Levende democratie - Vlaams Parlement

het vlaams parlement, een parlement voor de 21ste eeuw19De modernisering van die functies heeft dan ook voor een groot stuk te maken met hetbeheersen van die tendensen. Bovendien zal blijken dat een modern parlement er in feiteeen aantal essentiële functies bij krijgt. Het parlement wordt meer en meer een maatschappelijkforum waar langetermijnperspectieven worden bediscussieerd. Ook krijgthet een vernieuwde rol van democratische intermediair tussen samenleving en beleid.3. INTERACTIVITEIT TUSSEN SAMENLEVING EN POLITIEKTendens 1 – Het parlement evolueert in de richting van meer interactiviteit met wat er in de samenlevinggebeurtDe betekenis van representatieve democratie in een parlementair stelsel, zoals het in Belgiëgeldt, is dat de beslissingen over de werking van de staat niet genomen worden doorhet volk, maar door de verkozen personen. Op grondwettelijk vastgestelde tijdstippenhebben de burgers dan de kans zich over hun vertegenwoordigers uit te spreken bij algemeneverkiezingen. 12In zijn ultieme consequentie betekent die stelregel dat de burgers zich alleen op hetmoment van verkiezingen ook kunnen uitspreken over het gevoerde beleid. De realiteitis echter dat het beleid voortdurend wordt geëvalueerd in de publieke opinie. In diemeningsvorming spelen onder andere het onderwijs en de media een belangrijke rol. Deontwikkeling van die publieke opinie beïnvloedt ontegensprekelijk de politieke beleidsprocessentussen twee verkiezingen in.Hoewel de invloed van die diffuse en dikwijls ongrijpbare publieke opinie op het politiekebeleid blijkbaar groeit, is de impact van een civil society van betrokken burgers, dievorm geven aan hun leefgemeenschap, wellicht belangrijker en ingrijpender. Het onderzoekvan de Amerikaanse socioloog Robert Putnam toont aan dat de kwaliteit van hetopenbare leven in al zijn aspecten zoals onderwijs, gezondheidszorg of werkgelegenheid,sterk vooruitgaat in gemeenschappen waar er een grote maatschappelijke betrokkenheidvan de burger is. Die betrokkenheid komt tot uiting in de participatie van de burgers aandat gemeenschapsleven. Hoe groter die participatie is, hoe groter ‘het sociale kapitaal’(Putnam) van een samenleving wordt. Een samenleving met een groot sociaal kapitaalkan met meer succes uitdagingen aannemen. Als dat sociale kapitaal verloren gaat, danworden ook de economische basis van een samenleving, haar gevoel voor eigenwaarde enhaar gevoel voor identiteit ondermijnd. 13 Participatie in de samenleving heeft dus eendirecte politieke weerslag. Het werkt positief op de beleidsvorming. De reden daarvoor isdat beleid dat op die manier tot stand komt, een veel groter maatschappelijk draagvlakheeft en dus door de burgers beter wordt aanvaard.Die bevinding van Putnam is getoetst en bevestigd door de TOR-werkgroep onder leidingvan Mark Elchardus. 14 Het onderzoek wijst duidelijk uit dat ook in Vlaanderen par-12 J. Vande Lanotte, Overzicht van het publiek recht, 1997, p. 177-178.13 R.D. Putnam, R. Leonardi, R. Y. Nanetti, Making democracy work: civic traditions in modern Italy, 1994.14 M. Elchardus, et al., Het maatschappelijk middenveld in Vlaanderen: een onderzoek naar de sociale constructie van democratischburgerschap, 2001.