Levende democratie - Vlaams Parlement

Parlement als maatschappelijk forum133Vanzelfsprekend is het onmogelijk een vorm van directe communicatie met elke burgerte onderhouden; zelfs indien dit mogelijk zou zijn, blijft nog de vraag of de burgerhierop wel zit te wachten. Een aanzienlijk deel van de burgers blijkt zich immers volstrektniet betrokken te voelen bij het maatschappelijk en politiek gebeuren. 309 Op ditvlak heeft het onderwijs een belangrijke rol te vervullen. Hoe vroeger en hoe beter burgersgeïnformeerd zijn over politiek en democratie, hoe zinvoller het is om burgers telaten participeren bij het beleid.Het internet draagt ongetwijfeld bij tot een directere betrokkenheid van de individueleburger bij politieke besluitvormingsprocessen, onder meer via interactieve websites.Zo kan men nog tijdens het debat in de commissies via een chatsessie reageren op besprekingendie in het Schots parlement aan de gang zijn. Dit initiatief staat echter nog in dekinderschoenen en doet de vraag rijzen hoeveel burgers tijd hebben om live parlementairebesprekingen te volgen en daarop te reageren… Dit kanaal lijkt bovendien enkel toegankelijkvoor goed geïnformeerde, hooggeschoolde en mondige burgers, die daarenbovenvoldoende vertrouwd moeten zijn met de nieuwe communicatietechnologieën. Ookhier rijst de vraag naar de representativiteit van de reacties, naar de wenselijkheid ofmogelijkheid om te censureren,… Nieuwe media kunnen een hulp zijn bij het organiserenvan inspraakrondes, maar het mag zeker niet het enige communicatiekanaal zijn.Men moet er zich ook voor hoeden om te grote verwachtingen te wekken bij hetpubliek. Suggesties van burgers zijn niet steeds realistisch of politiek haalbaar. Er is eengrote kans dat burgers gedesillusioneerd geraken wanneer dit het geval zou zijn. Tentweede mag men ook niet de indruk wekken dat ‘participatie’ betekent dat burgers echtmee kunnen beslissen. Participatie houdt in dat het parlement zich kan informeren overwat er bij de burgers leeft. Het mag voor de volksvertegenwoordigers geen alibi zijn omhun eigen verantwoordelijkheid te ontlopen, en het mag al evenmin inhouden dat zeslaafs alles navolgen wat burgers suggereren.Om die redenen treedt het parlement vooral op als maatschappelijk forum wanneerhet in dialoog treedt met maatschappelijke organisaties. Hieronder kan men zowel hetklassieke middenveld verstaan als andere organisaties (consumentenverenigingen, ngo’s,actiecomités, zelfhulpgroepen, belangenverenigingen,…), die allemaal als gemeenschappelijkkenmerk hebben dat ze de gewenste maatschappelijke opties van een bepaald deelvan de samenleving structureren en kanaliseren. Het is immers niet mogelijk om heel demaatschappij te laten participeren aan politieke debatten, ook niet door referenda envolksraadplegingen. Het lijkt dan ook wenselijker het bestaande representatieve systeemte optimaliseren.Een van de struikelstenen daarbij is de dichotomie tussen het ‘klassieke’ middenveld,bestaande uit een aantal verzuilde organisaties (vakbonden, sociaal-culturele verenigingen)die een nauwe band hebben met politieke partijen en historisch gezien een vrij groteinvloed uitoefenden op de politieke besluitvorming, en de minder sterk gestructureerdenieuwe sociale bewegingen die rond diverse maatschappelijke activiteiten ontstaan zijn.309 Zie onder andere ook de conclusies van de Nederlandse Commissie Toekomst Overheidscommunicatie.Er werd onderzoek uitgevoerd naar de verschillende burgerschapsstijlen. 16 percent van de Nederlandsebevolking blijkt tot de ‘buitenstaanders/inactieve burgerschapsstijl’ te behoren. Dat zijn mensen die zichhelemaal niet maatschappelijk of politiek betrokken voelen. In dienst van de democratie: eindrapport van de CommissieToekomst Overheidscommunicatie. Hoofdstuk 4, De Burger, 2001.