Levende democratie - Vlaams Parlement

242 Vlaams parlement en verkiezingenterwijl Albert Gore met 48,3 percent van de stemmen slechts 266 kiesmannen achter zijnkandidatuur kon scharen. 534 Bekeken vanuit een land waar de evenredige vertegenwoordiginggrondwettelijk is verankerd, is deze verkiezingsuitslag revolterend. In een meerderheidsstelseldaarentegen geldt ‘the winner takes all’.Een systeem van evenredige vertegenwoordiging heeft dan weer tot gevolg dat het parlementeen spiegelbeeld wordt van de politieke opvattingen die in een maatschappij leven,althans voor zover deze opvattingen tot uiting komen in het georganiseerde partijwezen.Minderheidsgroepen zullen dus ook vertegenwoordigd zijn in het parlement. Dat betekentevenwel dat het aantal politieke partijen versplintert en dat vele formaties verkozenentellen. De regeringsvorming wordt hierdoor bemoeilijkt, omdat een regering bijnanoodzakelijk uit verschillende partijen zal bestaan. Geen enkele partij zal haar programmavolledig kunnen verwezenlijken en iedereen zal toegevingen moeten doen aan decoalitiepartner(s). Men hoort in Vlaanderen vaak dat politiek een zaak is van compromissenof, anders geformuleerd: de politicus heeft vuile handen. Dit alles is evenwel ingebakkenin het kiessysteem. De evenredige vertegenwoordiging zorgt ervoor dat geen enkelepartij nog de meerderheid kan halen en dus wel op zoek moet gaan naar coalitiepartnersen compromissen moet sluiten.2.6 De evenredige vertegenwoordiging in België en Vlaanderen:bedenkingen bij de kieshervorming volgend uit het politiek akkoord van 26 april 2002Op 26 april 2002 sloot de paars-groene meerderheid op federaal niveau een politiekakkoord, genaamd ‘Politieke vernieuwing’. 535 Naast heel wat andere elementen beoogdedat politiek akkoord voor de federale verkiezingen van 2003 een kieshervorming te verwezenlijken.536 Deze paars-groene kieshervorming zag het levenslicht in december2002. 537 Het federale parlement wordt voortaan verkozen in provinciale kieskringen entevens geldt een kiesdrempel van 5 percent. 538 Deze wijzigingen betreffen uitsluitend defederale verkiezingen, maar in kringen van de Vlaamse regering werd vrij snel geopperd534 Zie: http://www.electionworld.org; zie tevens: http://www.uselectionatlas.org.535 De tekst van het akkoord ‘Renouveau politique: mise en œuvre’ en ‘Politieke vernieuwing’ is beschikbaarop de site: http://premier.fgov.be. De tekst van het akkoord werd deels gepubliceerd – met verbeteringvan de vele taalfouten vervat in de oorspronkelijke tekst – als toelichting bij Wetsvoorstel tot wijziging van het kieswetboek,de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federalekamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen, de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de geautomatiseerdestemming, evenals de wet van 3 juli 1971 tot indeling van de leden van de wetgevende kamer in taalgroepen en houdendediverse bepalingen betreffende de Cultuurraden voor de Nederlandse cultuurgemeenschap en voor de Franse cultuurgemeenschap, in:‘Parl. St. Kamer’, 2001-2002, nr. 1806/001, p. 3 e.v.536 Zie de uitvoerige bespreking door: H. Vuye en K. Stangherlin, Vers une sixième réforme de l’Etat? Réflexions surl’accord dit de renouveau politique du 26 avril 2002, ‘Publiekrechtelijke kronieken’, 2002, p. 263 e.v.537 Wet 13 december 2002 tot wijziging van het Kieswetboek evenals zijn bijlage, in ‘Belgisch Staatsblad’, 10 januari2003; Wet 13 december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving, in: ‘ibid’.538 De wet van 13 december 2002 houdende verschillende wijzigingen van de kieswetgeving voegt een artikel165bis toe aan het Kieswetboek. Het Arbitragehof oordeelde dat de kiesdrempel van 5 percent niet in strijdis met de Grondwet (Arbitragehof, 26 februari 2003, nr. 30/2003, in: ‘Revue de jurisprudence de Liège, Mons etBruxelles’, 2003, p. 452, noot H. Vuye, C. Desmecht en K. Stangherlin, La réforme électorale devant la Cour d’arbitrage:trois petits tours et puis s’en va…; Arbitragehof, 26 mei 2003, nr. 73/2003.) Voor een uitvoerige bespreking van dezekieshervorming, zie: H. Vuye, C. Desmecht en K. Stangherlin, La réforme électorale de décembre 2002: la Cour d’arbitrageannulle le passé et impose le futur, in: ‘Publiekrechelijke kronieken’, 2003, nummer 3, en de verwijzingen aldaar.