Levende democratie - Vlaams Parlement

244 Vlaams parlement en verkiezingenParlement – althans vanaf de deelstaatverkiezingen in 2004 – rechtstreeks verkozen ophetzelfde ogenblik als de verkiezingen van de Brusselse Hoofdstedelijke Raad 548 . Alleende kiezers die bij de verkiezingen voor de Brusselse Hoofdstedelijke Raad kiezen voor eenNederlandstalige lijst, dan wel geen stem uitbrengen bij die verkiezing zijn kiesgerechtigd.549 Voordien waren de 6 eerstverkozen leden van de Nederlandse taalgroep van deBrusselse Hoofdstedelijke Raad lid van het Vlaams Parlement.Door de recente keuze van Vlaanderen tot het hertekenen van de kieskringen en deinvoering van provinciale kieskringen, behoort de apparentering – en haar wel eens grilligegevolgen 550 – tot de geschiedenisboeken, omdat de apparentering steeds het bestaanvan meerdere kieskringen binnen eenzelfde provincie veronderstelt 551 . Enigszins vereenvoudigdkan men stellen dat in geval van apparentering de zetelverdeling op tweeniveaus gebeurde: de kieskring en de provincie. De partijen die vooraf een verklaring vanlijstverbinding aflegden binnen dezelfde provincie kwamen gezamenlijk in aanmerkingvoor een aanvullende zetelverdeling per provincie. Om te mogen deelnemen aan die aanvullendezetelverdeling moest evenwel voldaan worden aan het quorumvereiste van 66percent in minstens één kieskring. 552 Die quorumvereiste lijkt enigszins op een kiesdrempel,maar toch zijn er belangrijke verschillen. 553 Het quorumsysteem houdt geenrekening met de totaalscore van de partijen, maar met het resultaat per kieskring afzonderlijk.Partijen met een verspreid electoraat werden soms slachtoffer van het systeem,terwijl partijen met een plaatselijker gebonden kiezerskorps wel het vereiste vervulden.Ten tweede bepaalt het quorum een aantal stemmen dat een partij moest behalen en nieteen percentage. Dat aantal te behalen stemmen verschilde in de praktijk weinig van kieskringtot kieskring 554 , hetgeen maakt dat het quorum makkelijk haalbaar was in eengrote kieskring, maar hard toesloeg in provincies met vele kleine kieskringen. Zo was hetvoor een kleine partij makkelijker om in Antwerpen een zetel te veroveren dan wel inVlaams-Brabant.Het invoeren van een kiesdrempel in plaats van het quorumvereiste zorgt er alvastvoor dat de lat overal wordt gelijkgelegd. In een provincie die vroeger vele kleine kieskringentelde, zal een kiesdrempel van 5 percent minder slachtoffers maken dan het quorumvereiste.Voor grote kieskringen, bijvoorbeeld Antwerpen, daarentegen is een kiesdrempelvan 5 percent strenger dan het quorumvereiste.548 Artikel 24, § 1, eerste lid, 2° BWHI; zie: F. Judo, De Brusselse instellingen en de bescherming van de minderheden, in:‘De vijfde Staatshervorming van 2001’, 2002, p. 250 e.v.549 Zie: artikel 14 en 18 Brusselwet.550 In 1985 werd via apparentering Toon Van Overstraeten senator voor de Volksunie van het kiesarrondissementNijvel met 493 stemmen op 207.903 stemgerechtigden (http://www.vub.ac.be/belgianelections/).551 Artikel 28quater BWHI.552 Artikel 29sexies, § 1, al. 3 BWHI. Ook alleenstaande lijsten die dit percent bereiken worden tot de verdelingtoegelaten. Voor de federale verkiezingen is dit quorum merkelijk minder streng daar het slechts 33 percentbedraagt (artikel 170 Kieswetboek).553 Zie de pertinente analyse van B. Maddens, o.c., p. 103 e.v.554 Grotere kieskringen hebben weliswaar meer kiezers, maar ook meer zetels omdat het toewijzen van dezetels per kieskring gebonden is aan het bevolkingsaantal. Wanneer een grotere kieskring tevens meer kiezerskent, dan zal de kiesdeler (artikel 29quinquies eerste lid BWHI: het algemeen totaal van de geldige stembiljettengedeeld door het getal van de in de kieskring toe te kennen zetels) weinig verschillen tussen grote enkleine kieskringen. Dit geldt evident eveneens voor het quorum dat is vastgelegd op 66 percent van de kiesdeler.