Levende democratie - Vlaams Parlement

Het vlaams parlement en europa213genwoordigers. Het is echter weinig nuttig als dat parlementair debat zich zou beperkentot het herhalen van de mantra’s die al decennialang meegaan. In dat geval wordt de parlementairebetrokkenheid herleid tot een nogal steriele vertoning. Uiteindelijk komende vertegenwoordigers immers in een erg dynamisch onderhandelingsproces terecht,waarbij ze worden geconfronteerd met de dikwijls erg uiteenlopende standpunten vanandere deelnemers. Uit oppervlakkige debatten kan in dat geval weinig inspiratie geputworden en ze zullen in concrete issues soms standpunten innemen die niet noodzakelijkgebaseerd zijn op het parlementaire debat.Als de parlementen werkelijk willen inhaken op het debat over verdragswijzigingen(en meer in het algemeen over Europa’s toekomst), moet het hele onderhandelingsprocesen de dynamiek die in de Conventie leeft, ernstig gevolgd worden en zullen parlementsledenin hun standpuntbepaling ook rekening moeten houden met de visies van andereregio’s en lidstaten. Een betrokkenheid van nationale en regionale parlementen bijbelangrijke en historische Europese processen, moet vanuit democratisch oogpunt wordenaangemoedigd. Uiteindelijk gaat het immers ook over de toekomst van de nationaleen de regionale politiek. Betrokkenheid bij deze processen en het kunnen verschaffen vaneen zekere sturing (ook al zal men in dat dynamisch proces zelden het volledige gelijkhalen) is waarschijnlijk belangrijker dan het beschikken over een ultiem veto tijdens deratificatieprocedure.Over het belang van dit ultieme veto kan vanuit democratisch perspectief op uiteenlopendemanieren worden geoordeeld. In zekere zin is het een ultiem controlemiddel,maar toch moet worden opgemerkt dat dit in de praktijk niet zoveel voorstelt, preciesomdat het ‘ja’ of ‘neen’ is; een tussenpositie is niet mogelijk. Als er ratificatieproblemenopduiken, kan dat overigens te maken hebben met interne politieke spanningen in debetrokken lidstaat, en niet noodzakelijk met de grond van de zaak.Sinds de Europese Akte hebben we gemerkt dat verdragsherzieningen elkaar steedssneller opvolgen en dat het een hele onderneming wordt om de ratificatie rond te krijgenvooraleer de volgende IGC van start gaat. In hun verslag voor de Commissie over de institutionelegevolgen van de uitbreiding merken Richard von Weizsäcker, Jean-Luc Dehaeneen David Simon (1999) terecht op dat de aanhoudende verdragswijzigingen een bronvan politieke moeilijkheden vormen in verschillende lidstaten. 487 In een uitgebreide Uniewaarin elke verdragswijziging behandeld zou moeten worden in vijfentwintig of meerparlementaire stelsels dreigen vertragingen en risico’s op een volledige verlamming. Alsmen pleit voor een Europa dat effectief kan inspelen op belangrijke nieuwe uitdagingen,dan is de huidige regeling niet interessant, maar het lijkt er niet op dat men hier snel vanzal afstappen.In elk geval mag worden verwacht dat minstens de ‘basis’ van het Verdrag, waarin bijvoorbeeldde algemene doelstellingen en beleidslijnen, de rechten van de burgers en hetinstitutionele kader zijn opgenomen, door alle parlementen – ook de regionale parlementen,die bij de uitoefening van hun bevoegdheden met de EU worden geconfronteerd– onderschreven moet worden. Met het goedkeuren van deze basistekst erkennende parlementen van lidstaten en regio’s de meerwaarde van het Europese integratieproces487 Zie A.Verhoeven, Burgernabijheid in de Europese Unie? Enige kanttekeningen bij het ‘democratisch tekort’, in: ‘Tijdschriftvoor Bestuurswetenschappen en Publiekrecht’, 1999, 8, p. 564-570.