Levende democratie - Vlaams Parlement

Inleiding11rende werk van het parlement vindt plaats in de politieke luwte. Dat frustreert heel watvolksvertegenwoordigers. Een veel gehoorde klacht is dat parlementair werk onopgemerktblijft. Nochtans gaat het dikwijls over zaken die in min of meerdere mate in hetdagelijkse leven van de mensen ingrijpen. We willen niet liever dan dat de media ookhíerover communiceren.De meeste parlementen beseffen dat ze zelf zoveel mogelijk openheid moeten geven eneen actieve informatiepolitiek moeten voeren. De buitenlandse voorbeelden tonen aandat publiekswerking, het bekendmaken van wat het parlement voor de samenleving betekent,en een zeer actief voorlichtingsbeleid, tot een kerntaak van het parlement uitgroeien.De twee basiskerntaken – wetgeving en controle op het beleid – worden dus aangevuldmet een derde pijler: het bekendmaken van die wetgevende en controlerende activiteiten.Uit ons onderzoek blijkt dat het parlement het ‘responsabiliseren’ van de media inzakede berichtgeving over de werking van onze democratische structuren, voor een groot stukzelf in de hand heeft. Dat kan gebeuren door het voorlichtingsbeleid meer te stroomlijnenop maat van de media: neutrale, maar inhoudelijk degelijke, synthetische en verstaanbareinformatie. Een goed voorlichtingsbeleid zorgt voor transparantie, een absolute voorwaardeom de brugfunctie van het parlement tegenover de burger waar te maken.Uit het onderzoek is ook gebleken dat de basisprincipes waarop een parlement zijnwerking heeft gegrondvest, eveneens kunnen zorgen voor een grotere betrokkenheid vande burger. Dat is uitgesproken het geval in het nieuwe Schotse parlement, dat vanaf zijnstart procedures in die zin heeft uitgewerkt. Experts en maatschappelijke groepen wordenbetrokken bij de voorbereiding van wetgeving. Hoorzittingen met zogenaamdemaatschappelijke getuigen zijn in de procedure ingebed. Op dit punt staat ook hetVlaams Parlement al redelijk ver, maar het moet nog duidelijker worden dat het parlementvan de Vlaamse deelstaat een open huis is, waar de inbreng van de burgers reëelgestalte krijgt.Het parlement heeft als democratische tussenschakel tussen burger en overheid ookeen belangrijke rol te spelen in het voortdurend evalueren van de bestaande regels. Bij eendisfunctioneren van de overheid heeft het parlement als taak de regering duidelijkeopdrachten te geven om die disfuncties aan te pakken. Een controle op die opdrachtenvanuit het parlement is daarbij noodzakelijk. Ombudsdiensten die aan het parlementverbonden zijn, hebben daarin een belangrijke signaalfunctie.Maar het is ook noodzakelijk te evalueren of de wetten en andere regels wel goed werken.Evaluatie ex post, dat wil zeggen het onderzoeken of een wet of decreet de juiste uitwerking,de juiste effecten heeft, is een moeilijke zaak. Zo’n evaluatie zal vooral op hetvlak van de overheidsadministratie moeten gebeuren, maar zoals ook professor Popelierin dit boek bepleit, heeft het parlement een taak als motor van wetsevaluatie. Een goedesamenwerking tussen parlement en regering kan in dezen leiden tot evaluatie van hetgeheel van regels, en uiteindelijk tot een belangrijke vereenvoudiging van die regels.Vooraf zou ook duidelijk moeten zijn welke maatschappelijke gevolgen een nieuwewet of decreet beoogt. De regering moet dat al aangeven bij het indienen van ontwerpen.Maar ook het parlement zou hier een bijdrage kunnen leveren, door op zijn minst voorregelgeving met verregaande implicaties, rapporten over de maatschappelijke effectenervan op te stellen of te laten opstellen door gespecialiseerde diensten, al dan niet in hetparlement zelf.