Levende democratie - Vlaams Parlement

TER INLEIDING1.1.ProbleemstellingEenieder die nadenkt over de moeilijke verhouding tussen parlement en regering moetongetwijfeld lang stilstaan bij het mooie boek van Wilfried Dewachter ‘De mythe van de parlementairedemocratie. Een Belgische analyse’. 175 De titel van het boek is gewild uitdagend enblijkbaar wordt de auteur steeds radicaler op dit punt, de vorige edities werden immersnog gepubliceerd onder de titel ‘Besluitvorming in politiek België’ (1992 en 1995). Ik steek nietonder stoelen of banken dat ik veel bewondering heb voor dit boeiende werk. Het boekzet aan tot denken – zoals dat voor een goed boek hoort – maar na deze denkoefening benik het op fundamentele punten oneens met de auteur. Het scenario is minder verdoemddan hij beschrijft.Als uitgangspunt van mijn betoog neem ik enkele stellingen van de auteur over particratie.Een van de verklaringen van de particratie vindt hij in het verzwakken van anderepotentieel machtige instellingen, zoals het parlement. 176 Het parlement werd voorbijgestokendoor de regering. Die machtsverschuiving, schrijft Dewachter, ligt inherent beslotenin de grotere capaciteit tot actie en dynamiek van de regering en in het parlementairestelsel zelf. Hij ziet drie belangrijke oorzaken die het parlement tweederangs maken:(a) het geven van het vertrouwen aan de regering. Dat betekent dat het parlement inwezen een deel van zijn macht afstaat en de regerings- en partijtucht aanvaardt;(b) de verzwakking van het tweekamerstelsel uit de aard van die dualiteit. Hierdoorworden alle leidinggevende posities, zoals het voorzitterschap van de wetgevende verga-*Directeur ‘Protection Juridique du Citoyen (Projucit). Centre de recherche fondamentale’ (UniversiteitNamen, http://www.projucit.be); gewoon hoogleraar Staatsrecht & Rechten van de mens Facultés UniversitairesNotre-Dame de la Paix de Namur en deeltijds hoogleraar Universiteit Antwerpen.175 W. Dewachter, De mythe van de parlementaire democratie. Een Belgische analyse, 2001. Zie tevens van dezelfdeauteur: Van oppositie tot elite. Over macht, visie en leiding, Leuven, 2003.176 W. Dewachter, De mythe van de parlementaire democratie. Een Belgische analyse, p. 370 e.v.