Levende democratie - Vlaams Parlement

Het petitierecht in het europa van de regio’s143Totnogtoe heeft enkel het Vlaams Parlement van zijn constitutieve autonomiegebruik gemaakt en een decretale regeling omtrent het petitierecht vastgesteld. De deelstatelijketegenhanger van het petitierecht op Vlaams niveau, met name artikel 2, eerstezin, van het bijzonder decreet van 6 juni 2001 328 bepaalt: ‘Ieder heeft het recht verzoekschriften,door een of meer personen ondertekend, bij het Vlaams Parlement in te dienen.’ De uitvoeringsmodaliteitenen nadere regelen zijn vastgelegd in een gewoon decreet, waarbij een aantal ontvankelijkheidvoorwaarden329 , wegens essentiële bezwaren met betrekking tot hungrondwettigheid 330 , in de huidige regeling niet langer zijn opgenomen.Beide vandaag geldende regelingen inzake het (federale en Vlaamse) petitierecht hanterendus een parallel concept, waarbij enkel een verschil op het vlak van de mogelijk tebenaderen instanties is vast te stellen: terwijl de grondwettelijke bepaling het indienenvan een verzoekschrift bij elke overheid mogelijk maakt, is dit op Vlaams niveau vernauwdtot uitsluitend het Vlaams Parlement. 3313.2.‘Ieder heeft het recht’:de adressant of de titularis van het petitierechtWat de personele voorwaarden betreft, komt het petitierecht volgens het bijzonderdecreet 2001 aan eenieder toe. Dit betekent dat ook in België verblijvende vreemdelingen332 , minderjarigen en bepaalde categorieën personen die in een bijzondere verhou-328 Bijzonder decreet van 6 juni 2001 houdende regeling van het recht om verzoekschriften bij het Vlaams Parlement in te dienen, in:‘Belgisch Staatsblad’, 3 augustus 2001 (hierna: bijzonder decreet 2001), verder uitgewerkt in het gewoon Decreetvan 6 juni 2001 houdende nadere regeling van het recht om verzoekschriften bij het Vlaams Parlement in te dienen, in: ‘BelgischStaatsblad’, 3 augustus 2001 (hierna: gewoon decreet 2001). Beide decreten hebben alle voorafgaande regelingeninzake het petitierecht opgeheven, met name het bijzonder decreet van 14 juli 1998 tot wijziging van artikel41 van de BWHI en het gewoon decreet van 14 juli 1998 houdende regeling van de bij het Vlaams Parlementingediende verzoekschriften, gewijzigd bij het decreet van 15 december 1998. De memorie van toelichting verduidelijkthieromtrent: ‘de (eerdere) decreetgeving heeft echter ook een aantal problemen aan het licht gebracht. Die hebben temaken met de ongrondwettelijkheid en oncontroleerbaarheid van bepaalde ontvankelijkheidvoorwaarden, met een procedure die enerzijdste strak is en anderzijds in sommige onderdelen niet nauwkeurig genoeg geregeld werd, en met het feit dat de procedure voor debehandeling van verzoekschriften in het Parlement niet op het juiste niveau geregeld werd. De bedoeling van dit bijzonder decreet is duidelijk:een nieuwe stap in de herwaardering van het petitierecht’. Zie: Parl. St. Vl. Parl., 2000-2001, nr. 606/1, p. 2.329 Het Vlaams Parlement negeerde destijds het advies van de Raad van State, uitgebracht naar aanleidingvan de decreten van 1998, dat stelde dat de decreetgever geen extra voorwaarden kon formuleren, zelfs niet inde vorm van ontvankelijkheidvereisten of procedurevoorschriften. Zie: Parl. St. Vl. Parl., 1996-1997, nrs. 497/2,498/2 en 500/2.330 Ratione personae werd er voor bij het Vlaams Parlement ingediende verzoekschriften een aantal extra voorwaardengeformuleerd (cf. de artikelen 2 en 3, tweede alinea, gewoon decreet 1998). Zo moest de indiener deleeftijd van 16 jaar hebben bereikt en woonachtig zijn in het Vlaamse Gewest of het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad – waarbij de woonplaats ook moest worden vermeld in het verzoekschrift -; kiesgerechtigdheidwas niet vereist.331 Het komt ons echter voor dat de uitvoering van het Lambermontakkoord, waarbij de materiële bevoegdheidinzake het gemeente- en provinciewezen aan de Gewesten werd toegewezen, in de toekomst ook hetdecretaal vaststellen van uitvoeringsmodaliteiten voor de uitoefening van het petitierecht bij die overhedenzou kunnen inhouden,… zonder dat evenwel aan het grondrecht als dusdanig zou kunnen worden getornd.332 Luidens artikel 191 van de Grondwet hebben vreemdelingen die in België verblijven dezelfde rechteninzake hun persoon en hun goederen als de Belgische onderdanen, behoudens de bij de wet gestelde beperkingen.Aangezien het petitierecht geen politiek recht sensu stricto is en een vreemde onderdaan niet uitdrukkelijkvan het genot van dit grondrecht is uitgesloten, kan de in België verblijvende vreemdeling zichevengoed op artikel 28 van de Grondwet beroepen om een petitie in te dienen. Mutatis mutandis geldt ditook voor de petitionaris bij het Vlaams Parlement. De commentaar bij de artikelen bepaalt daaromtrent: ‘Dewoonplaats, de nationaliteit, de leeftijd maar ook de inhoud van het verzoek spelen voor de ontvankelijkheid van het verzoekschriftgeen enkele rol.’, zie: Parl. St. Vl. Parl., 2000-2001, nr. 606/1, p. 2.