Download de folder - Olvg

moeilijker te bereiken. Ook al begrijpt destervende waarschijnlijk niet alles meerwat wordt gezegd, waarschijnlijk hoort hijwel alles en blijft hij tot het laatstemoment gevoelig voor geluid. Rust rondomde stervende is belangrijk: niet teveelmensen tegelijk rond het bed en geenharde stemmen of geluiden. Aanraking kanrustgevend zijn, maar dit verschilt perpersoon en per moment. Ook zachtjespraten heeft vaak een rustgevendewerking. In de periode voor het overlijdendaalt het bewustzijn steeds verder. In delaatste uren glijdt iemand hierdoormeestal weg in een diepe slaaptoestand ofcoma.Onrust en verwardheidHet gedrag van een stervende kanveranderen door een gedaald bewustzijn.De stervende kijkt dan anders uit zijn ogenen kan een onrustige en verwarde indrukmaken. Dit wordt een delier genoemd. Hetlijkt alsof iemand van alles beleeft of ziet,maar het is niet duidelijk wat dat preciesis. Dit komt nogal eens voor in de laatstelevensdagen en vooral in de laatste uren.Vaak maakt de stervende kleine (hand)bewegingen, alsof hij iets wil plukken ofaanwijzen.U kunt steun bieden door rustig aanwezigte zijn en door eventuelewaandenkbeelden of hallucinaties niettegen te spreken, maar er ook niet in meete gaan. Als er tekenen van ernstigongemak zijn, kan de arts besluiten omrustgevende medicijnen toe te dienen.Geestelijke verzorgingVoor wie dat wil, is ondersteuningmogelijk vanuit de dienst Geestelijke zorg.De geestelijk verzorgers zijn er vooriedereen, zonder onderscheid van persoon.Zij zijn altijd beschikbaar. Om het wakente ondersteunen, hebben zij voor u eenboek met meditatieve teksten. Er is eenkapel waar u rustig kunt zitten. Het ismogelijk om de communie of deziekenzalving op de kamer te ontvangen.Er is een gebedsruimte voor moslims, en eris een geestelijk verzorger met eenIslamitische achtergrond.Praktische tips bij het waken• Gaat u met meerdere personen waken?Als het vooruitzicht is dat het wakenlangere tijd zal gaan duren, dan is hethandig om een schema op te stellenmet wie wanneer gaat waken.• Het is voor artsen en verpleegkundigenhandig als zij weten wie decontactpersoon binnen de groep is. Wenoteren dit in het dossier. En weschrijven op hoe de contactpersoongeïnformeerd wil worden.• Het is handig om een lijst te maken vantelefoonnummers (of zet ze in uw eigenmobiele telefoon) van diegenen die opde hoogte willen blijven van het verloopvan de zorg voor uw naaste en van deafloop.• Informeer van te voren wie bijoverlijden ’s nachts gebeld wil worden.3

• Wie daaraan behoefte heeft, kan aan deverpleegkundige vragen om te helpenbij de verzorging, bijvoorbeeld wassen,mondverzorging.• Als u een luchtje wilt scheppen ofgewoon even weg wilt gaan, waardoordan niet gewaakt wordt, meld dit daneven aan de verpleegkundige.• Er kunnen omstandigheden zijnwaardoor niet alle bezoek gewenst is, ofwaardoor bezoek niet op elk tijdstip kankomen. U kunt aan de verpleegkundigevragen om hiervoor te zorgen.Kunt u blijven slapen?U kunt bij de patiënt op de kamerovernachten. Er is een bed voor 1 persoon.Met twee personen ’s nachts waken isprettig, omdat je elkaar dan kuntafwisselen. Het is belangrijk dat u energieoverhoudt om het waken goed vol tekunnen houden, en voor de dagen dievolgen op het overlijden.Na het overlijdenAls uw naaste is overleden, kunt u rustigde tijd nemen om afscheid te nemen opeen manier die voor u goed is. Als u hetwilt, kunt u helpen met de laatsteverzorging.Na het overlijden komt een arts met uspreken. Hij zal vragen of er toestemmingis voor donatie en/of obductie (onderzoeknaar oorzaak van overlijden). Wij hebbenhierover folders.Na bezoek van de arts wordt de overledenenaar het mortuarium gebracht. Vanuit hierwordt de overledene opgehaald door deuitvaartondernemer, nadat u dezeingeschakeld heeft.Het is altijd mogelijk om (enige tijd) nahet overlijden contact te hebben met debehandelend specialist. Wellicht heeft unog vragen of wilt u iets anders bespreken.Bel hiervoor de polikliniek, of vraag hetaan de verpleegkundige van de afdeling.Waar kunt u eten en drinken?Er is op de afdeling gratis koffie, thee ofwater. Dit kunt u altijd vragen aan deverpleegkundige van dat moment.In de centrale hal (de Lichtstraat) vindt ubij de liften een restaurant. Zie deopeningstijden bij het restaurant. Bij dehoofdingang is een espressobar, en er iseen winkeltje in de Lichtstraat.4

Vragen?Heeft u na het lezen van deze folder nogvragen, neem dan contact op met deafdeling. Deze is 24 uur per dagbereikbaar. U kunt ook de websitewww.olvg.nl raadplegen.5

Ruimte voor opmerkingen6

onze lieve vrouwe gasthuisamsterdam• locatie ijburgijburglaan 727• locatie oosterparkoosterpark 9• locatie prinsengrachtprinsengracht 769postadrespostbus 955001090 hm amsterdamtelefoonnummer(020) 599 91 11websitewww.olvg.nlRedactie en uitgaveCommunicatie en Patiëntenvoorlichtingapril 2012/neurologie/301-679algemene voorwaardenop behandelingen in het olvgzijn de algemene voorwaardenvan het olvg van toepassingzie www.olvg.nl