Levende democratie - Vlaams Parlement

het vlaams parlement, een parlement voor de 21ste eeuw296. GLOBALISERING EN INTERNATIONALISERINGTendens 4 – Het parlement evolueert in een context van toenemende globalisering en internationaliseringHet Vlaams Parlement is een regionaal parlement binnen een federale staat. Bovendien isde Belgische federale staat vrij specifiek in zijn bevoegdheidsverdeling. De Grondwetvoorziet in ‘Bundestreue’ of federale loyauteit 37 , maar daarnaast ook in exclusieve regionalebevoegdheden, waarover de federale overheid geen zeggenschap heeft. In Duitslandligt dat bijvoorbeeld helemaal anders, door het systeem van de ‘concurrerende bevoegdheden’,waarbij de federale staat regionale bevoegdheden naar zich toe kan trekken.Binnen de context van de Europese Unie, zorgt die specifieke Belgische federale staatsordeningvoor een probleem. De Europese Unie bestaat uit lidstaten die al dan niet eenfederale staatsvorm hebben. De diversiteit van bijvoorbeeld de regionale parlementen diedeel uitmaken van de CALRE toont aan dat het regionale niveau in Europa niet eenduidigis. De regio’s zijn doorgaans institutioneel niet voldoende gewapend om hun bevoegdhedenop het Europese beslissingsniveau te laten gelden. Voor Vlaanderen en de andereBelgische regio’s is dat, gezien de exclusiviteit van hun bevoegdheden, een nog groterehandicap. De discussie over de plaats van de constitutionele regio’s in de toekomstigeEuropese structuren is voor de Vlaamse deelstaat dan ook erg belangrijk. 38Die supranationale Europese problematiek reikt echter verder dan een discussie overde Europese instellingen en de plaats die de regio’s daarin kunnen bekleden. Beslissingsniveaus,of ze nu supranationaal, nationaal, regionaal of lokaal zijn, opereren meer enmeer in een context van wat multi-level governance wordt genoemd. Die term is moeilijk tevertalen, maar betekent vooral dat de verschillende beslissingsniveaus niet noodzakelijkin een hiërarchische verhouding tot elkaar staan. Het is dus niet het hogere niveau datdwingend oplegt wat het lagere niveau moet uitvoeren. Besluitvorming is integendeelhet resultaat van een wisselwerking waarbij actoren op verschillende niveaus en op allerhandemanieren een rol spelen.Politicologisch onderzoek over multi-level governance bevestigt dat het beleid nietlouter door de formele instellingen tot stand komt, maar ook door de interactie van anderemaatschappelijke actoren. 39 Dat proces speelt zich dus evenzeer op de verschillendebeleidsniveaus af, zonder hiërarchie. Dat betekent bijvoorbeeld dat het beleid kan wordenbeïnvloed op elk beslissingsniveau en dat een maatschappelijke actor zich niet totéén exclusief niveau zal beperken om op de besluitvorming te wegen. Ook het parlementis in zijn eigen besluitvormingsproces aan de effecten van de multi-level governance37 Artikel 143, §1, van de Belgische Grondwet.38 Zie in dit verband ook de Verklaring van Brussel, die werd goedgekeurd door de CALRE-conferentie van 28 en29 oktober 2002 en die een gezamenlijk standpunt formuleert over de te volgen strategie voor de Europeseregio’s en meer bepaald hun parlementen in het moderniseringsproces van de Europese instellingen. Zie:CALRE verslagboek 6 de conferentie, p. 49-52.39 Kris Deschouwer, Politieke instituties, strategieën en beleid: de consequenties van multi-level governance, in: ‘Res Publica’,vol XLIII, 2001/1, p. 5-14.‘In tegenstelling tot “government”, dat verwijst naar een set van formele instellingen die het beleid maken enuitvoeren, duidt governance meer op het proces van beleidsvorming, waarbij formele instellingen betrokkenzijn, maar ook een veelheid aan andere maatschappelijke actoren.’ (Deschouwer, p. 6)