Levende democratie - Vlaams Parlement

198 Het vlaams parlement en europakwamen zij in dit verhaal gewoon niet aan bod. Een versterking van de rol van het EuropeseComité van de Regio’s, dat gedeeltelijk bestaat uit regionale parlementsleden, kanwel als een klassieke regionale eis beschouwd worden maar de impact van dit Comité ophet dagelijkse EU-beleid wordt door de meeste waarnemers nog steeds als erg beperkt, zoniet onbestaande, beschouwd.1.3.De invloed van de parlementen op Europese besluitvorming…Hoewel de rol van de nationale parlementen in de EU iets groter is dan die van regionaleparlementen, moet worden vastgesteld dat de parlementen over het algemeen slechtsmarginaal betrokken zijn bij de Europese besluitvorming. In de westerse visie op democratievormen parlementen nochtans cruciale schakels: ze worden traditioneel beschouwdals de locus van democratische besluitvorming. De concrete invulling verschiltvan staat tot staat, maar in principe is het zo dat in parlementaire democratieën de wettenworden gemaakt en geamendeerd door een parlement dat tevens de regering controleertin haar uitoefening van de uitvoerende macht.Lange tijd maakte niemand zich zorgen over het democratisch gehalte van de Europeseconstructie: er heerste een ‘permissieve consensus’. 457 Dit veranderde geleidelijk aantoen duidelijk werd dat Europese regelgeving – hoe technisch ook op het eerste gezicht –politieke keuzes inhoudt: over de verhouding tussen ecologie en economie, over hetbelang van culturele diversiteit, over de draagwijdte van sociale thema’s en van liberalisering,over landbouw en ontwikkeling, enzovoort. Alle richtlijnen en alle verordeningenweerspiegelen in zekere zin politieke keuzes en prioriteiten en vooral een visie op hoe deEuropese samenleving er moet uitzien. Vandaag hebben de meeste (nationale én regionale)parlementen vastgesteld dat hun traditionele macht ernstig geërodeerd is: ze wordenals het ware ‘verplicht’ om bepaalde wetten aan te nemen en een aanzienlijk aantal Europeserichtlijnen wordt meteen door de uitvoerende macht in nationaal recht omgezet.Soms ontstaat de indruk dat parlementen zich nog slechts met triviale zaken bezighouden,met morrelen in de marge, terwijl de echte beslissingen aan hun controle ontsnappen.Bovendien is er voor de nationale en regionale parlementen geen plaats voorzien inde Europese verdragen 458 .Uit onderzoek blijkt dat parlementsleden lang niet tevreden zijn met het democratischekarakter van de Europese besluitvorming. 459 Het verlies aan parlementaire invloed457 R. Katz, Representation, the locus of democratic legitimation and the role of the national parliaments in the European Union,in: R. Katz, B. Wessels (eds.), ‘The European Parliament, the national parliaments, and European integration’,1999, p. 23.458 Aan het Verdrag van Amsterdam is wel een Protocol (nr. 9) gehecht ‘betreffende de rol van de nationale(sic) parlementen in de Europese Unie’. Hierin wordt gestipuleerd dat alle discussiedocumenten en voorstellenvan de Commissie aan de (nationale) parlementen bezorgd moeten worden. Daarnaast wordt voorzien ineen samenwerking tussen de commissies met betrekking tot Europese aangelegenheden van de verschillende(nationale) parlementen. Deze conferentie (COSAC: Conférence des organes spécialisés dans les affairescommunautaires) bestaat sinds 1989 en komt twee maal per jaar samen in de lidstaat die op dat moment hetEuropees voorzitterschap waarneemt. Het is voornamelijk een discussieforum, zonder feitelijke macht enzonder de ambitie om te wegen op de dagelijkse Europese besluitvorming. De commissie InstitutioneleZaken van het Europees Parlement neemt deel aan de COSAC-bijeenkomsten.459 B. Wessels, Institutional change and the future political order, in: R. Katz, B.Wessels (eds.), ‘l.c.’, p. 213.