Levende democratie - Vlaams Parlement

Tien stellingen over wetsevaluatie89enigbaarheden en lacunes op te sporen alsook om aanbevelingen om te zetten in een ontwerpvan wetsinitiatief, wat de implementatie door de wetgever vergemakkelijkt. Kosten-batenanalyses,effectenstudies, onderzoek naar adekwaatheid en uitvoerbaarheid endergelijke meer steunen echter op technieken zoals enquêtes, haalbaarheidsstudies,audits of computersimulaties, waarvoor juristen niet zijn opgeleid.Het valt op dat als het om wetgeving gaat, toch in de eerste plaats aan juristen wordtgedacht. De Law Commissions worden bevolkt door juristen, die voor specifieke projectendeskundigen uit andere disciplines kunnen aantrekken. De twee verslagen die doorde Franse Office parlementaire d’évaluation de la législation werden uitgebracht, steunden vooralop onderzoek door juristen. De ‘medewerkers’ die in het oorspronkelijke Belgische wetsvoorstelhet Parlementair Comité belast met de wetsevaluatie zouden bijstaan, zoudenook juristen zijn. In het door de Kamer gestemde ontwerp worden de medewerkers nietmeer vermeld, maar aangenomen kan worden dat de last in de praktijk zal vallen bij deparlementaire medewerkers, die grotendeels juristen zijn. Het Comité zou wel eenberoep kunnen doen op deskundigen ‘om zijn analyse te verfijnen’. Toch is het beter datde medewerkers zelf al interdisciplinair zijn samengesteld, zodat een expertise in evaluatiemethodeskan worden ontwikkeld en het comité beter toezicht kan houden op dekwaliteit van het evaluatieonderzoek.11. BESLUITTot besluit is een kleine waarschuwing op zijn plaats. De uiteenzetting over wetsevaluatiewerd geplaatst in het licht van de evolutie naar rationele wetgeving en de verwetenschappelijkingvan het wetgevingsproces. Politiek is echter geen exacte wetenschap. Wetgevingmaken is ook een politiek proces, waarbij beslissingen worden genomen op basisvan politieke motieven en tactieken. Politici zijn dan ook niet in de eerste plaats geïnteresseerdin de juridische kwaliteit en het wetenschappelijk onderbouwd karakter van dewet, maar in het sorteren van politieke effecten. Dat ook wetsevaluatie kan wordengebruikt als onderdeel van een politieke tactiek, bleek hierboven reeds. 174Het politiek besluitvormingsproces kan echter wel rationeler worden ingebed. Hoemeer gestructureerd de wetsevaluatie wordt uitgewerkt en hoe meer er wordt gezorgdvoor openbaarheid van de procedure en de resultaten van een evaluatie, des te meer zullenpolitici ermee rekening moeten houden dat hun beslissingen, wat de politieke motievenook moge wezen, redelijk verantwoord moeten worden. Met wetsevaluaties ex ante enex post wordt munitie gegeven voor argumenten en tegenargumenten en worden doelstellingenen tactieken zichtbaar gemaakt. Daarbij mag niet worden vergeten dat ook derechter een zeker toezicht houdt op de redelijkheid van een wet, via een toezicht op devoorbereiding en verantwoording ervan. De institutionalisering van de wetsevaluatieleidt onvermijdelijk tot een zekere rationalisering, zelfs van een politiek besluitvormingsproces– en rationaliteit is geen gegeven, maar een proces.174Zie hoger p. 76.