Levende democratie - Vlaams Parlement

32 het vlaams parlement, een parlement voor de 21ste eeuwveranderende werking wordt vertaald in nieuwe reglementaire bepalingen. Het reglementvan het Vlaams Parlement is op dat vlak zeker illustratief. 45De gereglementeerde procedures moeten ervoor zorgen dat de parlementaire werkingcorrect verloopt. Op die manier krijgen alle parlementsleden en politieke fracties degarantie dat zij ten volle hun rol van volksvertegenwoordiging kunnen spelen, zowel ophet vlak van wetgevende initiatieven als op het vlak van controle op de uitvoerendemacht. Daarbij is het essentieel dat de oppositie volop de mogelijkheid heeft om oppositiete voeren.Strikt genomen zou een reglementering van de werking er ook voor moeten zorgendat de parlementaire activiteit efficiënt en effectief wordt georganiseerd. De werkverdelingover gespecialiseerde commissies is daar een uiting van. Een ander voorbeeld is hetregelen van de beschikbare spreektijd. Nieuwe initiatieven die uit de veranderende contextvan de parlementaire activiteit voortkomen, zijn echter moeilijker in rationele reglementairebepalingen om te zetten. Bijvoorbeeld de toenemende interactiviteit met desamenleving laat zich niet zomaar vertalen in een rationele en efficiënte procedure.Dat betekent dat, in de gegeven omstandigheden, de parlementaire procedures voortdurendonder druk staan en dat die druk door de maatschappelijke ontwikkelingen, deneiging vertoont toe te nemen. Met andere woorden: het wordt steeds moeilijker om metde klassieke parlementaire procedures tegemoet te komen aan de maatschappelijke verwachtingenten aanzien van de volksvertegenwoordiging.De centrale uitdaging op organisatorisch vlak wordt in de komende jaren dan ook omde parlementaire procedures zodanig te rationaliseren dat ze tot een efficiënt werkendparlement leiden, dat zijn toegenomen taken kan verwerken. Essentieel daarbij is hetorganiseren van het tijdsgebruik of met andere woorden, leren omgaan met schaarse tijd.Normering van tijdsgebruik in reglementaire bepalingen is slechts een veruitwendigingvan rationele keuzes die politici maken voor de wijze waarop zij hun mandaat invullen.Een rationeel antwoord op het probleem van de tijdschaarste is werkverdeling. Diewerkverdeling is op haar beurt genormeerd door het institutionaliseren van commissies.De indeling van het parlement in commissies, samengesteld uit volksvertegenwoordigersdie gespecialiseerd zijn in de betrokken beleidsdomeinen en die door hun fractie gemandateerdzijn om daar het fractiestandpunt te vertegenwoordigen, is een vorm van geïnstitutionaliseerdewerkverdeling. Die werkverdeling is in de loop der jaren geleidelijk gegroeiden in die mate verder geëvolueerd, dat het zwaartepunt van de parlementaire activiteit zichgrotendeels van de plenaire vergaderingen naar de commissiewerkzaamheden heeft verplaatst.In de parlementaire praktijk is er dus allang afgestapt van de opvatting dat een volksvertegenwoordiger,die in principe de hele natie vertegenwoordigt, ook op alle beleidsterreinenthuis moet zijn. Volksvertegenwoordigers, en bij uitbreiding de fracties waar-45 Voorbeelden zijn: openbaarheid van commissievergaderingen (artikel 28), organisatie van hoorzittingen(artikel 32), reflectietermijnen en reflectienota’s (artikel 56), raadpleging van adviesorganen (artikel 65),themadebatten (artikel 70), actualiteitsdebatten (artikel 71), beleidsnota’s (artikel 73), beleidsbrieven (art 74),de nieuwe verzoekschriftenprocedure (artikel 86), bepalingen over aan het parlement verbonden instellingenombudsdienst, kinderrechtencommissariaat en instituut voor technologisch aspectenonderzoek (artikel 87en 87bis). Zie: Reglement – Aanpassingen: Tekst aangenomen door de plenaire vergadering. In: ‘Parl. St. Vl. Parl.’, 2003-2004,nr. 7/3.