Levende democratie - Vlaams Parlement

10 InleidingIn die sfeer is het normaal dat de burger meer van het parlement verwacht. Die wil dathet beleid zich verantwoordt. En dat kan alleen maar gebeuren in een instelling, een parlementdat publiek en open functioneert. Volgens de democratische paradox geldt dusdat meer democratie tot meer politiek conflict leidt en dus tot een moeizamer totstandkomenvan het beleid. Meer democratie geeft meer verantwoordelijkheden aan de politiek,en in de eerste plaats aan de meest representatieve politieke instelling, het parlement.Juist in het licht van die democratische paradox moeten we de vernieuwingstendensenin de parlementaire assemblees situeren.Die vernieuwingstendensen hebben te maken met de organisatie van het maatschappelijkedebat in het parlement, met de manier waarop dat debat inhoudelijk en procedureelverloopt. Maar evengoed heeft vernieuwing gevolgen voor de wijze waarop het parlementzijn werking bij de burgers bekendmaakt. Meer nog, zij heeft gevolgen voor demanier waarop de burgers rechtstreeks of onrechtstreeks bij de parlementaire werkingworden betrokken.Parlementaire vernieuwing heeft ook te maken met de efficiëntie van het parlementairedebat. In een efficiënt debatterend parlement moeten volksvertegenwoordigers ookinhoudelijk worden ondersteund, zodat ze met diepgang kunnen discussiëren. De vernieuwingheeft te maken met de kwaliteit van de wetgeving en hoe die kwaliteit er kankomen door goede procedures die tot deugdelijke wetten leiden. Kwaliteit die ook toeneemtdoor het invoeren van evaluatiemechanismen.Vernieuwing heeft ook te maken met het herdefiniëren van de plaats van de volksvertegenwoordigingten opzichte van de regering en met het herdefiniëren van de plaats vande volksvertegenwoordiger als schakel tussen samenleving en beleid.Dit boek wil een beeld schetsen van die levende democratie, zoals die in het parlementgroeit. Veel van wat hier beschreven wordt, is het resultaat van ons vergelijkend onderzoeken van de discussies die op het zesde CALRE-congres werden gevoerd. Het maaktduidelijk dat het parlement wel degelijk een belangrijke rol te vervullen heeft en dat hetzoveel meer aspecten heeft, dan wat doorgaans in de media aan bod komt.Het onderzoeksrapport dat we in 2001 publiceerden, bevat een aantal bevindingenover de evoluerende rol van de volksvertegenwoordigers en de deontologie die daaraanverbonden is. Ook in het buitenland wordt het meer en meer duidelijk dat volksvertegenwoordigersmoeten optreden als het voornaamste democratische ‘relais’ tussen deburger en de overheid. Die taak moeten zij naar behoren kunnen uitvoeren. De deontologischecode van de Vlaamse volksvertegenwoordigers geeft ten onrechte de indruk datsociale dienstverlening, burgers informeren, doorverwijzen en begeleiden niet langertoegestaan zijn. Ook in het buitenland blijkt dat dit soort dienstverlening essentieel isom de volksvertegenwoordiger zijn parlementaire werk naar behoren te kunnen latenvervullen. Een parlementslid moet immers de vinger aan de pols van de samenlevinghouden om te weten wat er leeft.Het is opvallend dat parlementen veel aandacht besteden aan het voorlichtingsbeleiden hun publiekswerking. Periodes van politieke turbulentie over bepaalde dossiers trekkende aandacht van de samenleving en vooral van de media op het parlementaire debat.Maar dat zijn veeleer uitzonderlijke momenten. Niet elke beleidskwestie is immers eengroot maatschappelijk strijdpunt. Het grootste deel van het wetgevende en het controle-