Levende democratie - Vlaams Parlement

104 De moeilijke verhouding tussen parlement en regeringdus meer dan drie jaar uitgehouden, terwijl de grondwettelijk vastgelegde maximumduurvan de legislatuur vier jaar bedraagt.Ook de regeringen scoren bijzonder goed op deze stabiliteitsbalans. Sinds WereldoorlogII kan men slechts twee korte periodes aanduiden van instabiliteit. Tussen 1944 en1950 kende België negen regeringen. 226 Dat is niet verwonderlijk aangezien gedurendedeze periode niet alleen afgerekend moest worden met de koningskwestie, maar bovendienhet oorlogsverleden verwerkt moest worden. Dit is de periode van de repressie en deepuratie. Een tweede korte periode van instabiliteit ligt tussen 1978 en 1981 toen zes regeringenelkaar zijn opgevolgd. 227 Ook dat is weinig verwonderlijk. Het is de nasleep van hetEgmontpact en de periode van de tweede staatshervorming. Op de keper beschouwd ishet zelfs merkwaardig dat alle andere staatshervormingen – we hebben er intussen al vijfachter de rug, en een zesde lijkt op komst – nooit aanleiding hebben gegeven tot regeringsinstabiliteit.De verklaring is eenvoudig: een partijtop die de teugels strak houdt.Akkoorden waarover onderhandeld is, worden als een ongrijpbare wervelwind door hetparlement gejaagd.3.7.Het systeem werkt… en toch zal men het aanpassenDoor de bijzondere wet van 8 augustus 1980 hebben de deelstaten hun huidige contourengekregen: de deelstaten hebben een parlement en een regering. De verhouding tussende deelstaatparlementen en hun regeringen wordt bij deze gelegenheid grondig doorelkaar geschud. Naar Frans en Duits voorbeeld wordt gekozen voor een gerationaliseerd parlementairsysteem. 228Artikel 71 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingenregelt de wijze waarop de regering kan vallen. 229 Tegen de regering of één of meer van haarleden kan een motie van wantrouwen worden goedgekeurd. Een dergelijke motie wijsteen opvolger aan op straffe van onontvankelijkheid, en zij wordt aangenomen bij eenmeerderheid van de leden – niet van de stemmen – van het parlement. Tevens wordt ereen ‘genadetermijn’ ingesteld voor de regering: tussen het indienen van de motie en destemming moeten minstens achtenveertig uur verlopen, zodat de regering nog een laatstekans krijgt om de brokken te lijmen. In 1993 wordt vervolgens het beginsel van hetlegislatuurdeelstaatparlement in de Grondwet opgenomen. 230 De ontbinding van hetparlement is voortaan niet meer mogelijk.226 Deze regeringen waren: Pierlot (27/9/1944 – 7/2/1945); Van Acker (12/2/1945 – 2/8/1945); Van Acker(2/8/1945 – 9/1/1946); Spaak (13/3/1946 – 19/3/1946); Van Acker (31/3/1946 – 10/7/1946); Huysmans (3/8/1946– 12/3/1947); Spaak (20/3/1947 – 27/6/1949); Eyskens (11/8/1949 – 6/6/1950); Duvieusart (8/6/1950 –11/8/1950).227 Deze regeringen waren: Tindemans (3/6/1977 – 13/10/1978); Vanden Boeynants (20/10/1978 –18/12/1978); Martens (3/4/1979 – 9/4/1980); Martens (15/5/1980 – 7/10/1980); Martens (22/10/1980 –31/3/1981) en Eyskens (31/3/1981 – 21/9/1981).228 Reeds in 1960 pleitte François Perin voor meer stabiliteit: F. Perin, La démocratie enrayée. Essai sur le régime parlementairebelge de 1918 à 1958, 1960. Later zal hij hieromtrent een wetsvoorstel indienen: Parl. St., Kamer, 1972-73,nr. 477/1.229 A. Alen en K. Muylle, Compendium van het Belgisch staatsrecht, 2003, p. 321 e.v., nr. 333; J.Vande Lanotte enG. Goedertier, Inleiding tot het publiek recht. II Overzicht publiek recht, 2003, p. 1023, nr. 1538.230 Artikel 117 Grondwet.