Levende democratie - Vlaams Parlement

Media en parlement: een complexe relatie183van de parlementsleden. Deze sceptici pleitten nadrukkelijk voor een preventief optredentegen een potentieel gevaar dat zich tegen de democratie kon keren.Zoals gezegd duurde het tot de jaren zestig vooraleer de discussie goed op gang kwamen tot resultaten leidde. In sommige landen nam het debat zelfs drie decennia in beslag.De voorstanders wonnen uiteindelijk toch het pleit, maar bijna overal gingen er heftigedebatten aan vooraf, terwijl het compromis nagenoeg in alle landen in strenge voorschriftenvoorzag. Men ging voorwaarden bepalen, verplichtingen opleggen en het controlerechtop de verslaggeving opeisen.Dat het in praktijk brengen van de audiovisuele parlementaire verslaggeving overalmet veel terughoudendheid gepaard ging, zegden we al. Aanvankelijk golden overal zeerveel restricties. Formeel bleven die bestaan, maar na verloop van tijd werden ze in depraktijk toch afgebouwd. Er ontstond een coëxistentiemodel, zij het dat de conflictenniet helemaal verdwenen en de toestemming voor bepaalde debatten steeds nodig blijft.Waar commissievergaderingen bijvoorbeeld meer in de beslotenheid plaatshebben, wordentv en radio zeker op een afstand gehouden. Voor de materiële infrastructuur werdondertussen wel overal gezorgd. Sommige landen waren daar vlug bij, ook al om er decontrole over te houden; andere talmden er lang mee om de introductie van de media opdie manier af te remmen.Een viertal types van parlementaire tv-verslaggeving kunnen onderscheiden worden.Enkele landen kennen het systeem van permanente livetransmissies, dat zich richt tot eenpubliek van direct geïnteresseerden (kranten-, radio- en tv-redacties, partijbureaus,onderzoekers, enzovoort). Doorgaans hebben die live-uitzendingen echter slechts plaatsbij belangrijke plenaire debatten die een groter publiek kunnen interesseren: formeleplechtigheden, regeringsverklaringen, debatten tijdens conflictsituaties, enzovoort. Bijbelangrijke debatten met minder nieuwswaarde worden meestal periodieke samenvattingengegeven. Die hebben het voordeel aantrekkelijker te zijn voor de kijker dankzij hunbondigheid en compacte vorm, en ook omdat ze saaie momenten vermijden. Een moeilijkgenre is de parlementaire rubriek, samengesteld uit samenvattingen van de debatten, achtergrondinformatie,interviews en commentaar. Naast de nodige apparatuur, vereist datgenre zeer veel inside-informatie en kritisch inzicht van gespecialiseerde journalisten.Veel goede voorbeelden zijn er niet van te vinden. In de meeste landen beperkt men zichtot flashes in journaals, actualiteitsmagazines en politiek georiënteerde programma’s. Datdie korte flitsen een geringe informatieve waarde hebben en vooral afgestemd zijn op eenvoudigeen ‘sprekende’ beelden, hoeft niet beklemtoond te worden.Hoe evalueert de literatuur nu de impact van de audiovisuele parlementaire verslaggeving?In elk geval niet op eenduidige wijze. Hoewel we over onvoldoende langetermijnonderzoekbeschikken om een duidelijk antwoord te krijgen op de vraag of de introductievan de televisie aanleiding is geweest tot het brengen van meer parlementairnieuws, wijzen auteurs erop dat er inderdaad sprake is van een toename van informatiebij een beperkt, geïnteresseerd publiek. Of de tv-uitzendingen ook een betere kennisover de functies en activiteiten van parlementsleden en de werking van het parlementmet zich meebrengen en een daling van het politieke wantrouwen kunnen genererenstaat echter geenszins vast. Een door de BBC uitgebracht onderzoek liet zien dat deovergrote meerderheid van de ondervraagden ter zake positieve antwoorden gaven. Inconflictperiodes scoren die uitzendingen in elk geval (relatief) goed. De Amerikaanse