Levende democratie - Vlaams Parlement

12 InleidingVerder is het nodig dat er een formulering van de democratische basisbeginselen vande regionale democratie komt. Die inhoudelijke fundering is nodig voor het verder uitdiepenvan de federale staatsstructuur. Het CALRE-congres heeft duidelijk gemaakt datdemocratisch regionalisme in Europa levensnoodzakelijk is voor een versterking van dedemocratie. De regio’s, met een eigen verkozen volksvertegenwoordiging, vormen hetdemocratische tegengewicht tegenover het technocratische Europa. Subsidiariteit is hetinstrument om de burgers bij de besluitvorming betrokken te houden. De regio’s inEuropa geven aan die subsidiariteit gestalte.Hoe de regio’s met Europa moeten omgaan, leert de discussiebijdrage die professorHendrik Vos heeft geschreven. We leren er ook uit dat het volgen van het beleid metbetrekking tot Europa een zwak punt is in de werking van heel wat regionale parlementen.Dat is ook in het Vlaams Parlement het geval. Misschien moeten we hier van een echtdemocratisch deficit spreken. Europa en zijn regelgeving krijgen een steeds ingrijpenderinvloed op onze maatschappelijke ordening. Democratische Europese besluitvorming endemocratische controle op die besluitvorming worden meer en meer als een noodzaakaangevoeld. Het Vlaams Parlement moet het Europese besluitvormingsproces van meernabij opvolgen. Het parlement moet proactief en gestructureerd kunnen inspelen op degesprekken die op het Europese niveau worden gevoerd. Dat maakt het mogelijk dieEuropese besluitvorming te vertalen naar plaatselijke regelgeving die voldoende maatschappelijkdraagvlak heeft.Het laatste belangwekkende thema van ons onderzoek dat ik hier wil aanhalen, is devernieuwing van het overheidsmanagement (New Public Management). In een aantalgidslanden en regio’s evolueert het opstellen van de overheidsbegroting naar een systeemmet duidelijke doelstellingen die de regering in de loop van een begrotingsjaar of overeen langere termijn, moet uitvoeren. Het parlement gaat met de regering als het ware eencontract aan over de manier waarop de ter beschikking gestelde middelen moeten wordenbesteed. Die vernieuwde manier van werken geeft aan het parlement de mogelijkheidom bij de jaarlijks weerkerende begrotingsbesprekingen veel inhoudelijker tedebatteren over het te voeren regeringsbeleid. We moeten de belangrijke vernieuwingenin het Vlaamse overheidslandschap, die het resultaat zijn van wat het Beter BestuurlijkBeleid wordt genoemd, in dat kader zien. Het nieuwe comptabiliteitsdecreet, dat aan heteinde van de legislatuur tot stand is gekomen, moet daarvan het sluitstuk zijn. Datdecreet moet de basis vormen voor een doorgedreven transparante parlementaire controleop de begroting, en daardoor op het volledige beleid dat de Vlaamse regering voert. Deboodschap die we ook hierbij moeten geven, is dat daarvoor competente volksvertegenwoordigersnodig zijn, die op een goede ondersteuning kunnen rekenen.Het project ‘Het Vlaams Parlement in de 21ste eeuw’ is door het Bureau van hetVlaams Parlement van nabij gevolgd. Het resultaat is dit boek, dat een aantal invalshoekengeeft voor een verder debat over de vernieuwing van de parlementaire werking. Hetgaat hier om ideeën die niet noodzakelijk op een politieke consensus berusten. We hebbende academici die hebben meegewerkt uitdrukkelijk hun academische vrijheid gegevenin het formuleren van hun standpunten. De ideeën die door onze ambtenaren oppapier zijn gezet, werden in brede kring in ons huis bediscussieerd, maar ook daar gaathet om aanzetten tot een verder debat.