Levende democratie - Vlaams Parlement

30 het vlaams parlement, een parlement voor de 21ste eeuwonderhevig. Nieuwe regelgeving is het gevolg van processen die zich op die verschillendeniveaus en tussen die verschillende niveaus hebben afgespeeld.Multi-level governance is alleen al op Belgische schaal een feit, doordat het federale enhet regionale/gewestelijke niveau naast elkaar staan en dus niet echt in een hiërarchischeverhouding door de exclusiviteit van de grondwettelijk toegewezen bevoegdheden. Nogcrucialer dan de multi-level governance op Belgische schaal, is de interferentie van hetEuropeese niveau.Het Europese beslissingsproces wordt heel sterk beïnvloed door allerhande belangengroepen.Tegelijkertijd is het echter opvallend dat de legitieme politieke vertegenwoordigingvan de regio’s zo goed als afwezig is in het totstandkomen van de Europese regelgeving.Dat fenomeen wordt terecht als een democratisch deficit ervaren en zorgtregelmatig voor frustratie wanneer Europese regels in regionale wetgeving moeten wordenomgezet.Alleen al het besef van en het leren omgaan met die ‘multi-level’-dimensie van debeleidsvorming, zou veel frustraties kunnen wegnemen. Zo’n bewustzijn kan ervoor zorgendat het Vlaams Parlement alerter wordt voor de besluitvormingsprocessen op deandere niveaus, en vooral voor de gevolgen voor Vlaanderen van ontwikkelingen die zichop Europese schaal en zelfs op wereldschaal afspelen.De consequentie daarvan is dat elk Vlaams debat in de praktijk een debat met een multinationaleachtergrond is en dat de parlementaire instelling in staat moet zijn die achtergrondte kennen en te begrijpen. Het is dus niet langer voldoende een commissie voorbuitenlandse en Europese aangelegenheden te hebben, waarnaar alle internationaleaspecten van de regelgeving worden doorverwezen. Het multinationale perspectief looptdoor alle bevoegdheden en moet dan ook in alle commissies aan bod komen. De bijdragevan Hendrik Vos in dit boek gaat hier verder op in.Dat het internationalistische perspectief groeit, wordt overigens bevestigd door detoenemende behoefte aan internationale contacten tussen parlementen. Nationale parlementenhebben hierin al een lange traditie, 40 maar ook regionale parlementen beginnenin grensoverschrijdende netwerken samen te werken. De CALRE is een dergelijkgrensoverschrijdend netwerk met een structureel karakter. 41Een belangrijk effect van multi-level governance is dat er sterk wordt ingegrepen opde basisprincipes van de vertegenwoordigende democratie. De verstrengeling vanniveaus van besluitvorming en van de politieke vertegenwoordiging in die niveaus heeftonder andere tot gevolg dat het afleggen van verantwoording en het uitoefenen van politiekecontrole worden bemoeilijkt. 42 Dat is de kern van het Europese democratische deficit.Het Europese beslissingsniveau geeft de indruk van een allesoverheersende, niet ofniet voldoende democratisch gelegitimeerde bureaucratie en technocratie, die de regels40 De Interparlementaire Unie, de internationale organisatie van de parlementen van de soevereine staten,werd reeds opgericht in 1889.41 Conférence des Assemblées Législatives Régionales d’Europe. Oorspronkelijk een jaarlijkse conferentie van de voorzittersvan de Europese regionale parlementen met wetgevende bevoegdheid. Sinds de conferentie van deCALRE in het Vlaams Parlement op 28 en 29 oktober 2002, heeft de organisatie ook een meer permanentestructuur gekregen. Die structuur moet een gerichte actie van de regionale parlementen naar de Europeseinstellingen mogelijk maken. Zie ook: CALRE: verslagboek 6 de conferentie, Brussel, 2003, p. 48.42 K. Deschouwer, o.c., p. 9.