootte doelgroep en bereikbaarheid voor de(2009)doelgroepResultaatIndicator + norm3Organiseren initiatielessen(<strong>2008</strong>)Bereiken van de doelgroepEffectief gebruik van computerlokalendoor de doelgroep4Inbedding van het bestaande project in de werkingvan het OCMW - aanduiden contactpersoon(<strong>2008</strong>)Elk jaar worden er nieuwe personen(in 2007 (tot oktober): 95cursisten en 36 registraties vrijeinloop) bereikt.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 56/160
Strategische doelstelling: MENSWAARDIG LEVEN (1)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe bepalen de plaats van het materiëlehulpaanbod in onze hulpverlening(1.2)OCMWBart Van Ballaer1 Uitwerken visienota met als uitgangsvraag: op welkewijze kan de materiële hulpverlening op de beste maniergeorganiseerd worden?Verkennen initiatieven andere steden en gemeentenUitwerken nota in ‘armoedeoverleg’<strong>2008</strong>Voorjaar <strong>2008</strong>Najaar <strong>2008</strong>ResultaatIndicator + normVisienotaGerealiseerd tegen einde <strong>2008</strong>LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 57/160
Strategische doelstelling: PREVENTIEVE EN PROACTIEVE WERKING (2)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormDe sociale dienst van het OCMW1Traject uitbouwen rond LAC-dossiers80% van de mensen werdenspoort hulpvragers op en formuleerteen hulpaanbod (2.1)effectief bereikt (<strong>2008</strong>)2Traject uitbouwen voor dringende uithuiszettingen(2009)OCMWBart Van BallaerLeen Van de Put en Heidi CoopmansResultaatIndicator + norm100 % contact in alle dossiersLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 58/160
Strategische doelstelling: PREVENTIEVE EN PROACTIEVE WERKING (2)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormPersonen van vreemde afkomst1MA worden gesensibiliseerd rond nieuwe regelgeving<strong>2008</strong>zijn op de hoogte van de nieuween de gevolgen voor cliëntenregelgeving onthaalbeleid (2.2)2Actieve opsporing van cliënten in de verschillende dossiersvan alle diensten2009OCMWAfspreken procedureBart Van BallaerResultaatIndicator + norm100 % bereik van cliënten in eigencliëntenbestandLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 59/160
Strategische doelstelling: MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE (6)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormJongeren, die steun of leefloongenieten en niet onmiddellijk kunnentoegeleid worden naar tewerkstellingworden maximaalbegeleid naar activering (6.1)1 Ontwikkelen intensieve trajectbegeleidingOnderzoeken methoden individuele en collectieve begeleidingVrijstellen medewerker voor deze intensieve begeleiding<strong>2008</strong>2009<strong>2008</strong>OCMWBart Van BallaerResultaatIndicator + norm100 % van cliënten betrokken50 % geactiveerdLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 60/160
5.2. Financiële hulpverlening5.2.1. Externe omgevingsanalyseHet OCMW van <strong>Herentals</strong> heeft traditioneel een erg hoog aantal budgetteringsdossiers.Uit een klein onderzoek van onze sociale dienst in 2003 bleek dat <strong>Herentals</strong> niet alleenrelatief meer budgetteringsdossiers telde dan de OCMW’s van de omringende gemeenten,maar ook dan de OCMW’s van Geel, Mol en zelfs Turnhout. Hiervoor zijn uiteraardeen aantal redenen aan te halen. De voornaamste reden lijkt ons het groot aantal inwonersvan <strong>Herentals</strong> met schuldoverlast: alleen in Turnhout zijnrelatief meer personengeregistreerd bij de Centrale voor kredieten aan particulieren, die de particulieren bevatdie een verbruikskrediet of hypothecaire lening niet meer kunnen afbetalen.Overmatige schuldenlast is een maatschappelijk probleem dat als bijzonder nijpendwordt ervaren.De Centrale voor Kredieten aan Particulieren van de Nationale Bank van België registreertde inlichtingen betreffende alle consumenten- en hypothecaire kredieten die doornatuurlijke personen voor privé-doeleinden werden afgesloten.Het jaarverslag van de NBB is een belangrijke indicator die een zicht geeft op de schuldenproblematiek.Vooral het aantal achterstallige kredietovereenkomsten is indicatief. Inhet arrondissement Turnhout werden 7.056 achterstallige kredietovereenkomsten geteldin 2004.Kredietschulden (consumptiekrediet en bankschulden samen) vertegenwoordigen slechtseen kwart van de totale schuldenlast. Opvallend is het gewicht van de overheid zelf alsschuldeiser (fiscus, sociale zekerheid, boetes – samen 18,6%). Op de derde plaats komende schulden in verband met nutsvoorzieningen (17%). De posten ‘huurachterstallen’en ‘schulden i.v.m. gezondheidszorgen’ komen respectievelijk op de vierde en vijfdeplaats.5.2.2. Interne omgevingsanalyseDe financiële hulpverlening van het <strong>Herentals</strong>e OCMW kunnen we opdelen in twee groteblokken: financiële steunverlening en budgethulpverlening.Financiële hulpverleningDe financiële steun waarover we het hebben kan worden verleend door middel van: leefloon,financiële steun aan vluchtelingen, voorschotten op onderhoudsgelden, opnamekostenbejaarden, huurwaarborgen, huurtoelagen, tussenkomst in medische kosten, tussenkomstin schoolkosten, …Momenteel zijn er een 60-tal leefloongerechtigden in onze gemeente, waarvan ongeveereen kwart jonger is dan 25 jaar. Dit cijfer is tamelijk stabiel. Dit wil niet zeggen dat ergeen dynamiek zit in deze groep, wel integendeel: er komen voortdurend nieuwe vragenom leefloon binnen, maar, onder meer dankzij het hele tewerkstellingsgebeuren (intensievetrajectbegeleiding + groot aanbod van sociale tewerkstellingsplaatsen) , is er ookeen relatief grote uitstroom uit het leefloon. Daarnaast wordt ook financiële steun gelijkaan het leefloonbedrag gegeven aan een 80-tal personen van vreemde afkomst. Opvallendhierbij is dat de overgrote meerderheid hiervan (74) binnen de eigen gemeente isgehuisvest.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 61/160
In een aantal gevallen (bv. bij leefloon, …) is het OCMW strikt gebonden aan de wetgevingterzake. Wat betreft een aantal andere vormen van financiële hulpverlening kan hetOCMW wel volledig autonoom beslissen.Het OCMW van <strong>Herentals</strong> wenst het begrip ‘steunverlening om een persoon in de gelegenheidte stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid’eerder ruim in te vullen. Dit is bovendien een gegeven dat afhankelijk is van de maatschappelijkecontext en dus per definitie aan voortdurende verandering onderhevig is.BudgethulpverleningDe laatste jaren is schuldhulpverlening in al zijn mogelijke vormen een ‘hot item’ binnende OCMW’s. De federale en Vlaamse overheid stellen hiervoor ook de nodige gelden terbeschikking. Deze gelden heeft het OCMW van <strong>Herentals</strong> aangewend om een apartedienst voor schuldbemiddeling op te richten. In nauwe samenwerking met de dienstrechtshulp staat deze in voor een meer professionele hulpverlening (cfr. verplichtingendie de wet op het consumentenkrediet oplegt). Tevens werd met deze middelen een innoverendvormingsproject gefinancierd om mensen in budgetbeheer (opnieuw) zelf te‘leren budgetteren’. Dit project is intussen een essentieel onderdeel geworden van budgethulpverleningbinnen ons OCMW.Op dit moment telt het OCMW van <strong>Herentals</strong> een 150-tal budgetteringsdossiers bij desociale dienst, waarvan 40-tal dossiers bij de dienst schuldbemiddeling.Daarnaast werd er, in het kader van ISOM, in 2004 een eigen dienst voor collectieveschuldenregeling opgericht, waarbij de synergie tussen een jurist en een maatschappelijkwerker de dienstverlening een bijkomende meerwaarde geeft tegenover het private aanbod.5.2.3. Strategische doelstellingen35.2.4. ActieplanOD 3.1 Gestructureerde, collectieve en individuele budgetbegeleidingBudgetteren is een methode om inkomsten en uitgaven in een zeker evenwicht te brengenen te houden.Budgetbegeleiding en budgetbeheer zijn een belangrijke opdrachtvoor de medewerkers van het OCMW. Er zijn verschillende diensten actief op dit terrein:algemene sociale dienst, dienst schuldbemiddeling, dienst collectieve schuldenregeling,dienst begeleiding budgethulpverlening. We stellen vast dat er nood is aan een goedesamenwerking en meer onderlinge afstemming tussen de medewerkers van deze verschillendediensten. Hiervoor is het nodig om van een gezamenlijke visie te vertrekken,die ook door de verschillende medewerkers wordt toegepast. Bovendien moet ze bijdragentot een verhoging van de zelfredzaamheid en weerbaarheid van cliënten.OD 3.2 Integrale aanpak schuldenproblematiekDeze doelstelling sluit zeer nauw aan bij de vorige. Gezien het feit dat er zeer veel actorenwerkzaam zijn in deze materie kan er een integrale aanpak van de schuldenproblematiekworden nagestreefd. Naast de budgethulpverlening bestaat er immers ook nog deindividuele en collectieve schuldbemiddeling. De uiteindelijke bedoeling is om elke cliëntde meest gepaste hulpverlening aan te biedenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 62/160
Bovendien zijn er binnen deze dossiers vaak meerdere problemen en is het nodig om dehulpverlening zeer goed op mekaar af te stemmen vanuit een integrale kijk op de situatie.Bvb. niet alleen de schulden maar ook de gezinssituatie dient mee in rekening teworden gebracht. Naast deze invalshoek is het belangrijk om ook aandacht te hebbenvoor een goede nazorg, zodat hulpvragers niet hervallen.Ten slotte willen we ook werken aan de weerbaarheid van cliënten in een consumerendesamenleving en dit op een zo vroeg mogelijk moment. De cliënten als het ware behoedenvoor de schuldenvalkuil.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 63/160
Strategische doelstelling: FINANCIËLE HULPVERLENING (3)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe bieden een gestructureerde,1We analyseren de huidige vragen en verwachtingen<strong>2008</strong>collectieve en individuele budget-ten aanzien van de samenwerking tussen vormings-begeleiding, waarbij de zelfredzaamheidvan cliënten centraalwerker, algemene sociale dienst, dienst schuldbemiddelingen dienst collectieve schuldenregeling.staat (3.1)We werken een methodisch kader uit waarin volgendeOCMWBart Van Ballaer2elementen opgenomen zijn:−Start budgethulpverlening2009−Evalueren doelstellingenResultaat−Afsluiten hulpverleningIndicator + norm−NazorgGedragen visienota tegen einde<strong>2008</strong>Medewerkers werken vanuit eenéénduidige visie – evaluatiever-3−−Praktische toepassing in de praktijk van de visiedoor alle betrokken medewerkersVorming2009 - 2010slag−EvaluatieHet aantal stopgezette budgetdossiers,zonder herval, verhoogtmet 20%.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 64/160
Strategische doelstelling: FINANCIËLE HULPVERLENING (3)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormDe schuldenproblematiek van cli-1Uitbouwen van een optimale samenwerking en af-enten wordt op een integrale wij-stemming tussen medewerkers die met schuldenpro-ze aangepakt, met oog voor hunweerbaarheid en een passendenazorg (3.2)blematiek werkenGestructureerd overleg installerenBespreken van juridische thema’s met de maatschap-Tweemaandelijks- 2010pelijk assistentenOCMW2Uitbouwen van een traject nazorgAanzet 2009, definitief 2010Veerle IJskoutVisie ontwikkelenEvaluatie van huidig vormingstraject met oog op hetuitwerken van dit traject nazorgResultaatIndicator + normCollectieve schuldenregeling beeindigden niet meer of geen hervalbudgetteringBepalen welke begeleiding er kan geboden worden nade schuldbemiddeling in de vorm van tijdelijke of definitievebudgetteringOnderzoek aansluiten partner OCMW’s bij vormingstraject50 % tegen 20133Met buurtwerking mogelijkheden bekijken voor preventieveinitiatieven2010LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 65/160
5.3. Juridische hulpverlening5.3.1. Externe omgevingsanalyseOnze maatschappij wordt steeds complexer, hetgeen zich vertaalt in een groeiend aantalgeschillen, die via de verschillende gerechtelijke instanties hun beslag vinden.Een eerste oorzaak hiervan ligt ongetwijfeld in de kwantitatieve toename van de rechtsregelsen de groeiende complexiteit ervan. Het hoeft weinig betoog dat de stijgende juridiseringvan de maatschappelijke en de menselijke verhoudingen ook de kans heeft verhoogddat er juridische conflicten tussen de verschillende partijen ontstaan.Daarbovenop komt dat niet alle wetten en regels van even goede kwaliteit zijn. Somskomen ze tot stand onder grote tijdsdruk of als gevolg van eindeloze politieke compromissen,wat dan weer aanleiding kan geven tot onduidelijkheden en tegenstrijdighedenbij de interpretatie.Een andere factor houdt verband met de forse toename van de sociale relaties. Door demobiliteit komen burgers, meer dan vroeger, veelvuldig met elkaar in contact, wat dekans op juridische conflicten simpelweg doet toenemen.Maar ook het aantal economische transacties, zoals koop en verkoop, verhuring, het gebruikvan bank- en verzekeringsdiensten, indienstnemingen en ontslagen, is hand overhand toegenomen.En wat te denken van de snelle ontwikkelingen inzake familiale samenlevingsverbanden,die geëvolueerd zijn van het klassieke kerngezin naar de eenoudergezinnen of naar denieuw samengestelde gezinnen, die bovendien steeds meer multicultureel worden?In elk van deze contacten en contracten schuilt de kans op meningsverschillen en conflicten,die via gerechtelijke weg kunnen beslecht worden.Bij zeer vele mensen wordt de drempel naar de actoren van het gerecht (advocaten,rechtbanken, deurwaarders, notarissen) nog steeds als erg hoog ervaren.5.3.2. Interne omgevingsanalyseDe oorspronkelijke aanleiding tot het oprichten van een dienst rechtshulp, was het gebrekaan juridische know-how van maatschappelijk werkers, die meer en meer te makenkregen met juridische aangelegenheden. De dienst werd meteen opengesteld voor dehele bevolking van de oorspronkelijk 6, later 8 en momenteel 7 participerende OCMW’s,In het verleden kende het aantal dossiers van de intergemeentelijke dienst rechthulp eengestage groei (1994: 682 dossiers; 1999: 788 dossiers; 2005: 1828 dossiers).De dienst rechtshulp heeft, omdat hij deel uitmaakt van de globale OCMWdienstverlening,de mogelijkheid nauw samen te werken met andere diensten (socialedienst, schuldbemiddeling, collectieve schuldenregeling).Het project is bemand door twee juristen.5.3.3. Strategische doelstellingen5LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 66/160
5.3.4. ActieplanOD De juridische dienstverlening beantwoordt aan volgende principes: bereikbaar,beschikbaar, gratis, begrijpbare en bruikbare informatie.De juridische dienstverlening wordt laagdrempelig uitgebouwd en staat open voor alleinwoners. Daarnaast wordt er ook advies verleend aan andere, interne diensten, zoalsde sociale dienst.We vinden het belangrijk om effectief ook te weten of we voldoen aan de principes dievermeld zijn.Om een kwaliteitsvolle dienstverlening te kunnen blijven aanbieden, is het bovendiennoodzakelijk om wijzigingen te blijven opvolgen. Hiervoor is permanente vorming nodig.Daarnaast dient ook bekeken te worden of het niet efficiënter en effectiever is om bepaaldespecialisaties tussen de juristen af te bakenen.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 67/160
Strategische doelstelling: TOEGANKELIJKE JURIDISCHE DIENSTVERLENING (5)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormDe juridische dienstverlening be-1Opzetten van een evaluatietraject om de dienstverle-2010antwoordt aan volgende princi-ning op regelmatige tijdstippen af te toetsen aan depes:basisprincipes−−BereikbaarBeschikbaarOntwikkelen formulierDuiden aan alle betrokken medewerkers− Gratis− Begrijpbare en praktischbruikbare informatieOCMWMarc Gommé2Organiseren evaluatiemoment met interne medewerkers, enerzijds over wat zij ervaren in hun cliëntcontactenen anderzijds hun eigen ervaringen bij het vragenvan adviesUitwerken van vormingsbeleid voor medewerkers juridischedienstverlening.<strong>2008</strong>ResultaatIndicator + normDoorgeven wijzigingen in wetgeving en verschillendeterreinen waarop juristen actief zijn aan de vor-Tevredenheid cliëntenmingsmedewerker.Meting80% tevreden3Ontwikkelen van een visie omtrent specialisatie opspecifieke domeinen en afbakening ervan.<strong>2008</strong>Tevredenheid interne klantenBevraging in overlegVerslag overlegLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 68/160
5.4. Participatie aan het <strong>sociaal</strong>-cultureel leven5.4.1. Externe omgevingsanalyseDit zijn de bestaande initiatieven om sociale uitsluiting te beperken:−−−−−Inkomen:OCMW leefloon, steun, inkomensgarantie, budgetbeheer, collectieveschuldenregeling, tewerkstellingsprojecten……Wonen: sociale woningen, bejaardenwoningen, …..Structurele financiële ondersteuning naar een organisatie of een initiatief binnen hetwerkgebied (via Stad/OCMW). Bijvoorbeeld: vzw De Fakkel en vzw De Dorpel biedenmensen in armoede een laagdrempelig aanbod van diensten en activiteiten aanen wil hen volwaardig laten deelnemen aan het maatschappelijk levenIndividuele toelage als tussenkomst voor het lidgeld bij een erkende <strong>Herentals</strong>ejeugdvereniging, deelname aan een sport- of vakantiekamp…..Verminderd inschrijvingsgeld bij Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap voor deleerlingen die zich inschrijven bij de stedelijke tekenacademie of de academie voormuziek en woord.Al bij al blijft de deelname aan vrijetijdsactiviteiten door kansarmen beperkt en is hetbetaalbaar maken hiervan niet echt toegespitst op volwassenen.5.4.2. Interne omgevingsanalyseDe actueel geldende definities van armoede leggen er steeds de nadruk op dat armoedeeen netwerk is van sociale uitsluitingen, wat uiteraard veel verder gaat dan louter eentekort aan inkomen. Het betreft hier dus een uitsluiting op velerlei vlakken zoals gebrekaan voldoende inkomen, werkloosheid, wonen, gezondheid, onderwijs, deelname aansport-, cultuur- en jongerenactiviteiten, participatie in het verenigingsleven.5.4.3. Strategische doelstellingen15.4.4. ActieplanOD We vergroten de participatie aan het <strong>sociaal</strong> – culturele levenElke burger moet gelijke kansen hebben om zich te ontwikkelen, zich te ontplooien, omdeel te nemen aan het algemeen maatschappelijk leven. Om participatie te vergrotenwerd beslist om een vrijetijdspas in te voeren. In de loop van de volgende jaren dienenalle stappen gezet te worden opdat deze vrijetijdspas zo ruim mogelijk kan gebruikt wordendoor de doelgroep.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 69/160
Strategische doelstelling: MENSWAARDIG LEVEN (1)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe vergroten de participatie aan1Invoeren van vrijetijdspas2007 – <strong>2008</strong>het <strong>sociaal</strong>-culturele leven (1.3)Aanpassen reglementering gemeentelijke diensten2Promotie voor de vrijetijdspas<strong>2008</strong>GemeenteOrganiseren persconferentieMarc CaersVoeren van een informatiecampagne naar eigen dien-Resultaatsten cultuur, jeugd en sport en betrekken organisatiesdie in contact komen met de doelgroepIndicator + normDeelname doelgroep aan gemeentelijkeactiviteiten100 personen bezitten vrijetijds-3Evalueren systeem vrijetijdspasOnderzoek naar mogelijke uitbreiding initiatieven derdenorganisaties2010pasDerdenorganisatiesmeeparticiperenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 70/160
5.5. Preventie5.5.1. Externe omgevingsanalyseZiektepreventie en gezondheidspromotieVerschillende recente regelgevingen op Vlaams en federaal niveau beklemtonen in algemenebewoordingen de verantwoordelijkheid die de gemeente en het OCMW hebben omalle bewoners dezelfde kansen op welzijn en gezondheid te garanderen.Volgens de Belgische Grondwet heeft iedere burger recht op gezondheid. Elk beleidsniveau(van federaal tot <strong>lokaal</strong>) heeft daarin een eigen opdracht die aanvullend is bij dievan de andere.In het kerntakendebat kwam de duidelijke opdracht naar voor om het aanbod van welzijns-en gezondheidsdiensten in de gemeente te reguleren. Op het vlak van preventieen gezondheidspromotie wordt gevraagd dat het lokale bestuur zou samenwerken methet LOGO (Lokaal Gezondheidsoverleg).De duidelijkste stimulans voor de integratie van een <strong>lokaal</strong> gezondheidsbeleid in een ruimerkader vinden we in het recente decreet op het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid. Hoofddoel vandit decreet is garanderen dat iedere burger toegang krijgt tot de sociale rechten die in degrondwet werden ingeschreven. Deze omvatten het recht van ieder om een menswaardigleven te leiden, o.a. ook het recht op gezondheid en een gezonde leefomgeving.De gemeentes worden in het Vlaams decreet op het preventieve gezondheidsbeleid explicietvernoemd als belangrijke partners voor de uitbouw van een gedecentraliseerd aanbod.Het beoogt een duidelijke taakverdeling tussen alle partners op het veld, een integratievan ziektepreventie en gezondheidspromotie, een verantwoorde prioriteitenbepalingen aandacht voor facettenbeleid.Richtinggevend hier zijn de Vlaamse gezondheidsdoelstellingen die op basis van wetenschappelijkonderbouwde criteria werden gekozen.In januari 1998 werden vijf doelstellingen geformuleerd om de preventieve acties vangezondheidswerkers te oriënteren. In 2002 werd hieraan een zesde doelstelling toegevoegd(preventie van depressie en suicide), die nog bekrachtigd moet worden door hetVlaams parlement:−−−−−het aantal rokers in Vlaanderen, zowel bij de vrouwen als bij de mannen, en specifiekbij de jongeren, moet met 10% gedaald zijnde consumptie van vetrijke voeding moet op significante wijze gedaald zijn ten voordelevan vetarme en vezelrijke voedingde borstkankerscreening bij vrouwen moet doelmatiger verlopen. Het aandeel van descreenings bij de doelgroep van 50-69-jarigen moet toenemen tot 80% en het aantalvrouwen uit de specifieke doelgroep dat bereikt wordt, moet toenemen tot 75%het aantal dodelijke ongevallen in de privé-sfeer en in het verkeer moet afnemen met20%de preventie van infectieziekten moet op significante wijze worden verbeterd, metname door het verder verhogen van de vaccinatiegraad voor aandoeningen als polio,kinkhoest, tetanos, difterie, mazelen, bof, hepatitis en rubellaLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 71/160
− het aantal sterfgevallen door zelfdoding bij mannen en vrouwen moet tegen 2010verminderd zijn met 8% ten opzichte van 2000.Met de goedkeuring van de maatschappelijke beleidsnota “Milieu en gezondheid” doorhet Vlaams Parlement op 4 juli 2001, hebben de LOGO’s in 2003 een bijkomende opdrachtgekregen om ook te werken rond het thema gezondheid en milieu.Hiervoor hebben ze medisch milieukundigen ter beschikking gekregen die zelf tewerkgesteldzijn bij de Ondersteuningscel van de LOGO’s. De medisch milieukundigen bij deLOGO’s werken in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap specifiek rond het thema gezondheiden milieu:- voorlichting en risicocommunicatie- proactief peilen bij bevolking en intermediairen omtrent ongerustheid rond lokale milieuknelpunten- adviesverlening aan gemeentes en lokale partners (artsen, CLB’s, …)- signaleren van M&G problemen aan de bevoegde overheid- behandelen van vragen en klachten rond milieu en gezondheid- …Niet alleen buitenshuis, maar ook binnenshuis, waar we het grootste deel van onze tijdspenderen, komen gezondheidsschadende milieufactoren voor (CO, asbest, formaldehyde,…). In oktober 2004 gaf het Binnenmilieubesluit (uitvoeringsbesluit in het kader vanhet preventiedecreet, goedgekeurd door het Vlaams Parlement) de Medisch Milieukundigenbij de LOGO’s een aantal specifieke taken aangaande het binnenmilieu.Het thema ‘Gezondheid en Milieu’ verdient zeker een plaats binnen het <strong>lokaal</strong> SociaalBeleidsplan. Naast leefstijl en sociale omgeving heeft namelijk ook de fysieke leefomgevingeen belangrijke invloed op de gezondheid van mensen.Omdat op <strong>lokaal</strong> niveau de lijnen tussen de overheid en de burger korter zijn, mogen weer van uitgaan dat een <strong>lokaal</strong> gezondheidsbeleid versterkend werkt op het nationaal enVlaams gezondheidsbeleid.Binnen de gemeente <strong>Herentals</strong> kreeg een schepen de specifieke bevoegdheid voor gezondheiden welzijn toegewezen. Er werd een halftijdse gezondheidsambtenaar aangeworven,die instaat voor het pakket ziektepreventie en gezondheidspromotie.Er worden jaarlijks voldoende middelen voorzien voor de gemeentelijke gezondheidswerking.De werking wordt opgevolgd binnen de stuurgroep van het <strong>Herentals</strong>e Welzijnsoverleg.DrugpreventieDe drughulpverlening, opgestart in 1996, stond ook in voor het luik preventie. Doordathet aantal hulpvragen steeds groter werd, was het onhoudbaar om drugpreventie verderop te volgen. Daardoor werd er aangedrongen op de aanwerving van een preventieambtenaar.De aanwerving gebeurde in maart 2001.De preventieambtenaar is verantwoordelijk voor drugpreventie, gezondheidspromotie enziektepreventie en voor het Veiligheids- en Preventiecontract dat de stad <strong>Herentals</strong> af-LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 72/160
sloot met het Ministerie voor Binnenlandse Zaken, Vast Secretariaat voor het Preventiebeleid.In dit contract zijn momenteel volgende projecten opgenomen:- drughulpverlener- technopreventieambtenaar- stadswachten- huisbewaarder- criminaliteitspreventie (fietsdiefstal, zwerfvuil, …)Binnen <strong>Herentals</strong> zijn er natuurlijk nog andere instanties die op drugpreventief vlak werken.Zo zijn er bij CAW De Kempen binnen de jongerencluster enkele preventiewerkersdie ook drugpreventie op hun programma staan hebben. Zij houden zich voornamelijkbezig met infosessies aan leerlingen …Binnen het drugteam van het CGG werken ook preventiewerkers. Zij staan in nauweverbinding met de VAD (Vereniging voor Alcohol en Drugproblemen) en zorgen dus ineerste instantie voor informatiedoorstroming naar onze dienst. Verder ondersteunen zijde gemeentelijke preventiedienst op velerlei vlakken. Op vraag verzorgen zij vormingenop maat.Ook binnen de lokale politie zijn er mensen vrijgesteld om rond drugpreventie te werken.Zij houden zich voornamelijk bezig met het specifieke MEGA-project dat zich richt naarhet lager onderwijs. Zij verzorgen tevens sessies omtrent productinformatie aan de handvan een drugkoffer.De samenwerking met deze diensten verloopt vrij vlot met respect voor elkaars eigenheiden invalshoek.5.5.2. Interne omgevingsanalyseZiektepreventie en gezondheidspromotieDe helft tot tweederde van de mensen die sinds hun jeugd roken, zal vroegtijdig stervenaan een ziekte die door roken veroorzaakt wordt. In België gaat het om bijna 20.000doden per jaar. En dat ‘vroegtijdig’ betekent dat een roker gemiddeld 10 jaar vroegersterft dan de gemiddelde levensverwachting.Passieve rokers worden aan meer dan 43 kankerverwekkende stoffen blootgesteld. Zijlopen ongeveer 25% meer kans op longkanker en zo’n 30% meer kans op hart- en vaatziekten.Bijna 35% van de kinderen jonger dan 12 jaar heeft een vader die dagelijksrookt.Uit de Belgische Gezondheidsenquête van 2001 is gebleken dat niet minder dan 44% vande Belgen met overgewicht kampt. In 1997 was dit 40%. Bij 11% van de mensen metovergewicht in 2001 was er zelfs sprake van 'obesitas' (= ernstig overgewicht, meer dan15 kilo te zwaar).18% van de Belgen slaat zijn ontbijt over. Als we enkel kijken naar de werkende bevolkingzien de cijfers er nog veel slechter uit: 33% van hen ontbijt niet.Borstkanker is de meest voorkomende kanker bij vrouwen. Eén vrouw op 25 sterft aanborstkanker. Door vroege opsporing bij vrouwen tussen 50 en 69 jaar kan de borstkankersterftemet 30% dalen op voorwaarde dat 75% van deze vrouwen zich laat onderzoe-LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 73/160
ken. Na 4 jaar opsporing laat slechts 33% zich verleiden tot een goed borstkankeronderzoek.Ongeveer een derde van alle thuiswonende senioren valt minstens één keer per jaar. Bij65+ wordt het valrisico geschat op 33% en bij 80+ stijgt dat tot 50%. In residentiëlevoorzieningen ligt het cijfer nog hoger.Valpartijen betekenen een verhoogd risico op sterfte bij senioren. Het is de zesde doodsoorzaakbij 65-plussers. Bij 75-plussers is vallen met letsels zelfs doodsoorzaak nummeréén.In België wordt de vaccinatie bij kinderen zeer goed opgevolgd door Kind&Gezin en deCentra voor Leerlingenbegeleiding.Bij volwassenen is er geen systematische opvolging meer. Zo vormen griepepidemieënbijvoorbeeld een belangrijke oorzaak van ziekte en sterfte bij bejaarden. Door voldoendete vaccineren, daalt de sterfte met 80%. Momenteel wordt slechts 60% van de doelgroepbereikt.In 2002 pleegden in Vlaanderen 1100 personen zelfmoord. Dat zijn 18,4 zelfdodingenper 100.000 inwoners of ongeveer 3 per dag. Bij jongeren tussen 15 en 24 is zelfdoding(20%), na verkeersongevallen (50%), de tweede doodsoorzaak.Gemiddeld speelt een inwoner in Vlaanderen een half gezond levensjaar kwijt ten gevolgevan milieuverontreiniging (fijn stof, zware metalen, ozon, …). Omdat niet alle effectenvan milieuverontreiniging op gezondheid kunnen berekend worden, is dit wellicht eenonderschatting van de werkelijke impact. In de Europese regio sterven jaarlijks meer dan50 000 kinderen van 0 tot 4 jaar als gevolg van acute ademhalingsinfecties, te wijten aaneen ongezond leefmilieu binnenshuis (sigarettenrook, vocht, huisstofmijt, huidschilfersvan huisdieren,…). Eén op zeven kinderen heeft astma. Allergieën zijn in het algemeende laatste 30 jaar sterk toegenomen.Ten gevolge van CO-intoxicatie vallen er in Vlaanderen nog altijd elk jaar een twintigtaldodelijke slachtoffers. In 2000 werden er 673 en in 2001 761 personen gehospitaliseerdwegens CO-vergiftiging.DrugpreventieKwalitatiefHet gebruik van drank, drugs en medicijnen is van alle volkeren en van alle tijden. Mensengebruiken deze psychoactieve stoffen voor hun plezier en om zich beter te voelen.In Vlaanderen is het illegaal druggebruik in de jaren ‘90 gestaag toegenomen. Sindsdienis de prijs van de illegale drugs sterk gedaald. Ook het aantal psychoactieve productenop de markt is fors toegenomen, waarbij het niet altijd meer duidelijk is of zij al dan nietillegaal zijn.. En de leeftijd waarmee jongeren voor het eerst in aanraking komen metillegale producten in het bijzonder is gedurende de voorbije 5 jaar sterk gedaald. Uit hetrapport van de leerlingenbevraging 2000 (VAD) blijkt dat ongeveer 10% van de leerlingenuit de eerste graad secundair onderwijs reeds effectief een illegale drug hebben gebruikt.Het valt te verwachten dat in de nabije toekomst de variëteit aan middelen met psychoactievewerking nog verder zal uitbreiden.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 74/160
In het verlengde hiervan kunnen we ook verwachten dat het aantal gebruikers van mindertraditionele drugs eerder zal toenemen. Er zullen meer mensen ervaring krijgen meteen steeds groter aantal middelen.Ondanks de toename van het illegale druggebruik, zorgt alcohol nog steeds voor demeeste druggerelateerde problemen. Vlamingen zijn vooral een bierdrinkend volk. Devoorbije tientallen jaren is echter ook het gebruik van wijnen en aperitieven sterk toegenomen.Het maakt dat de gemiddelde Vlaming tussen 15 en 75 jaar oud drie glazen(eenheden) alcohol drinkt per dag. Voor dit gemiddelde is 10% van alle alcoholdrinkersverantwoordelijk. Zij drinken als groep evenveel als de overige 90%. In deze groep situerenzich dan ook de meeste probleemdrinkers. Hiernaast kan uiteraard ook een gelegenheidsdrinkervoor hinder of risico’s zorgen.In de landenrangorde staat België bij de landen waar het meest psychoactieve geneesmiddelengebruikt worden. Het gaat dan in het bijzonder over mensen van de derde leeftijd,meer vrouwen dan mannen, maar typisch voor België ook een groot aantal jongerenen jonge volwassenen, gebruikt op regelmatige basis kalmeer-, pijn- of slaapmiddelen.KwantitatiefOm de lokale situatie op het vlak van druggebruik te schetsen, maken we gebruik vanenkele cijfergegevens uit het jaarverslag 2005 van de dienst Drughulp <strong>Herentals</strong> en vande druggerelateerde feiten die door de Politiezone Neteland in 2005 werden vastgesteld.Drughulp <strong>Herentals</strong>: Jaarverslag 2005Cliënten naar leeftijd12 tot en met 14 jaar 11 4,25 %15 tot en met 17 jaar 49 18,92 %18 jaar 19 7,44 %19 tot en met 20 jaar 21 8,11 %21 tot en met 25 jaar 40 15,44 %26 tot en met 29 jaar 30 11,58 %30 tot en met 59 jaar 86 33,20 %+ 60 jaar 3 1,15 %Cliënten tussen 15 en 29 jaar maken meer dan 60 % van het cliënteel uit.De hulpvraag bestaat uit informatie, advies en begeleidingen, maar ook hulpvragen bijeen schoolwerk rond drugs worden hierin opgenomen.De +30’ers zijn overwegend ouders van al dan niet gebruikende jongeren.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 75/160
Cliënteel naar aanbod hulpverleningInformatie 129 49,81 %Advies 57 22,01 %Begeleiding 53 20,46 %Preventie/vorming 16 6,18 %Andere 4 1,54 %Middelen eigen gebruikCannabis 29 33,72 %Gokken 2 2,33 %Speed 7 8,14 %Xtc 2 2,33 %Coke 6 6,98 %GHB 2 2,33 %Heroine 13 15,12 %Alcohol 13 15,42 %Medicatie 2 2,33 %Methadon 10 11,63 %In deze tabel zijn de producten terug te vinden die cliënten zelf aangeven als probleemgebruik.Vooral cannabis en alcohol worden veel gebruikt door jongeren. Hierbij dient opgemerktdat het zeer vaak over gecombineerd gebruik gaat en dat cannabis aldus vaak als secundairedrug kan beschouwd worden. Hetzelfde geldt voor alcohol.Niettemin valt tevens op dat meer en meer mensen zich aanmelden met een specifiekcannabisprobleem of cannabisverslaving.Ook heroïne of het vervangproduct methadon zijn goed vertegenwoordigd binnen de begeleidingen.Het percentage heroïne- en methadonbegeleidingen ligt in onze regio duidelijkhoger dan elders in de Kempen.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 76/160
Frequentie eigen druggebruikEenmalig 0 0.00 %Minder dan 1x / maand 3 4.62 %Meermaals per maand 2 3.08 %Weekend 6 9.23 %Meermaals per week 8 12.31 %Dagelijks 46 70.77 %De meeste cliënten die een begeleiding starten, gebruiken dagelijks.Ook het weekendgebruik is in zeer belangrijke mate aanwezig onder jongeren, maarwordt zelden door de jongere zelf als probleem ervaren en resulteert dus ook niet uit decijfers.Lokale Politie Neteland: Cijfers van vastgestelde druggerelateerde feiten in 2005BezitGebruikVerkoopIn- en uitvoerTeelt/fabricage36 feiten25 feiten9 feiten6 feiten1 feitPreventieTijdens het jaarlijks preventieproject “Ik gebruik mij” bereiken wij alle leerlingen van hetderde jaar middelbaar onderwijs van <strong>Herentals</strong>. In 2005 ging het hierbij om 673 leerlingen.Een preventieve en proactieve werking heeft een belangrijke plaats naast de vraaggestuurdehulp- en dienstverlening.De preventiedienst van het stadsbestuur van <strong>Herentals</strong> wil de inwoners van <strong>Herentals</strong>,organisaties en beleid van <strong>Herentals</strong> ondersteunen in het verantwoord omgaan met hetdrugthema. Dit wil de dienst doen door consult aan te bieden, door vorming, overleg enpreventieve acties.“Verantwoord omgaan met” wordt hierbij niet concreet ingevuld door de preventiedienst.Wel wordt de know-how aangeboden zodat personen en organisaties zelf een onderbouwdevisie ten aanzien van het drugthema kunnen bepalen.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 77/160
De omschreven doelgroep “alle mensen, organisaties en beleid” moet worden gerelativeerd.Wegens de beperktheden van de dienst wordt het drugpreventief beleid van onzegemeente voornamelijk toegespitst op het middelbaar onderwijs in <strong>Herentals</strong>.5.5.3. Strategische doelstellingen25.5.4. ActieplanOD Alle inwoners van <strong>Herentals</strong> hebben dezelfde kansen op gezondheid en eengezonde leefomgeving, binnen de gezondheidsdoelstellingen van de Vlaamseoverheid. Deze worden aangevuld met thema’s bepaald vanuit lokale noden enbehoeften.De dienst sociale zaken en preventie van de gemeente <strong>Herentals</strong> wil werken aan ziektepreventieen gezondheidspromotie van alle burgers van <strong>Herentals</strong>, opdat alle inwonersdezelfde kansen krijgen op gezondheid en een gezonde leefomgeving. Dit willen we bereikendoor samen te werken met het LOGO Zuiderkempen, waarbij de Vlaamse gezondheidsdoelstellingenals richtinggevend worden aanvaard.In nauwe samenwerking met het OCMW moet er een <strong>lokaal</strong> gezondheidsbeleid uitgewerktworden. Hierin wordt beschreven hoe de gemeente meewerkt aan de realisatie van deVlaamse gezondheidsdoelstellingen en in hoeverre lokale doelstellingen worden toegevoegd.OD Jongeren in de leeftijd 12 -18 jaar en hun ouders, hebben een duidelijk engenuanceerd beeld over druggebruik en het zich welbevinden in het algemeen.Scholen en organisaties hebben een duidelijke visie op het gebruik van drugs met deklemtoon op preventie en begeleiding.Alcohol, medicatie en illegale drugs zijn een realiteit die er steeds is geweest en ooksteeds zal aanwezig zijn in onze samenleving. Mensen kunnen deze realiteit leren kennenen op een verantwoorde manier omgaan met het drugthema. Wat ‘verantwoord omgaan’betekent, kan ieder op een doordachte manier voor zichzelf bepalen. Het alcohol- , medicatie-en druggebruik, misbruik en verslaving zijn vaak maar één vorm van uiting vanonwelzijn. Door de drugproblematiek in een ruimere context te plaatsen, wordt er onrechtstreeksgewerkt aan het algemeen welbevinden van burgers.Een welzijnsbevorderend beleid vormt de basis van elke vorm van preventie, hulpverleningof repressie. Een beleid dat zoveel mogelijk welzijn produceert, voor zoveel mogelijkmensen is dus preventief op zich.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 78/160
Strategische doelstelling: PREVENTIEVE EN PROACTIEVE WERKING (2)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormAlle inwoners van <strong>Herentals</strong> heb-1Uitwerken van een <strong>lokaal</strong> gezondheidsbeleid in sa-2013ben dezelfde kansen op gezond-menwerking met het OCMWheid en een gezonde leefomgevingbinnen de gezondheidsdoelstellingenvan de Vlaamse over-Contactpersoon aanduiden bij het OCMWAfspraak rond systematisch overlegheid en thema’s bepaald vanuitlokale noden en behoeften.Preventiedienstpreventie-ambtenaargemeente23Uitwerken aanpak <strong>lokaal</strong> gezondheidsbeleidOp het armoedeoverleg strategieën ontwikkelen omde doelgroep van kansarmen te bereikenIn samenwerking met LOGO Zuiderkempen en anderegemeenten specifieke lokale acties opzetten.<strong>2008</strong>Minimaal 4 actiesResultaatIndicator + norm4Via LOGO en samenwerking en in overleg met anderegemeentenOnderzoeken van de mogelijkheid tot het oprichtenElk jaar een vernieuwendelement inbrengenBereik bewoners 20 %Bereik 10 %kansarmenvan een gemeentelijk overleg voor gezondheid enwelzijn2013LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 79/160
Strategische doelstelling: PREVENTIEVE EN PROACTIEVE WERKING (2)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormJongeren in de leeftijd 12-18 jaar1Ontwerpen van een formulier om ouders te bevragen2010en hun ouders hebben een duidelijken genuanceerd beeld overover hun beeld van druggebruik en het zich welbevindendruggebruik en het zich welbevindenin het algemeenScholen en organisaties hebben2Heroriëntering van de ondersteuning van scholenRondetafelconferenties gericht op nieuwe leerkrachtenen directies die bij op de kar willen springen2009 -2010een duidelijke visie op het gebruikvan drugs met de klemtoon oppreventie en begeleidingRondetafelconferenties voor directies en leerkrachtendie reeds eerder bereikt werden met meer algemeneen verruimende thema’sPreventiedienstpreventieambtenaar<strong>Herentals</strong>3Onderzoeken van de mogelijkheid voor coördinatie ensamenwerking met andere organisaties zoals sociale2013Resultaattewerkstelling, buurtwerk, CAW De Kempen…Indicator + normOuders: 8/10 ouders hebben, nahet volgen van het vormingstoneeleen genuanceerd beeldDirecties en leerkrachten: blijktuit de evaluatieverslagenMinstens 1 organisatie, niet-LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 80/160
school, heeft een drugbeleid metde klemtoon op preventie en begeleidingLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 81/160
5.6. Werkstraffen5.6.1. Externe omgevingsanalyseDe dienst werkstraffen <strong>Herentals</strong> staat in voor het opvolgen van dienstverleningen in hetkader van de bemiddeling in strafzaken, opgelegd door het parket, en van de autonomewerkstraffen opgelegd door de correctionele rechtbank en de politierechtbank. De dossiersworden doorverwezen via het Justitiehuis van Turnhout. Het gaat over dossiers vaninwoners van <strong>Herentals</strong> en de gemeenten Lille, Vorselaar, Grobbendonk, Herenthout enOlen.In 2006 ging het over 141 dossiers: 3 doorverwijzingen via bemiddeling in strafzaken, 24diversiemaatregelen via het Parket van de Procureur des Konings (dit werd stopgezet inapril 2007) en 114 autonome werkstraffen.5.6.2. Interne omgevingsanalyseHet stadsbestuur van <strong>Herentals</strong> heeft sinds september 2004 met subsidies van de FederaleOverheidsdienst Justitie een personeelslid aangeworven om het stijgende aantal opgelegdeautonome werkstraffen (aws), samen met het Justitiehuis, op te volgen.JaartalTotaal aantal aws mandaten, arrondissement Turnhout2003 1332004 5302005 686 ( 88 voor DWS <strong>Herentals</strong>)2006 736 (114 voor DWS <strong>Herentals</strong>)5.6.3. Strategische doelstellingen45.6.4. ActieplanOD In het kader van de begeleiding van de dienst werkstraffen bereiken we eenevenwicht tussen de verwachtingen van de werkgever en de werkgestrafte ener is een goede communicatie met het justitiehuis en de Steundienst AlternatieveMaatregelen (SAM).Via de werkstraf en de dienstverlening streven wij naar een symbolisch herstel tegenoverde maatschappij van de strafbare feiten gepleegd door werkgestraften en dienstverleners.Cliënten moeten dit ook zo kunnen ervaren.Door het tewerkstellen van cliënten bij werkplaatsen zoals openbare diensten en vzw’skunnen zij op een positieve manier hun schuld aan de maatschappij voldoen.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 82/160
De cliënten moeten verantwoordelijkheid kunnen opnemen door de uitvoering van hetvonnis of het voorstel tot dienstverlening.De communicatie met het Justitiehuis en de Steundienst Alternatieve Maatregelen moetoptimaal kunnen verlopen.De cliënt moet zijn opgelegde uren op een zinvolle en positieve manier kunnen invullenbij de werkplaats. De hulp van de cliënt moet een positieve bijdrage zijn aan de werkingvan de werkplaats. Hierdoor zou de cliënt zijn werkstraf moeten kunnen beschouwen alseen symbolisch herstel van de door hem gepleegde feiten. De begeleider streeft naareen constructieve aanpak.De cliënt moet, binnen het gegeven kader van de werkstraf of dienstverlening, de eigenverantwoordelijkheid kunnen opnemen door zelf een richting te geven aan zijn werkstrafen bepaalde beslissingen zelf te kunnen nemen.De ervaringen van de werkvloer kunnen doorstromen naar de coördinator van het justitiehuisen het beleid. Omgekeerd moet het beleid tijdig richting geven aan de concreteinvulling van het werk van de begeleidende diensten.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 83/160
Strategische doelstelling: SAMEN – LEVEN IN HERENTALS (4)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormIn het kader van de begeleiding1We bevragen bestaande en nieuwe werkplaatsen over2009van de dienst werkstraffen berei-hun verwachtingen ten aanzien van begeleiding enken we een evenwicht tussen deverwachtingen van de werkgeveren de werkgestrafte en is er eengoede communicatie met het justitiehuisen de Steundienst AlternatieveMaatregelen (SAM) (4.3)2inhoud van werkUitwerken evaluatieformulierOrganiseren bevragingWe bouwen een evaluatiemoment met de werkgestraftein omtrent zijn ervaring met de begeleiding en2013zijn werkstrafKatrine Van Passel3We plannen regelmatig overleg met justitiehuis enSAM2010We nemen initiatief om samen met de andere dien-ResultaatIndicator + normsten onze verwachtingen ten aanzien van deze samenwerkingte formulerenElke werkplaats heeft een evaluatieformulieringevuld en de formulierenwerden besproken met dedienst werkstraffen.Elke werkgestrafte krijgt de gelegenheidom een eigen evaluatievan de werkstraf aan de dienstwerkstraffen te bezorgen via eenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 84/160
aangepast formulier.Er is een open communicatie. Problemenzijn bespreekbaar.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 85/160
5.7. Woonwagenbewoners5.7.1. Externe omgevingsanalyseDe mobiele woonvorm is voor de woonwagenbewoners de belangrijkste verwijzing naarhun culturele identiteit. Deze woonvorm dient dan ook als een volwaardige woonvorm teworden erkend. De Vlaamse Regering doet dit door de aankoop, inrichting, renovatie enuitbreiding van woonwagenterreinen voor woonwagens te subsidiëren. Een stadsbestuurkan dit door er voor te zorgen dat deze bevolkingsgroep, aanwezig op haar grondgebied:- op een degelijk en legaal woonwagenterrein kan wonen- ondersteund wordt bij het wegwerken van hun maatschappelijke achterstand.5.7.2. Interne omgevingsanalyseOp St. Janneke wonen 19 families (50 personen), een relatief jonge bevolkingsgroepaangezien 16 kinderen niet ouder zijn dan 15 jaar.Aan de Viaduct-Herenthoutseweg woont een wat oudere groep van 10 families (15 personen).Naast deze traditionele woonwagenbewoners wonen daar bijkomend nog eenaantal mensen die om economische redenen een woonwagen betrekken, de zogenaamde“burgers”. Eerder geïsoleerd staan er dan nog een aantal woonwagens in Peerdsbosstraatwaar nog 3 woonwagenfamilies (5 personen) wonen.De aanwezigheid van twee niet met elkaar verwante groepen van woonwagenbewoners,was de aanleiding om het aanleggen van woonwagenterreinen in overweging te nemen.5.7.3. Strategische doelstellingen45.7.4. ActieplanOD We bieden woonzekerheid aan woonwagenbewoners en bevorderen eenmaximale integratie in de buurt.Door te zorgen voor woonzekerheid wil het stadsbestuur de maatschappelijke kwetsbaarheidbij de woonwagenbewoners terugdringen en hen ondersteunen bij de integratiein de <strong>Herentals</strong>e gemeenschap. Er worden hiertoe twee woonwagenterreinen aangelegd.Eén op St. Janneke/Heirenbroek (20 standplaatsen) en een tweede aan het Viaduct Herenthoutseweg(17 standplaatsen).De verantwoordelijke, aangeduid door het stadsbestuur, heeft hierbij een duidelijke opdrachtomtrent toezicht, dialoog, ondersteuning en beleidsvoorbereiding.Om een maximale integratie in de buurt te waarborgen is het belangrijk dat de bewonerszich houden aan het huishoudelijk reglement en harmonieus samenleven met elkaar enmet de bewoners van de aangrenzende woningen.Met de lokale woonwagencommissie kan bekeken worden welke specifieke thema’s verderprioritair kunnen opgenomen worden.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 86/160
Strategische doelstelling: SAMEN-LEVEN IN HERENTALS (4)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe bieden woonzekerheid aan1Aanleg woonwagenterrein<strong>2008</strong> – 2009woonwagenbewoners en bevordereneen maximale integratie in debuurt (4.1)Uitwerken huishoudelijk reglement en toetsing van detoepasbaarheidToewijzing van standplaatsen<strong>2008</strong><strong>2008</strong>GemeenteMarc Caers23Uitwerken functiebeschrijving stedelijk woonwagenverantwoordelijkeWerking lokale woonwagencommissie<strong>2008</strong>ResultaatIndicator + normAfspraken hoe communicatie met bewoners en buurtbewonersverlooptNota op basis van overlegtegen eind <strong>2008</strong>RealisatieVermindering conflictenwoonwagenterreinVisie ontwikkelen op houding en afspraken ten aanzienvan bezoekers en doortrekkersPrioriteit bepalen voor thema’s waaraan gewerkt kanNota op basis van overlegtegen eind <strong>2008</strong><strong>2008</strong> -2013worden vb. schoolverzuim, vrije tijd, gezondheid, on-Werkingwoonwagencommissiegeletterdheid, hygiëneVerslaggeving + minimaal 1 themawerd uitgewerkt onder impulsvan deze commissieLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 87/160
5.8. Straatfeesten5.8.1. Externe omgevingsanalyseAlhoewel mensen in elkaars omgeving wonen, hebben zij onderling maar weinig contact.Enkelen leven zelfs geïsoleerd in hun eigen woonbuurt. Door het stimuleren en ondersteunenvan initiatieven, die mensen uit een bepaalde buurt samenbrengt, kan deze vervreemdingen vereenzaaming een beetje teruggedrongen worden. De samenhang tussende bewoners wordt versterkt en het onveiligheidsgevoel afgezwakt.5.8.2. Interne omgevingsanalyseIn sommige straten of rond een plein, organiseren de bewoners feesten/activiteiten.Voor dergelijke buurtactiviteit kan de burger hulp krijgen van het stadsbestuur.Om deze ondersteuning gecoördineerd te laten verlopen, worden de aanvragen gecentraliseerdop de dienst Sociale Zaken & Preventie. Het is ook deze dienst die voor het stadsbestuurhet enige aanspreekpunt wordt. Vanuit deze dienst worden de verdere contactengelegd. De organisatoren moeten slechts éénmaal contact opnemen met de dienst “SocialeZaken & Preventie” die dan verder de aanvraag volledig afhandelt: of het nu gaat omhet afsluiten van de straat, het geven van een subsidie, het ontlenen en leveren van materiaal,het afvalverwerkingplan, het verlenen van de nodige toestemming, de afsprakenrond geluid, de veiligheid bij een barbecue, …5.8.3. Strategische doelstellingen45.8.4. ActieplanOD We verhogen de contacten van bewoners in straten, buurten en rond pleinen.Door het versterken van het sociale weefsel bij de bewoners van een straat, een gedeelteervan of een plein, verhogen we de woonkwaliteit en gaan zij zich beter voelen als inwonersvan <strong>Herentals</strong>. Belangrijk hierbij is de sociale contacten te verhogen, door middelvan straatfeesten.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 88/160
Strategische doelstelling: SAMEN-LEVEN IN HERENTALS (4)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe verhogen de contacten vanbewoners in straten, buurten enrond pleinen. (4.2)1 We voeren actief reclame rond het organiseren vanstraat- en buurtfeesten<strong>2008</strong> -2012Claudia HendzelGemeenteResultaatIndicator + normAantal straatfeesten groeit naar50 en nadien wordt dit aantal behoudenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 89/160
5.9. Opvoedingsondersteuning5.9.1. Externe omgevingsanalyseAlgemeenOpvoedingsondersteuning bestaat uit al die activiteiten die tot doel hebben om ouderssteun te bieden bij het opvoeden. Het richt zich niet zozeer op het kind zelf, maar vooralop ouders en opvoeders en op de context waarbinnen opvoeding plaats vindt.Opvoedingsondersteuning heeft als doel om:de competentie, vaardigheden en draagkracht van ouders/opvoeders te versterken;de draaglast te verminderen door problemen tijdig te signaleren en praktische hulp ofsteun te bieden;het sociale netwerk rondom kinderen en gezinnen te versterken.Opvoedingsondersteuning kan individueel of in groep worden aangeboden en heeft verschillendefuncties:Informatie en voorlichting (bijv. via themabijeenkomsten, website, bibliotheek,…)Praktische steun (bijv. thuishulp, steungezinnen,…)Pedagogische advisering en licht ambulante hulp (bijv. individuele begeleiding, oudercursussen,…)Sociale samenhang stimuleren, sociale steun en zelfhulp bevorderenSignalering, vroegtijdige onderkenning en verwijzingSamenwerking van voorzieningen voor gezinnen in probleemsituaties (Integralejeugdhulpverlening)Vlaams niveau: het decreet OpvoedingsondersteuningOp basis van de Basisnota “Opvoeden doe je niet alleen” van het Vlaams Netwerk Opvoedingsondersteuningwerkt de Vlaamse overheid momenteel aan een decreet opvoedingsondersteuning.In het ontwerpdecreet wordt een belangrijke rol weggelegd voor de lokale besturen watde coördinatie betreft van het <strong>lokaal</strong> overleg opvoedingsondersteuning en de wisselwerkingmet het boven<strong>lokaal</strong> niveau.Daarnaast wordt in het ontwerpdecreet voorzien in de oprichting van een opvoedingswinkelin de centrumsteden. Ten slotte zijn de nodige onderrichtingen opgenomen over derol die de Vlaamse coördinatoren ( de huidige preventieconsulenten binnen BJZ) toebedeeldkrijgen, over het toekennen van subsidies voor initiatieven die inspelen op opvoedingsvragenbij opvoeders en over de oprichting van het Vlaams Expertisecentrum vooropvoedingsondersteuning.Arrondissementeel niveau: aanwerving van een coördinator binnen Welzijnszorg KempenDe provincieraad gaf in het voorjaar van 2007 groen licht voor de subsidiëring van eencoördinator opvoedingsondersteuning binnen het arrondissement Turnhout.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 90/160
De coördinator zal belast worden met:- de arrondissementele aansturing en de subregionale verankering van de concrete werkingvan de opvoedingsondersteuning- de verregaande en baanbrekende samenwerking tussen lokale besturen – met inbegripvan het provinciebestuur – en de verschillende sectoren van de integrale hulpverlening.Doel is bereikbare en bruikbare opvoedingsondersteuning aanbieden om zo de individueleen collectieve opvoedingscompetentie te versterken.Regionaal niveau: het Lokaal Netwerk Opvoedingsondersteuning <strong>Herentals</strong>De arrondissementele werking rond opvoedingsondersteuning zal in zeven subregio’sgebeuren. Eén daarvan is regio <strong>Herentals</strong>, waar er reeds een Lokaal Netwerk Opvoedingsondersteuningactief is.In dit netwerk zijn naast de verschillende sectoren van de Integrale Jeugdhulp ook andereorganisaties uit de welzijns- en socioculturele sector vertegenwoordigd: CAW De Kempen,Centrum Basiseducatie Zuiderkempen, De Fakkel vzw, Kameleon, het gemeenschaps-en vrij CLB, KIKO vzw, Kind en Gezin, de OCMW’s,…Voor een volledige oplijsting van de diensten die in het <strong>lokaal</strong> netwerk vertegenwoordigdzijn en hun aanbod inzake opvoedingondersteuning: zie Bevraging OpvoedingsondersteuningSeptember 2006. 10Het netwerk heeft een aantal doelstellingen geformuleerd op korte en lange termijn:Aanbieden van vorming rond opvoedingsondersteuningPeilen naar behoeften potentiële doelgroepOntwikkelen van gezamenlijke visie rond opvoedingondersteuningOrganiseren van gezamenlijke vorming van personeelNadenken over eigen rol van de verschillende dienstenOntwikkelen van een sociale kaartOpnemen signaalfunctie naar de overheidVerminderen instroom hulpvragen rond opvoedingsondersteuning…5.9.2. Interne omgevingsanalyseMomenteel hebben drie OCMW’s binnen de Intergemeentelijke Samenwerking OCMW’sMiddenkempen (ISOM) een specifiek aanbod op het vlak van opvoedingsondersteuning:‘t Opvoedingsateljee van OCMW Herenthout richt zich naar alle ouders die vragenhebben rond opvoeding (via pedagogisch spreekuur, oudercursussen, themaavonden,bibliotheek,…). Daarnaast begeleidt de verantwoordelijke maatschappelijkwerker binnen het OCMW ook een aantal gezinnen in budgetbegeleiding rond opvoedingsproblemen;De dienst gezinsbegeleiding en opvoedingsondersteuning van OCMW Olen begeleidteen aantal kinderen, ook en vooral in relatie tot hun omgeving en gezinssituatie (via10 Deze inventaris kunt u opvragen bij Leen Dries, OCMW <strong>Herentals</strong>, leendries@ocmwherentals.be, 014/24 66 36LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 91/160
egeleiding van de opvoedingsrelatie kind/ouder, stimulatie van de sociale ontplooiing,zelfstandigheidverwerving, persoonlijkheidsvorming van het kind….);De Luisterbank vzw is een vrijwilligerswerking die nauw samenwerkt met OCMWGrobbendonk en rond opvoedingsondersteuning werkt (via pedagogisch spreekuur (inhet Sociaal Huis), voorleessessies in de bibliotheken, thema-avonden,…)Sinds het najaar van 2006 is er een werkgroep binnen ISOM actief waarin de drie dienstendie rond opvoedingsondersteuning werken, vertegenwoordigd zijn. Deze werkgroepheeft drie doelstellingen:het bundelen van krachten en middelen om regionale infoavonden rond opvoeding(sproblemen),praatavonden en oudercursussen te organiseren;het sensibiliseren van de maatschappelijk werkers van de verschillende sociale dienstenom oog te hebben voor opvoedingsvragen van cliënten en hen indien nodig doorte verwijzen;de sociale diensten en de lokale besturen overtuigen van de noodzaak om op <strong>lokaal</strong>vlak een structurele werking rond opvoedingsondersteuning (met specifieke aandachtvoor kansarmen) op te zetten.Een eerste gezamenlijke activiteit vond plaats in mei 2007: een infoavond over verwenningwaar zo’n 150 personen op aanwezig waren.In 2007 werkte een groep eindejaarsstudenten van de KHK een draaiboek uit rond opvoedingsondersteuning,dat zij op vraag van OCMW <strong>Herentals</strong> en van de werkgroep opvoedingsondersteuninguitgewerkt hebben.5.9.3. Strategische doelstellingen25.9.4. ActieplanOD We verminderen het aantal hulpvragen rond problematische opvoedingssituatiesen opvoeders kunnen terecht met vragen rond opvoedingHet <strong>lokaal</strong> bestuur streeft met partners van het Lokaal Netwerk Opvoedingsondersteuningnaar een zo breed mogelijk aanbod opvoedingsondersteuning, dat afgestemd is opde behoeften van onze regio. Het uiteindelijk doel is de vermindering van het aantalhulpvragen rond problematische opvoedingssituaties. Belangrijk hierbij is dat voorzienwordt in een laagdrempelig <strong>lokaal</strong> ankerpunt dat zich op het vlak van opvoedingsondersteuning,specifiek op kansarmen richt.Bovendien is het nodig dat een coördinator opvoedingsondersteuning de lokale coördinatiefunctieopneemt, zoals voorzien in het decreet en daarnaast de lokale ankerpuntenaanstuurt. Indien mogelijk willen we dit via ISOM (Intergemeentelijke SamenwerkingOCMW’s Middenkempen) realiseren.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 92/160
Strategische doelstelling: PREVENTIEVE EN PROACTIEVE WERKING (2)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe verminderen het aantal hulp-1Haalbaarheidsstudie m.b.t. de aanstelling van een2010vragen rond problematische op-coördinator opvoedingsondersteuning binnen ISOMvoedingssituaties2In samenwerking met de partners van het Lokaal NetwerkOpvoedingsondersteuning zorgen we voor een<strong>2008</strong>OCMW(Leen Dries)breed aanbod van opvoedingsondersteuning, dat afgestemdis op de behoeften van de regio, gekend is bijde doelgroep, toegankelijk en complementair is. Binnende OCMW’s organiseert een werkgroep acties ophet vlak van:- preventie (gezamenlijke infoavonden, oudercursussen,…)- vorming en intervisie van de maatschappelijk wer-Resultaatkers op het vlak van opvoedingsondersteuningIndicator + normOuders en opvoeders vinden hunweg in het regionale aanbod opvoedingsondersteuning.3Het Lokaal Netwerk Opvoedingsondersteuning wordtingebed in het arrondissementeel overleg (o.l.v. decoördinator opvoedingsondersteuning van WelzijnszorgKempen)<strong>2008</strong>4We voorzien een <strong>lokaal</strong> ankerpunt voor opvoedingsondersteuning,specifiek gericht op kansarmen20105Er wordt iemand aangeduid die specifiek rond opvoedingsondersteuningkan werken2009LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 93/160
5.10. Personen met een handicap5.10.1. Externe omgevingsanalyseHet aandeel van onze bevolking met blijvende functionele beperking wordt geraamd opminstens 10 %. Het aantal mensen dat baat heeft bij een toegankelijke omgeving ligtechter nog veel hoger: personen met boodschappenwagentjes of met een kinderwagen,kleine, grote en zware personen, ...Bovendien zal de nood aan toegankelijkheid in de toekomst nog sterk toenemen door deveroudering van de bevolking en de nood aan meer mobiliteit.5.10.2. Interne omgevingsanalyseInitiatieven stedelijke diensten:* stedelijke dienst sociale zaken: aanvraag tegemoetkomingen voor personen met eenhandicap* stedelijke tussenkomsten: <strong>sociaal</strong>-pedagogische toelage, begeleidingstoelage enabonnementskosten van tv-distributie* toegankelijkheidsonderzoek van openbare gebouwenInitiatieven van OCMW:* thuiszorgdiensten* handicar en mindermobielen centrale* jaarlijkse subsidies aan vzw Begeleid Wonen en vzw Den Brand* erfpacht van Stationsplein 23 aan nv-vso AvalonSociale woningmaatschappijen:* Eigen Haard heeft 15 woningen of appartementen die specifiek zijn gebouwd voorrolstoelgebruikers* Geelse Bouwmaatschappij heeft geen specifieke woningen voor personen met handicap,maar wel aangepaste woningenWerkgroep personen met een handicap:* stedelijk adviesorgaan sinds 2001* brengt lokale noden, activiteiten en voorzieningen voor mensen met een handicap inkaart* toelichting relevante thema's en promotie eigen activiteitenvzw Den Brand* 4 projecten: tehuis voor werkenden, tehuis voor niet-werkenden, dagcentra en beschermdwonen* principieel voor personen met mentale handicap, maar ook personen met fysiekehandicap worden toegelatenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 94/160
* speelt sterk in op lokale nodenvzw Begeleid Wonen* biedt ambulante begeleiding, aan huis in activiteiten van het dagelijkse leven* doelgroep zijn volwassen personen met een handicap die zelfstandig wonen of vanuiteen thuissituatie willen doorstromen naar zelfstandige woonvorm* principieel voor personen met een verstandelijke beperking, dikwijls gecombineerdmet fysische handicap en/of psychische problemen + alle handicaps binnen de groepvan normaal begaafdenvzw Zewopa* biedt zelfstandig wonen aan personen met handicap* doelgroep zijn volwassen personen met motorische handicap die nood hebben aanminimum 7 en max. 30 uren ADL-assistentie per week en die in staat zijn zelf verantwoordelijkheidte dragen over hun leven.* ADL-clusters met 12 tot 15 aangepaste woningen of appartementen in gewonewoonwijken* het OCMW heeft een principebeslissing genomen om een perceel grond (aan Gagelstraatin <strong>Herentals</strong>) te verkopen aan bouwmaatschappij NV Eigen Haard met doel ereen project ADL-wonen mogelijk te maken onder coördinatie van vzw Zewopa. Detoekenning van overheidssubsidies hiervoor, wordt momenteel afgewacht.5.10.3. Strategische doelstellingen65.10.4. ActieplanOD 1 Personen met een handicap kunnen op een gelijkwaardige manier gebruikmaken van alle voorzieningenIedereen moet op een onafhankelijke en gelijkwaardige wijze kunnen gebruik maken vanalle voorzieningen. Daarom willen we de middenstand aansporen hun zaak toegankelijkte maken voor personen met een handicap.OD 2 De gemeentelijke toelagen voor personen met een handicap zijn geëvalueerdin overleg met de ‘werkgroep personen met een handicapLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 95/160
Strategische doelstelling: MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE (6)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormPersonen met een handicap kunnenop een gelijkwaardige wijzegebruik maken van alle voorzieningenGemeenteDienst: Ruimtelijke ordening ofdienst MiddenstandMarc Caers1 Aansporen middenstand om hun zaak toegankelijk temaken voor personen met een handicapAanduiden van de gemeentelijke dienst die de aanvraagin ontvangst neemt en verder afhandelt.Stedenbouw: Behandelt de bouwaanvragen en heeftdirect inzage in de (ver)bouwplannenDienst Middenstand: Er komt bij het stadsbestuur éénloket dat alles wat met Middenstand te maken heeftgaat centraliseren.<strong>2008</strong><strong>2008</strong>LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 96/160
ResultaatIndicator + norm1. betr. middenstand:Aanduiden dienst(en) die verant-Toekenningsvoorwaarden en bedrag bepalen van eengemeentelijke premie voor het toegankelijk makenvan een winkel, horecazaak,…Procedure uitwerken<strong>2008</strong>woordelijk is (zijn) om aanvraagvoor toegankelijkheidspremie afte handelenVaststellen reglement premie2Evalueren reglementen betr. voordelen voor personenmet een handicap<strong>2008</strong>2. betr. reglementen:Rapport van evaluatie met aantalvoorstellen naar het beleid toeLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 97/160
5.11. Psychiatrisch zorgproject5.11.1. Externe omgevingsanalyseUit de Gezondheidsenquête 2004 blijkt dat één persoon op vier (24%) die 15 jaar of ouderis, te kampen heeft met een psychologisch ongemak en iets meer dan de helft daarvan,ofwel 13% van de totale bevolking zou aan een tamelijk ernstige mentale ziektekunnen lijden. 8% van de bevolking heeft te maken met depressieve gevoelens, 8%klaagt over somatische klachten, 6% heeft last van angstgevoelens en 20% van slaapproblemen.Bovendien gaf 6% van de respondenten aan dat zij tijdens het jaar dat vooraf ging aanhet onderzoek te maken gehad hebben met een serieuze depressie. Ten slotte stelt hetonderzoek dat één persoon op vijf al ernstig aan zelfmoord heeft gedacht en dat 4% vande bevolking al effectief geprobeerd heeft om zelfmoord te plegen.Opnames in een psychiatrische instelling van personen uit de regio Middenkempen 11In de periode van 2000 tot en met 2005 werden er in totaal 1.794 personen opgenomenuit Grobbendonk, <strong>Herentals</strong>, Herenthout, Kasterlee, Lille, Olen en Vorselaar in de pyschiatrischeinstellingen OPZ (Geel), PZ Sint-Norbertus (Duffel), PZ Bethanië (Zoersel), PZBroeders Alexianen (Boechout), PZ St-Amedeus (Mortsel), PAAZ AZ St. Jozef (Turnhout)en PAAZ AZ St. Maarten (Duffel).Aantal opnames in 2005 per gemeente vs. inwonersaantalGemeente Opnames Inwonersaantal per 1000 inwonersGrobbendonk 41,00 10.705,00 3,83<strong>Herentals</strong> 108,00 25.903,00 4,17Herenthout 8,00 8.412,00 0,95Kasterlee 64,00 17.899,00 3,58Lille 61,00 15.389,00 3,96Olen 33,00 11.143,00 2,96Vorselaar 34,00 7.283,00 4,67Totaal 349,00 96.734,00 3,61Deze cijfers volgen de algemene bevolkingscijfers, met uitzondering van Vorselaar waarhet aantal opnames in vergelijking met andere kleinere gemeenten zoals Grobbendonken Herenthout relatief hoger ligt.11 In 2006 voerde OCMW <strong>Herentals</strong> een kwantitatieve bevraging uit naar de opname van patiënten uit de zorgregioMiddenkempen in psychiatrische ziekenhuizen en psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen(PAAZ)..LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 98/160
Het aantal opnames per gemeente bleef de afgelopen jaren vrij stabiel, met uitzonderingvan Herenthout waar het aantal opnames daalde (van 43 in 2000 tot 8 in 2005) en <strong>Herentals</strong>waar het aantal opnames opmerkelijk steeg (van 60 in 2000 tot 108 in 2005).Aantal opnames in de periode 2000-20051401201008060402002000 2001 2002 2003 2004 2005Grobbendonk<strong>Herentals</strong>HerenthoutOlenVorselaarKasterleeLilleHet grootste aantal opnames uit de regio Middenkempen wordt gerealiseerd in het OPZGeel (694, zijnde 38% van het totaal aantal opnames) en PZ Bethanië, Campus Zoersel(494 oftewel 28%), gevolgd door de PAAZ van St-Jozef in Turnhout (257) en het PsychiatrischZiekenhuis Sint-Norbertus te Duffel (161).Het merendeel van de patiënten werd in deze periode éénmalig opgenomen: In het OPZwerden in de periode 2000-2005 694 opnames gerealiseerd bij 429 personen. Hiervanwerden 283 personen éénmalig opgenomen (60%), 84 personen werden tweemaal opgenomen(20%), 36 personen driemaal (8%),….Een persoon werd 19-maal opgenomen.Aanbod zorginstellingen in het arrondissement TurnhoutMomenteel zijn er verscheidene organisaties in het arrondissement Turnhout actief rondgeestelijke gezondheidszorg:de centra geestelijke gezondheidszorg (CGG) Noorderkempen (Turnhout) en Zuiderkempen(Geel),het openbaar psychiatrisch ziekenhuis (OPZ) te Geel,de psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis (PAAZ) van St-Jozef Turnhoutvzw Beschut Wonen Kempen (Geel en Turnhout),de psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT) Salto te Geel, en Liereman te Oud-Turnhout,de voorzieningen met een psychosociale RIZIV-overeenkomst RevalidatiecentrumTurnhout en Revalidatiecentrum Zuiderkempen (Veerle),het psychiatrisch ziekenhuis Bethanië, campus Zoersel (arrondissement Antwerpen)Buiten het CGG heeft momenteel geen enkele voorziening een zetel in de regio Middenkempen.Sinds juni 2007 heeft het kinderteam en de Meander van het CGG een antennepostin <strong>Herentals</strong>. Naast het CGG vindt ook de Cel Intrafamiliaal Geweld van CAWDe Kempen hier onderdak.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 99/160
5.11.2. Interne omgevingsanalyseWat psychische of psychiatrische hulpverlening betreft, beperkt het OCMW als dienstverlenerzich tot het toeleiden van cliënten naar instanties uit de geestelijke gezondheidszorg.Omdat het aantal personen dat te kampen heeft met psychische of psychiatrische problemenin onze samenleving steeds toeneemt en omwille van het gebrek aan psychiatrischevoorzieningen in de eigen regio, is een werkgroep van het OCMW momenteel bezigom samen met het OPZ van Geel de uitbouw voor te bereiden van een kleinschalig multifunctioneelpsychiatrisch zorgproject, met het accent op rehabilitatie. In het huidige scenariowordt in de beginfase gedacht aan een psychiatrisch verzorgingstehuis (30 PVTbedden),een dagcentrum en een antennedienst voor beschut wonen en gezinsverpleging.5.11.3. Strategische doelstellingen65.11.4. ActieplanOD We bouwen in samenwerking met het OPZ Geel een multifunctioneel zorgprojectuit, gericht op rehabilitatie en ingebed in het regionale zorglandschap.Het lokale bestuur van <strong>Herentals</strong> wenst samen met het OPZ Geel gespecialiseerde ondersteuningte bieden aan patiënten uit de regio met een chronisch en complex psychiatrischziektebeeld. Daartoe zal het OCMW, in samenwerking met het OPZ Geel een kleinschaligpsychiatrisch zorgproject ontwikkelen op de site van het RVT Sint Anna. Het OCMW engageertzich om de inbedding van het project in de zorgregio en de netwerkvorming metalle mogelijke relevante partners uit het welzijnslandschap mee te realiseren en stelt eendeel van het huidige rusthuis ter beschikking van het project. Het uiteindelijk doel van desamenwerking is de ontwikkeling van een zo gediversifieerd mogelijk zorgaanbod op hetvlak van rehabilitatie waarbinnen elke doelgroep terecht kan en waarbij men, indien nodig,kan terugvallen op de ziekenhuissetting van Geel.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 100/160
Strategische doelstelling: MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE (6)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe bouwen in samenwerking met1Uitbouw van een PVT in het huidige RVT Sint AnnaUiterlijk 2013het OPZ Geel een multifunctioneelpsychiatrisch zorgproject uit gerichtop rehabilitatie en ingebed inhet regionale zorglandschap23Opstarten van een proefproject gezinsverpleging in deregio <strong>Herentals</strong>Uitbouw van een dagactiviteitencentrum voor psychiatrischepatiënten<strong>2008</strong>In overleg met OPZOCMW(Leen Dries)4Haalbaarheidsonderzoek uitbouw kleinschalig projectBeschut WonenOpenstellen van arbeidszorgplaatsen in De Kringwinkel20135Zuiderkempen voor patiënten uit het psychiatrisch<strong>2008</strong>zorgprojectResultaatIndicator + norm6Uitwerken van een opnamebeleid voor het zorgprojectmet mogelijkheden voor rechtstreekse doorverwijzingenvanuit OPZ Geel, andere psychiatrische ziekenhuizen,algemene ziekenhuizen, psychiaters, CGG en an-2013Project gerealiseerd uiterlijk 2013Regionale actoren geven aan betrokkente zijn: zie verslagen van7dereVoorzien van regelmatig overleg met alle relevanteactorenFrequentie 2 keer per jaaroverleg + opname en doorverwijzingengebeuren door alle actorenin de regio.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 101/160
5.12. Trajectbegeleiding en sociale tewerkstelling5.12.1. Externe omgevingsanalyseWerkloosheidOp 30 juni 2007 telde <strong>Herentals</strong> 787 niet-werkende werkzoekenden.In vergelijking met juni 2006 is het aantal niet-werkende werkzoekenden met 25,8%gedaald. De werkloosheidsgraad is met 2,25 procentpunten gedaald.Met 6,19% ligt de werkloosheidsgraad in <strong>Herentals</strong> echter nog steeds hoger dan hetVlaams (5,96%) en arrondissementeel gemiddelde (5,79%).KansengroepenHoewel in onze regio het aanbod vacatures waarvoor geen diploma’s vereist zijn, nogsteeds omvangrijk is, stellen werkgevers steeds meer eisen (gezien het ruime aanbodgeschoolde werkkrachten op de arbeidsmarkt). Tegelijk kijken we aan tegen een stelselmatigeafbouw van tewerkstellingsplaatsen in een industriële omgeving en het groeiendbelang van de dienstensector.Leefloongerechtigden en kortgeschoolde en langdurig werkzoekenden ondervinden hierdoorsteeds meer moeite met het vinden van duurzaam werk. Ook oudere werklozen (dezogenoemde ervaren werknemers) vallen steeds vaker uit de boot.Gemiddeld telde <strong>Herentals</strong> in 2007 61 leefloongerechtigden, waaronder 13 jonger dan 25(d.i. 21%).In de regio Middenkempen zijn er een aantal gemeenten waar er relatief meer leefloongerechtigdenper 1000 inwoners wonen: Olen en Vorselaar. Ook Turnhout en Geel scorenslechter.In <strong>Herentals</strong> was in juni 2007 59,3% van alle NWWZ 12 van het vrouwelijk geslacht.Vrouwenwerkloosheid is een typisch Kempisch fenomeen (arrondissementeel gemiddeldeis 59,8%). Over heel Vlaanderen hebben vrouwelijke werkzoekenden gemiddeld eenaandeel van 53,9% in de totale werkloosheid.Het aandeel -25jarigen in de totale werkloosheid bedraagt 18,1%, oftewel 143 jongeren.Dit cijfer is gelijk aan het Vlaams gemiddelde.Kortgeschoolde werkzoekenden vormen in <strong>Herentals</strong> 55,7 % van het totale werkloosheidsbestand.In vergelijking met het Vlaams gemiddelde (52,6%) zijn er relatief meerkortgeschoolde werkzoekenden in <strong>Herentals</strong>. (het arrondissementeel gemiddelde:53,6%).WerkgelegenheidsbeleidAls regisseur van de lokale dienstenwerkgelegenheid heeft het lokale bestuur een explicietevoortrekkersrol in de uitbouw van nieuwe diensten die complementair aan het bestaandeaanbod een antwoord kunnen bieden op de niet of onvoldoende vervulde behoeftenvan de bevolking en zo tegelijk duurzame arbeidsplaatsen creëren voor de kansengroepen.12 NWWZ= niet-werkende werkzoekendenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 102/160
OCMW <strong>Herentals</strong> heeft als voorzitter van het Forum Lokale Werkgelegenheid Midden-Kempen ook de taak om in samenspraak met de lokale partners het werkgelegenheidsbeleidin onze regio verder richting te geven en te dynamiseren.Het OCMW is immers niet de enige organisatie met aandacht voor de zwakkeren op dearbeidsmarkt die een actieve rol speelt in het tewerkstelling- en werkgelegenheidslandschapin <strong>Herentals</strong>. Andere publieke en/of social profit organisaties die ervoor zorgen datde kansengroepen aan het werk kunnen in onze regio zijn onder anderen:PWA <strong>Herentals</strong>Werkwinkel <strong>Herentals</strong>de sociale partnersTWERK, een sociale werkplaats die zich specifiek richt naar normaal begaafdepersonen met autisme of een aanverwante stoornisZuidkempische werkplaatsen, een beschutte werkplaats…5.12.2. Interne omgevingsanalyseDe tewerkstellingsdienst bestaat uit vijf trajectbegeleiders, een coördinator en administratiefmedewerker. Naast de begeleiding van OCMW-cliënten uit <strong>Herentals</strong> verzorgt dedienst ook de trajectbegeleiding van de omringende OCMW’s (Grobbendonk, Kasterlee,Herenthout, Olen, Lille en Vorselaar.) die zich verenigd hebben in de IntergemeentelijkeSamenwerking OCMW’s Midden-Kempen (ISOM).OCMW <strong>Herentals</strong> heeft in de loop der jaren een ruim aanbod van tewerkstellingsprojectenuitgebouwd om tegemoet te komen aan de specifieke mogelijkheden en beperkingen vanlangdurig werkzoekenden en leefloongerechtigden in haar regio:- Het OCMW stelt sinds begin jaren ’80 leefloongerechtigden aan het werk in kader vanartikel 60 § 7 van de OCMW-wet. Dit is het wetsartikel waardoor het OCMW zelf alswerkgever kan optreden voor mensen die zich in orde moeten stellen met de socialezekerheid of om hen de nodige werkervaring te laten opdoen. Op jaarbasis stelt hetOCMW 15 FTE personen tewerk via deze maatregel;- In het ESF-project Socio-professionele Begeleiding en Opleiding krijgen tewerkgesteldenin het kader van artikel 60 §7 de kans om een uitgebreid opleidingsprogrammate volgen en zo hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten;- Sinds 1992 lopen er twee WEP+ projecten in de plantsoendienst van het OCMW enhet RVT Sint-Anna die bestemd zijn voor langdurig en/of laaggeschoolde werklozen;- OCMW <strong>Herentals</strong> stond aan de wieg van twee sociale werkplaatsen die zich richten totlaaggeschoolden die langer dan vijf jaar inactief zijn: de kringwinkel Kat&Co vzw enBosKat vzw, een bos- en groenbeheerproject. De kringwinkel fuseerde begin 2006met twee andere kringloopcentra in de Kringwinkel Zuiderkempen vzw, waar momenteeleen honderdtal mensen werken. In september 2007 gaat er een arbeidszorgprojectvan start in <strong>Herentals</strong>.- In 2005 richtte OCMW <strong>Herentals</strong> in samenwerking met een aantal OCMW’s en PWA’suit de regio Middenkempen het dienstenbedrijf ’t Gerief op. Dit invoegbedrijf wil tegelijkbetaalbare diensten (zoals poetsen en strijken) aanbieden aan particulieren uit deLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 103/160
egio én duurzame tewerkstellingsplaatsen creëren voor de kansengroepen. Medio2007 telt de organisatie reeds meer dan 85 werknemers.- De tewerkstellingsdienst is daarnaast een actieve partner binnen Werkwinkel <strong>Herentals</strong>.In de Werkwinkel kunnen werkzoekenden uit de regio terecht voor alle informatierond werk. Andere trajectbegeleidingsdiensten zoals VDAB, PWA, ATB en vzw WEBwerken er samen met de tewerkstellingsdienst van het OCMW aan een efficiëntere ensnellere dienstverlening.In 2006 begeleidde de tewerkstellingsdienst 337 cliënten waarvan 127 cliënten uit <strong>Herentals</strong>in hun zoektocht naar werk. In de loop van het jaar stroomden hiervan 144 personendoor naar een tewerkstelling of opleiding.In totaal begeleidde de dienst 149 personen tijdens een of andere vorm van sociale tewerkstelling.In <strong>Herentals</strong> werden 30 personen tewerkgesteld in het kader van artikel 60 §7. In deWEP+projecten in het RVT en de plantsoendienst gingen 8 inwoners uit <strong>Herentals</strong> aan deslag. In de sociale werkplaatsen Kringwinkel Zuiderkempen vzw en BosKat waren dat er22.5.12.3. Strategische doelstellingen65.12.4. ActieplanOD In nauw overleg met partners uit de publieke, social profit en profit sectorcreëren we extra tewerkstellingskansen op maat van de zwaksten op de arbeidsmarkten dit zowel binnen de eigen diensten als in het begeleid en reguliercircuit. Het uiteindelijke doel van al onze inspanningen is de doorstroming vankansengroepen naar een duurzame job op de reguliere arbeidsmarkt.Het lokale bestuur streeft naar een maximale integratie van de kansengroepen op deregionale arbeidsmarkt Daartoe wil ze, in nauw overleg met partners uit de publieke,social profit en profit sector extra tewerkstellingskansen voor deze groepen creëren.Een uitbreiding van het aanbod van sociale tewerkstellingsprojecten en een nauwe samenwerkingmet private werkgevers zijn hierbij belangrijke aandachtspunten.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 104/160
Strategische doelstelling: MAATSCHAPPELIJKE INTEGRATIE (6)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormIn nauw overleg met partners uit1Voorzien van een structurele samenwerking met pri-de publieke, social profit en profitvate werkgevers uit de regio met als doel:sector creëren we extra tewerkstellingskansenop maat van dezwaksten op de arbeidsmarkt endit zowel binnen de eigen dienstenals in het begeleid en reguliercircuit. Het uiteindelijke doelvan al onze inspanningen is dedoorstroming van kansengroepen naar de regulierearbeidsmarkt verbeteren en afsprakenmaken over ondersteuning bij de start van eentewerkstellinginbreng van de profitsector in het aansturenvan onze socio-economische initiatievenEenmaal per jaar een formeel overlegmet werkgeversorganisaties uit deRegio <strong>Herentals</strong> (<strong>2008</strong>)Vertegenwoordiging van experts wordtgerealiseerd (2009)doorstroming van kansengroepennaar een duurzame job op de regulierearbeidsmarkt.opnemen van personen met ervaring in profitsectorin bestuur social profit organisatiesOCMWLeen Dries2Opnemen van regisseursrol lokale dienstenwerkgelegenheid:opstart van nieuwe initiatieven na goedkeuringdecreet lokale diensteneconomie:Tegen 2013 zijn er binnen de regiominstens twee initiatieven erkend alslokale diesteneconomieResultaathaalbaarheidsstudie klusjesdienst senioren(tegen 2013)Indicator + normuitbouw strijkatelier, strijkophaalpunt of strijk-(tegen 2010)Het aantal tewerkstellingsplaatsenafhaaldienst (i.s.m. ’t Gerief)binnen de sociale economie en dediensteneconomie in de regio <strong>Herentals</strong>stijgt tegen 2013 met3Uitbouwen van een sociale economiecampus in samenwerkingmet kringwinkel Zuiderkempen vzwKringwinkel Zuiderkempen en ’t Geriefzijn samen gevestigd aan Lierseweg(2010)LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 105/160
minstens 20%.waarbij:Sociale economiecampus heeft:• mogelijkheid geboden wordt aan social profit- arbeidszorgproject (<strong>2008</strong>)Doorstroming naar opleiding oftewerkstelling is gelijk aan of hogerdan het gemiddelde voorop-organisaties waarmee het OCMW samenwerkthun dienstverlening verder te ontwikkelen ineen professionele werkomgeving• kruisbestuiving mogelijk wordt- één andere nieuwe atelierwerking(2010)gesteld door ESF in gelijkaardigetewerkstellingsprojecten4• onderzocht kan worden of de werkzaamhedenkunnen uitgebreid worden met bijkomende atelierwerkingEr is een voortraject voor niet-Geen leefloongerechtigden, buitendiegene die omwille van medischeof andere redenen niet aan hetwerk kunnen5Uitbouwen van een arbeidszorgproject op de socialeeconomiecampusInvoeren van nieuwe of aanpassen van bestaandemethodieken en instrumenten om de doorstromingvan cliënten in trajectbegeleiding naar de regulierearbeidstrajectrijpe cliënten (<strong>2008</strong>)De trajectbegeleiders passen de instrumentenvan de socio-professionelebalans en het competentiebeheer opuniforme wijze toe (<strong>2008</strong>)sector te verbeteren:toepassen instrumenten van de SocioprofessioneleBalansontwikkelen van competentieprofielen en competentiebalansontwikkelen van een voortraject voor cliëntendie nog niet arbeidstrajectrijp zijnLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 106/160
5.13. Kinderopvang5.13.1. Externe omgevingsanalyseKwantitatieve gegevens<strong>Herentals</strong> telde op 1.12.2005, 26.182 inwoners, waarvan 5.036 in Noorderwijk wonen,en 1.825 in MorkhovenJeugd en de totale bevolkingTotale bevolking 26.182 100 %Totaal jeugd tot 25 jaar 7.383 28,20 %Jeugd in leeftijdscategorieën aantal procent0 tot en met 2,5 jaar 365 10,33 %2,5 tot 6 jaar 1.346 38,11 %6 tot 12 jaar 1.820 51,45 %totaal 3.531 100 %Kwantitatieve beschrijving van het kinderopvangaanbod in <strong>Herentals</strong>Naam Capaciteit DoelpubliekDienst voor opvanggezinnen(Olen)28 onthaalgezinnen(242 ingeschreven kinderen)dagopvang van 0 tot 3 jaarKinderdagverblijf Jannemietjes(<strong>Herentals</strong>)91 kinderen dagopvang van 0 tot 3 jaarKinderdagverblijf Folieke (<strong>Herentals</strong>)7 kinderen dagopvang van 0 tot 3 jaarHilde Miltau (<strong>Herentals</strong>) onbekend 0 tot 3 jaarJacqueline Van Dyck (<strong>Herentals</strong>)onbekend0 tot 3 jaarDe Zandkapoentjes (Morkhoven)32 kinderen 0 tot 3 jaarKinderdagverblijf Hummeltjes- 27 kinderen dagopvang van 0 tot 3 jaarLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 107/160
hof (<strong>Herentals</strong>) buitenschoolse opvang van 3tot 5 jaarMini-crèche Dolfijntjes 22 kinderen 0 tot 3 jaarKinderoppasdienst Gezinsbond onbekend ?BOKDV De Speelboom 23 kinderen Buitenschoolse opvang van 3tot 6 jaarVoor- en naschoolse opvang van <strong>Herentals</strong>e scholen tijdens een doorsneeweekOm 7.30 uur Om 8.00 u ¼ na schooltijd 1 uur na schooltijd 2 uur na schooltijdBasisonderwijsDol-Fijn 5 8 32 15 3Evenaar – C 17 22 60 29 5Evenaar – SJ 4 11 39 15 3Leertuin 18 29 56 43 14Wijngaard 13 25 65 45 13Freinetschool 0 4 12 8 3Noorderwijk 10 22 22 11 5Morkhoven 3 12 15 8 2G.O.-oefenschool 11 21 19 12 3Totaal 81 154 320 186 51Gemeentelijke vakantie-initiatievenStedelijke vakantiewerkingDe stedelijke vakantiewerking is een speelpleinwerking diegeorganiseerd wordt tijdens de maanden juli en augustus.Kinderen tussen 5 en 14 jaar kunnen hier gedurende 6 wekenterecht voor allerhande activiteiten.Capaciteit : 120 kinderenGrabbelpas Grabbelpas is een kortingenpas voor kinderen van 3 tot 13jaar. Met deze pas kunnen zij tijdens schoolvakanties deelnemenaan een waaier van activiteiten zoals theatervoorstel-LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 108/160
lingen, workshops, uitstappen, allerhande knutselactiviteiten,… en dit aan sterk verlaagde prijzen. Daarnaast kan jemet de grabbelpas ook genieten van heel wat kortingen inpretparken, musea, recreatiedomeinen,…SpeelbusSpeelbus valt onder de noemer van “mobiele straatanimatie”.Een bus vol spelmateriaal trekt tijdens de maanden julien augustus naar de verschillende woonwijken van <strong>Herentals</strong>,Noorderwijk en Morkhoven om de kinderen ter plaatsete animeren.Elke voormiddag ( van 9.00 u tot 12.00 u) en elke namiddag(van 13.00 u tot 16.00 u.) komt de speelbus in een anderewijk.Speelpleinwerkingenin sociale woonwijkenHet stadsbestuur organiseert tijdens de zomermaandenspeelpleinwerkingen in een aantal sociale woonwijken van<strong>Herentals</strong>. Zo gaat er gedurende 6 weken een werking doorin de wijk Diependaal, gedurende 3 weken in de wijk Sterrebosen 3 weken in de wijk Koninkrijk. De werking gaat telkensdoor van 13.00 u tot 16.00 u, richt zich naar 5 tot 12-jarigen en is volledig gratis.SportkampenHet stadsbestuur organiseert zowel tijdens de korte schoolvakantiesals tijdens de zomervakantie sportkampen voorkinderen van 4 tot 18 jaar. Een sportkamp duurt 5 dagen engaat door van 9.00 u. tot 16.00 u. Er is mogelijkheid totvooropvang vanaf 7.00u ’s morgens, en naopvang tot 18.00u.Er zijn gemiddeld een 100-tal kinderen aanwezig op desportkampen, met een maximum van 160 en een minimumvan 20.Kwalitatieve gegevens van het kinderopvangaanbod in <strong>Herentals</strong>De kwalitatieve analyse gebeurde op basis van de vermelde items in het kwaliteitscharter,door Kind en Gezin vastgelegd. Alle initiatieven evalueerden de eigen werking metvermelding van sterktes en eventuele aandachtspunten.Voor- en naschoolse opvang in de scholenDe scholen bieden samen opvang aan ongeveer 800 kinderen.Onderstaande voor- en nadelen zijn schoolgebonden en gelden niet altijd voor alle <strong>Herentals</strong>escholen.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 109/160
Voordelen :- kinderen moeten geen verplaatsing maken naar een andere opvang- het is goed gelegen voor de ouders- er is voldoende buitenruimte- er is meestal gekwalificeerd personeel aanwezig (bv. Kinderverzorster, leerkracht,opvoeder,…)- de kinderen zijn goed gekend door de begeleidersnadelen :- geen opvang op woensdagnamiddag in alle scholen- soms slechts toezicht door 1 persoon- groot verloop van personeel owv. het ondergewaardeerde statuut : onderbetaald enonregelmatige werkuren- te veel nadruk op toezicht, minder op begeleiding- kind blijft lang in de schoolse omgeving- onvoldoende aangepast spelmateriaal- kinderen hebben niet altijd vrije keuzeCapaciteit Voordelen NadelenDienst Opvanggezinnen 243 - opvang in vertrouwde familiale sfeer- nieuwe kandidaten doorlopen selectieprocedurewaarin pedagogische en organisatorischevaardigheden bevraagdworden- te weinig opvanggezinnen beschikbaar- weinig leeftijdsgenootjes- meer contact en afspraken met ouders- ook opvang op woensdagnamiddagJannemietjes 91 - aangepaste opvangruimte- wachtlijst van meer dan 150 kinderen- ook opvang op woensdagnamiddag- gekwalificeerd personeel- vastheid van begeleiding- meer contact en afspraken met oudersZelfstandige onthaalouders- huiselijke omgeving- ouderfiguur- ook op woensdagnamiddag- meer contact en afspraken met de- te weinig zelfstandige opvanggezinnenbeschikbaar- soms te weinig aandacht omdat baby’sen peuters nog veel zorgen nodig heb-LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 110/160
oudersben- meestal voor kinderen die er reeds alsbaby werden opgevangen- weinig leeftijdsgenootjesDe Zandkapoentjes 32 - aangepaste opvangruimte- opvang op woensdagnamiddag- te weinig plaatsen beschikbaar tov. hetaantal opvangvragen- gekwalificeerd personeel- vastheid van begeleiding- ruim aanbod aan begeleide activiteiten,knutselactiviteiten en vrij spel- contact met de ouders verloopt viaheen- en weerboekjesHummeltjeshof 27 - aangepaste opvangruimte- de vraag is groter dan het aanbodGemeentelijke vakantieinitiatieven- gekwalificeerd personeel- 3 plaatsen voorbehouden voor urgentieopvang- opvang op woensdagnamiddag (ookvoor 3 tot 5-jarigen)- vastheid van begeleiding- ruim aanbod aan begeleide activiteiten- contact met de ouders verloopt viaheen- en weerboekjes120 - kinderen worden verdeeld in leeftijdsgroepen- veel variatie in de activiteiten- gekwalificeerd personeel- op voorhand inschrijven is niet noodzakelijk- er wordt gratis busvervoer voorzienvoor de deelgemeenten Noorder-- wijk en Morkhoven- goedkoop- voor- en naopvang voorzien- goede alternatieve opvang- geen kleuterwerking- het kind is niet vrij, het neemt deel aanvolledig georganiseerde activiteiten- 1 vast vertrekuur van de bus ’s morgensGrabbelpas 300 - veel variaties in de activiteiten- uitstapjes mogelijk- geen regelmaat in de activiteiten, dusniet zo geschikt als opvang- geen voor- en naopvang voorzienLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 111/160
- begeleiding : meestal vrijwilligers zonderspecifieke opleiding- enkel tijdens de korte schoolvakantiesSpeelbus 900 - gratis- speelbus komt ter plaatse, in elkewoonwijk- niet geschikt als opvang- niet toegankelijk voor 3 en 4-jarigenSpeelpleinwerkingen insociale woonwijken- kleinschalig925 - gratis- speelbus is vrijblijvend, zonder inschrijvingenen zonder verplichting- het is een werking binnen de wijk- de werking is vrijblijvend, zonder inschrijvingenop voorhand- veel variatie in de activiteiten- er zijn alleen tijdens de namiddag activiteitenvoorzien- niet toegankelijk voor 3 en 4-jarigen- wordt enkel georganiseerd voor dekinderen uit deze kansarme wijken, wateen beetje stigmatiserend werktSportkampen50 per dagin korteschoolvakantiesen100 inzomervakantie- mogelijkheid tot voor- en naopvang- er is gekwalificeerd personeel- aangepaste sportinfrastructuur- goede alternatieve opvang- men schrijft in voor een hele week- aanbod van activiteiten is vrij eenzijdig,niet geschikt als opvang voor kinderendie niet graag sporten- weinig activiteiten voor kleuters- het kind is niet vrij, het neemt deel aanvolledig georganiseerde activiteitenIBO21 (in korteschoolvakanties35)- opvang mogelijk van 6.45 u ’s morgenstot 18.30 u ’s avonds- gekwalificeerd personeel aanwezig- de vraag is veel groter dan het aanbod- er moet op voorhand ingeschrevenworden- ook opvang op woensdagnamiddag, opsnipperdagen en schoolvrije dagen- voorrang wordt gegeven aan opvangvan kleuters, omdat zij in andere initiatievenmeestal niet aan bod komen- veel variatie in activiteitenKinderoppasdienstGezinsbond- er is opvang mogelijk in het weekend- er is opvang mogelijk na 18.00 u.- kinderen blijven in de vertrouwde omgeving- opvang is slechts mogelijk voor eenbeperkt publiek (enkel leden)- het kan niet gebruikt worden als permanenteopvang- er is geen vastheid van begeleidingLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 112/160
5.13.2. Interne omgevingsanalyseIn <strong>Herentals</strong> werden er doorheen de jaren heel wat initiatieven genomen op vlak vankinderopvang, maar er werd weinig gecoördineerd, wat maakt dat de meeste initiatievennaast elkaar werken, bv. de diverse speelpleinwerkingen in <strong>Herentals</strong>, de sportkampen,kinderopvang… al deze initiatieven werken met dezelfde doelgroep en meestal tijdensdezelfde periodes.Door de hoge concentratie van scholen in <strong>Herentals</strong>, werd het zo’n 10 jaar geleden ooksnel duidelijk dat de organisatie van buitenschoolse kinderopvang in <strong>Herentals</strong> op heelwat moeilijkheden zou stuiten. De scholen waren dan ook niet te vinden voor een centraalinitiatief, en wensten ieder hun eigen voor- en naopvang te behouden. Als compensatiehiervoor voorzag het stadsbestuur een financiële tussenkomst per school, op basisvan het aantal ingeschreven leerlingen op 1 februari. In totaal werd er jaarlijks een bedragvan 25.000 € voorzien te verdelen onder de verschillende scholen.Daarnaast organiseerde het stadsbestuur sinds 1994 zelf kinderopvang tijdens de korteschoolvakanties. Kinderen tussen 5 en 12 jaar konden dagelijks tussen 7.00 en 18.00 u.terecht in de gidsenlokalen op de Kleerroos.Een balans na 10 jaar leverde volgend resultaat op : het aanbod bleek te beperkt enblinde vlekken werden al snel duidelijk :- op woensdagnamiddag werd er door slechts 1 school opvang georganiseerd- op snipperdagen werd er nergens opvang georganiseerd- de doelgroep van 3- tot 6-jarigen valt overal uit de boot : de meeste vakantiewerkingenstarten pas vanaf de leeftijd van 5 jaar- de voor- en naopvang georganiseerd door de scholen, blijkt financieel niet meerhaalbaar. De toelage van het stadsbestuur en de ouderbijdrage kunnen de kostenniet meer dekken.- Ook de kwaliteit van de opvang binnen de scholen is niet altijd optimaal owv. hetgrote verloop van personeel en het slechte statuutHet Lokaal Overleg Kinderopvang, een adviesorgaan waarin alle betrokken partijen inzakekinderopvang zetelen, inclusief de scholen van <strong>Herentals</strong>, zet zich terdege in om deleemten inzake kinderopvang op te vullen en te signaleren aan het bestuur.Het is mede dankzij het advies van dit overlegorgaan dat het stadsbestuur besliste omvanaf 2007 het subsidiebedrag voor de scholen jaarlijks te indexeren. Een eerste indexaanpassingwerd in 2007 reeds doorgevoerd, zodat het totaal te verdelen subsidiebedragopgetrokken werd van 25.000 € naar 30.855 €.Vervolgens werd er in 2006 ook een aanvraag ingediend bij Kind en Gezin om in <strong>Herentals</strong>te starten met een IBO (= Initiatief voor Buitenschoolse opvang). Kind en Gezin zettehet licht op groen voor 21 buitenschoolse opvangplaatsen. Deze 21 plaatsen werdenover 2 locaties verspreid nl.:- in het centrum van <strong>Herentals</strong> werden er 13 plaatsen voorzien in de basisschool DeVesten, Augustijnenlaan 31 te <strong>Herentals</strong>LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 113/160
- in Noorderwijk werd een woning gehuurd van de Geelse Bouwmaatschappij, m.n.Sterrebos nr.3 De benedenverdieping van deze woning biedt plaats voor 8 kinderen.De bovenverdieping werd ingericht als bureau voor de coördinator.Het IBO in het centrum startte hun werking op 2 januari 2007, het IBO Noorderwijk op19 maartOndertussen werd er voor de korte schoolvakanties reeds een uitbreiding aangevraagden verkregen : door het inschakelen van jobstudenten werd de capaciteit in deze vakantieperiodesopgetrokken naar 35.5.13.3. Strategische doelstellingen75.13.4. ActieplanOD We stimuleren scholen om kwaliteitsvolle kinderopvang te realiserenWe behouden het bestaande subsidiereglement dat scholen een financiële tussenkomstgeeft voor de organisatie van hun voor- en naschoolse kinderopvang. Het bedrag dat inde begroting wordt voorzien, zal jaarlijks geïndexeerd worden.OD We bouwen kinderopvang in <strong>Herentals</strong> verder uitEnerzijds willen we binnen de middelen die Kind en Gezin ter beschikking stelt bijkomendeIBO’s oprichten. Anderzijds willen we de mogelijkheden onderzoeken om de vervoersproblematiekvan de buitenschoolse kinderopvang (zowel gemeentelijk als privé) op telossen. Hiervoor worden de nodige financiële middelen voorzien. Ten slotte willen we ookhet Hummeltjeshof verder uitbouwen tot een volwaardig kinderdagverblijf. De mogelijkhedenop vlak van occasionele en flexibele kinderopvang en de opvangbehoeften op datvlak worden onderzocht.OD We stemmen initiatieven kinderopvang maximaal op elkaar afWe wensen de samenwerking tussen de verschillende initiatieven kinderopvang te stimulerenom het opvangaanbod beter op elkaar af te stemmen. Goede contacten tussen alleopvanginitiatieven zijn wenselijk. Tijdens de vakantieperiodes kan een vlotte samenwerkingtussen de verschillende initiatieven, zoals speelpleinwerking, grabbelpas, sportwekenen buitenschoolse opvang, zorgen voor een nog beter op elkaar afgestemd aanbod.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 114/160
Strategische doelstelling: KWALITEITSVOLLE KINDEROPVANGOperationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe stimuleren scholen om kwaliteitvollekinderopvang te realiserenPatrice Cavens1 We behouden het bestaande subsidiereglement datscholen een financiële tussenkomst geeft voor de organisatievan hun voor- en naschoolse kinderopvang.Het bedrag dat in de begroting wordt voorzien, zaljaarlijks geïndexeerd worden.<strong>2008</strong>ResultaatIndicator + normBezoek aan alle basisscholen infunctie van de geboden kwaliteit+ opmaak van verslagLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 115/160
Strategische doelstelling: KWALITEITSVOLLE KINDEROPVANGOperationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe bouwen kinderopvang in He-1Wanneer financiële middelen van Kind en Gezin terAfhankelijk van ter beschik-rentals verder uit.beschikking komen richten we IBO’s op in de onmid-king stellen middelen Kind enPatrice Cavensdellijke nabijheid van elke basisschool, te beginnen bijDe Leertuin en de Wegwijzer in Morkhoven en nadienaan de basisschool in de Nonnenstraat en de Wijn-Gezingaard2We onderzoeken de mogelijkheden en voorzien financiëlemiddelen om de vervoersproblematiek van debuitenschoolse kinderopvang op te lossen. Deze actie<strong>2008</strong>is zowel gericht naar het gemeentelijk als naar privéinitiatieven.ResultaatIndicator + normZicht op opvangbehoeften in degemeente, zodat er gericht actieskunnen ondernomen worden3We bouwen het Hummeltjeshof uit tot een volwaardigkinderdagverblijf• Aanpassen huishoudelijk reglement• Aanpassing retributiereglement<strong>2008</strong>Beslissing gemeenteraad retributiereglement• Subsidiemogelijkheden onderzoeken via Kind enGezin• Werken aan ouderparticipatie<strong>2008</strong>-20091 keer per jaar een projectvoor ouders4Onderzoeken van mogelijkheden flexibele en occasioneleopvang en opvangbehoeften<strong>2008</strong>LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 116/160
Strategische doelstelling: KWALITEITSVOLLE KINDEROPVANGOperationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe stemmen initiatieven kinder-1Lokaal Overleg Kinderopvang wordt een officiële ad-Voorjaar <strong>2008</strong>opvang maximaal op elkaar afviesraad2Stimuleren van samenwerking tussen opvanginitiatie-Schooljaar 2009 - 2010Patrice Cavensven en scholen om de naadloze overgang tussen voorschoolseopvang en school waar te makenWe maken afspraken voor een vlotte samenwerking3tussen de verschillende initiatieven tijdens vakantiepe-Zomer <strong>2008</strong>riodes: grabbelpas, sportweken, buitenschoolse opvang4Openstellen van vormingsinitiatieven voor personeelen begeleiders van alle opvanginitiatieven en via hetLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 117/160
ResultaatIndicator + norm<strong>lokaal</strong> overleg gemeenschappelijke vormingsavondenorganiserenVanaf najaar <strong>2008</strong>Gemeenteraadsbeslissing erkenningLokaal Overleg Kinderopvangals officiële adviesraad5Inventariseren aanbod en ter beschikking stellen aanouders: onthaal nieuwe inwoners, bij inschrijving inom de 2 jaar de informatieschool, via websitesupdaten en verspreiden1 actie per jaar uitwerken in samenwerkingmet alle opvanginitiatievenin de gemeenteLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 118/160
5.14. OpbouwwerkVoor het opbouwwerk zijn er verschillende instanties en actoren verantwoordelijk:* het stadsbestuur heeft een technopreventieambtenaar en financiert de huisbewaardersfunctievan Kleerroos* NV Eigen Haard is verantwoordelijk voor het opbouwwerk in de hoogbouwen in desociale wijk Kleerroos, en de appartementen in Sancta Maria, aan zaal Echo en op deVest;* OCMW <strong>Herentals</strong> met Buurtcontactpunt De Klink die hun activiteiten momenteel toespitsenop de ‘wijken met aandacht’ Diependaal en Sterrebos5.14.1. Externe omgevingsanalyseEigen HaardVanuit de bekende problematiek van veiligheid en leefbaarheid van hoogbouwcomplexen(en woningcomplexen in het algemeen) van sociale woningen, wordt algemeen aangenomendat de noodzaak aan personen met een “huisbewaardersfunctie” erg noodzakelijkis. Omwille van allerlei redenen dreigen bepaalde sociale woningcomplexen af te glijdenin een spiraal van fysische verwaarlozing, concentratie van probleemgroepen, verarmdewooncultuur, maatschappelijke isolatie, negatieve stigmatisering, enz.Tengevolge van de complexiteit van de problematiek zijn de sociale huisvestingsmaatschappijenniet langer in de mogelijkheid om als enige actor, hierop een antwoord te bieden.Integendeel, deze problematiek is meer dan ooit een gevolg van algemene maatschappelijketendensen én van de groeiende segregatie van kwetsbare bevolkingsgroepen, uit deprivate woningmarkt, richting sociale woningmarkt.Eén van de gevolgtrekkingen is dat niet enkel de sociale bouwmaatschappijen verantwoordelijkkunnen gesteld worden voor de leefbaarheid van hoogbouwcomplexen, maardat de problematiek door een netwerk van actoren kan gehanteerd worden. Dit betekentdat de aanpak van de leefbaarheid van bepaalde hoogbouwcomplexen via samenwerkingdoor een aantal partners, waaronder de bewoners en de (lokale) overheid, dient opgenomente worden.Deze overwegingen deed de idee ontstaan om een huisbewaarder aan te werven dieaandacht heeft voor het afvalbeleid, mankementen in het gebouw, veiligheid in het gebouwen die een spreekbuis kan zijn voor de bewoners om noden en wensen met EigenHaard te bespreken. Belangrijk is om ook te werken aan de ondersteuning en de versterkingvan het <strong>sociaal</strong> netwerk binnen de appartementsgebouwen.Daar de omschrijving van deze huisbewaarder valt onder één van de prioriteiten opgenomenin het Federaal Veiligheids- en Detentieplan, namelijk de strijd tegen de socialeuitsluiting, kan de huisbewaarder deels medegefinancierd worden door het Ministerie vanBinnenlandse Zaken in het kader van het Veiligheids- en Preventiecontract.De huisbewaarder is in dienst vanaf 2005.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 119/160
De huisbewaarder werkt in nauwe samenwerking met de sociale woningmaatschappij“Eigen Haard” en wordt dus bij voorkeur hiernaar gedetacheerd.Verder moet deze persoon ook goede contacten onderhouden met de buurtwerking vanhet OCMW, de stedelijke dienst sociale zaken en preventie en andere stedelijke diensten.De KlinkVoor de externe omgevingsanalyse van Buurtcontactpunt De Klink verwijzen we naar huneigen tweejaarlijkse <strong>beleidsplan</strong>.5.14.2. Interne omgevingsanalyseEigen HaardN.V. Eigen Haard (de sociale woningmaatschappij) heeft op Kleerroos drie appartementsgebouwen(ook blokken genoemd) in beheer. Blok B en C tellen 12 verdiepingen, blok Atelt er vier. Deze drie hoogbouwen herbergen 122 appartementen waarin ongeveer 250personen gehuisvest zijn.De bewoners zijn vooral oudere mensen, koppels of alleenstaanden. Er wonen maar enkelegezinnen of alleenstaanden met kinderen. Er is niet veel verloop. Jaarlijks wisselenongeveer 7 appartementen van huurder.De sfeer is er volgens de bewoners de laatste jaren op achteruit gegaan. Er zijn eenaantal historisch gegroeide vetes en er zijn steeds meer onderlinge conflicten.Een aantal bewoners proberen een wijkwerking op te starten. Omwille van onderlingeconflicten, heerst er een grote verdeeldheid over de wijkwerking.Volgens de wijkwerking gaan de meeste klachten over het onveiligheidsgevoel, afvalbeleid,slechte communicatie met “Eigen Haard”, onderlinge ergernissen en nieuwe inwoners,vaak allochtonen, die niet op de hoogte zijn van de geldende regels en afspraken.Ook hondenpoep is een vaak gehoorde klacht.In Sancta Maria heeft N.V. Eigen Haard 21 appartementen in beheer waar een 30-talpersonen wonen.16 appartementen worden specifiek verhuurd voor 55-plussers maar worden eerder bewoonddoor 70- en 80-jarigen. De andere 5 appartementen zijn voorbehouden en verhuurdaan rolstoelgebruikers.De gebouwen zijn nieuw sinds 2001.Problemen die men aanhaalt, zijn:−−−onveilig gevoel door rondhangende jeugd (en vermoedelijk druggebruik), weinig socialecontroleafvalbeleid met sorteerproblemen.onderlinge ergernissen.Op de plaats van voormalige Zaal Echo zijn nu 19 appartementen gebouwd.De bewoners zijn jonger, van een gemiddelde leeftijd. Er wonen geen kinderen op permanentebasis.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 120/160
Ook hier zijn er onderlinge ergernissen. Van een verloederde of onveilige indruk is ernog geen sprake, de infrastructuur is immers nog nieuw.Aan de Vest heeft “Eigen Haard” een complex gebouwd met 26 appartementen. Aansluitendaan dit complex heeft ook de Kleine Landeigendom er 26 appartementen gebouwd.Dit alles wordt verbonden door een grote ondergrondse parking.De bewoners zijn vooral oudere koppels en alleenstaanden van gemiddelde leeftijd.Aangezien er deze appartementen pas in gebruik genomen werden, is een degelijk onthaalbeleidzeer belangrijk. De tot nu toe meest gehoorde klachten zijn onderlinge ergernissenen problemen omtrent een juiste afvalverwerking.Buurtcontactpunt De KlinkDe buurtwerkster en jongerenwerkster van Buurtcontactpunt De Klink hanteren verschillendemethodieken: procesgericht werken, buurtwerk, opbouwwerk, vormingswerk, vindplaatsgerichtwerken, enkele principes uit het straathoekwerk en individuele hulpverleninggericht op doorverwijzing.Zij worden hierin ondersteund door Samenlevingsopbouw (buurtwerkster) en Arktos(jongerenwerkster).De buurtwerking focust zich op de wijken Diependaal en Sterrebos. Diependaal is eenwijk met aandacht in <strong>Herentals</strong> waar 400 sociale woningen van Eigen Haard staan en intotaal 1 300 personen wonen. Sterrebos is een wijk met aandacht in Noorderwijk waar125 sociale woningen van de Geelse Bouwmaatschappij gelegen zijn en in totaal 228 personenwonen.Bij elke activiteit die in de wijken wordt georganiseerd, is samenwerking met bestaandeorganisaties van cruciaal belang. Op die manier worden de wijkbewoners maximaal betrokkenbij het opbouwwerk. De buurt- en jongerenwerkster proberen het wijkgevoel testimuleren door groepsactiviteiten te organiseren zoals de jaarlijkse wijkfeesten, fietstochtenen andere wijkgerichte initiatieven. Deze activiteiten zijn niet enkel bedoeldvoor volwassenen, er wordt ook veel aandacht besteed aan de jongeren en kinderen.In Diependaal werd een BIN (buurtinformatienetwerk) opgestart in samenwerking met depolitiezone Neteland en het stadsbestuur.5.14.3. Strategische doelstellingen45.14.4. ActieplanOD Alle mogelijkheden tot verdere uitbouw van één dienst samenlevingsopbouwzijn onderzocht.Momenteel zijn verschillende medewerkers actief op terreinen van opbouwwerk, verspreidover stad en OCMW: huisbewaarder, techno-preventieambtenaar, buurtwerker enjongerenwerker. Met deze doelstelling willen we onderzoeken welke mogelijkheden erzijn om te komen tot een ideale situatie, waarin de krachten gebundeld worden en deze4 medewerkers binnen één dienst kunnen werken, waarbij ze op eenzelfde, éénduidigemanier aansturing krijgen.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 121/160
OD Er zijn duidelijke communicatiekanalen tussen bewoners en alle betrokkenorganisaties.Momenteel is er een netwerk gevormd bestaande uit De Klink, OCMW, stad en socialehuisvestingsmaatschappij. We wensen dat dit netwerk in de toekomst kan functionerenals draaischijf in de communicatie tussen bewoners, organisaties en Raad van Beheervan sociale huisvestingsmaatschappijen. Het verder uitbouwen van het netwerk, alscommunicatiekanaal is een belangrijk gegeven binnen deze doelstelling. Daarnaast is hetook belangrijk dat ook de huisbewaarder meer ruimte krijgt om het deel omtrent communicatieverder op te nemen.OD De bestaande wijkwerkingen werken zo autonoom mogelijk, met duidelijkeafspraken tussen wijk en opbouwwerk.Opbouwwerk vertrekt vanuit de visie van empowerment. De bedoeling is dus dat bewonersvanuit eigen krachten en mogelijkheden het buurtwerk verder kunnen uitbouwen.Van zodra dit mogelijk is kan de begeleiding investeren in andere wijken.Binnen de wijk Diependaal kennen we reeds een zelfstandige werking, maar er ontbrekenvoldoende duidelijke afspraken tussen de vzw en opbouwwerk. In de wijk Sterrebos moetdit proces van verzelfstandiging nog verder aangemoedigd worden.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 122/160
Strategische doelstelling: ‘SAMEN-LEVEN’ IN HERENTALS (4)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormAlle mogelijkheden tot verdere1Onderzoeksrapport opmaken met mogelijkheden, be-<strong>2008</strong>uitbouw van één dienst samenle-perkingen, concept aansturing en aanbevelingen vanvingsopbouw zijn onderzochtéén dienst samenlevingsopbouw.2Bespreking van rapport met stad en OCMW<strong>2008</strong>Bart Van BallaerResultaatIndicator + normRapport enbesprokeneindconclusies zijn<strong>2008</strong>LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 123/160
Strategische doelstelling: ‘SAMEN-LEVEN’ IN HERENTALS (4)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormEr zijn duidelijke communicatie-1Meer uitdiepen verschillende taken in het functieprofiel2010kanalen tussen bewoners en organisatiesvan de huisbewaarder met evenwaardige aandachtvoor volgende opdrachten:- Brugfunctie tussen bewoners en sociale woning-Gemeente en OCMWpreventieambtenaar enmaatschappij.- Organiseren van overleg met andere betrokkenBart Van BallaeractorenResultaatIndicator + norm- Onthaalbeleid met extra aandacht voor vreemdelingenHuisbewaarderDuidelijke spreidingvan taken- Ondersteunen van initiatieven die het gemeenschapslevenbinnen het wooncomplex versterkenover de verschillende functies -- Bemiddelingsfunctie tussen bewoners bij conflictenjaarverslag- Bereikbaar via spreekuur, telefonisch en brieven-ArmoedeoverlegOverlegmomenten met Raad vanBeheer Sociale Huisvestingsmaatschappij2bus.Het armoedeoverleg wordt verder uitgebouwd totdraaischijf van communicatie.2009LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 124/160
Strategische doelstelling: ‘SAMEN-LEVEN’ IN HERENTALS (4)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormDe bestaande wijkwerkingen wer-1Afsprakennota maken met vzw Diependaal in verband<strong>2008</strong>ken zo autonoom mogelijk, metmet taken, opdrachten en verwachtingenduidelijke afspraken tussen wijken opbouwwerk.2Versterken van het organiserend vermogen van dewijkbewoners door zelfstandig werken te stimuleren<strong>2008</strong> – 2010en maximale inspraak en participatieOCMWBart Van Ballaer3Bijkomende werking De Klink opstarten in wijk Koninkrijkte Morkhoven.<strong>2008</strong>ResultaatIndicator + normGedragenafsprakennotaEr is ruimte voor een bijkomendewerking in de wijk Koninkrijk teMorkhoven.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 125/160
5.15. Ouderenzorg5.15.1. Externe omgevingsanalyseAantal ouderen en te verwachten evolutie en vergelijking met VlaanderenBevolkingssamenstelling regio <strong>Herentals</strong> in categorieën per leeftijd(bron: lokale statistieken )100%80%60%40%60+20 - 590 - 1920%0%<strong>Herentals</strong>RegioVlaanderenUit de cijfers blijkt dat 5.973 inwoners van <strong>Herentals</strong> 60 jaar of ouder zijn. Dit is 22,3%van de totale bevolking. Het relatief aandeel van de ouderen in de totale bevolking van<strong>Herentals</strong> zal stijgen van 22,3% in 2005 tot 33,6% in 2025.De ouderenpopulatie (60+) in <strong>Herentals</strong> zal tegen 2025 stijgen met 3.036 personen. Dezestijging (51%) is relatief gezien lager dan in alle andere gemeenten uit de regio (behalvein Heist o/d berg +40% ) (toename gaande van 51 tot 73%) en het regiogemiddelde(+56%) maar is ruim 14% hoger dan de stijging in Vlaanderen (+37%)Vergelijking evolutie van het aantal 60-plussers <strong>Herentals</strong> – Regio 13(bron: MIRA )– Vlaanderen60+ 2007 <strong>2008</strong> 2009 2010 2015 2020 2025<strong>Herentals</strong> 5.973 6.081 6.206 6.316 6.977 7.971 9.009Percentages60+ 2007 <strong>2008</strong> 2009 2010 2015 2020 2025<strong>Herentals</strong> 100 102 104 106 117 133 151Lille 100 103 106 109 129 150 173Kasterlee 100 103 105 108 126 147 17113 (Regio= Grobbendonk, Heist-op-den-berg, <strong>Herentals</strong>, Herenthout, Kasterlee, Lille, Olen, Vorselaar, Westerlo.)LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 126/160
Olen 100 103 106 109 126 151 172Westerlo 100 104 107 110 130 146 163Heist o/d berg 100 102 103 106 116 126 140Herenthout 100 101 103 105 118 134 151Grobbendonk 100 103 106 110 125 140 157Vorselaar 100 102 103 106 120 141 161Regio 100 102 105 107 122 138 156Vlaams Gewest 100 102 104 105 114 125 137Algemene tendensen inzake de bevolkingsevolutie in Vlaanderen en de regio <strong>Herentals</strong>wijzen op een daling van het aantal jongeren en een vergrijzing (toename + 60 ) en internevergrijzing (toename van het aantal hoogbejaarde ouderen, 80+, binnen de groep vande ouderen(60+)).Vergelijking evolutie aantal 80 plussers <strong>Herentals</strong> – Regio - Vlaanderen80+ 2007 <strong>2008</strong> 2009 2010 2015 2020 2025<strong>Herentals</strong> 1.138 1.177 1.234 1.302 1.519 1.691 1.706Percentages80+ 2007 <strong>2008</strong> 2009 2010 2015 2020 2025<strong>Herentals</strong> 100 103 108 114 133 149 150Lille 100 103 107 111 136 145 158Kasterlee 100 107 115 120 161 191 211Olen 100 107 114 117 155 179 202Westerlo 100 104 109 115 143 163 182Heist o/d berg 100 105 108 112 131 147 153Herenthout 100 103 103 105 131 147 165Grobbendonk 100 103 108 112 135 159 174Vorselaar 100 104 111 119 150 170 166Regio 100 104 109 114 138 157 167Vlaams Gewest 100 104 107 111 130 142 147LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 127/160
Het aantal hoogbejaarden, de belangrijkste groep van potentiële gebruikers van zorgvoorzieningenvoor ouderen, zal tegen 2025 in <strong>Herentals</strong> toenemen met 568 personen. Dit iseen stijging van 50% ten opzichte van 2007. Dit zal een aanzienlijke toename betekenenvan de intensieve zorgprestaties en de dementieproblematiek.In Vlaanderen neemt het aantal 80+ers toe met 47% en in de regio met 67%.Spreiding aantal 60+ over de deelgemeenten (lokale statistieken )% 60+90,00%80,00%70,00%60,00%50,00%40,00%30,00%20,00%10,00%0,00%<strong>Herentals</strong> Noorderwijk Morkhoven% 60+Huidige programmatiecijfers (2007) ouderenvoorzieningen in <strong>Herentals</strong> en realisatie:progr. invulling Openb VZW Privé gepland Openb VZW Privé TotRusthuis 330 150 90 60 0 166 30 30 106 316Centrum voorkortverblijf11 0 9 * 9 9Serviceflatgebouw131 60 60 60Dagverzorgingscenturm11 15 * 15 15Lokaal dienstencentrum2 1 1 1* opschorting5.15.2. Interne omgevingsanalyseThuisdienstenLokaal dienstencentrum (LDC)Dienstencentrum “Het Convent “ wil er mee voor zorgen dat bejaarden zo lang mogelijkzelfstandig kunnen leven en dat zij hun vrije tijd zinvol en actief kunnen doorbrengen. Omdit te realiseren wordt een steeds groeiende verscheidenheid aan diensten aangeboden.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 128/160
In het seniorencafé kunnen individuele bezoekers integreren in de andere groepen zoalskaarters en pétanquers. Het uitgebreide activiteiten– en vormingsaanbod kan op zeerveel succes rekenen.Ook de seniorenraad vond zijn vaste stek in het dienstencentrum.De locatie is ondanks uitbreidingen niet echt geschikt. Vooral de toegankelijkheid en debrandveiligheid zijn een probleem.Een verhuis naar een nog meer centrale en geschikte plaats zoals Sancta Maria zou meermogelijkheden geven zoals: gebruiken van maaltijden in het dienstencentrum.De thuisdiensten zijn gevestigd in het dienstencentrum. Dit geeft reeds een gedeeltelijkerealisatie van de naadloze overgang van activiteiten- naar zorgaanbod. Ook het streefdoelom van de tweede deur de juiste te maken wordt hier meestal gehaald.Om meer mensen te kunnen bereiken werd in Noorderwijk gestart met een beperkte werking.Geïnteresseerden kunnen daar ook terecht voor computercursussen.Dienst voor GezinszorgDe dienst voor Gezinszorg van het OCMW is een relatief kleine dienst die sedert 1 januari2003 deel uitmaakt van de regionale dienst voor Gezinszorg van Welzijnszorg Kempen.De aansluiting bij de regionale werking van de verschillende openbare diensten voor gezinszorgvan de regio werd door het ministerie gehonoreerd met extra uren. Deze werdenverdeeld en dit betekende voor <strong>Herentals</strong> een uitbreiding met 1,3 VTE (mogelijk met inde toekomst nog 0,7 VTE extra)Door vaste vervanging te voorzien tijdens de vakantiemaanden wordt de continuïteit vande hulp- en dienstverlening gegarandeerd voor de meest hulpbehoevende cliënten.Er wordt gewerkt met een wachtlijst; hierop staan momenteel (cijfers van juni 2007) 14actieve hulpvragen en 8 passieve.PoetsdienstDe poetsdienst wordt ingeschakeld bij bejaarden (vanaf 60 jaar) of personen met eenhandicap (vanaf 66% invaliditeit) die, omwille van hun gezondheidstoestand, niet meer, ofonvoldoende kunnen instaan voor het onderhoud van de woning.Bij uitzondering kan poetshulp geboden worden aan niet–gepensioneerden of nietgehandicapten,mits een gemotiveerde reden en mits goedkeuring van het Bijzonder Comitévoor de Sociale Dienst. Er wordt gewerkt met een wachtlijst. Momenteel merken wedat deze gestadig slinkt mede door ontstaan van poetsdiensten met dienstencheques.Huidige (augustus 2007)actieve aanvragen: actief: 13, passief: 51Warme maaltijdenWarme maaltijdbedeling is een service van het OCMW voor die mensen die omwille vaneen aantal redenen problemen hebben met het zelf koken van een maaltijd.De aanvraag gebeurt bij de sociale dienst in het Convent, dit kan telefonisch of met eenbezoek. De prijs van de maaltijd is afhankelijk van het inkomen. De maaltijden wordenbereid in het RVT St. Anna en van daaruit elke werkdag en op zaterdagen bedeeld.Er is geen wachtlijst(augustus 2007).LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 129/160
KlusjesdienstDe klusjesdienst wordt ingeschakeld bij personen die minstens 60 jaar oud zijn en bij mindervaliden+66% met een maximum inkomen van 1 245 EUR per maand voor alleenstaandenen 1469 EUR per maand voor gezinnen.Het werkterrein van de klusjesdienst beperkt zich tot kleine onderhoudswerken en reparaties.Volgende werken zijn uitgesloten:- tuinonderhoud;- dakwerken;- reinigen en onderhoud van branders en kachels;- verhuizen.Minder-mobielencentraleDeze dienst zorgt met vrijwilligers voor het vervoer van minder-mobiele mensen met eenbeperkt inkomen. Er is tevens een handicar ter beschikking voor het vervoer van rolstoelgebruikers.De handicar wordt ook door het RVT gebruikt voor vervoer van residenten.Hygiënische zorgen: voetverzorging, badDe dienst hygiënische verzorging en voetverzorging van het dienstencentrum wordt verzekerddoor verzorgenden van de dienst voor gezinzorgPersonenalarmsysteemHet OCMW heeft een dépannagedienst, dit betekent dat enkel een alarmtoestel wordt uitgeleendwanneer er geen toestellen voorradig zijn bij de mutualiteit. Er is momenteel (augustus2007) geen wachtlijst.BejaardenwoningenHet OCMW verhuurt bejaardenwoningen aan het Begijnhof (15) en in Noorderwijk (9).Ook aan het rusthuis zijn bejaardenwoningen (30). Deze laatste beschikken over een oproepsysteemwaarmee in noodsituaties het rusthuis kan gecontacteerd worden.De bejaardenwoningen zijn niet geschikt voor rolstoelgebruikers en/of fysisch gehandicaptebewoners.De huidige wachtlijst (augustus 2007):LocatieAantal personen op dewachtlijstEffectieve kandidaten bijlaatste toewijzingVorselaarsebaan 77 10Begijnhof 62 8Woud (Noorderwijk) 20 3Opmerking: De kandidaat–bewoners laten zich meestal opschrijven voor een woning opmeer dan 1 locatie.AndereLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 130/160
Private diensten gezinszorg krijgen een toelage van het OCMW per geholpen cliënt uit<strong>Herentals</strong>) en worden eveneens met een wachtlijst geconfronteerd.Private poetsdiensten en dienstenbedrijven (o.a. ‘t Gerief) hebben eveneens wachtlijsten.PWA bejaardenoppasdienst : PWA'ers krijgen een korte opleiding in het RVT en PWA geeftin ruil hiervoor voorrang aan wie door de sociale dienst van het rusthuis of Convent wordtdoorverwezen.Vrijwilligers: het OCMW kan ook binnen ouderenzorg beroep doen op zeer veel vrijwilligersvoor heel verschillende activiteiten en taken.Voor info over de private diensten verwijzen we naar de sociale kaart.Residentiële zorgSint – Anna RusthuisHet Rust –en verzorgingstehuis Sint-Anna heeft het volgende zorgaanbod:63 RVT-bedden en 27 ROB-bedden.Er zijn 2 kamers voor kortverblijf, waarvan één op de afdeling voor dementerende ouderenen de andere op de afdeling voor de zwaar zorgbehoevenden.Op de afdeling van de valide ouderen wordt een dagopvang gerealiseerd voor 5 personen.Noch het kortverblijf, noch de dagopvang zijn erkend en worden dus officieus aangeboden.Ook in RVT Sint-Anna ondervinden we een nijpend probleem van het tekort aan opvangplaatsenvoor zorgbehoevende ouderen in onze regio. De cijfers van de wachtlijsten sprekenvoor zich. Nochtans moet hierbij de kanttekening worden gemaakt dat steeds meerpersonen zich 'preventief' in het RVT laten inschrijven om zeker te zijn dat ze – in tijdenvan nood – een plaats hebben. Het verschil tussen de passieve en actieve wachtlijst wordtdan ook steeds groter.Wachtlijst (juli 2007):- aantal personen op de wachtlijst in december: inwoners 420 – niet inwoners : 47- gemiddeld aantal dringende gewenste opnames : 15 personen (inwoners) en 5 personen(niet inwoners)Het rustoord zorgt voor de eerste opvang bij noodoproepen van bewoners uit de omliggendebejaardenwoningen. Deze staan in contact met het rusthuis via een oproepsysteem.Private partnersvzw Bremdael: Rusthuis en serviceflatsGroep Van Den Brande heeft concrete bouwplannen in <strong>Herentals</strong> voor een rusthuis en serviceflats.AZ Sint ElisabethSociale dienstDeze heeft een doorverwijzingfunctie (o.a. plaatsing) en wordt zo geconfronteerd met deproblemen bij het zoeken naar opvang voor hulpbehoevende ouderen. We kunnen dit nietduidelijker omschrijven dan met volgende tekst opgemaakt door een maatschappelijkwerkster van de sociale dienst:LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 131/160
“In 2005 werden 1956 patiënten door de sociale dienst gevolgd. Hiervan waren er 1235boven de 70 jaar. Daarvan werden een 125 personen doorverwezen naar een ROB/RVTvoor een nieuwe opname.59 personen werden naar huis ontslagen en wachten daar op plaatsing.Van alle personen die vanuit het ziekenhuis geplaatst worden, zijn er een heleboel die nietonmiddellijk in het juiste rusthuisbed belanden. Het is moeilijk te zeggen over hoeveelmensen het gaat aangezien we dit niet registeren. Het staat vast dat een aantal van heneerst thuis wordt opgevangen, sommige personen doorlopen een herstelverlof in eenvoorziening van een ziekenfonds, worden opgevangen in een kortverblijf of gaan in eenserviceflat wonen in afwachting van een plaats in een rusthuis. Of dat er verschillende zijndie eerst elders worden opgenomen alvorens naar het rusthuis te gaan van hun keuze.Er zijn verschillende probleemgemeentes qua opvang van bejaarden: <strong>Herentals</strong> en Westerloprimeren. Beide hebben verschillende rusthuizen, maar de wachttijd loopt dikwijls op tot3 jaar en langer. Er zijn te weinig rusthuisbedden voor het aantal inwoners. Dit geldt ookvoor Olen, Vorselaar en Grobbendonk.Hierdoor moeten mensen vaak opgevangen worden in rusthuizen die ver gelegen zijn vande woonplaats: De Hoge Heide in Arendonk, Edelweis in Begijnendijk, Sparrenhof in Halle-Zoersel en De nieuwe Kaai in Turnhout.Bovendien is er een groot tekort aan nachtopvang. Vaak kunnen bejaarden nog een tijdthuis overbruggen. Ze worden dan overdag verder geholpen door familie, verpleging,thuishulpdiensten, ziekenoppas, … . ‘s Nachts is er echter een groot probleem om opvangte vinden, dit kan ook niet altijd door familie opgevangen worden.”Uit verdere analyse van de opnamegegevens blijkt dat in het ziekenhuis jaarlijks gemiddeld141 patiënten (cijfers 2002-2005) zijn opgenomen die langer moeten blijven wegenshet ontbreken van opvangmogelijkheden (de sociale opnames)!SP-dienst en revalidatieprojectDe SP-dienst (30 bedden) is een gespecialiseerde dienst voor behandeling en revalidatievan patiënten met diverse aandoeningen. Een intensieve revalidatiebehandeling onder devorm van kinesitherapie, ergotherapie en eventuele logopedie bevordert het herstelprocesvan de patiënt. Het doel is het functioneren te optimaliseren en de zelfstandigheid van depatiënt te verbeteren.GeriatrieDe afdeling geriatrie (24 bedden) werd opgericht voor de opvang van acuut zieke ouderen.Het is de bedoeling om zo snel mogelijk een algemeen herstel te bekomen zodat de opvangin het eigen of thuisvervangend milieu terug mogelijk is.Geriatrisch daghospitaalDit is een proefproject van het Ministerie van Volksgezondheid om beter te kunnen beantwoordenaan de specifieke zorgvraag van bejaarden (vanaf 65 jaar) en in het bijzonderhoogbejaarden door een zeer gespecialiseerde, multidisciplinaire en intensieve aanpak terealiseren voor, tijdens en na een hospitalisatie. De therapeutische aanpak van het geriatrischdaghospitaal is erop gericht om een hospitalisatie in te korten en de terugkeer naarhuis te bespoedigen, of om een hospitalisatie te voorkomen. Daartoe zal volgend bijkomend,specifiek aanbod gerealiseerd moeten worden:LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 132/160
- een ambulant diagnostisch (somatisch, cognitief en <strong>sociaal</strong>) programma;- een therapeutisch programma dat een opname vereist maar dat enkel tijdensde dag kan worden uitgevoerd;- een revalidatieprogramma, al dan niet naar aanleiding van een hospitalisatie,voor patiënten die thuis verblijven.De StadDe stad en het OCMW hebben in de ouderenzorg duidelijk afgebakende taken die complementairzijn aan elkaar en waarbij op verschillende echelons regelmatig overleg gepleegdwordt. De stad is verantwoordelijk voor o.a. de behandeling van pensioenaanvragen, preventie(vb. organisatie van gezondheidswandelingen, ouderen behoefteonderzoek,…),PWA,… Het OCMW neemt het luik wonen en zorg op zich. De seniorenraad wordt gezamenlijkgedragen met coördinatie vanuit het OCMW.5.15.3. Strategische doelstellingen85.15.4. ActieplanOD 1 Het OCMW van <strong>Herentals</strong> heeft een geïntegreerde visie op ouderenzorg metzorginfrastructuur. Deze visie is geïmplementeerd binnen het OCMW van <strong>Herentals</strong>om de vergrijzingsproblematiek in het <strong>Herentals</strong>e op een efficiënte en kwaliteitsvollewijze aan te pakken.Met deze doelstelling wil het OCMW de vergrijzingsproblematiek op een efficiënte en kwaliteitsvollewijze aanpakken.Een eerste actie is gericht op het uitbouwen van een systematisch en doelgericht zorgoverleg/zorgnetwerktussen de verschillende actoren, zowel op organisatie- als op cliëntniveau.Op die manier worden het dienstencentrum en de diensten die zorg aan ouderenbieden vanuit het ziekenhuis (SP, geriatrie, daghospitaal, revalidatieproject) onder coördinatievan het RVT geïntegreerd in deze zorgvisie. In een eerste fase wordt overleg georganiseerdonder de vorm van een functioneel intern netwerk. In een tweede fase wordenook de private partners van de residentiële zorg uitgenodigd om zich aan te sluiten. Waarnodig worden uiteraard en in aanvulling op het samenwerkingsinitiatief thuiszorg (SIT) deprivate partners van de thuiszorg bij het cliëntoverleg betrokken, zoals dit nu reeds hetgeval is.Bij de uitbouw van de zorgcampussen Sint Anna (woon- en zorgcentrum) en Sancta Maria(<strong>lokaal</strong> dienstencentrum) en de antennefunctie van het <strong>lokaal</strong> dienstencentrum in de deelgemeentenlaten we ons inspireren door het concept van zorgsteunpunten waarbinnen eenaantal op elkaar afgestemde diensten worden aangeboden in een geografisch gespreidezorgzones met vlotte onderlinge overleg- en doorverwijsmogelijkheden. Hiermee passenwe onze visie op het Sociaal Huis toe specifiek voor senioren.OD 2 Bij de uitbouw van onze initiatieven en voorzieningen is zorg op maat, viaeen gedifferentieerd en flexibel aanbod, ons uitgangspuntWe wensen met het huidig RVT te evolueren naar een multifunctioneel woon- en zorgcentrumvan waaruit de openbare ouderenzorg in het <strong>Herentals</strong>e wordt aangestuurd. SedertLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 133/160
augustus 2003 beschikt het OCMW over een goedgekeurd zorgstrategisch plan en hebbenwe licht op groen voor de opmaak van een financieel technisch plan voor uitbreiding naar111 rustoordbedden (RVT en ROB), 9 bedden kortverblijf en 15 plaatsen dagopvang. Omte evolueren naar een multifunctionele zorgcampus voorziet het OCMW volgende stappen.- Nieuwbouw RVT met kortverblijf en 10 à 20 serviceflats.- Huidig RVT-gebouw herbestemmen voor volgende functies: beperkte dienstencentrumfunctie,dagopvang, een multifunctioneel kleinschalig psychiatrisch zorgproject in samenwerkingmet het OPZ-Geel (30 bedden PVT, dagcentrum, antennedienst voor beschutwonen en gezinsverpleging,…)eveneens een project kinderopvang erg wenselijk zijn.Indien de beschikbare ruimte het toelaat, zou- Huidige bejaardenwoningen omvormen tot aanleun-/zorgwoningen (zowel wat betreftzorgaanbod als architectonisch);- Nog verder te onderzoeken: bouw- en integratie van gezinswoningen/zorgwoningen opde campus in samenwerking met de bouwmaatschappij nv Eigen Haard.We werken ook een zorgstrategisch plan en een financieel technisch plan uit voor hetdienstencentrum zodat een verhuis naar Sancta Maria met ook daar bouw van bejaardenflats(in samenwerking met de bouwmaatschappij) mogelijk wordt. Hierbij dient de rolvan het <strong>lokaal</strong> dienstencentrum bij de organisatie van de naadloze zorg verder te wordenuitgebouwd: kennismaking via vormings- en activiteitenaanbod, nadien evolutie naarzorgaanbod. Door de link met de bejaardenflats in het gebouw kunnen we deze laatstelaten evolueren naar serviceflats. Tevens kunnen we maximaal inspelen op de evolutie vande verhuis van bejaarden in de periferie van <strong>Herentals</strong> naar het centrum. Tot slot dient teworden onderzocht in hoeverre het aanbod van het dienstencentrum in de deelgemeentenkan evolueren naar een volwaardig dienstencentrum. Hiervoor is alleszins nog ruimte binnende Vlaamse programmatie en het laat ons toe het idee van de zorgsteunpunten/ SociaalHuis voor senioren in gans <strong>Herentals</strong> in te vullen.Tot slot wensen we een geriatrisch daghospitaal enerzijds en een revalidatieproject anderzijdsuit te bouwen in het ziekenhuis.OD 3 We ondersteunen mantelzorgWe willen mensen die niet meer volledig voor zichzelf kunnen zorgen toch thuis in hunvertrouwde omgeving laten wonen. De inzet van mantelzorgers is daarvoor onontbeerlijk.Daarom willen we hen erkennen en waarderen door een gemeentelijke mantelzorgpremiete geven.Binnen alle geledingen van ouderenzorg moet er maximaal haalbare ondersteuning wordengeboden aan de mantelzorgers. We wensen de mogelijkheden te onderzoeken om opdit vlak bijkomende initiatieven te ontwikkelen. De mantelzorgers zijn immers een onmisbareschakel om onze visie waar te maken, nl. om de <strong>Herentals</strong>e ouderen zo lang mogelijkactief, autonoom en zelfredzaam te houden.OD 4 We beschikken over een ouderen<strong>beleidsplan</strong>Door de seniorenraad zal, onder de begeleiding en ondersteuning van stad en OCMW, eenouderen<strong>beleidsplan</strong> worden opgemaakt. Tevens zullen gepaste inspraakkanalen wordenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 134/160
aangewend om dit plan op te stellen en zal de werking van de seniorenraad worden geëvalueerden,waar nodig, bijgestuurd.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 135/160
Strategische doelstelling: OUDEREN ZIJN ZO LANG MOGELIJK ACTIEF, AUTONOOM EN ZELFREDZAAM (8)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormHet OCMW van <strong>Herentals</strong> heefteen geïntegreerde visie op ouderenzorgmet zorginfrastructuur.Deze visie is geïmplementeerdbinnen het OCMW van <strong>Herentals</strong>om de vergrijzingsproblematiek inhet <strong>Herentals</strong>e op een efficiënteen kwaliteitsvolle wijze aan tepakkenOCMWCathy CavazzonResultaatIndicator + normWerking functioneel intern overleg– via jaarverslagenSamenwerkingsovereenkomst methet ziekenhuisTweede deur is juiste deur bij behandelingvan zorgvragenTevredenheidsmeting1 Uitbouwen van systematisch, doelgericht en actiefzorgoverleg tussen RVT, ziekenhuis (diensten ouderenzorg)en dienstencentrum enerzijds en de andereresidentiële voorzieningen anderzijdsEerste fase: functioneel intern overleg:- Uitbouwen overlegstructuur RVT/ dienstencentrumbinnen de nieuwe afdeling ouderenzorg (realisatienetwerking op organisatieniveau)- Geriatrisch team operationeel (netwerking op clientniveau)- Hernieuwde samenwerking inzake ouderenzorgoperationeel met ziekenhuisTweede fase: externe partners residentiële zorg innetwerk betrekken- Op organisatieniveau- Op cliëntniveauUitwerken en toepassen concept van zorgsteunpuntenals Sociaal Huis voor senioren<strong>2008</strong>20092011200920132013LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 136/160
Strategische doelstelling: OUDEREN ZIJN ZO LANG MOGELIJK ACTIEF, AUTONOOM EN ZELFREDZAAM (8)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormBij de uitbouw van onze initiatievenen voorzieningen is zorg opmaat, via een gedifferentieerd enflexibel aanbod, ons uitgangspuntOCMWCathy CavazzonBert Van GenechtenResultaatIndicator + normTerugdringen wachtlijsten voorRVT en thuisdienstenNaadloze overgang: in iederezorgfase krijgt men de juiste zorgEvolutie wachtlijstenTevredenheidsmetingKlachtenanalyse2 Ombouwen RVT tot een multifunctioneel woon- enzorgcentrum- financieel-technisch plan goedgekeurd voor nieuwbouwwoon- en zorgcentrum, inclusief kortverblijfen serviceflats- verhuis naar nieuwbouw- huidig RVT-gebouw herbestemmen voor volgendefuncties: beperkte dienstencentrumfunctie, dagopvang,een multifunctioneel kleinschalig psychiatrischzorgproject in samenwerking met het OPZ-Geel (30 bedden PVT, dagcentrum, antennedienstvoor beschut wonen en gezinsverpleging,…) Indiende beschikbare ruimte het toelaat, zou eveneenseen project kinderopvang erg wenselijk zijn.- Huidige bejaardenwoningen aan het RVT omvormentot aanleun-/zorgwoningen (zowel wat betreftzorgaanbod als architectonisch);- Nog verder te onderzoeken: bouw- en integratievan gezinswoningen/zorgwoningen op de campusin samenwerking met de bouwmaatschappij nv Ei-20092012201320132013LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 137/160
gen Haard.Uitwerken van een zorgstrategisch en een financieeltechnisch plan voor het dienstencentrum en verhuisnaar Sancta Maria.- zorgstrategisch plan goedgekeurd- financieel technisch plan goedgekeurd- verhuis naar Sancta MariaOnderzoek uitbreiding antennefunctie dienstencentrumin deelgemeenten naar volwaardig tweede dienstencentrum<strong>2008</strong>200920122013Strategische doelstelling: OUDEREN ZIJN ZO LANG MOGELIJK ACTIEF, AUTONOOM EN ZELFREDZAAM (8)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe ondersteunen mantelzorgersOCMWBert Van Genechten3 Onderzoeken van de mogelijkheden tot het nemenvan bijkomende initiatieven (vb. nachtopvang, steunpuntdementie, …)Pro memorie: erkende dagopvang (15) en kortverblijf<strong>2008</strong> e.v.Zie bovenLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 138/160
Resultaat(9) in woon- en zorgcentrum (p.m.)Indicator + normMantelzorgers voelen zich erkenden gewaardeerd12Invoeren mantelzorgpremieVastleggen toekenningsvoorwaarden en aanvraagpro-<strong>2008</strong>cedureGemeente3Promotie bij diensten en mantelzorgverenigingenMarc CaersResultaatIndicator + normEr is een mantelzorgpremie, dievoldoende groot is, zodat mantelzorgersdit ervaren als een erkenningen waardering.Reacties mantelzorgersLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 139/160
Strategische doelstelling: OUDEREN ZIJN ZO LANG MOGELIJK ACTIEF, AUTONOOM EN ZELFREDZAAM (8)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe beschikken over een ouderen<strong>beleidsplan</strong>OCMWBert Van GenechtenResultaatIndicator + normOuderen<strong>beleidsplan</strong>Herwerkte statuten seniorenraad4 Evaluatie en bijsturing werking seniorenraadInventariseren en aanwenden diverse inspraakkanalenvoor inbreng bij ouderen<strong>beleidsplan</strong>: opzetten van eenouderenbehoeftenonderzoek via een gemoduleerdeaanpak<strong>2008</strong>2009LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 140/160
5.16. Huisvesting5.16.1. Externe omgevingsanalyseVlaamse WooncodeIn de Vlaamse Wooncode wordt een belangrijke rol weggelegd voor de lokale besturen.Zo hebben de gemeenten een waaier aan instrumenten ter beschikking om de woningkwaliteitte verbeteren (heffing op leegstand en verkrotting, het conformiteitsattest en deongeschikt-, onbewoonbaar- en overbewoondverklaring, het recht op voorkoop,…)De gemeente kan net zoals de andere openbare initiatiefnemers aanspraak maken opsubsidies voor het realiseren van sociale woonprojecten. Er zijn subsidies voor het socialegrond- en pandenbeleid, infrastructuurwerken, nieuwbouw en renovatie en de verhuring,verbetering en aanpassing van woningen.Ten slotte is de gemeente volgens de Vlaamse Wooncode verantwoordelijk voor het afstemmenvan de woonprojecten van de sociale huisvestingsmaatschappijen, het VlaamseWoningfonds, het OCMW, het <strong>sociaal</strong> verhuurkantoor en het eigen gemeentebestuur (viaeen <strong>lokaal</strong> woonoverleg).5.16.2. Interne omgevingsanalyseStad <strong>Herentals</strong>Tot voor kort was er in <strong>Herentals</strong> nauwelijks sprake van een structureel huisvestingsbeleid.Een van de speerpunten van het nieuwe bestuursakkoord 2007-2012 is de uitwerkingvan een <strong>lokaal</strong> woonbeleid met oog voor voldoende aanbod aan betaalbare en/of socialewoningen, de strijd tegen leegstand en verkrotting, de aanleg van moderne woonwagenterreinenen de eventuele toetreding tot een regionale woonwinkel.Binnen de Stad <strong>Herentals</strong> is de adjunct-stedenbouwkundige sinds begin 2007 deels aangesteldals huisvestingsambtenaar.In eerste instantie is zij verantwoordelijk voor :- de onbewoonbaar- en ongeschiktverklaring;- de leegstand van bedrijfsgebouwen en woningen,- het recht op voorkoop,- de verklaring i.f.v. improductiviteit;- informatie over huisvestingspremies- …Medio 2007 vond het eerste woonoverleg plaats tussen de Stad, het OCMW, IOK en desociale huisvestingsmaatschappijen (Eigen Haard, De Geelse Bouwmaatschappij, KleineLandeigendom). Het doel van dit overleg was om te bekijken waar in <strong>Herentals</strong> in de toekomstnog sociale (huur- en koop-) woningen of kavels kunnen ontwikkeld worden. Hetis de bedoeling dat dit overleg in de toekomst jaarlijks zal herhaald worden, dat ook an-LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 141/160
dere (private) actoren uitgenodigd worden, en andere inhoudelijke thema’s aangesnedenkunnen worden.OCMW <strong>Herentals</strong>De dienstverlening van het OCMW op het vlak van huisvesting is beperkt tot een aanbodaan bejaardenwoningen en transitwoning en de financiële tegemoetkomingen (huurtoelageen huurwaarborgen).Bejaardenwoningen: Het OCMW verhuurt 54 bejaardenwoningen. Deze woningen bevindenzich op verschillende locaties (rond het RVT Sint-Anna aan de Vorselaarsebaan, ophet <strong>Herentals</strong>e Begijnhof en in het Noorderwijkse Woud).Transitwoning: de sociale dienst van het OCMW helpt mensen die plotseling dakloos zijngeworden, bij het zoeken naar een tijdelijke of permanente opvang. Als er nergens eenopvang mogelijk is, dan kan het OCMW zelf tijdelijk voor opvang zorgen. Het OCMW beschikthiertoe over zes woongelegenheden in een woning, gelegen aan de Nederrij 99 te<strong>Herentals</strong>. Deze noodopvang is bedoeld voor alleenstaanden en gezinnen, is beperkt intijd en is niet gratis.Tegemoetkomingen in huurprijs en huurwaarborg: Het OCMW kan in bepaalde gevalleneen tegemoetkoming geven in de huurprijs of een huurwaarborg (na een voorafgaandfinancieel en <strong>sociaal</strong> onderzoek). De sociale dienst is hiervoor verantwoordelijk .Het OCMW heeft zelf geen sociale huur- of koopwoningen.Woonsituatie <strong>Herentals</strong><strong>Herentals</strong> wordt gekenmerkt door een relatief hoog aantal oudere woningen, een aanzienlijkeleegstand en een relatief ruim aanbod sociale woningen. Zeven op tien inwonersis eigenaar van zijn woning.Er wonen momenteel twee groepen woonwagenbewoners in <strong>Herentals</strong>, voor wie de stadbezig is met de realisatie van twee moderne woonwagenterreinen.Huisvestingsproblemen die vanuit de hulpverleningshoek vaak gesignaleerd worden zijnondermeer het gebrek aan betaalbare woningen in <strong>Herentals</strong> en de problematiek van dekamerverhuur.Aanbod sociale huisvesting 14Op 31/12/2005 bedroeg het totaal aanbod sociale huisvesting in <strong>Herentals</strong> 2.774. Daarmeebedraagt het percentage sociale realisaties t.o.v. het totale woonbestand 27,5% 15 :De sociale huurmaatschappij Eigen Haard heeft momenteel een patrimonium van 602huurwoningen verspreid over de deelgemeente <strong>Herentals</strong>.De Geelse Bouwmaatschappij heeft een aanbod van 213 sociale huurwoningen, verspreidover het grondgebied van Morkhoven en Noorderwijk.De sociale koopmaatschappij Kleine Landeigendom Zuiderkempen heeft sinds begin jarenvijftig 758 sociale woningen gebouwd en verkocht op het grondgebied van <strong>Herentals</strong>.Medio 2007 zijn de werken aan de gang voor 50 bijkomende woningen.14 De gegevens m.b.t. de sociale huisvesting in <strong>Herentals</strong> zijn afkomstig van de studie die door de studiedienstvan IOK gemaakt werd in het kader van het <strong>sociaal</strong> woonoverleg <strong>Herentals</strong> (07.05.2007)15 Ter vergelijking: het percentage sociale realisaties t.o.v. het totale woonbestand bedraagt voor het gehelewerkingsgebied van IOK 14,1%.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 142/160
Sinds midden jaren zestig heeft IOK binnen <strong>Herentals</strong> een aantal sociale verkavelingengerealiseerd, goed voor 646 kavels. Voorbeelden hiervan zijn o.a. de verkaveling Eeckelberg.<strong>Herentals</strong> is niet aangesloten bij een Sociaal Verhuurkantoor.5.16.3. Strategische doelstellingen15.16.4. ActieplanOD We ontwikkelen, in nauw overleg met het OCMW en andere lokale woonactoren,een geïntegreerd woonbeleid, zowel op het vlak van informatieverstrekking,als kwaliteitsbewaking. Het <strong>lokaal</strong> bestuur neem hierin een coördinerendeen stimulerende rol.Een behoorlijke huisvesting vormt de basis voor elk individueel en maatschappelijk welzijn.Het lokale bestuur streeft ernaar dat alle huishoudens in <strong>Herentals</strong>, met bijzondereaandacht voor deze met de minste kansen, in een aangename woonomgeving tegen eenbetaalbare prijs en met voldoende woonzekerheid, kunnen beschikken over een woningvan goede kwaliteit.Om dit te realiseren is een geïntegreerd woonbeleid nodig. Dit betekent dat acties, projectenen het beleid van belangrijke woonactoren op elkaar worden afgestemd. Hiervooris overleg op twee niveaus nodig.Samenwerking is nodig op niveau van het <strong>lokaal</strong> bestuur, waarbij sociale dienst OCMW,sociale dienst gemeente, wijkagenten en dienst burgerzaken en dienst huisvesting tweemaalper jaar overleg plegen. De bedoeling van dit overleg is een goed zicht te krijgen opde woonproblemen in <strong>Herentals</strong>.Daarnaast is het nodig om jaarlijks samen te zitten met OCMW, IOK, sociale huisvestingsmaatschappijen,de stad en eventueel andere actoren, waarbij het globale woonbeleidkan bekeken worden en op elkaar afgestemd kan worden. De stad neemt hier decoördinerende rol voor zijn rekening.Een ander belangrijk aandachtspunt is het verstrekken van informatie.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 143/160
Strategische doelstelling: MENSWAARDIG LEVEN (1)Operationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormWe ontwikkelen, in nauw overleg1Uitbouwen en vorm geven cel woonbeleid<strong>2008</strong> – 2009 –structureelmet het OCMW en andere lokaleverankerd in administratiewoonactoren, een geïntegreerdwoonbeleid, zowel op het vlak vaninformatievertrekkingals kwaliteitsbewaking.Het <strong>lokaal</strong> bestuurneemt hierin een coördinerendeen stimulerende rol.GemeenteRomy Leysen23Proactief informatie geven over premies,subsidies enhuurwetgeving via een mix van communicatiekanalen.Uitbouw woonwinkel in samenwerking met anderegemeenten in de Zuiderkempen. Deze fungeert alswegwijzer op het vlak van kopen, huren en bouwen inde gemeente, maar speelt ook een rol op het vlak vanhulpverlening en beleid.<strong>2008</strong> – 2013Jaarlijks overzichtslijst premies2012: geheel gerealiseerd<strong>2008</strong>: duidelijkheid over concept,kostprijs en planningOverleg met actoren 1 keerper jaarResultaat4 AVerkavelaars aansporen om bouwpercelen en appar-2012Indicator + normtementscomplexen over te dragen aan huisvestings-Verslagen vergaderingInformatie aan burgers gebeurtmaatschappijen.via verschillende kanalen4 BAfwegen van mogelijkheden om grote verkavelaars te2012Tegen 2011 is de huisvestingsproblematiekin kaart gebracht enwordt is er voor elke problematiekverplichten bouwpercelen en appartementscomplexenover te dragen aan huisvestingsmaatschappijen. Verordeningof andere sporen.Verplichting bestaateen voorstel tot oplossing binnen5 AProblematiek wonen in winkelstraten boven winkels in<strong>2008</strong> – 2010wetgeving, regels, procedures.kaart brengenIn overleg met cel huisvesting,sociale dienst stad enOCMWLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 144/160
5 B6 A6 B7 A7 B8Beste mogelijkheid om het wonen boven winkels inwinkelstraten te bevorderen uitwerken en aanbieden.Mogelijkheid verordening, aanmoedigingspremie enverkennen andere sporenHerwaarderingsgebieden in kaart brengenBeste wijze om stedelijke herwaarderingsgebieden opte waarderen uitwerken en aanbieden vb. renovatiepremies,stadsvernieuwingsfonds, …Problematiek van kamerwonen in kaart brengenUitwerken reglementering op kamerwonen en preventiefoptreden bij aanvragen van nieuwe projectenJaarlijkse update lijsten leegstand en verwaarlozing envoorleggen aan college2010 – 2011<strong>2008</strong> – 2010In overleg met cel huisvesting,sociale dienst stad enOCMW2010 -2011<strong>2008</strong> – 2010In overleg met cel huisvesting,sociale dienst stad enOCMW2010 – 2011<strong>2008</strong>LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 145/160
Zoals eerder reeds werd aangehaald, zijn de laatste 3 projectfiches ietwat apart, aangezienhet hier gaat om beleidsdomeinen waar afzonderlijke <strong>beleidsplan</strong>nen voor wordenopgesteld en waarvoor geëigende organen bestaan om de vorderingen op te volgen eneventueel bijsturingen te doen. Voor een globaal overzicht van deze beleidsdomeinenverwijzen we dan ook naar het <strong>beleidsplan</strong> van CAW De Kempen voor de periode 2006-<strong>2008</strong> , naar het jeugd<strong>beleidsplan</strong> <strong>2008</strong>-2010 en naar het zorgstrategisch plan van hetziekenhuis. Toch vonden we het aangewezen om ook deze beleidsthema’s in ons <strong>beleidsplan</strong>te integreren. We beperken ons hierbij dan wel tot die aspecten die vanuit <strong>sociaal</strong>oogmerk als zeer belangrijk worden ervaren en die de plangroep <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleidmee wil kunnen opvolgen.5.17. Psychosociale hulpverleningCAW De KempenHet CAW de Kempen heeft als missie: het welzijn van mensen bevorderen en hen ondersteunenom tot hun recht te komen in hun dagelijkse leefomgeving en in de ruimere samenleving.Het heeft daarbij bijzondere aandacht voor kwetsbare bevolkingsgroepen diegeen of onvoldoende antwoorden vinden op hun welzijnsnoden. Het CAW De Kempenrealiseert een vraaggestuurd aanbod in het arrondissement Turnhout opgebouwd rond dekerntaken onthaal en vraagverduidelijking; psychosociale begeleiding; preventie en beleidsignalering:Het CAW De Kempen heeft conform zijn regelgeving een eigen <strong>beleidsplan</strong> opgemaaktvoor de periode 2006 - <strong>2008</strong>. Voor 2009 – 2010 worden telkens jaaractieplannen verwachtgebaseerd op dit <strong>beleidsplan</strong>. Vanaf 2011 wordt de periode van de <strong>beleidsplan</strong>nenverlengd tot 5 jaar.In het <strong>beleidsplan</strong> 2006 -<strong>2008</strong> van het CAW worden 7 strategische doelstellingen geformuleerd:1. De uitbouw van het algemeen onthaal2. de optimalisatie van de psychosociale begeleidingen3. de implementatie van preventie en beleidsignalering4. de uitbouw van het communicatiebeleid5. de verbetering van het personeelsbeleid6. de verbetering van de huisvesting en veiligheid7. de verbetering van de performantieDeze strategische doelstellingen betreffen dus enerzijds onze drie kerntaken en anderzijdsde interne werking van het CAW.Naast deze strategische doelstellingen die aangeven waar het CAW De Kempen wil bijsturen,bevat het <strong>beleidsplan</strong> ook een opsomming van het aanbod in het arrondissementTurnhout dat het CAW wil continueren. Dit aanbod kan als volgt worden samengevat:Voor de algemene bevolking en in het bijzonder voor personen die zich in eenkritische levensfase bevinden heeft het Centrum Algemeen Welzijnswerk De Kempenvolgend aanbod:LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 146/160
• Centra voor Levens- en Gezinsvragen in <strong>Herentals</strong>, Geel, Mol en Turnhout.Zij bieden begeleiding bij individuele, koppel- en gezinsproblemen; opvoedingsondersteuning;ondersteunende begeleidingen; bemiddeling buiten de juridischesfeer• Opvoedingswinkel TurnhoutDeze richt zich tot individuen, groepen en diensten voor informatie en advies envorming m.b.t. opvoedingsondersteuning. De Opvoedingswinkel in Turnhout iseen gezamenlijk initiatief van Kind en Gezin, het Centrum Algemeen WelzijnswerkDe Kempen, voorzieningen binnen de Bijzondere Jeugdzorg, het Centrum IntegraleJeugdzorg, het CLB , het schoolopbouwwerk en de gemeentelijke jeugddienstTurnhout . Organisatorisch wordt de opvoedingswinkel ondergebracht bij CAW DeKempen (volwassenencluster), maar inhoudelijk zal deze blijvend opgevolgd enbijgestuurd worden vanuit het samenwerkingsverband.• SchuldbemiddelingDe werking richt zich in eerste instantie tot cliënten - geconfronteerd met eenschuldenlast - die reeds in begeleiding zijn bij het Centrum Algemeen WelzijnswerkDe Kempen. Hulpverleners van het Centrum Algemeen Welzijnswerk DeKempen en cliënten kunnen bij deze dienst terecht voor informatie, advies enconcrete ondersteuning in een schuldendossier.• Het recent gestarte team intrafamiliaal geweld richt zich hoofdzakelijk op professionelen,die vragen hebben over (de aanpak van) partnergeweld en ouderenmis(be)handeling.In een latere fase zullen zij een eigen hulpaanbod realiserenvoor situaties van partnergeweld.De minderjarigen en jongvolwassenen (12-25 jaar) als zelfstandige hulpvrager (metspecifieke aandacht voor de kwetsbare positie waarin minderjarigen zich omwille van hunstatuut in bevinden) kunnen in het Centrum Algemeen Welzijnswerk De Kempen terechtbij:• De Jongeren Adviescentra in Geel, <strong>Herentals</strong>, Mol en Turnhout.Zij bieden een laagdrempelig aanspreekpunt waar jongeren op eigen initiatief terechtkunnen voor onthaal, informatieverstrekking , adviesverlening vraagverduidelijkingen een partieel begeleidingsaanbod. Bij een individuele begeleiding biedtde hulpverlener persoonlijke, relationele of praktisch gerichte hulp die de jongerevaardiger maakt in het opnemen van zijn/haar rol in de samenleving. Er wordteveneens een ambulante begeleiding aan minderjarigen en jongvolwassen m.b.t.gebruik/misbruik van genotmiddelen aangeboden.• Begeleid Zelfstandig WonenEr wordt een intensieve begeleiding en training van jongeren tussen 18-25 jaaropgezet met het oog op het bevorderen van hun zelfstandigheid.Voor personen die in aanraking komen met Justitie als dader, als slachtoffer, alspartij in een conflict heeft het Centrum Algemeen Welzijnswerk De Kempen volgend aanbod:• Justitieel WelzijnswerkIs specifiek gericht op de grote groep gedetineerden en hun naastbestaanden inonze regio. In de gevangenissen van Hoogstraten, Wortel, Merksplas en TurnhoutLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 147/160
verblijft één derde van de Vlaamse gevangenispopulatie!Het team trajectbegeleiders zorgt ervoor dat het aanbod aan hulp- en dienstverleningde gedetineerden toegankelijk wordt voor de gedetineerden.Het team organisatieondersteuners is mede (samen met justitie en de vormingsorganisaties)verantwoordelijk voor het vlotte verloop van de verschillende activiteitenin de gevangenis.Het team hulpverleners springt in indien er de noodzaak is aan meer gespecialiseerdehulp op vlak van psychosociale en <strong>sociaal</strong>-juridische problemen.• Slachtofferhulp Kempen zorgt er met een uitgebouwd vrijwilligersteam voor datslachtoffers de opvang krijgen die ze nodig hebben.• Het HSD-team begeleidt personen die in contact komen met gerechtelijke instantiesomwille van het plegen van zedenfeiten vanuit het terugvalpreventiemodel.• De Bezoekruimte komt op professionele wijze tussen in problematische situatieswaar zich ernstige conflicten of belemmeringen voordoen inzake het bezoekrecht.Zij bieden de mogelijkheid om het bezoekrecht in een veilige en serene sfeer telaten plaats vinden en werken ten gronde aan het herstel van een normale omgangsregeling.• Het leerproject assertiviteit in Turnhout en Mol geeft sociale vaardigheidstrainingen assertiviteitstraining aan meerderjarigen in het kader van bemiddeling instrafzaken, probatie-opschorting en probatie-uitstel en vrijheid onder voorwaarden.Het aanbod bestaat uit zowel individuele vorming als vorming in groep.Voor de kansarmen met bijzondere aandacht voor personen die (dreigen) thuislooszijn (te worden) is er binnen het Centrum Algemeen Welzijnswerk De Kempen volgendaanbod:• Centrum Residentiele CrisisopvangHier kan men in acute noodsituaties terecht voor een directe, zeer korte (3 weken),opvang• De Mannenopvangcentra (’t Poortje en Zevendonk) richten zich naar thuislozemannen vanaf 18 jaar waarbij men streeft naar het bij brengen van voldoendezelfstandigheid om op eigen benen te kunnen staan.• De Vrouwenopvangcentra (Tussenhuis en De Veder) richten zich op thuislozevrouwen (met of zonder kinderen) met bijzondere aandacht voor de problematiekvan het partnergeweld en de aanwezigheid van kinderen. De Veder fungeert alsvluchthuis.• Het Opvangcentrum voor jong-volwassenen De Goede Plek richt zich opthuisloze jong-volwassenen van 18 tot 25 jaar. Ook hier primeert het streven om,via een geëigende methodische aanpak, de jongere op korte termijn voldoendezelfstandigheid bij te brengen zodat ze hun leven zelfstandiger kunnen richtinggeven.• De dienst Begeleid Wonen heeft als doelstelling de uitstroom uit de opvangcentrate bevorderen teneinde het dichtslibben hier tegen te gaan. Een tweede doelstellingis thuisloosheid voorkomen. Beide doelstellingen dienen in een samenwerkingsverbandmet huisvestingsactoren te worden gerealiseerd.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 148/160
• Het Inloopcentrum biedt een specifiek laagdrempelig onthaal aan kansarme alleenstaanden,aan thuislozen (ook jongeren)…waar ze terecht kunnen zonder afspraak,met een partiële hulpvraag zonder dat ze verplicht worden hun hele wandelen handel uit de doeken te doen, het aanbod is vrijblijvend en er wordt nietsystematisch een engagement terug verwacht.• Het Straathoekwerk Turnhout richt zich tot maatschappelijk kwetsbare groependie door de klassieke hulp - en welzijnsdiensten niet of nauwelijks bereikt worden.De straathoekwerker zoekt deze mensen op in hun eigen biotoop: cafe , straat, …Hij wint het vertrouwen door te luisteren naar de vraag van de cliënt en doorhem/haar met raad en daad bij te staan en de gast door te verwijzen en toe teleiden naar de meest geschikte hulp - en dienstverlening.In <strong>Herentals</strong> heeft het CAW De Kempen altijd uitstekend samengewerkt met het lokalebestuur (stad én OCMW). Vanuit deze samenwerking is er een duidelijke keuze gemaaktom te focussen op de psychosociale dimensie.In het kader van het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> <strong>beleidsplan</strong> van <strong>Herentals</strong> ziet het CAW De Kempenvolgende uitdagingen:1. Het CAW engageert zich (minimaal voor de duurtijd van het Lokaal Sociaal Beleidsplan)om in samenwerking met het OCMW het JAC verder uit te bouwen toteen plek waar jongeren terecht kunnen.In samenwerking met het OCMW kon het CAW De Kempen een JAC openen. Ditbetekent dat er voor de schoolgaande jongeren en jongvolwassenen een laagdrempeligewerking kon uitgebouwd worden waar zij terecht kunnen als autonomehulpvrager. Het OCMW voorziet hiertoe 0,5 VTE maatschappelijk werker.2. Het CAW heeft concrete bouwplannen voor een nieuwe locatie in het Hofkwartier,waarvoor het gemeentebestuur de bouwgrond in erfpacht heeft gegeven. HetCAW zal deze nieuwe locatie uitbouwen met een laagdrempelige onthaal en dit ineen duidelijke afstemming met het Sociaal Huis van <strong>Herentals</strong>. Daarnaast willenwe de psychosociale hulp die er wordt aangeboden toegankelijker maken voormeer kwetsbare doelgroepen.Het CAW wil hierover in dialoog gaan met het LSB en wil ook graag verder participerenaan het mee vorm geven van dit Lokaal Sociaal Beleid om te komen tot eenbeter aanbod voor de bevolking én tot een efficiënte en effectieve inzet van demiddelen.3. Het CAW wil verder zoeken naar mogelijkheden om de samenwerking met het LokaalSociaal Beleid van <strong>Herentals</strong> én omgeving (ISOM-regio) te verbeteren en omnieuwe initiatieven op te zetten.Het CAW wil komen tot een actievere dialoog met de ISOM-partners en rekentdaarbij op de faciliterende rol van het Lokaal Sociaal Beleid van <strong>Herentals</strong>Centrum voor Geestelijke Gezondheidzorg (CGG)Vanaf 1 juni 2007 is in <strong>Herentals</strong> een antennewerking van het Centrum voor GeestelijkeGezondheidszorg (CGG) gestart. De CGG bieden iedereen uit het arrondissement Turnhoutdie problemen ervaart in zijn psychisch functioneren professionele behandeling enLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 149/160
egeleiding. De antennewerking in <strong>Herentals</strong> is een uitbreiding van de bestaande werkingenin Geel en Turnhout. De uitbreiding beantwoordt aan de doelstelling om de bereikbaarheidvan ambulante geestelijke gezondheidszorg groter te maken in onze regio. Deantennewerking in <strong>Herentals</strong> is gericht naar de doelgroep kinderen en jongeren en naarpersonen met problemen op het vlak van middelengebruik (alcohol, medicatie, drugs engokken). De opstart van de antennewerking werd mogelijk gemaakt door de extra middelen– 5 voltijdse medewerkers – die Minister Vervotte in de loop van 2006 toevoegdeaan de werking in de Zuiderkempen. Aan het OCMW van <strong>Herentals</strong> werd de vraag gesteldnaar een geschikte locatie.Omdat ook het CAW De Kempen aan het openbaar bestuur de vraag naar huisvestingstelde voor hun dienst intrafamiliaal geweld, besloot het OCMW een woning (Lierseweg130) voor een periode van 2 jaar gratis te verhuren aan CGG Zuiderkempen, waarbij deafspraak werd gemaakt dat ook het team intrafamiliaal geweld van het CAW zijn diensthier kan huisvesten, dat het CGG zich dient in te bedden in het <strong>lokaal</strong> en regionaal zorgnetwerken dat de mogelijkheden onderzocht dienen te worden om de antennedienst vanhet CGG een plaats te geven op de nieuwe campus van het CAW De Kempen in het Hofkwartier.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 150/160
5.18. Gezondheidszorg in het AZ St-ElisabethZoals reeds eerder vermeld verwijzen we naar het zorgstrategisch plan van het ziekenhuisA.Z. St.-Elisabeth.Bepaalde strategische doelstellingen zijn echter belangrijk op <strong>sociaal</strong> vlak en wensen wemet de plangroep mee te bewaken:De organisatie van het ziekenhuis gebeurt vanuit de optiek van de patiënt.Er is een maximale bereikbaarheid en toegankelijkheid voor patiënten, bezoekers,ziekenhuiswerkers en externe hulpverleners.Er is een duidelijke openheid en verdere uitbouw naar informatieverstrekking en terbeschikking stellen van infrastructuur (vergaderzalen) aan patiëntenverenigingen enzelfhulpgroepen.Er is een goede klachtenbemiddeling met vlotte toegankelijkheidEr worden samenwerkingsvormen ontwikkeld – zowel op het vlak van gezondheid alsvan welzijn – met :- andere ziekenhuizen- ROB’s en RVT’s- diensten thuisverpleging en thuiszorg- huisartsen, die belangrijke partners in zorg zijn.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 151/160
5.19. JongerenStad, OCMW en lokale derden zijn al jarenlang actief in de uitbouw van een uitgebouwden sterk jongerenbeleid in onze gemeente en participeren aan verschillende overlegorganenzoals het jongerenoverleg, de stuurgroep voor het jeugd<strong>beleidsplan</strong>, …Zoals gezegd verwijzen we voor de projectfiche ‘jongeren’ naar het jeugd<strong>beleidsplan</strong><strong>2008</strong>-2010. De plangroep <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid wil een aantal elementen van het jeugd<strong>beleidsplan</strong>,die belangrijk zijn op <strong>sociaal</strong> vlak, mee opvolgen, en eveneens bekijken op welkewijze de Klink hieraan zijn bijdrage kan leveren.Vooreerst juicht de plangroep het toe dat diversiteit en integratie de lijn doorheen hethele jeugd<strong>beleidsplan</strong> <strong>2008</strong>-2010 is geworden.Volgende elementen wenst de plangroep, vanuit <strong>sociaal</strong> oogpunt, verder mee op te volgen:stad ondersteunt jeugdwerk en organiseert aanvullend gemeentelijk jeugdwerk. HetOCMW doet dit laatste via De Klinkstad werkt aan jeugdwelzijn en kiest hiertoe voor gezinsondersteunend beleid.Jeugdwerk is een impliciete vorm van opvoedingsondersteuning.deelname van kinderen en jongeren aan het culturele leven in de stad wordt actievergestimuleerd en jeugdwerkinitiatieven worden laagdrempeliger. Hiertoe is het, volgensde plangroep, aangewezen om de financiële middelen van stad en OCMW beterop elkaar af te stemmen.onderzoeken welke noden er leven bij niet-georganiseerde jongeren. Ook hieraankan, volgens de plangroep, De Klink uiteraard ook een belangrijke bijdrage leveren.aandacht geven voor ruimte aan tieners. Ook dit is een aandachtspunt van De Klink.Jongeren stimuleren in de ontwikkeling van creatieve talenten, wat eveneens eenwerkpunt van De Klink is.de bestaande netwerken en samenwerkingsverbanden betreffende jeugdwelzijn behoudenBijkomend wenst de plangroep ook te onderzoeken op welke wijze jongeren betrokkenkunnen worden bij het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 152/160
6. Sociaal huisDe realisatie van het <strong>sociaal</strong> huis is één van de basispijlers var het decreet <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong>beleid. We willen hieraan dan ook een apart deel wijden.6.1. VisieIn onze toekomstvisie zien we drie grote pijlers voor de eerstelijns dienst –en hulpverleningop <strong>sociaal</strong> vlak. Stad en OCMW staan enerzijds in voor hulp op <strong>sociaal</strong>administratiefvlak en bouwen binnen het <strong>lokaal</strong> dienstencentrum de zorg voor ouderenverder uit. Voor psychosociale hulp kunnen burgers van <strong>Herentals</strong> terecht in CAWDe Kempen. Via een gezamenlijk onthaal worden burgers, die niet rechtstreeks de wegvinden, onmiddellijk op de juiste weg gezet. Hier geldt de regel: de tweede deur is dejuiste. Het welzijnsoverleg vormt de spil naar andere diensten met een hulpaanbod in<strong>Herentals</strong>. Hier wordt de aangeboden hulp maximaal op mekaar afgestemd, duidelijkesamenwerkingsafspraken gemaakt in functie van correcte doorverwijzing en wordt bekekenhoe lacunes kunnen opgevuld worden. Informatiecampagnes ondersteunen dezekeuze, zodat burgers zoveel mogelijk direct op de juiste plaats terecht komen. Een toegankelijkedienstverlening is een belangrijk aandachtspunt. Bij het concreet invullen hiervanbetrekken we onze doelgroepen maximaal.6.2. Strategische en operationele doelstellingenSD 1 OCMW, stad en CAW hebben een op elkaar afgestemd onthaal waar mensen onmiddellijkde juiste weg gewezen wordt naar de verschillende diensten met een hulpaanbodop <strong>sociaal</strong> vlak. De tweede deur is de juiste.OD 1 Het onthaal van OCMW en stad is klantgericht, biedt een antwoord op eenduidigeinformatievragen en verwijst in dit geval correct door.OD 2 De mogelijkheden tot uitbouw van een gezamenlijk onthaal CAW – OCMW – Stedelijkediensten worden onderzocht.SD 2 Het is duidelijk voor burgers dat er drie belangrijke toegangspoorten zijn voor hulpmet elk hun eigenheid en specifiek hulpaanbod: <strong>sociaal</strong>-administratieve hulp, ouderenzorgen psychosociale hulp. Daarnaast wordt ook een overzicht gegeven van het globalehulpaanbod in <strong>Herentals</strong>.OD 1 Er is een informatiecampage, die in herkenbare beelden aan burgers van <strong>Herentals</strong>duidelijk maakt waar ze terecht kunnen voor welke hulp.OD 2 Burgers van <strong>Herentals</strong> hebben een overzicht van de sociale hulp- en dienstverleningin <strong>Herentals</strong>.SD 3 Het welzijnsoverleg fungeert als platform waar samenwerkingsafspraken gemaaktworden in functie van correcte en snelle doorverwijzing, hulp wordt afgestemd en oplossingengezocht worden voor lacunes in het hulpaanbod.OD 1 Er is een protocol waarbij partners in het welzijnsoverleg zich mee engageren ombinnen hun intake en onthaal mee te werken aan de realisatie van onze doelstelling :deLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 153/160
tweede deur is de juiste en waarbij de krijtlijnen waarin afstemming aanbod en in kaartbrengen lacunes zijn vastgelegd.SD 4 De toegankelijkheid van onze dienstverlening is, met een nauwe betrokkenheid vande doelgroep, onderzocht en bijgestuurd waar nodig.OD 1 Er is een communicatietracject uitgewerkt met onze doelgroepen om het begriptoegankelijke dienstverlening te concretiseren en onze huidige dienstverlening op dit vlakte evalueren.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 154/160
Strategische doelstelling: GEZAMENLIJK ONTHAALOperationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormHet onthaal van OCMW en stad is1Uitwerken van een visie op ‘klantgericht onthaal’ met<strong>2008</strong>klantgericht, biedt een antwoordadministratieve medewerkers (OCMW en stad), me-op eenduidige informatievragenen verwijst in dit geval correctdewerkers algemene sociale dienst en meer gespecialiseerdemedewerkersdoor.2Opzetten van een vormingstraject betrokken mede-<strong>2008</strong>Eigenaar: coördinator <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong>beleidwerkers stad en OCMW.ResultaatIndicator + normDuidelijke taakafbakening op papiermet afgelijnde informatievragenGeen klachten over foute doorverwijzingen.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 155/160
Strategische doelstelling: GEZAMENLIJK ONTHAALOperationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormDe mogelijkheden tot uitbouw van1Uitwerken van een inhoudelijke visie op gezamenlijk2010een gezamenlijk onthaal CAW –onthaalOCMW – Stedelijke diensten wordenonderzocht.2Conceptnota met financiële gevolgen, gevolgen oppersoneel wordt voorgelegd aan de respectievelijke2011beleidsorganenEigenaarResultaatIndicator + normBeleidsbeslissing geeft duidelijkheiden mogelijkheid om al danniet te starten met dit gezamenlijkonthaal ten laatste op01/01/2012.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 156/160
Strategische doelstelling: BURGERS KENNEN DE WEG NAAR HET SOCIAAL HULPAANBODOperationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormEr is een informatiecampage, die1Budget wordt vrijgemaakt voor deze campagne<strong>2008</strong>in herkenbare beelden aan burgersvan <strong>Herentals</strong> duidelijkmaakt waar ze terecht kunnen2Campagne wordt uitgewerkt in samenwerking metextern bureau en gelanceerd2009voor welke hulp.ResultaatIndicator + normMeting van impact van de campagneOperationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormOD 2 Burgers van <strong>Herentals</strong> heb-1Budget wordt vrijgemaakt voor een tweede informa-2009ben een overzicht van de socialetiecacampagnehulp- en dienstverlening in <strong>Herentals</strong>.2Campagne wordt uitgewerkt in samenwerking metextern bureau en gelanceerd2010ResultaatIndicator + normMeting van impact van de campagneLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 157/160
Strategische doelstelling: WELZIJNSOVERLEGOperationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormEr is een protocol waarbij partners1Uitwerken samenwerkingsprotocol2010in het welzijnsoverleg zich meeengageren om binnen hun intakeen onthaal mee te werken aan de2Bespreking protocol op welzijnsoverleg2010realisatie van onze doelstelling:de tweede deur is de juiste enwaarbij de krijtlijnen waarin afstemmingaanbod en in kaartbrengen lacunes zijn vastgelegdEigenaarResultaatIndicator + normProtocol wordt door 90 % van deorganisaties ondertekend.Jaarlijkse evaluatieLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 158/160
Strategische doelstelling: TOEGANKELIJKE DIENSTVERLENING IN COMMUNICATIE MET DOELGROEPENOperationele doelstelling Nummer Acties en eigenaar NormEr is een communicatietracject1Afbakenen doelgroepen<strong>2008</strong>uitgewerkt met onze doelgroepenom het begrip toegankelijkedienstverlening te concretiseren23Onderzoeken mogelijke methoden van aanpakKeuze van methode(n) en opzetten communicatie<strong>2008</strong><strong>2008</strong>en onze huidige dienstverleningop dit vlak te evalueren.EigenaarResultaatIndicator + normCommunicatietraject looptInventaris van verbeterpuntenmet betrekking tot toegankelijkheiddienstverleningLSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 159/160
7. DankwoordDe realisatie van dit ambitieuze <strong>beleidsplan</strong> is een eerste tastbaar bewijs voor de hernieuwdesynergie en het dynamisme in het <strong>lokaal</strong> <strong>sociaal</strong> beleid in <strong>Herentals</strong>.We hebben dit huzarenstuk enkel kunnen verwezenlijken dank zij de inzet van zovelepersonen die ideeën, voorstellen en acties hebben neergepend: alle leden van deplangroep, vele medewerkers van stad en OCMW, lokale actoren en de Katholieke HogeschoolKempen. Terwijl aan de ene kant dit redactiewerk (letterlijk) kreunde onder decomplexiteit ervan en de constante nood aan organisatie en coördinatie, is het anderzijdseen mooie getuige van het immense draagvlak waarop het is gebouwd.Onze dank gaat dan ook uit naar al wie zijn creativiteit, talent, tijd en energie heeft ingezetom mee te werken aan het opstellen van een kwaliteitsvol toekomstbeeld voor hetsociale beleid in onze stad.LSB plan <strong>2008</strong> <strong>2014</strong> GECOORDINEERDE VERSIE 160/160
Change language