Levende democratie - Vlaams Parlement

Vlaams parlement en verkiezingen251grondwettelijk recht, niet absoluut. Het systeem-D’Hondt heeft nooit op een absolutewijze aan een partij die 1 percent van de stemmen behaalt ook 1 percent van de zetels toegekend;integendeel zelfs, omdat het systeem-D’Hondt vaak een voordeel toekent aan degrote politieke partijen. Wat de verkiezing van het Vlaams Parlement betreft, werd deevenredige vertegenwoordiging verregaand afgezwakt door de opsplitsing in 11 kieskringenwaarbij de voordracht van de kandidaten en de verdeling van de zetels – tenzij bijapparentering – gebeurde per kieskring. Ook het quorumvereiste om te mogen deelnemenaan de aanvullende zetelverdeling bij apparentering 601 verzwakte de evenredige vertegenwoordiging.Naar Belgisch recht houdt de verplichting tot het eerbiedigen van de evenredigevertegenwoordiging in dat de wetgever nog steeds over een ruime appreciatiemargebeschikt. 602 Hij moet een systeem van evenredige vertegenwoordiging kiezen, maar ditsluit correctiemechanismen, zoals een kiesdrempel, niet uit. Wel mag een kiesdrempelniet dusdanig hoog zijn dat de evenredige vertegenwoordiging van iedere betekeniswordt ontdaan. 603 Een kiesdrempel van 5 percent is onzes inziens nog steeds in overeenstemmingmet het principe van de evenredige vertegenwoordiging, of dit nog steeds hetgeval is met een kiesdrempel van 10 percent valt daarentegen te betwijfelen. 604 Een hogekiesdrempel die een vertekening inhoudt van de evenredige vertegenwoordiging vergteen wijziging van art. 29 BWHI door het federale parlement. 605Nu vaststaat dat een beperkte kiesdrempel niet in strijd is met de evenredige vertegenwoordigingrest nog de vraag of het Vlaams Parlement bevoegd was om eventueel zelfeen dergelijke kiesdrempel in te voeren. Het invoeren van een kiesdrempel die in overeenstemmingis met de evenredige vertegenwoordiging behoort volgens ons wel degelijktot de bevoegdheden van het Vlaams Parlement, namelijk als accessorium van de bevoegdheidom de kieskringen aan te passen. 606 Het is juist te stellen dat de bevoegdheid tot hetinvoeren van een kiesdrempel niet uitdrukkelijk wordt toegekend aan het Vlaams Parlementdoor de BWHI. Het is eveneens juist te stellen dat de constitutieve autonomie uitsluitendkan worden aangewend voor de aangewezen materies. 607 Het vereiste van de ‘uitdrukkelijketoewijzing’ van de bevoegdheid verplicht evenwel geenszins tot een absoluutletterlijke lectuur van de BWHI. Men dient immers, bij de lectuur en de interpretatie vande bijzondere wet, tevens rekening te houden met de wil van de bijzondere wetgever.Volgende elementen dienen hierbij in overweging genomen. De constitutieve autonomiewerd in de Grondwet en de BWHI ingeschreven ten tijde van de vierde staatshervorming(1993). In die periode behoorden de kiesdrempels niet tot de politieke actuali-601 Artikel 29sexies, § 1, al. 3 BWHI.602 B. Bléro, Les conditions juridiques d’un changement de scrutin en Belgique, in ‘Le mode de scrutin fait-il l’élection?’,2000, p. 189. Zie tevens omtrent de kiesdrempel in het algemeen: J. Sohier, Le système électoral: scrutin majoritaire /représentation proportionnelle / systèmes mixtes / seuil électoral’, in: ‘Les élections dans tous leurs états. Bilan, enjeux etperspectives du droit électoral’, 2001, p. 345 e.v.603 B. Bléro, o.c., p. 189; H. Vuye en K. Stangherlin, o.c., p. 268-269.604 Zie hoger in 2.6., waar werd gesteld dat een kiesdrempel van 10 percent in Vlaanderen voor belangrijkeverschuivingen zorgt.605 Wenst men op federaal niveau een hoge kiesdrempel in te voeren, dan moet artikel 62, al. 2 Grondwetworden gewijzigd.606 Zie: Nota Vuye-Desmecht. Verslag namens de Commissie voor Institutionele en Bestuurlijke Hervorming en Ambtenarenzakenuitgebracht door mevrouw Mieke Van Hecke, in: ‘Parl. St. Vl. Parl.’, 2003-2004, nr.1930,4, bijlage 1.607 Zie: Advies Raad van State, 18 december 1992, in: Pasinomie, 1993, p. 2262.