Levende democratie - Vlaams Parlement

Tien stellingen over wetsevaluatie775. STELLING 5 – WETSEVALUATIE KAN BIJDRAGEN TOT VERMINDERINGVAN WETGEVINGWetsevaluaties kunnen vele doeleinden dienen. De evaluatiemethode hangt af van hetdoel van de evaluatie. Wanneer men wil nagaan of wetgeving een concreet doel realiseerten niet te veel schadelijke neveneffecten sorteert, is een ruimere impactanalyse noodzakelijk.Effectenstudies concentreren zich op de impact van een regeling op een welbepaaldecategorie of materie – bijvoorbeeld kindeffecten, bedrijfseffecten, milieueffecten. Bijwetsevaluaties die vooral de kosten van reglementering in verhouding tot de opbrengstenwillen houden, worden kosten-batenanalyses uitgevoerd. 121 Hier spelen de inspecteursvan financiën een belangrijke rol. 122 Meer beperkte evaluaties hebben enkel eenrechtmatigheidscontrole als doel. Deze vorm van evaluatie is het meest geïnstitutionaliseerd:de Raad van State, afdeling wetgeving staat in voor de externe rechtmatigheidscontrolevan (vooralsnog) ontwerpen van besluit en van voorontwerpen en voorstellen vanwet, decreet of ordonnantie.Het Vlaams regeerakkoord brengt wetsevaluatie nadrukkelijk in verband met het verminderenvan regelgeven. Het is meer bepaald de bedoeling om ‘aan het einde van debestuursperiode tot een vermindering van 25 percent van de Vlaamse regelgeving tekomen’. Dat betekent dat de Vlaamse regering ervan uitgaat dat een kwart van de Vlaamseregelgeving overbodig is. Dát betekent dan weer dat er wat schort met de ex ante evaluatie,die zou moeten voorkomen dat dergelijke overbodige regelgeving tot stand komt.Hoe dan ook, gegeven het uitgangspunt dat er te véél regelgeving is, rijst de vraag of ditdoel kan worden bereikt via wetsevaluatie ex post. De stelling luidt dat wetsevaluatie kanbijdragen tot een vermindering van regelgeving, maar dat dit regelingstechnische doelniet mag worden verward met deregulering. 123Deregulering is een politieke optie. Deregulering in zijn meest zuivere connotatiehoudt de keuze in om de markt vrij te maken van economische regulering. Men wil eenkwantitatieve vermindering van rechtsregels, zodat het juridisch beslissingskader wordtvervangen door de vrijemarktwerking. Het gaat dus om de problematiek van de regelingsdichtheid:de verhouding tussen de geregelde en de regelingsvrije gebieden van de maatschappelijkewerkelijkheid. 124 Op zich heeft dat weinig te maken met de kwaliteit van dewet. Minder regelgeving betekent niet noodzakelijk betere regelgeving. 125 De vraag rijstvooral welke regelgeving zal worden afgeschaft.121 Dat is de methode die in de meeste landen wordt gebruikt, hierover: P. Van Humbeeck, l.c., p.195.122 Hierover: P. Van Sprundel, Een kijk op doelmatigheid, in: ‘Beleidsanalyse’, 1998, p. 4-13 en De doelmatigheidsanalyseals evaluatie-instrument binnen de Vlaamse Gemeenschap, in: ‘Vlaams tijdschrift voor Overheidsmanagement’,2000, p. 33-46.123 Zie ook: D. Voorhoof, Enkele beschouwingen bij de actuele en de virtuele ontwikkelingen inzake het wetgevingsbeleid inBelgië, in: M. Adams en P. Popelier (eds.), ‘o.c.’, p. 63-65 voor een kritiek op het natuurlijk verband dat hetVlaams regeerakkoord legt tussen vermindering van regelgeving en wetsevaluatie. Zie over dat verband ook:J. Van Nieuwenhove, Wetsevaluatie in België, 2002, p. 4-5.124 Voor deze definitie van regelingsdichtheid, zie de inleiding bij: A.R.J. Groot en H.J.L.M. Van de Luytgaarden,Zonder meer recht, 1993, p. IX.125 Onderzoek van H.B. Winter, o.c., p. 372 toont aan dat systematische wetsevaluaties, gericht op de kwaliteitvan de wet, leidt tot betere wetgeving, maar wetsevaluaties die ideologisch geïnspireerd zijn in het kadervan een dereguleringsoperatie niet een betere wetgeving als resultaat hebben.