Levende democratie - Vlaams Parlement

Het vlaams parlement en europa207merkt worden dat de regionale parlementen hier niet aan te pas komen, er in de meestegevallen zelfs niet van op de hoogte zijn dat een Vlaming, Catalaan of Schot meeonderhandeltover uiterst belangrijke regelgeving.Een cruciale vraag die rijst, is of democratie per se via parlementen georganiseerd moetworden. Zijn parlementen niet veeleer een middel om democratie te bereiken in plaats vaneen doel op zich? Als zou blijken dat de postparlementaire democratie perfect werkt enertoe leidt dat de stem van de Europese bevolking correct en evenwichtig wordt vertaaldin het Europese beleid, dan is het niet alleen zeer legitiem om de meerwaarde van dezebestuursvorm bij de beleidsontwikkeling en -uitvoering te erkennen, maar ook om deeindverantwoordelijkheid voor beslissingen, de grote ideologische keuzes en het vastleggenvan algemene beleidslijnen aan de postparlementaire democratie en haar methodenen instellingen over te laten. In dat geval zou er geen reden meer zijn om nog te zoekennaar een nieuwe rol voor de parlementen, alleen maar ter wille van de parlementsleden enhun broodwinning. We stellen evenwel vast dat enerzijds parlementen wel degelijk nogeen rol spelen of in elk geval kúnnen spelen in het Europese besluitvormingsproces endat er anderzijds kritiek kan worden geuit op de werking van de postparlementairedemocratie. De meest fundamentele kritiek is dat sommige groepen er beter in slagen omin deze nieuwe bestuursvorm te participeren dan andere. Ook Andersen en Burns beseffendat:‘In dit type van bestuur zijn het vooral de economisch sterke groepen, de goed georganiseerde groepen en debewegingen met heel concrete belangen die zich kunnen concentreren op specifieke beleidssectoren die voorhen van groot belang zijn.’ 476Uit onderzoek is gebleken dat ruim vier vijfde van de belangenorganisaties ‘bedrijfsbelangen’vertegenwoordigen, terwijl minder dan één vijfde van de organisaties meer diffusesociale en maatschappelijke belangen vertegenwoordigt. 477 Anders gezegd, bepaaldebelangen zijn, om talrijke redenen, onvoldoende sterk georganiseerd om volop te participerenaan de besluitvorming. 478 Via onder meer subsidiebesluiten wordt dat binnen deEU enigszins gecorrigeerd (verscheidene ngo’s ontvangen bijvoorbeeld ondersteuningvan de Europese Commissie), maar lang niet volledig. Bovendien is het nogal wiedes datde meeste belangengroepen kortetermijnbelangen nastreven. Bij het zoeken naar compromissentussen die belangen dreigt een breder perspectief op de lange termijn somsverloren te gaan. We zullen verder argumenteren dat parlementen op dit vlak vast enzeker nog een rol te spelen hebben.Tot slot nog enkele opmerkingen. We moeten ons afvragen of de machtsverschuivingvan parlementaire lichamen naar informele groepen en netwerken wel zo nieuw is. Misschiengebeurde de besluitvorming vroeger ook op deze manier, maar minder openlijken werd op die manier een illusie van parlementaire macht hoog gehouden. Het is eenintrigerende kwestie, maar dit is niet de plaats om er verder op in te gaan.476 S. Andersen, T. Burns, ‘o.c.’, p. 246. (Eigen vertaling)477 R. Eising, Interest groups and the European Union, in: M. Cini (ed.), ‘ European Union Politics’, 2003, p. 192-207;N. Nugent, The government and politics of the European Union, 2003, p. 292.478 Toch mogen we dit ook niet te simpel bekijken en ervan uitgaan dat economisch sterke groepen (bijvoorbeeldde werkgevers) altijd een homogene groep vormen – soms zijn de meningsverschillen binnen dezegroep zeer groot. Zie: B.Wessels, European parliament and interest groups, in: R. Katz, B. Wessels (eds.), ‘l.c.’, p. 115-116.