Levende democratie - Vlaams Parlement

138 Het petitierecht in het europa van de regio’sde ingediende verzoekschriften, en aan de (te) beperkte afdwingbaarheid voor de parlementaireassemblees.1.2.Afbakening van het onderzoeksdomeinAangezien deze bijdrage geredigeerd werd in het kader van de VIde CALRE-conferentie,onder auspiciën van de Belgische regionale parlementen, is het onderzoek voornamelijktoegespitst op het petitierecht zoals dat geconcipieerd is voor de regionale parlementenin Europa. Dit impliceert dat onze analyse zich beperkt tot het Europa van de regio’s endat het recht om verzoekschriften in te dienen bij nationale parlementen niet als dusdanigwordt onderzocht. Bovendien wordt de eventuele mogelijkheid om petities in te dienenbij andere staatsmachten, besturen of overheden dan de parlementaire vergaderingenevenmin in beschouwing genomen. Met andere woorden: het voorwerp van ditonderzoek beperkt zich tot de regionale parlementen, in tegenstelling tot de nationaleassemblees enerzijds, en de uitvoerende en rechterlijke macht anderzijds.2. HET PETITIERECHT: BEGRIPSBEPALING2.1.Begripsomschrijving en aanverwante rechtsfigurenGrosso modo kan het petitierecht worden omschreven als een procédé dat ieder individu ofelke groep natuurlijke personen 312 de mogelijkheid biedt een overheidsinstantie eenbrief toe te zenden waarin de indiener of de indieners van het verzoekschrift een standpuntinnemen over een bijzondere aangelegenheid of over een thema van algemeenbelang. Veelal betreffen petities onderwerpen waarover een actueel maatschappelijk enpolitiek debat wordt gevoerd, en waaromtrent het verzoekschrift voorstellen voor debeleidsverantwoordelijken formuleert, wijzigingen aan de geldende regelgevingbetracht, of een standpunt bevat dat de vorm kan aannemen van een scherpe kritiek. 313312 Inzake een nauwkeurigere afbakening van de adressanten van dit grondrecht, zie lager punt 3.2.313 Zie M. Elst, Het petitierecht: moet de marginaliteit gekoesterd worden?, in B. Hubeau en M. Elst (ed.), ‘Democratiein ademnood? Over legitimiteit, legitimatie en verfijning van de democratie’, 2002, p. 242-243 en de verwijzingenaldaar. Wat het Vlaams Parlement betreft, kunnen de volgende gegevens worden vermeld: onder degelding van de eerste decreten (van juli 1998 tot augustus 2001) zijn er 45 verzoekschriften ingediend, waarvaner vier onontvankelijk bevonden werden, negen een strikt individueel dossier betroffen en de rest betrekkinghad op beleidsvoorstellen. Van de ontvankelijke verzoekschriften werden er zeven ongegrond verklaarden vijftien doorverwezen naar een andere instantie (ombudsman, minister,…) of werd er geen uitspraakgedaan (lopende juridische procedure,…). In een zestal gevallen werd er een beslissing in de eigen commissiegenomen en in acht gevallen gaf dit aanleiding tot één of meerdere resoluties. Sinds de inwerkingtreding vande nieuwe decreten (op 13 augustus 2001) werden er reeds 204 verzoekschriften ingediend (stand van zakenbij het einde van de legislatuur 1999-2004). Hiervan werden 49 verzoekschriften onontvankelijk verklaard.De oorzaken van een dergelijke opmerkelijke stijging worden in het jaarverslag 2001-2002 als volgt geëxpliciteerd:enerzijds de inwerkingtreding van de nieuwe decreten, die een gemakkelijkere procedure voorschrijvendan tot dan toe het geval was, en anderzijds de media-aandacht, die gepaard ging met een toename vanhet aantal verzoekschriften.