Onze Lieve Wetenschap april 2012 - Olvg

inhoud6De geschiedenis van de verlostangDe verlostang kent een lange geschiedenis. Hij werdontdekt in een tijd waarin steeds vaker afwijkende envernauwde bekkens voorkwamen door de botaandoeningrachitis, en dus mechanische hulp bij de bevalling noodzakelijkwas. Gyneacoloog n.p. Maarten Schutte ontrafelthet mysterie.8Hoe de inflammatiestorm tebedwingen?Bacteriën behandel je met antibiotica, maar kan je de inflammatieresponsook behandelen? De behandeling metcorticosteroïden van patiënten met een septische shock inhet kader van inflammatiemodulatie is standard-of-care.Maar geldt dit ook voor patiënten met veel voorkomendeinfectieziekten zoals een pneumonie?fotovraagDeze CT-scan van de hersenen werd gemaakt bij een jongeman die’s ochtends niet wekbaar was nadat hij de avond tevoren naar eendance feest was geweest. Op de SEH had hij een wisselend bewustzijn.Laboratoriumonderzoek liet een ernstige hyponatriëmie zien: laagstewaarde 117 mmol/L. Wat is de diagnose?ANTWOORDHet beeld past bij gegeneraliseerd hersenoedeem, dat ontstaat als gevolgvan een syndrome of inappropriate antidiuretic hormone (SIADH)na inname van extacy. Na correctie van het natrium was de patiëntgelukkig binnen 12 uur volledig hersteld.2 | Onze lieve wetenschap, april 2012

edactioneelSamenwerken9Kwartet onderzoekersTijdens de OLVG-wetenschapsdagen 2011 vielen vieronderzoekers in de prijzen. Zoals Brigitte Dyrbrye voorhaar onderzoek naar het ontstaan van gasembolieëntijdens het verwijderen van myomen of endometrium uitde baarmoeder. In het kwartet komen alle winnaars aanhet woord.En verder17 Wegwijs met Bert; de bibliotheek digitaliseert verder18 Statistieken18 OLVG publicaties24 Korte BerichtenVeel mensen hebben een verkeerd beeld van wetenschappers.Zo is de ’ingenieur’ in Ja Zuster Nee Zustereen stoffige man die zielsalleen in zijn kelder een pil bedenktdie katten en mensen vriendelijkmaakt. En ‘Doc’ in de film Back to theFuture ontwerpt in zijn eentje een tijdmachine.Hierdoor krijgen sommigen hetidee dat wetenschappers einzelgängerszijn die hun hele leven bezig zijn metéén geniale gedachte, die soms goed ensoms minder goed blijkt te zijn.In werkelijkheid betekent onderzoekdoen bijna altijd dat je op andere onderzoekersmoet afstappen die een bepaaldetechniek of andere kennis inhuis hebben. Samen ontstaan vaak debeste ideeën. En tegenwoordig krijg jeeen goed onderzoek nauwelijks gepubliceerdals je niet al bij de opzet van jeonderzoek een klinisch epidemioloog of statisticus raadpleegt.Kortom: onderzoek doe je zelden of nooit alleen.Ook de onderzoekers in deze editie van OLW hebben hunonderzoek ook niet alleen gedaan. Zo had de winnaresvan de wetenschapsbokaal haar onderzoek als anesthesiologenooit kunnen doen zonder medewerking van gynaecologenen cardiologen. Een ander mooi voorbeeldvan een geslaagde samenwerking is de Lancet-publicatievan de PROBAAT-onderzoeksgroep. Een van onze gynaecologenwas hier mede-onderzoeker en -auteur.De Commissie Wetenschap hoopt en verwacht natuurlijkdat iedereen bereid is om zijn steentje bij te dragenals hij wordt gevraagd door een enthousiaste onderzoeker.Maar ook buiten het OLVG is samenwerking essentieelMet het Sint Lucas Andreas of in Santeon verbandbijvoorbeeld.Kortom: onderzoek betekent samenwerken. Dus… weetu al met wie u een onderzoeksproject opzet?Sytze van Dam, internist, voorzitter CommissieWetenschappelijk Onderzoek OLVG‘Ik had niet verwacht dat het zoveeltijd en geld zou schelen’Marjolein Koning, IC-verpleegkundige OLVG, pagina 12Onze lieve wetenschap, april 2012 | 3

en vader als Engelse hofchirurg-obstetricus. In diehoedanigheid begeleidde hij onder andere de bevallingbij de vrouw van King James II, waarbij detoekomstige Queen Anne werd geboren. Toen JamesII werd gedwongen tot aftreden vertrok Hughnaar Nederland.Introductie in NederlandIn Nederland wist Hugh zijn ‘geheim’ voor veel geldte verkopen aan de Amsterdamse chirurg en stadsvroedmeesterHenderik van Roonhuysen en aan FrederikRuysch. Hij verkocht echter slechts één vande twee bladen. Van Roonhuysen gebruikte die alshefboom bij vastgelopen bevallingen en ontwikkeldehet verder door. Op zijn beurt hield ook VanRoonhuysen het instrument geheim en sloop bijeen moeilijke bevalling binnen met zijn instrumentin zijn mouw. Hij kroop letterlijk onder de dekens,opdat niemand kon zien wat hij uitspookte bij debarende. Zijn ‘geheim’ gaf hij door aan zijn zoon Rogier,en hij verkocht het voor veel geld aan collega’sonder wie Cornelis Boekelman. Deze verkocht hetweer voor veel geld aan onder andere Abraham Titsingh,die het instrument gebruikt zou hebben bijde geboorte van de latere koning Willem I.plaats van ethiekiedenisrlostangGeheim doorverkopen?Zijn oom en vader wijdden Peter in in de geheimenvan de verlostang en op zijn beurt droeg Peterdit weer over aan zijn zoon: Hugh, geboren 1630.Saillant detail is dat deze Hugh ooit probeerde hetgeheim voor veel geld te verkopen aan de beroemdeFranse obstetricus Mauriceau. Maar helaas voorHugh, die verkoop ging niet door. Hij slaagde erbij de demonstratie niet in om de baring van eendwerg met een misvormd bekken te beëindigen.Desondanks trad hij in de voetsporen van zijn oomOnthullingTerug naar de Chamberlens. De zoon van HughChamberlen, Hugh de jonge, werd ook chirurgobstetricus.Hij was door zijn vader ingewijd. Hijwas dus de vierde generatie Chamberlens die hetgeheim van de verlostang kende. Hij had geen erfgenamenen onthulde kort voor zijn dood in 1728,dus na ongeveer 125 jaar, het geheim van de familie.In 1813 werd een aantal verlostangen vanPeter III aangetroffen onder de vloer van de vlieringvan zijn toenmalige verblijfplaats. Diensvrouw had die daar 130 jaar eerder verstopt.ModerniseringIn de afgelopen eeuw hebben vele obstetrici de verlostanggemodificeerd en daar hun eigen naam aanverbonden. Het instrument werd te pas en te onpasgebruikt ter meerdere glorie van de arts en voor eengoed gevulde portemonnee. In de twintigste eeuwwerd de verlostang meer en meer op medische indicatietoegepast. Tegenwoordig heeft de tang vrijwelvolledig plaats gemaakt voor de vacuümextractor.De eerste keer dat Peter de tanggebruikte, was volgens de overleveringgeen succesOnze lieve wetenschap, april 2012 | 5

Hoe de inflammatiesBacteriën veroorzaken infecties,maar onze eigen inflammatieresponsmaakt ons ziek. Bacteriën behandelje met antibiotica, maar kan je deinflammatierespons ook behandelen?De behandeling met corticosteroïdenvan patiënten met een septische shockin het kader van inflammatiemodulatieis standard of care. Maar zou ditook gelden voor patiënten met veelvoorkomende infectieziekten zoals eenpneumonie?Rik Endeman, intensivist OLVGPatiënten met een ernstige sepsis moetenzo snel mogelijk antibiotica krijgen. Dat iseen feit. Datzelfde geldt voor de behandelingmet corticosteroïden van patiënten met eenseptische shock. Beide therapieën zijn dan ookopgenomen in internationale richtlijnen, zoals dievan de ‘Surviving Sepsis Campaign’. In deze patiëntengroepworden corticosteroïden gebruikt omde inflammatiestorm te bedwingen.Ook de behandeling van een bacteriële meningitis,tuberculeuze pericarditis/meningitis bestaatuit antibiotica in combinatie met corticosteroïden.Voor andere aandoeningen staat ditter discussie, zoals voor pulmonale tuberculose,pneumocystis jiroveci pneumonie, etc. Dezelfdediscussie geldt voor het gebruik van corticosteroïdenbij patiënten met een pneumonie. Dezetherapie is alom geaccepteerd bij patiënten die inshock raken. Echter als er sprake is van een ‘severecommunity-acquired pneumonia’ is de consensusal minder groot en er is geen duidelijkheid over demeerwaarde van behandeling met corticosteroïdenindien er ‘slechts’ sprake is van een patiënt metcommunity-acquired pneumonia (CAP) die opgenomenwordt op een verpleegafdeling. Ofwel: hoeernstig moet de infectie zijn om een behandelingmet corticosteroïden te starten? De pneumonieonderzoeksgroepvan het St. Antonius Ziekenhuisin Nieuwegein zette de tanden in dit weerbarstigeonderwerp en verrichtte de Ovidius-studie vooreen antwoord op de vraag: hebben steroïden eenmeerwaarde bij de behandeling van patiënten meteen CAP op een normale verpleegafdeling.MethodeBinnen een periode van drie jaar screende hetteam patiënten die zich presenteerden met eenCAP op de Spoedeisende Hulp van het St. AntoniusZiekenhuis in Nieuwegein en het ziekenhuisde Gelderse Vallei in Ede voor deelname aan destudie. Na inclusie werden patiënten gerandomiseerdvoor een behandeling met het corticosteroïddexamethason 5 mg intraveneus eenmaaldaags voor vier dagen, of met een placebo. Zowelpatiënt als behandelaars waren geblindeerd voorde gegeven therapie. Patiënten met een bekende(verworven) immuundeficiëntie en patiënten diedirect naar de Intensive Care overgeplaatst diendente worden, werden geëxcludeerd.6 | Onze lieve wetenschap, april 2012

torm te bedwingen?ResultatenUiteindelijk werden 304 patiënten geïncludeerd.De patiënten in de dexamethason groep warensignificant korter opgenomen in het ziekenhuis,namelijk één dag (dit was het primaire eindpunt).Er was geen verschil in overleving of noodzaak totintensive care opname tijdens opname. De inflammatiestorm,gedefinieerd als de hoogte van de cytokinerespons,was in de dexamethason-groep ooksignificant lager dan in de placebo-groep. Tot slotwas dertig dagen na opname het sociaal functionerenvan de patiënten na dexamethason-therapiesignificant beter dan van de patiënten uit deplacebo-groep.DiscussieDe conclusies van dit onderzoek komen overeenmet eerdere publicaties over het gebruik vansteroïden bij patiënten met een CAP en bouwenvoort op de resultaten van de pneumonieonderzoekgroep:uit eerdere publicaties bleek al datde hoogte van de cytokinerespons gerelateerd isaan het beloop van ziekte gedurende opname, inclusiefoverleving (Triple-P studie). Het modulerenvan de inflammatierespons is de sleutel voorbetere overleving/behandeling en maakt het succesvan deze en soortgelijke eerdere studies. Alhoeweldit conceptueel allemaal klopt, is dit noggeen gangbare therapie, ook niet in het Onze LieveVrouwe Gasthuis (OLVG) - ook na de publicatievan de Ovidius-resultaten in The Lancet. Het antwoordop de vraag of je een pneumonie moet behandelenmet corticosteroïden naast antibioticais waarschijnlijk ja, maar dit dient voor ‘hardere’eindpunten (overleving) nog bevestigd te worden.In dit kader wordt momenteel een Santeon-bredemulticenter studie opgezet; ook het OLVG gaatparticiperen in deze studie.Santeon; St. Antonius Ziekenhuis enOnze Lieve Vrouwe GasthuisHet St. Antonius Ziekenhuis is een Santeon-ziekenhuismet een duidelijke onderzoeksdoelstelling.Van oudsher heeft het ziekenhuis robuusteonderzoekslijnen binnen de Cardiologie en Longziekten.Binnen Santeon-verband is het ziekenhuisop zoek naar partners, zoals het OLVG.De pneumonielijn bestaat nu ruim acht jaar. Op9 februari promoveert Sabine Meijvis in Utrechtop het proefschrift ‘Strategies to improve clinicalmanagement of community-acquired pneumonia’In een eerder stadium promoveerde ikzelf binnendeze onderzoekslijn, in dezelfde periode verschenentwee promoties deels gebaseerd op Triple-Pdata en een volgende promotie staat op stapel.Het OLVG participeert in deze onderzoeksgroepen er zijn plannen om als Intensive Care van hetOLVG te participeren in gelieerd longinflammatieonderzoeknaar Ventilator-induced Acute LungInjury (VALI; samen met het AMC).Heeft u zelf goede ideeën gelieerd aan dezeonderwerpen? U bent bij deze uitgenodigdom met mij van gedachten te wisselen ente bekijken wat de mogelijkheden binnen depneumonieonderzoekslijn zijn. H.endeman@olvg.nlVerder lezen (tevens referenties)• Dexamethasone and length of hospital stay in patientswith community-acquired pneumonia: a randomised,double-blind, placebo-controlled trial. Meijvis SC, HardemanH, Remmelts HH, Heijligenberg R, Rijkers GT, vanVelzen-Blad H, Voorn GP, van de Garde EM, EndemanH, Grutters JC, Bos WJ, Biesma DH. Lancet. 2011 Jun11;377(9782):2023-30.• Systemic cytokine response in patients with community-acquiredpneumonia. Endeman H, Meijvis SC, Rijkers GT, vanVelzen-Blad H, van Moorsel CH, Grutters JC, Biesma DH.• Eur Respir J. 2011 Jun;37(6):1431-8. Epub 2010 Sep 30.

Kwartet onderzoekersin het olvgTijdensde OLVGwetenschapsdagenwerden weer verscheideneprijzen uitgereikt. In dit kwartetkomen vier van de prijswinnaars aanhet woord: anesthesist in opleiding BrigitteDyrbye, IC-verpleegkundige Marjolijn Koning,gespecialiseerd analist Pascal Molenaar en CCUverpleegkundigeCynthia Taakmans.Judith VockingOnze lieve wetenschap, april 2012 | 9

kwartet onderzoekers in het olvgHoe hebben jullie het onderzoek opgezet?‘Bij deze operatie wordt steeds vaker gebruikgemaaktvan een mesje met twee snijzijden (bipolardiathermia). Voor de randomized control trial is hetgebruik van dit mesje vergeleken met het gebruikvan een mesje met één snijzijde (monopolar diathermia)in het ontstaan van veneuze gasembolieën(VGE) en paradoxale gasembolieën (luchtbelletjesaan de linkerzijde van het hart). We hebben 50patiënten geïncludeerd. Misschien was 100 mooiergeweest, maar uit de powerberekening bleek eenaantal van 50 meer dan voldoende om tot eensignificant resultaat te kunnen komen. Van de 50patiënten ondergingen er 36 een Transcervical Resectionof Myoma, 14 een Transcervical Resectionof Endometrium. Bij de ene helft werd de monopolardiathermia gebruikt, bij de andere helft debipolar diathermia. Dit werd bepaald door middelvan loting. De operatie ging verder als gebruikelijk,behalve dat we tijdens de ingreep - dus ondernarcose – via de slokdarm een echo van het hartmaakten. Een onafhankelijke cardioloog heeft deechobeelden beoordeeld en gescoord volgens eenvijf-fasenclassificatie.’Bart Rademaker, anesthesioloog OLVGBipolaire of monopolaire diathermietijdens het histeroscopisch verwijderenvan myomen?Naam: Brigitte DyrbyeFunctie: Anesthesioloog in opleiding AMCHoofdonderzoeker: Bart RademakerWat waren de resultaten?‘De incidentie van fase 1 VGE was gelijk voor zowelde monopolaire als bipolaire groep. Beide 95,8%.Fase 4 VGE kwam vaker voor bij bipolaire resectie;41,7% ten opzichte van 12,5% bij monopolaireresectie. Bij twee patiënten constateerden weparadoxale gasembolieën. De luchtbelletjes warenkennelijk te groot voor de longen om eruit te filteren.Echter, omdat er slechts sprake was van n=2beschouwen we dit als een toevalsbevinding. Datbetekent overigens niet dat we de eventuele schadelijkeeffecten voor de vitale organen moetennegeren.Verder namen we in beide groepen een hogere kanswaar op het ontstaan van VGE naarmate er meervloeistof werd gebruikt om het wondbed schoon tespoelen. We constateerden een duidelijke toenamevan fase 4 VGE bij een gebruik van meer dan 1.000ml spoelvloeistof. Dit terwijl in vergelijkbare studiesbij urologische patiënten een grens van 2.000ml is gevonden.’Waarom dit onderzoek?‘Tijdens het hysteroscopisch verwijderen van myomenof endometrium, zagen we soms patiënteninstabiel worden. Hun bloeddruk daalde en hetECG vertoonde afwijkingen. Op een echo van hethart namen we kleine luchtbelletjes (gasembolieën)waar. Daar wilden we meer over weten, wantdeze ingreep staat te boek als minimaal invasiefen veilig.’Hebben deze resultaten consequenties voor depatiëntenzorg?‘We hebben aangetoond dat deze ingreep nietslechts een minimaal invasieve procedure is, maarwel degelijk bepaalde risico’s met zich meebrengt.Het is goed dat gynaecologen en anesthesistendaarvan doordrongen zijn. Er is een verschil tussenmonopolaire en bipolaire resectie in het ontstaanvan veneuze gasembolieën en paradoxale embolieën.En we moeten alert zijn op het gebruik van dehoeveelheid spoelvloeistof. Met name als het gaatom patiënten die cardiaal belast zijn.’Is er al een artikel gepubliceerd?‘Bijna. We zitten nu in de laatste fase, waarna wekunnen gaan publiceren.’‘Deze ingreep blijkt wel degelijkbepaalde risico’s met zich mee tebrengen’10 | Onze lieve wetenschap, april 2012

kwartet onderzoekers in het olvgEen nieuw model voor deintroductie van nieuweanalytische instrumenten enmethodes, samenwerken loontde moeiteNaam: Pascal MolenaarFunctie: Gespecialiseerd analist HematologischKlinisch Chemisch Laboratorium OLVGHoofdonderzoeker: Anja LeyteWaarom dit onderzoek?‘Voor ingebruikname van een nieuw apparaat opeen laboratorium, is ieder ziekenhuis verplichteerst een validatie uit te voeren. Dit is bedoeldom het apparaat te testen in de uiteindelijke klinischewerkomgeving. Zo’n validatie kost veel tijd engeld. Ons idee was dat dit proces efficiënter kan.Daarom hebben we bij een nieuwe hemostase analyzer,Sysmex® CS-2100i, zowel een grote superuservalidatie gedaan als een kleine end-user verificatie.Het doel was enerzijds om te kijken ofer voldoende statistische waarde te verkrijgen isuit enkel een verificatie, en anderzijds het verschilin kosten en tijd inzichtelijk te maken. Zover wijhebben kunnen vinden, zijn er nog niet eerdersoortgelijke studies gedaan. In ieder geval niet inNederland.’Hoe hebben jullie het onderzoek aangepakt?‘Allereerst is een validatie uitgevoerd, gebaseerdop de Clinical and Laboratory Standards Institute(CLSI, Wayne, USA ) Guideline H57-A. Tien testsdie alle meetmethoden van het apparaat omvatten,zijn daarmee geëvalueerd. Na afronding daarvan,zijn we weer bij nul begonnen voor de verificatie.Daarvoor hebben we het EP15-protocolgehanteerd, ook afkomstig van de CLSI. Vervolgenszijn de uitvoerbaarheid en resultaten van validatieen verificatie vergeleken.’Wat zijn de resultaten en conclusie?‘Het blijkt mogelijk om voldoende significanteresultaten uit verificatie te verkrijgen, mits erwordt verwezen naar een laboratorium waar degrote validatie is gedaan en waarvan de resultatenovereenstemmen met de verificatie. Verder leverthet toepassen van enkel de verificatie eenforse tijdswinst op. In dit geval drie weken tenopzichte van drie maanden voor de validatie. Totslot kwamen de kosten ongeveer vijf keer lageruit. Persoonlijk had ik niet verwacht dat het zoveeltijd en geld zou schelen.Concluderend kan gezegd worden dat wij deAnja Leyte, klinisch chemicus OLVGSysmex® CS-2100i gaan gebruiken in ons laboratorium.Andere kopers van dit apparaat zoudenvoldoende moeten hebben aan slechts een verificatie,waarbij ze verwijzen naar onze resultatenvan validatie.’Zijn er factoren die de betrouwbaarheid van deresultaten mogelijk hebben beïnvloed?‘Om de studie uit te voeren, hebben we geld gekregenvan de leverancier van de hemostase analyzer.Dat is dus een conflict of interest. We hebben echterwel zelf ons plan kunnen schrijven. Ook kregenwe vooraf groen licht om, ongeacht de uitkomst,alle resultaten te publiceren, wat ook gebeurd is inhet blad Clinical Chemistry en Laboratory Medicine(CCLM).’Hoe gaat het nu verder?‘Het plan is om binnenkort een soortgelijke studiete doen voor een groter apparaat samen met de laboratoriavan het IJsselmeerziekenhuis en het Flevoziekenhuis.We hebben nu bij een klein apparaataangetoond dat een verificatie tot vergelijkbareresultaten leidt als een validatie. De vraag is of datook voor een groot apparaat gaat gelden.’‘Ik had niet verwacht dat het zoveeltijd en geld zou schelen’Onze lieve wetenschap, april 2012 | 11

kwartet onderzoekers in het olvgtwee verpleegkundigen op hetzelfde moment bijeen patiënt beide meetinstrumenten laten gebruikenen de scores vergeleken. In het onderzoek zijn148 patiënten geïncludeerd, waarvan 80 thoraxpatiëntenen 68 algemene IC-patiënten. Een patiëntkon maar één keer meedoen.Daarnaast is er onder de IC-verpleegkundigeneen enquête afgenomen om inzicht te krijgenin het verschil in gebruiksgemak tussen de tweeinstrumenten.’Marjolijn Koning, IC-verpleegkundige OLVGEen kijkje in de keuken vanverpleegkundig onderzoek op de ICNaam: Marjolijn KoningFunctie: IC-verpleegkundige OLVGWaarom een onderzoek naar pijnmeetinstrumenten?‘In 2009 liepen we er op de IC tegenaan dat wegeen objectief instrument hadden om de pijn temeten bij geïntubeerde patiënten en patiëntendie verward waren of niet bij kennis. Er was bijdeze patiënten wel aandacht voor pijn, maar de ICverpleegkundigenschatten de mate van pijn in opbasis van eigen kennis en inzicht. We vonden diteen onwenselijke situatie, ook omdat uit wetenschappelijkonderzoek bleek dat 70 procent van depatiënten tijdens het verblijf op de IC pijn ervaart.In de literatuur zochten we naar pijnmeetinstrumentenspecifiek voor IC-patiënten. Twee kwamenals meest valide naar voren: de BPS en de CPOT. Wehebben deze twee vergeleken op betrouwbaarheiden bruikbaarheid in een prospectieve single centercohort studie.’Hoe hebben jullie het onderzoek aangepakt?‘Om de betrouwbaarheid te meten, hebben we‘Onderzoek geeft een enormeverdieping in je kennis en kunde alsverpleegkundige’Wat zijn de belangrijkste bevindingen en watheeft dit betekend voor de patiëntenzorg op deIC?‘Uit het onderzoek bleek duidelijk dat de CPOT hetmeest betrouwbaar is én het makkelijkst in het gebruik.Inmiddels is dit pijnmeetinstrument op deafdeling geïntroduceerd en wordt er standaard driekeer per dag pijn gemeten. Iedereen in het teamis blij met de nieuwe werkwijze. Het meten kostweinig tijd en het is prettig om nu echt een objectievemeting te kunnen doen. Of de nieuwe maniervan werken ook een positief effect heeft op depijnbeleving van de patiënt, moet blijken uit eenvervolgonderzoek dat we gaan starten. Een speciaalin het leven geroepen Pijnteam, waarbij ook demedische staf is betrokken, bewaakt de implementatievan het pijnprotocol en de voortgang van ditonderzoek.’De poster over de weg van verpleegkundig onderzoekwaarvoor jullie de publieksprijs kregen, wasonderdeel van een tweeluik. Waarom de keuzevoor een tweeluik?‘We wilden laten zien hoe snel je resultaat kuntboeken met een goed verpleegkundig onderzoek.Op de poster staat een tijdbalk met alle stappendie we hebben doorlopen: van de bijscholingsdagenen het pilotonderzoek waarmee we gestart zijntot aan de analyse van de data. Binnen een jaarhadden we al resultaat.In onze conclusie benadrukken we dat onderzoekveel tijd, inzet en geduld vraagt, maar een enormeverdieping geeft in je kennis en kunde als verpleegkundige.Bovendien nodigt het uit tot discussie.Dat komt de kwaliteit van zorg alleen maarten goede.De poster hebben we ook gepresenteerd op Topics,een congres voor IC-verpleegkundigen en datleidde tot veel belangstelling. Als andere verpleegkundigengeïnteresseerd zijn om een soortgelijkestudie op te zetten, dan kunnen ze bij ons aankloppen.Wij hebben nu deze ervaring en niet iedereenhoeft opnieuw het wiel uit te vinden.’12 | Onze lieve wetenschap, april 2012

kwartet onderzoekers in het olvgComplementaire zorg alshartelijke aanvulling op dehartbewaking?Naam: Cynthia TaakmansFunctie: CCU-verpleegkundige OLVGWaarom dit onderzoek?‘Uit peilingen van diverse patiëntenplatforms en-organisaties blijkt een steeds grotere behoefte aancomplementaire zorg. Het is ook bij uitstek geschiktom als verpleegkundige toe te passen en als aanvullingop de reguliere zorg. Zeker gezien de verpleegkundigerol bij bijvoorbeeld ondersteuning van hetcopingmechanisme van de patiënt. Een ziekenhuisopnamezorgt vaak voor stress en dat geldt zekervoor hartpatiënten. Als het hart iets mankeert,worden mensen plotseling geconfronteerd met debetrekkelijkheid van het leven. Afhankelijk van desoort complementaire interventie, kan complementairezorg bijdragen aan ontspanning en angstreductie,en het herstel van de patiënt bevorderen.Met dit onderzoek heb ik gekeken in welke vormcomplementaire zorg een aanvulling zou kunnenzijn voor patiënten op de hartbewaking.’Hoe ben je te werk gegaan?‘Om een goede basis te leggen, ben ik eerst de literatuuringedoken. Ik heb gekeken voor welkecomplementaire interventies de meeste literatuurbeschikbaar was en de meest wetenschappelijke onderbouwing.Daaruit heb ik vijf groepen gekozen:muziektherapie, ontspannings- en ademhalingstechnieken,aromatherapie, massage en energetischetoepassingen zoals reiki, en therapeutic touch enhealing. Op aromatherapie na vallen deze interventiesonder de NIC-classificatie en behoren tot hetverpleegkundig domein.Vervolgens heb ik een plan van aanpak gemaakt eneen vraag- en doelstelling geformuleerd. Daarna hebik met een enquête de ideeën gepeild van collega’sop de hartbewaking over complementaire zorg en detoepasbaarheid hiervan op onze afdeling. Belangrijk,want als we te zijner tijd met een pilot starten,moet er wel voldoende draagvlak zijn. Tot slot ben ik‘De verpleegkundige scriptieprijs isvoor mij een enorme stimulans omverder te gaan’Cynthia Taakmans, CCU-verpleegkundige OLVGdieper de literatuur ingegaan voor de verdere wetenschappelijkeonderbouwing van mijn eindnota.’Wat zijn je belangrijkste bevindingen?‘In diverse wetenschappelijke artikelen komen demogelijkheden van complementaire zorg naar voren.De positieve invloed van verschillende interventiesop slaap/ontspanning, welbevinden en angst- enstressreductie is evident.Uit de enquête blijkt dat een groot deel van de verpleegkundigenop de CCU openstaat voor complementairezorg, mits randvoorwaarden als voldoendekennis, wetenschappelijke onderbouwing, scholing,tijd en geld gewaarborgd zijn. En het belang/welzijnvan de patiënt en zijn behoeften staan voorop.Er waren ook enkele kanttekeningen: niet alle verpleegkundigenwillen zelf massage toepassen enmogelijk zou de korte ligduur op de afdeling een belemmerendefactor kunnen zijn.Op basis van mijn bevindingen denk ik dat complementairezorg op de hartbewaking zeker mogelijkis. Ik denk dan aan die interventies die weinig tijdvragen, zoals de toepassing van muziek, geuren enkleuren.’Wat betekent dit onderzoek voor de zorg op deCCU?‘De resultaten van mijn eindnota hebben ertoe geleiddat we een pilot gaan opzetten op het gebiedvan stressreductie en aromaverneveling. Er is al eenwerkgroep gestart en ook zal Teaching Hospital betrokkenworden bij de studie. Ik wil namelijk echteen goed verpleegkundig wetenschappelijk onderzoekopzetten, zodat we na afloop de resultatenkunnen publiceren.De verpleegkundige scriptieprijs is voor mij eenenorme stimulans om verder te gaan op het gebiedvan complementaire zorg.’Onze lieve wetenschap, april 2012 | 13

Critically Appraised TopicFascia Ilica Compartiment Blokversus systemische opiatenGeeft een Fascia Ilica CompartimentBlok (FICB), uitgevoerd door SEH-artsen(in opleiding), betere pijnbestrijdingdan opioïden bij patiënten met eenheupfractuur? Is er een verschilin morbiditeit tussen deze tweebehandelingen?Leonieke Groot, AIOS SEH, OLVGAchtergrondPatiënten die op de SEH worden gezien met eencollumfractuur of pertrochantaire femurfractuur,hebben meestal veel pijn. Om deze pijn te bestrijdenwordt vaak morfine intraveneus gegeven. Echtermorfine kan vervelende bijwerkingen hebbenzoals misselijkheid, braken, verwardheid, ademhalingsdepressieof delier. Meerdere studies suggererendat regionale zenuwblokkades effectief zijn inde behandeling van pijn. Het Fascia Iliaca CompartimentBlok (FICB) wordt daarbij genoemd alssnelle en consistente blokkade; de techniek zougemakkelijk te leren en uit te voeren zijn, zelfsdoor niet-anesthesiologen. De vraag is: biedt eenFICB een betere pijnbestrijding dan systemischeopioïden, en veroorzaakt het minder bijwerkingen?Zoekstrategie en uitkomstPubMed search: “Femoral Fractures”[Mesh] AND14 | Onze lieve wetenschap, april 2012

(“Nerve Block”[Mesh] OR “fascia iliaca compartmentblock”[All Fields]) AND (“Pain”[Mesh] OR“Analgesics, Opioid”[Mesh] OR “Morbidity”[Mesh]OR “complications “[Subheading] OR “adverse effects“[Subheading]) AND “humans”[MeSH Terms]AND English[lang]:Met deze zoekstrategie vond ik 52 artikelen. Ikheb alle abstracts bekeken waarvan er acht relevantwaren voor de zoekterm. Kwalitatief waren erdrie goed. Tevens heb ik er een gevonden bij derelated articles. In de Cochrane Library stond éénartikel, echter beantwoordde dit niet de specifiekgestelde vraag.In BestBET’s werden twee relevante BestBET’s gevonden.Een hiervan was gedateerd, en in het andereartikel werd niet specifiek gekeken naar wiehet FICB heeft gezet. Dat vond ik juist belangrijk:was het een ervaren arts, of een assistent in opleiding,die niet ervaren is in het geven van dit blok.ConclusieBij patiënten met een heupfractuur is een FICB effectiefen zonder complicaties. Het geeft een reductievan de behoefte aan systemische opioïdenen hun bijwerkingen, waardoor een lagere morbiditeitbij deze fragiele groep patienten ontstaat.Niveau van aanbeveling: B.CommentaarDe aantallen patiënten in de meeste studies warenklein en meerdere studies waren niet geblindeerd.Desondanks lijkt het FICB een effectief en veiligLiteratuur• Foss NB, Kristensen BB, Bundgaard M, et al. Fascia iliaca compartment blockadefor acute pain control in hip fracture patients: a randomized, placebo-controlledtrial. Anaesthesiology 2007; 106:773-8.• Hogh A, Dremstrup L, Skov Jensen S, Lindholt J. Fascia iliaca compartment blockperformed by junior registrars as a supplement for pre-operative analgesia forpatients with hip fracture. Strat Traum Limb Recon (2008) 3:65-70.• Monzon DG, Iserson KV, Vazquez JA. Single Fascia iliaca compartment block forpost-hip fracture pain relief. The J of Emergency Medicine, Vol 32, No 3, pp:257-262, 2007.• Wathen JE, Gao D, Merritt G, Georgopoulos G, Battan FK. A randomized controlledtrial comparing a fascia iliaca compartment nerve block to a traditional systemicanalgesic for femur fractures in a pediatric emergency department. Annals ifEmergency Medicine, Volume 50, no.2: August 2007.alternatief. Binnenkort start het OLVG een RCT ommeer bewijs aan te voeren voor de effectiviteitvan dit blok. Het invoeren van FICB op de afdelingSEH vergt wel een specifieke scholing.Clinical bottom lineBij patiënten met een heupfractuur kan er veiligeen FICB worden gegeven door SEH-artsen (inopleiding). Het geeft betere pijnstilling en minderbijwerkingen dan systemische opioiden. Dezetechniek zal meer moeten worden toegepast op despoedeisende hulp.Auteur,datumPatiëntGroepTypestudieInterventieVergelijkingUitkomst Resultaten Studiezwakte LevelFoss2007DenmarkWathen2007DenverMonzon2006Argentinian=24 FICB vsn=24 morfineLeeftijd gemiddeld80 jrn=26 FICB vsn=29 morfineLeeftijd 5,7jrn=63FICBLeeftijdgemiddeld73,5jrRCTDubbelblindRCTOngeblindeerdPROSFICB enplaceboi.m.Door assistentartsenFICBDoor SEHartsenFICBDoor SEHartsenPlaceboFICB,morfinei.m.Morfine i.v.Baseline15 min 60min 8 uurPijnBijwerkingencomplicatiesPijnscoreBijwerkingencomplicatiesPijnBijwerkingencomplicatiesFICB gaf betere pijnstilling in rust(p

de promotieDirect ‘dotteren’ of eerstmedicamenteus stabiliseren?Bij een aanzienlijk deel van de patiënten met pijnop de borst is sprake van hartschade, maar bestaatgeen acuut levensgevaar. Toch worden deze patiëntenmeestal snel gedotterd. Een van de vragen in ditproefschrift: is het verstandiger om de vernauwdekransslagader eerst medicamenteus te behandelen enpas later te dotteren?Robert Riezebos, cardioloog OLVGPromotores: Prof. dr. J.G.P. Tijssen en Prof. dr. F.W.A. VerheugtCopromotor: Dr. G.J. LaarmanDe laatste paar jaren melden zich steeds meermensen met pijn op de borst. Soms is hetmeteen duidelijk dat het een groot hartinfarctbetreft. Dan is het noodzakelijk om zo vlugmogelijk te dotteren. Bij veel mensen is het beeldechter minder duidelijk. Omdat pijn op de borst dooruiteenlopende factoren kan ontstaan, is het belangrijkom zo snel mogelijk de juiste diagnose te stellenen daar de optimale therapie op af te stemmen.‘In plaats van dotteren in een ‘warzone’kun je nu dotteren in enigszins tot rustgekomen, stabielere coronaire vaten’De OPTIMA-studie, één van de onderzoeken uit hetproefschrift, richt zich op patiënten met pijn op deborst die een non-ST-elevatie acuut coronair syndroom(ACS) hebben. Bij deze patiënten dreigt eenernstige hartschade doordat een of meer kransslagadersernstig vernauwd zijn. In dit geval schrijvende richtlijnen voor dat het verstandig is om vroeg tedotteren om de kans op verdere schade te voorkomen.Dat klinkt logisch, maar het is de vraag of datdaadwerkelijk zo is. In enkele andere studies warenaanwijzingen te vinden dat even afwachten in combinatiemet medicijngebruik eveneens goed werkt.In totaal namen 142 patiënten met een ACS deelaan de studie. Die werden gerandomiseerd in tweegroepen. De ene groep, 73 patiënten groot, werdonmiddellijk gedotterd. Bij de overige 69 patiëntenwerd de dotterbehandeling een dag uitgesteld.Beide groepen kregen een mix van medicijnen metonder andere bètablokkers, ACE-remmers, cholesterolverlagersen bloedplaatjesremmers. Gemiddeldgenomen werden de laatste groep patiënteneen dag later pas gedotterd. Op dat moment werkende medicijnen al volop en zijn de ‘aangeslagen’kransslagaders min of meer gestabiliseerd.In plaats van dotteren in een ’warzone’ kun je nudotteren in enigszins tot rust gekomen, stabielerecoronaire vaten.Alhoewel de studie voortijdig werd beëindigd vanwegeeen traag verlopende inclusie, waren de resultateneenduidig. Vergeleken met de 24 uuruitgestelde behandeling is direct dotteren geassocieerdmet het optreden van meer schade aan dehartspier. In de wachttijd tot de ingreep ontstondengeen extra problemen. Medicamenteuze voorbehandelingbij patiënten met een non ST-elevatieACS lijkt dus een belangrijke preventieve werkingte hebben.Initieel was er in de cardiologische wereld veel ongeloofen weerstand. Maar aangezien andere onderzoekersrecentelijk tot vergelijkbare conclusieszijn gekomen, lijkt het dat we het bij het juisteeind hadden. Het onderzoek deed internationaalveel stof opwaaien en wordt nu in de meeste richtlijnengeciteerd. De vakgroep Cardiologie werkt nuaan de vervolgstudie: OPTIMA 2 waarbij de invloedvan nieuwe, betere en veiligere medicatie op de timingvan het dotteren bij deze patiënten zal wordenonderzocht.Met dank aan Pieter Lomans, wetenschapsjournalist16 | Onze lieve wetenschap, april 2012

Wegwijs met BertDe bibliotheekdigitaliseertverderBert Berenschot,informatiespecialist bibliotheekVan digitale leesplankjes moet ik niets hebben,ik lees thuis het liefst gewoon een gedruktboek. Maar in de bibliotheek van hetOLVG is het handig en voordelig dat er steeds meerpublicaties digitaal beschikbaar zijn.Handig omdat je vanaf elke werkplek een boek ofartikel kan inzien. En goedkoop omdat wij geenoude jaargangen meer hoeven in te binden en deuitgever geen druk- en verzendkosten meer maaktdie hij moet doorberekenen in de prijs. Zou je denken,want dat laatste is maar gedeeltelijk waar.Bij print of online tijdschriften houden uitgeverser bij het prijsbeleid heel verschillende gewoontesop na. Soms krijg je de online versie gratis bij deprint editie, soms betaal je iets meer voor printplus-online,of is online-only iets goedkoper, maarsoms ook betaal je er juist twee of zelfs drie keerzoveel voor. Vooral Elsevier – altijd al één van deduurste uitgevers ter wereld – maakt zich hierschuldig aan. Bij Elsevier heeft men het idee dathet duurder mag zijn, omdat de hele instelling nukan meelezen met de online versie. Dat was vroegerecht niet anders, alleen liep iedereen naar debibliotheek. Maar omdat u niet meer hoeft te lopenvraagt Elsevier twee tot drie keer zoveel geld. Datis snel verdiend.Internationaal is er tegen Elsevier steeds meerverzet. Instellingen vinden het absurd dat ze huneigen onderzoeksresultaten voor veel geld moetenterugkopen van een dure uitgever. Er wordenoproepen gedaan en petities ondertekend om nietmeer te publiceren in Elsevier-tijdschriften, nietBert BerenschotAlle boeken en tijdschriften zijn te vinden inde catalogus via de website van de bibliotheek:www.olvg.nl/opleiding_en_onderzoek/medische_bibliotheekGebruik daar ook de speciale PubMed-link omOLVG-content in PubMed via OLVG-buttons te openen.meer mee te werken aan peer reviewing voor Elsevier,en in plaats daarvan bij voorkeur open accesste publiceren. Kortom, het is allemaal flinkin beweging.In het OLVG treft u een aantal basistijdschriftenvan Elsevier wel online aan in het speciale pakketMDConsult. Een aantal van hun andere tijdschriftenhouden we vanwege de kosten voorlopig inde printversie. In afwachting van betere tijden.‘Instellingen vinden het absurd dat ze huneigen onderzoeksresultaten voor veel geldmoeten terugkopen van een dure uitgever’Onze lieve wetenschap, april 2012 | 17

StatistiekenOLVG PublicatiesHet aantal publicaties van één of meer OLVG-medewerkers van 2001 tot en met2011. De grafiek toont een stijgende lijn, van 133 in 2001 tot 237 in 2011. We zijndus op de goede weg.Aantal publicaties2502001501005002001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011PublicatiesOLVG-onderzoek 2011 (tweede helft 2011)Alexander JH, Lopes RD, James S, Kilaru R, HeY, Mohan P, Bhatt DL, Goodman S, VerheugtFW, Flather M, Huber K, Liaw D, Husted SE,Lopez-Sendon J, De Caterina R, Jansky P,Darius H, Vinereanu D, Cornel JH, Cools F,Atar D, Leiva-Pons JL, Keltai M, Ogawa H,Pais P, Parkhomenko A, Ruzyllo W, Diaz R,White H, Ruda M, Geraldes M, Lawrence J,Harrington RA, Wallentin L. Apixaban withAntiplatelet Therapy after Acute CoronarySyndrome. 2011 Aug 25;365(8):699-708Amoroso G, van Geuns RJ, SpauldingC, Manzo-Silberman S, Hauptmann KE,Spaargaren R, Garcia-Garcia HM, Serruys PW,Verheye S. Assessment of the safety andperformance of the STENTYS self-expandingcoronary stent in acute myocardial infarction:results from the APPOSITION I study.EuroIntervention 2011 Aug;7(4):428-36.Arends JE, Lambers FA, van der Meer JT,Schreij G, Richter C, Brinkman K, HoepelmanAI, The Netherlands Society for AIDSPhysicians-NVAB. Treatment of acute hepatitisC virus infection in HIV+ patients: Dutchrecommendations for management. Neth J Med2011 Jan;69(1):43-9.van Asselt AD, Nicolai SP, Joore MA, PrinsMH, Teijink JA, Exercise Therapy in PeripheralArterial Disease Study Group (o.a. VahlAC). Cost-effectiveness of exercise therapyin patients with intermittent claudication:supervised exercise therapy versus a ‘go homeand walk’ advice. Eur J Vasc Endovasc Surg2011 Jan;41(1):97-103.Attema-de Jonge ME, Peeters SY, FranssenEJ. Performance of Three Point-of-careUrinalysis Test Devices for Drugs of Abuse andTherapeutic Drugs Applied in the EmergencyDepartment. J Emerg Med 2011 Sep 10. [Epubahead of print].Bartelds GM, Krieckaert CL, NurmohamedMT, van Schouwenburg PA, Lems WF, TwiskJW, Dijkmans BA, Aarden L, Wolbink GJ.Development of antidrug antibodies againstadalimumab and association with diseaseactivity and treatment failure during long-termfollow-up. JAMA 2011 Apr 13;305(14):1460-8.Becher J, Doorenbosch C, Folmer K, ScholtesVA, Voorman J, Wolterbeek N. Handleidingstandaard lichamelijk onderzoek. ReedBusiness; 2011.van den Bemt BJ, den Broeder AA, WolbinkGJ, Hekster YA, van Riel PL, Benraad B, vanden Hoogen FH. Anti-infliximab antibodiesare already detectable in most patients withrheumatoid arthritis halfway through aninfusion cycle: an open-label pharmacokineticcohort study. BMC Musculoskelet Disord2011;12:12.van den Berk GE, Arends JE. Sustained viralresponse after only 6 weeks of peginterferonand ribavirin treatment for acute hepatitis Cin a HIV-1-infected patient. AIDS 2011 Jul31;25(12):1553-4.18 | Onze lieve wetenschap, april 2012

Boer K, Smit C, van der Flier M, de WolfF, ATHENA cohort study group (o.a. vanPampus MG). The comparison of theperformance of two screening strategiesidentifying newly-diagnosed HIV duringpregnancy. Eur J Public Health 2011Oct;21(5):632-7.van den Boogaard E, Hermens RP, VerhoeveHR, Kremer JA, van d, V, Knegt AC, GoddijnM. Selective karyotyping in recurrentmiscarriage: are recommended guidelinesadopted in daily clinical practice? HumReprod 2011 Aug;26(8):1965-70.Bos Eyssen ME, van Doorn PA, Jacobs BC,Steyerberg EW, van der Voort PH, ZandstraDF, Horn J, Spronk PE, Hoedemaekers CW,Bakker J, van der JM. Selective digestivetract decontamination decreases timeon ventilator in Guillain-Barre syndrome.Neurocrit Care 2011 Aug;15(1):128-33.Bosma J, Turkcan K, Assink J, WisselinkW, Vahl AC. Long-Term Quality of Lifeand Mobility After Prosthetic Above-the-Knee Bypass Surgery. Ann Vasc Surg 2012Feb;26(2):225-32. Epub 2011 Sep 23.Bosma J, Vahl AC, Coveliers HM, RauwerdaJA, Wisselink W. Primary subclavian veinthrombosis and its long-term effect onquality of life. Vascular 2011 Dec;19(6):327-32.Brandenburg AH, van Dam AP, SchellekensJ. Problems in comparing test strategiesfor detection of anti-Borrelia antibodies.Eur J Clin Microbiol Infect Dis 2011Aug;30(8):1033-4.Brehm MA, Scholtes VA, Dallmeijer AJ, TwiskJW, Harlaar J. The importance of addressingheteroscedasticity in the reliability analysisof ratio-scaled variables: an example basedon walking energy-cost measurements. DevMed Child Neurol 2012 Mar;54(3):267-73;Epub 2011 Dec 7.ten Broek RPG, Kok-Krant N, VerhoeveHR, van Goor H, Bakkum EA. Efficacy ofpolyethylene glycol adhesion barrier aftergynecological laparoscopic surgery; resultsof a randomized controlled pilot study.Gynecological Surgery 2011 sept Epub aheadof print.Broekhuizen K, Aarnoudse JG, van PampusMG. De kennis van gezonde primigravidaeover preëclampsie en HELLP-syndroom. NTOG2011 124, 406-412.Broeren MA, Bahceci S, Vader HL, Arents NL.Screening for urinary tract infection with theSysmex UF-1000i urine flow cytometer. J ClinMicrobiol 2011 Mar;49(3):1025-9.Bueno H, Armstrong PW, Buxton MJ, DanchinN, Lubsen J, Roland E, Verheugt FW,Zalewski A, Jackson N, Komajda M, StegPG. The future of clinical trials in secondaryprevention after acute coronary syndromes.Eur Heart J 2011 Jul;32(13):1583-9.van Burgel ND, Balmus NC, Fikrig E, van DamAP. Infectivity of Borrelia burgdorferi sensulato is unaltered in C3-deficient mice. TicksTick Borne Dis 2011 Mar;2(1):20-6.Corte TJ, Wort SJ, Macdonald PS, EdeyA, Hansell DM, Renzoni E, Maher TM,Nicholson AG, Bandula S, Bresser P, WellsAU. Pulmonary function vascular indexpredicts prognosis in idiopathic interstitialpneumonia. Respirology 2011 Dec 28 [Epubahead of print].Curvers WL, van Vilsteren FG, Baak LC,Bohmer C, Mallant-Hent RC, Naber AH, vanOijen A, Ponsioen CY, Scholten P, SchenkE, Schoon E, Seldenrijk CA, Meijer GA, TenKate FJ, Bergman JJ. Endoscopic trimodalimaging versus standard video endoscopyfor detection of early Barrett’s neoplasia: amulticenter, randomized, crossover study ingeneral practice. Gastrointest Endosc 2011Feb;73(2):195-203.Dallmeijer AJ, Scholtes VA, Becher J,Roorda LD. Measuring mobility limitations inchildren with cerebral palsy: Rasch model fitof a mobility questionnaire, MobQues28. ArchPhys Med Rehabil 2011 Apr;92(4):640-5.Doeksen A, Bakx R, Vincent A, van Tets W,Sprangers M, Gerhards M, Bemelman W,van Lanschot J. J-pouch versus side-to-endcoloanal anastomosis after preoperativeradiotherapy and total mesorectal excisionfor rectal cancer: a multicenter randomizedtrial. Colorectal Dis 2011 Aug 11 [Epubahead of print].Donkervoort SC, Boerma D. Suspicion ofacute appendicitis in the third trimester ofpregnancy: pros and cons of a laparoscopicprocedure. JSLS 2011 Jul;15(3):379-83.Doornberg JN, Buijze GA, Ham SJ, Ring D,Bhandari M, Poolman RW. Nonoperativetreatment for acute scaphoid fractures:a systematic review and meta-analysis ofrandomized controlled trials. J Trauma 2011Oct;71(4):1073-81.van Dullemen A. Short Stay is safe. Cordiaal32[3], 76-80. 2011.van Eijk MM, van den BM, van Marum RJ,Benner P, Eikelenboom P, Honing ML, van derHB, Horn J, Izaks GJ, Kalf A, Karakus A, KlijnIA, Kuiper MA, de Leeuw FE, de Man T, vander Mast RC, Osse RJ, de Rooij SE, SpronkPE, van der Voort PH, van Gool WA, SlooterAJ. Routine use of the confusion assessmentmethod for the intensive care unit: amulticenter study. Am J Respir Crit Care Med2011 Aug 1;184(3):340-4.Eskes AM, Brolmann FE, Gerbens LA,Ubbink DT, Vermeulen H, REMBRANDT studygroup (o.a. Vahl AC). Which dressing dodonor site wounds need?: study protocolfor a randomized controlled trial. Trials2011;12:229.Festen S, Molthof H, van Geloven A, LuchtersS, Gerhards MF. Predictors of recurrence ofprolapse after procedure for prolapse andhaemorrhoids. Colorectal Dis 2011 Sep 23[Epub ahead of print].Friesema IH, DE Boer RF, Duizer E, KortbeekLM, Notermans DW, Smeulders A, BogermanJ, Pronk MJ, Uil JJ, Brinkman K, KoopmansMP, Kooistra-Smid AM, VAN Duynhoven YT.Aetiology of acute gastroenteritis in adultsrequiring hospitalization in The Netherlands.Epidemiol Infect 2011 Dec 8;1-7.Fujishiro T, Moojen DJ, Kobayashi N, DhertWJ, Bauer TW. Perivascular and diffuselymphocytic inflammation are not specificfor failed metal-on-metal hip implants. ClinOrthop Relat Res 2011 Apr;469(4):1127-33.Gibson CM, Mega JL, Burton P, Goto S,Verheugt FW, Bode C, Plotnikov A, SunX, Cook-Bruns N, Braunwald E. Rationaleand design of the Anti-Xa therapy tolower cardiovascular events in additionto standard therapy in subjects withacute coronary syndrome-thrombolysisin myocardial infarction 51 (ATLAS-ACS2 TIMI 51) trial: a randomized, doubleblind,placebo-controlled study to evaluatethe efficacy and safety of rivaroxaban insubjects with acute coronary syndrome.Am Heart J 2011 May;161(5):815-21.Gomes ME, El Messaoudi S, Lenders JW,Bellersen L, Verheugt FW, Smits P, Tack CJ.High dose ascorbic acid does not reversecentral sympathetic overactivity in chronicheart failure. J Clin Pharm Ther 2011Oct;36(5):546-52.de Graaff F, Krijnen MR, Poolman RW,Willems WJ. Arthroscopic surgery in athleteswith osteochondritis dissecans of the elbow.Arthroscopy 2011 Jul;27(7):986-93.Granger CB, Alexander JH, McMurray JJ,Lopes RD, Hylek EM, Hanna M, Al Khalidi HR,Ansell J, Atar D, Avezum A, Bahit MC, DiazR, Easton JD, Ezekowitz JA, Flaker G, GarciaD, Geraldes M, Gersh BJ, Golitsyn S, Goto S,Hermosillo AG, Hohnloser SH, Horowitz J,Mohan P, Jansky P, Lewis BS, Lopez-SendonJL, Pais P, Parkhomenko A, Verheugt FW,Zhu J, Wallentin L. Apixaban versus warfarinin patients with atrial fibrillation. N Engl JMed 2011 Sep 15;365(11):981-92.Groenendijk AG, Birnie E, Roovers JP,Bonsel GJ. Contribution of primary pelvicorgan prolapse to micturition and defecationsymptoms. Obstet Gynecol Int;2012:798035.Epub 2011 Sep 29Guitton TG, Ring D, Science of VariationGroup (met oa. Poolman R). Interobserverreliability of radial head fractureclassification: two-dimensional comparedwith three-dimensional CT. J Bone Joint SurgAm 2011 Nov 2;93(21):2015-21.Harmsze AM, de Boer A, Boot H, Deneer VH,Heringa M, Mol PG, Schalekamp T, VerduijnMM, Verheugt FW, le Comte M. InteractieOnze lieve wetenschap, april 2012 | 19

tussen clopidogrel en protonpompremmers.Ned Tijdschr Geneeskd 2011;155(28):A2442.Hart MH, de Vrieze H, Wouters D, WolbinkGJ, Killestein J, de Groot ER, AardenLA, Rispens T. Differential effect of druginterference in immunogenicity assays.J Immunol Methods 2011 Sep 30;372(1-2):196-203Hillebrand A, Barnes GR, BosboomJL, Berendse HW, Stam CJ. Frequencydependentfunctional connectivity withinresting-state networks: An atlas-based MEGbeamformer solution. Neuroimage 2011 Nov9;59(4):3909-21.van den Hoek A, Sonder GJ, Scholing M,Gijselaar DB, van Binnendijk RS. Two casesof mild IgM-negative measles in previouslyvaccinated adults, the Netherlands, April andJuly 2011. Euro Surveill 16[48].van Hooft JE, Bemelman WA, OldenburgB, Marinelli AW, Holzik MF, Grubben MJ,Sprangers MA, Dijkgraaf MG, Fockens P,collaborative Dutch Stent-In study group(o.a. Gerhards MF). Colonic stenting versusemergency surgery for acute left-sidedmalignant colonic obstruction: a multicentrerandomised trial. Lancet Oncol 2011Apr;12(4):344-52.van der Houwen LE, Scholtes VA, BecherJG, Harlaar J. Botulinum toxin A injectionsdo not improve surface EMG patterns duringgait in children with cerebral palsy--arandomized controlled study. Gait Posture2011 Feb;33(2):147-51.INCA Trialists Collaboration (o.a. Simons M).Operation compared with watchful waitingin elderly male inguinal hernia patients: areview and data analysis. J Am Coll Surg2011 Feb;212(2):251-9.Iwai M, Suriawinata AA, van LeeuwenDJ. Autoimmune Liver Disease. In:Iwai M, editor. Diagnosis of LiverDiseases Pathological Findings, ClinicalManifestations, and Image Analyses.McGrawhill-Asia; 2011.Jamnitski A, Krieckaert CL, Nurmohamed MT,Hart MH, Dijkmans BA, Aarden L, VoskuylAE, Wolbink GJ. Patients non-respondingto etanercept obtain lower etanerceptconcentrations compared with respondingpatients. Ann Rheum Dis 2012 Jan;71(1):88-91; Epub 2011 Sep 12Jamnitski A, Bartelds GM, Nurmohamed MT,van Schouwenburg PA, van Schaardenburg D,Stapel SO, Dijkmans BA, Aarden L, WolbinkGJ. The presence or absence of antibodiesto infliximab or adalimumab determines theoutcome of switching to etanercept. AnnRheum Dis 2011 Feb;70(2):284-8.Janssen PF, Brolmann HA, van KesterenPJ, Bongers MY, Thurkow AL, Heymans MW,Huirne JA. Perioperative outcomes usingLigaSure compared with conventional bipolarinstruments in laparoscopic hysterectomy:a randomised controlled trial. BJOG 2011Dec;118(13):1568-75.Janssen S, de Vries S, Frissen PHJ,Franssen EJF. Wordt het protocol voor debehandeling van paracetamolintoxicatiesnageleefd ? Een kijkje in de kliniek. PharmWeekbl (Wetenschappelijk Platform) 2011; 5,204-207.van Jonbergen HP, Scholtes VA, van KampenA, Poolman RW. A randomised, controlledtrial of circumpatellar electrocautery intotal knee replacement without patellarresurfacing. J Bone Joint Surg Br 2011Aug;93(8):1054-9.de Jong IM, de Ruiter GS. Buprenorphine asa safe alternative to methadone in a patientwith acquired long QT syndrome: a casereport. Neth Heart J 2011 Jan 29 [Epub aheadof print].Jozwiak M, Oude RK, Benthem M, Van Beek E,Dijksterhuis MG, de Graaf IM, Van Huizen ME,Oudijk MA, Papatsonis DN, Perquin DA, PorathM, van der Post JA, Rijnders RJ, Scheepers HC,Spaanderman ME, van Pampus MG, de LeeuwJW, Mol BW, Bloemenkamp KW. Foley catheterversus vaginal prostaglandin E2 gel forinduction of labour at term (PROBAAT trial):an open-label, randomised controlled trial.Lancet 2011 Dec 17;378(9809):2095-103.Kaandorp SP, Goddijn M, van der Post JAM,Hutten BA, Verhoeve HR, Hamulyàk K, etal. Nederlands Tijdschrift voor Obstetrie enGynaecologie ESHRE 2010: De ALIFE studie:Aspirine en heparine of alleen aspirine bijvrouwen met herhaalde miskraam. NTOG 2011;124[2], 53-59.Kal JE. Anesthesiologie bij dezuigeling met pylorushypertrofie. A & INascholingstijdschrift over perioperatievegeneeskunde 2011; 3[3], 33-37.van Kampen DA, van Beers LW, ScholtesVA, Terwee CB, Willems WJ. Validation of theDutch version of the Simple Shoulder Test. JShoulder Elbow Surg 2011 Dec 23 [Epub aheadof print].Keizer AL, Deurloo KL, van Vugt JM, HaakMC. A prenatal diagnosis of a thyroglossalduct cyst in the fetal anterior neck. PrenatDiagn 2011 Dec;31(13):1311-2.Klok FA, Surie S, Kempf T, Eikenboom J,van Straalen JP, van Kralingen KW, vanDijk AP, Vliegen HW, Bresser P, WollertKC, Huisman MV. A simple non-invasivediagnostic algorithm for ruling out chronicthromboembolic pulmonary hypertension inpatients after acute pulmonary embolism.Thromb Res 2011 Jul;128(1):21-6.Koblbauer IF, Lambrecht Y, van der HulstML, Neeter C, Engelbert RH, Poolman RW,Scholtes VA. Reliability of maximal isometricknee strength testing with modified handhelddynamometry in patients awaiting totalknee arthroplasty: useful in research andindividual patient settings?A reliability study. BMC Musculoskelet Disord2011;12:249.Korswagen LA, Bartelds GM, KrieckaertCL, Turkstra F, Nurmohamed MT, vanSchaardenburg D, Wijbrandts CA, TakPP, Lems WF, Dijkmans BA, van VugtRM, Wolbink GJ. Venous and arterialthromboembolic events in adalimumabtreatedpatients with antiadalimumabantibodies: a case series and cohort study.Arthritis Rheum 2011 Apr;63(4):877-83.Korte W, Cattaneo M, Chassot PG, EichingerS, von Heymann C, Hofmann N, Rickli H,Spannagl M, Ziegler B, Verheugt FW, HuberK. Peri-operative management of antiplatelettherapy in patients with coronary arterydisease: joint position paper by membersof the working group on PerioperativeHaemostasis of the Society on Thrombosisand Haemostasis Research (GTH), theworking group on Perioperative Coagulationof the Austrian Society for Anesthesiology,Resuscitation and Intensive Care (OGARI)and the Working Group Thrombosis of theEuropean Society for Cardiology (ESC).Thromb Haemost 2011 May;105(5):743-9.Krop EJ, Doekes G, Heederik DJ, AalberseRC, Van Der Zee JS. Reply. Allergy 2011Sep;66(9):1249-51.Kruyt ND, Beenen LFM, van den Berg-VosRM, Dippel DWJ, Imanse JG, Kwa VIH, etal. Door-to-needle-time bij intraveneuzetrombolyse: interpretatie en registratie.Tijdschr Neurol Neurochir 112, 226-231.2011.van Kuilenburg J, Lappegard KT, SextonJ, Plesiewicz I, Lap P, Bouwels L, SprongT, Mollnes TE, Verheugt F, van HeerdeWL, Pop GA. Persisting thrombin activityin elderly patients with atrial fibrillationon oral anticoagulation is decreased byanti-inflammatory therapy with intensivecholesterol-lowering treatment. J Clin Lipidol2011 Jul;5(4):273-80.Lagerveld BW, van Horssen P, Laguna MP,van den Wijngaard JP, Siebes M, Wijkstra H,de la Rosette JJ, Spaan JA. Gradient changesin porcine renal arterial vascular anatomyand blood flow after cryoablation. J Urol2011 Aug;186(2):681-6.Lambers FA, Prins M, Thomas X, MolenkampR, Kwa D, Brinkman K, van der Meer JT,Schinkel J. Alarming incidence of hepatitis Cvirus re-infection after treatment of sexuallyacquired acute hepatitis C virus infectionin HIV-infected MSM. AIDS 2011 Nov13;25(17):F21-F27.Langenveld J, Broekhuijsen K, van BaarenGJ, van Pampus MG, van Kaam AH,Groen H, Porath M, Mol BW, Study Group.Induction of labour versus expectantmonitoring for gestational hypertensionor mild pre-eclampsia between 34 and37 weeks’ gestation (HYPITAT-II): amulticentre, open-label randomised20 | Onze lieve wetenschap, april 2012

controlled trial. BMC Pregnancy Childbirth2011 Jul 7;11(1):50.Langenveld J, Ravelli AC, van Kaam AH, vander Ham DP, van Pampus MG, Porath M,Mol BW, Ganzevoort W. Neonatal outcomeof pregnancies complicated by hypertensivedisorders between 34 and 37 weeks ofgestation: a 7 year retrospective analysisof a national registry. Am J Obstet Gynecol2011 Dec;205(6):540-7.Leushuis E, van der Steeg JW, SteuresP, Koks C, Oosterhuis J, Bourdrez P,Bossuyt PM, van d, V, Mol BW, Hompes PG,CECERM study group (o.a Verhoeve HR).Prognostic value of the postcoital test forspontaneous pregnancy. Fertil Steril 2011May;95(6):2050-5.Leverstein-van Hall MA, Dierikx CM, CohenSJ, Voets GM, van den Munckhof MP, Essen-Zandbergen A, Platteel T, Fluit AC, Sande-Bruinsma N, Scharinga J, Bonten MJ, MeviusDJ, National ESBL surveillance group (o.a.van Dam AP). Dutch patients, retail chickenmeat and poultry share the same ESBL genes,plasmids and strains. Clin Microbiol Infect2011 Jun;17(6):873-80.Lim AC, Hegeman MA, Huis In ‘t Veld MA,Opmeer BC, Bruinse HW, Mol BW. Cervicallength measurement for the predictionof preterm birth in multiple pregnancies:a systematic review and bivariate metaanalysis.Ultrasound Obstet Gynecol 2011Jul;38(1):10-7.Lim AC, Schuit E, Bloemenkamp K, BernardusRE, Duvekot JJ, Erwich JJ, van Eyck J,Groenwold RH, Hasaart TH, Hummel P, KarsMM, Kwee A, van Oirschot CM, van PampusMG, Papatsonis D, Porath MM, SpaandermanME, Willekes C, Wilpshaar J, Mol BW,Bruinse HW. 17alpha-hydroxyprogesteronecaproate for the prevention of adverseneonatal outcome in multiple pregnancies: arandomized controlled trial. Obstet Gynecol2011 Sep;118(3):513-20.van der Linde JA, van Kampen DA, TerweeCB, Dijksman LM, Kleinjan G, WillemsWJ. Long-term Results After ArthroscopicShoulder Stabilization Using Suture Anchors:An 8- to 10-Year Follow-up. Am J SportsMed 2011 Nov;39(11):2396-403.Longo UG, Saris D, Poolman RW, Berton A,Denaro V. Instruments to assess patientswith rotator cuff pathology: a systematicreview of measurement properties. Knee SurgSports Traumatol Arthrosc 2011 Dec 20.Loor RG, van Tongeren J, Derks W. Multiplecranial nerve dysfunction caused byneurosarcoidosis. Am J Otolaryngol 2011 Dec7 [Epub ahead of print].Loupatty FJ, Wener RRL, SchoutenWEM, Slaats EH. Macro-aspartateaminotransferase, a suprising outcomefor clinicians. Ned Tijdschr Klin ChemLabgeneesk 2011; 36, 256-257.van Luijk PJ, de Nies F. Recurrent scoliosisone year after surgical correction. Eur SpineJ 2011 Jul;20 Suppl 2:S193-S194.Maarschalkerweerd A, Wolbink GJ, Stapel SO,Jiskoot W, Hawe A. Comparison of analyticalmethods to detect instability of etanerceptduring thermal stress testing. Eur J PharmBiopharm 2011 Jun;78(2):213-21.Magnussen RA, Mallon WJ, Willems WJ,Moorman CT, III. Long-term activityrestrictions after shoulder arthroplasty: aninternational survey of experienced shouldersurgeons. J Shoulder Elbow Surg 2011Mar;20(2):281-9.Marsman HA, van der Pool AE, Verheij J,Padmos J, Ten Kate FJ, Dwarkasing RS, vanGulik TM, Ijzermans JN, Verhoef C. Hepaticsteatosis assessment with CT or MRI inpatients with colorectal liver metastases afterneoadjuvant chemotherapy. J Surg Oncol 2011Jul 1;104(1):10-6.Mazel JW, Poolman RW. What shouldurologists know about evidence-basedmedicine? Indian J Urol 2011; 27[4], 536-542.Meijer E, Tjoe NE, Kraus T, van der Zee JS,van Delden O, van Leeuwen M, Lammers JW,Heederik D. Pneumoconiosis and emphysemain construction workers: results of HRCT andlung function findings. Occup Environ Med2011 Jul;68(7):542-6.Melsen WG, de Smet AM, Kluytmans JA,Bonten MJ. Selective decontamination ofthe oral and digestive tract in surgical versusnon-surgical patients in intensive care ina cluster-randomized trial. Br J Surg 2012Feb;99(2):232-7; Epub 2011 Oct 24.Moret M, Schouten WE, Hoekzema R, vanden Berk GE. Skin lesions in a HIV-positivefemale. Cellulitis of the groin region secondaryto the skin lesions. Neth J Med 2011Oct;69(10):452, 475.Mutsaers SN, Roos D, Oudemans-vanStraaten HM, de Wit LT, Gouma DJ,Gerhards MF. Current application of selectivedecontamination of the digestive tract,perioperative antibiotics and mechanicalbowel preparation in surgical departments inthe Netherlands. Dig Surg 2011;28(5-6):338-44.Oude Elberink AM, Oudijn MS, Kwa VIH, VanHL. Theatrale persoonlijkheidsstoornis metregressie en conversie; een meningeoom.Tijdschr Psychiatr 2011;53(6):371-6.Oudemans-van Straaten HM. Toxicmegacolon and ogilvie’s syndrome. In:Vincent JL, et al., editors. Textbook ofCritical Care.Philadelphia: Elsevier-Saunders;2011.Oudemans-van Straaten HM, EndemanH, Bosman RJ, Attema-de Jonge ME, vanOgtrop ML, Zandstra DF, Franssen EJ.Presence of tobramycin in blood and urineduring selective decontamination of thedigestive tract in critically ill patients, aprospective cohort study. Crit Care 2011 Oct17;15(5):R240.Paauw R, Bosman RJ, Franssen EJ, vander Voort PH. Aciclovir treatment in thecritically ill; the influence of continuousvenovenous hemofiltration on serum levelaciclovir (Conference: 24th Annual Congressof the European Society of Intensive CareMedicine). Intensive Care Medicine 2011;37, S265.Patterson MS, Dirksen MT, IJsselmuidenAJ, Amoroso G, Slagboom T, Laarman GJ,Schultz C, van Domburg RT, Serruys PW,Kiemeneij F. Primary percutaneous coronaryintervention by magnetic navigationcompared with conventional wire technique.Eur Heart J 2011 Jun;32(12):1472-8.Petros A, Roos D, Silvestri L, RommesH, Taylor N, van Saene H. Influence ofprophylactic probiotics and selectivedecontamination on bacterial translocationin patients undergoing pancreatic surgery:a randomized controlled trial. Shock 2011Nov;36(5):527-8.Platteel TN, Stuart JW, Voets GM, ScharringaJ, van de SN, Fluit AC, Leverstein-van HallMA, ESBL national surveillance workinggroup (o.a. van Dam AP). Evaluation of acommercial microarray as a confirmationtest for the presence of extended-spectrumbeta-lactamases in isolates from the routineclinical setting. Clin Microbiol Infect 2011Sep;17(9):1435-8.van de Pol MA, Lutter R, Smids BS, WeersinkEJ, Van Der Zee JS. Synbiotics reduceallergen-induced T-helper 2 response andimprove peak expiratory flow in allergicasthmatics. Allergy 2011 Jan;66(1):39-47.van de Pol MA, Lutter R, van Ree R, VanDer Zee JS. Increase in allergen-specificIgE and ex vivo Th2 responses after asingle bronchial challenge with house dustmite in allergic asthmatics. Allergy 2012Jan;67(1):67-73; Epub 2011 Sep 29.Reuwer AQ, Sondermeijer BM, Battjes S,van Zijderveld R, Stuijver DJ, BisschopPH, Twickler MT, Meijers JC, SchlingemannRO, Stroes ES. Microcirculation andatherothrombotic parameters in prolactinomapatients: a pilot study. Pituitary 2011 Oct 13.Riezebos RK, Laarman GJ, Tijssen JG,Verheugt FW. The value of N-terminalproB-type natriuretic peptide for earlyidentification of myocardial infarction inpatients with high-risk non-ST-elevation acutecoronary syndromes. Clin Chem Lab Med 2011Aug;49(8):1359-65.van Rijn LJ, Nischler C, Michael R, HeineC, Coeckelbergh T, Wilhelm H, Grabner G,Barraquer RI, van den Berg TJ. Prevalenceof impairment of visual function inEuropean drivers. Acta Ophthalmol 2011Mar;89(2):124-31.Onze lieve wetenschap, april 2012 | 21

Rispens T, de Vrieze H, de Groot E, Wouters D,Stapel S, Wolbink GJ, Aarden LA. Antibodiesto constant domains of therapeuticmonoclonal antibodies: anti-hinge antibodiesin immunogenicity testing. J ImmunolMethods 2012 Jan 31;375(1-2):93-9; Epub2011 Oct 1.Rispens T, Leeuwen A, Vennegoor A, KillesteinJ, Aalberse RC, Wolbink GJ, Aarden LA.Measurement of serum levels of natalizumab,an immunoglobulin G4 therapeuticmonoclonal antibody. Anal Biochem 2011 Apr15;411(2):271-6.Rispens T, Vennegoor A, Wolbink GJ, PolmanCH, Killestein J. Natalizumab remainsdetectable in patients with multiple sclerosislong after treatment is stopped. Mult Scler2011 Dec 19.Roos D, Dijksman LM, Oudemans-vanStraaten HM, de Wit LT, Gouma DJ,Gerhards MF. Randomized clinical trial ofperioperative selective decontaminationof the digestive tract versus placebo inelective gastrointestinal surgery. Br J SurgOct;98(10):1365-72.van de Sandt FM, Riezebos RK, van der HulstVP. Ramus Circumflexissimus-A Rare CoronaryAnomaly Detected by Coronary ComputedTomography Angiography. Congenit Heart Dis2011 Jul 1 [Epub ahead of print].Scheffer GJ, Zandstra DF. Een patiënt metverdenking op inhalatietrauma. In: SnijdelaarD, Eindhoven B, editors. Probleemgeoriënteerddenken in het management van de luchtweg:een praktijkboek voor de opleiding en dekliniek.Leusden: De Tijdstroom; 2011.Schouten WE. Complex acute medicine:the internist in the lead. Neth J Med 2011Sep;69(9):353-5.Schuijt TJ, Coumou J, Narasimhan S, Dai J,DePonte K, Wouters D, Brouwer M, Oei A,Roelofs JJ, van Dam AP, Van Der Poll T, Van’tVeer C, Hovius JW, Fikrig E. A tick mannosebindinglectin inhibitor interferes with thevertebrate complement cascade to enhancetransmission of the lyme disease agent. CellHost Microbe 2011 Aug 18;10(2):136-46.Selder JL, van Dekken H, de Voogt WG. Theheart is not too noble to host a metastatictumor! A right ventricle metastasis of atransitional cell carcinoma of the bladder.Neth Heart J 2011 Nov 24 [Epub ahead ofprint].Serrano NA, Nolst Trenite G, Yueh B, FarwellDG, Futran ND, Mendez E. Risk FactorsAssociated With Repair of Orbital and LateralSkull Defects. Arch Facial Plast Surg 2011Dec 19.Sharma R, Farrokhyar F, McKnight LL,Bhandari M, Poolman RW, Adili A. Quality ofassessment of randomized controlled trials inblood conservation after joint arthroplasty. JArthroplasty 2011 Sep;26(6):909-13.Silvestri L, Petros AJ, Zandstra DF,Taylor N, van Saene HK. Selectivedigestive decontamination reducesbacteremia following eradication of gutovergrowth (comment). Crit Care Med 2011Dec;39(12):2785-6.Simons MP. Randomized clinical trial offibrin sealant versus titanium tacks for meshfixation in laparoscopic umbilical herniarepair (comment on Br J Surg 2011; 98:1537-1545). Br J Surg 2011 Nov;98(11):1545.Simons MP. Geen huisarts nodig op de SEH:daar werkt de SEH-arts (commentaar). NedTijdschr Geneeskd 2011; 155[33], A3398.de Smet AM. Selective decontamination ofthe digestive tract. In: Vincent JL, et al.,editors. Textbook of Critical Care.Philadelphia:Elsevier-Saunders; 2011.Smit AA, Moons-Pasic A.Longkankerscreening met CT-onderzoek:een goed idee? Ned Tijdschr Geneeskd2011;155(50):A3960.Sommers LW, Derks W. Subcutaan emfyseemen een pneumomediastinum na eentonsillectomie. Nederlands Tijdschrift voorKeel-Neus-Oorheelkunde 2011; 17[3].Somsen GA, et al. Familial DilatedCardiomyopathy. In: Baars HF, et al., editors.Clinical Cardiogenetics.London: Springer;2011.Souwer ET, Blaauw J, Coffeng SM, Smit AJ,van Doormaal JJ, Faas MM, van PampusMG. Decreased arterial elasticity in formerlyearly-onset preeclamptic women. Acta ObstetGynecol Scand 2011 Jul;90(7):797-801.van de Stadt LA, van der Horst AR, de KoningMH, Bos WH, Wolbink GJ, van de Stadt RJ,Pruijn GJ, Dijkmans BA, van SchaardenburgD, Hamann D. The extent of the anticitrullinatedprotein antibody repertoire isassociated with arthritis development inpatients with seropositive arthralgia. AnnRheum Dis 2011 Jan;70(1):128-33.van de Stadt LA, de Koning MH, van de StadtRJ, Wolbink GJ, Dijkmans BA, Hamann D, vanSchaardenburg D. Development of the anticitrullinatedprotein antibody repertoire priorto the onset of rheumatoid arthritis. ArthritisRheum 2011 Nov;63(11):3226-33.van der Steeg JW, Steures P, Eijkemans MJ, JDFH, Hompes PG, Kremer JA, Leeuw-HarmsenL, Bossuyt PM, Repping S, Silber SJ, MolBW, van der Veen F, Collaborative Effort forClinical Evaluation in Reproductive MedicineStudy Group (waaronder Verhoeve HR). Roleof semen analysis in subfertile couples. FertilSteril 2011 Mar 1;95(3):1013-9.Steg PG, Huber K, Andreotti F, Arnesen H,Atar D, Badimon L, Bassand JP, De CaterinaR, Eikelboom JA, Gulba D, Hamon M, Helft G,Fox KA, Kristensen SD, Rao SV, Verheugt FW,Widimsky P, Zeymer U, Collet JP. Bleeding inacute coronary syndromes and percutaneouscoronary interventions: position paper bythe Working Group on Thrombosis of theEuropean Society of Cardiology. Eur Heart J2011 Aug;32(15):1854-64.Stramrood CA, Wessel I, Doornbos B,Aarnoudse JG, van den Berg PP, SchultzWC, van Pampus MG. Posttraumatic stressdisorder following preeclampsia and PPROM: aprospective study with 15 months follow-up.Reprod Sci 2011 Jul;18(7):645-53.Suriawinata AA, Iwai M, van Leeuwen DJ.Drug-induced Liver Injury. In: Iwai M, editor.Diagnosis of Liver Diseases PathologicalFindings, Clinical Manifestations, and ImageAnalyses. McGrawhill-Asia; 2011.Tjong Joe Wai P, Zandstra DF, et al. Patiëntvoor een VATS. In: Snijdelaar D, EindhovenB, editors. Probleemgeoriënteerd denkenin het management van de luchtweg: eenpraktijkboek voor de opleiding en de kliniek.Leusden: De Tijdstroom; 2011.Trappenburg MC, Van SchilfgaardeM, Frerichs FC, Spronk HM, Ten Cate H,de Fijter CW, Terpstra WE, Leyte A.Chronic renal failure is accompanied byendothelial activation and a large increasein microparticle numbers with reducedprocoagulant capacity. Nephrol DialTransplant 2011 Aug 26.van der Tuuk K., Koopmans CM, Groen H, MolBW, van Pampus MG. Impact of the HYPITATtrial on doctors’ behaviour and prevalenceof eclampsia in the Netherlands. BJOG 2011Dec;118(13):1658-60.van der Tuuk K, Koopmans CM, Groen H,Mol BW, van Pampus MG. HYPITAT-trial vaninvloed op beleid en gezondheid moeder. NedTijdschr Geneeskd 155, C1116. 2011.Verbeek T, Bockting CL, van Pampus MG,Ormel J, Meijer JL, Hartman CA, Burger H.Postpartum depression predicts offspringmental health problems in adolescenceindependently of parental lifetimepsychopathology. J Affect Disord 2011 Sep 17[Epub ahead of print].Verberne HJ, Verschure DO, Somsen GA, Eck-Smit BL, Jacobson AF. Vascular time-activityvariation in patients undergoing (1)(2)(3)I-MIBG myocardial scintigraphy: implicationsfor quantification of cardiac and mediastinaluptake. Eur J Nucl Med Mol Imaging 2011Jun;38(6):1132-8.Verheugt FW. Nieuwe antitrombotica bijatriumfibrilleren. Ned Tijdschr Geneeskd2011;155:A2143.Verheugt FW. Anticoagulant managementin the cardiovascular setting. Fundam ClinPharmacol 2011;26(1):11-5.Verheugt FW. Triple antithrombotic therapyafter coronary stenting: why expert opinionis necessary. Circ Cardiovasc Interv 2011 Oct1;4(5):410-2.22 | Onze lieve wetenschap, april 2012

Verheugt FW. Managing acute coronarysyndromes and preventing stroke in atrialfibrillation. In: Kakkar AK, editor. Reflectionon Thrombosis.London: Remedica; 2011.Vermeulen M, Bindels PJE, Franssen EJF.Neurologie. In: van Everdingen JJE, GlerumJ, Wiersma Tj, editors. Diagnose en therapie2011.Houten: Bohn Stafleu van Loghum.Vijgen SM, Westerhuis ME, Opmeer BC, VisserGH, Moons KG, Porath MM, Oei GS, VanGeijn HP, Bolte AC, Willekes C, Nijhuis JG,Van Beek E, Graziosi GC, Schuitemaker NW,Van Lith JM, Van Den Akker ES, DrogtropAP, Van Dessel HJ, Rijnders RJ, OosterbaanHP, Mol BW, Kwee A. Cost-effectiveness ofcardiotocography plus ST analysis of thefetal electrocardiogram compared withcardiotocography only. Acta Obstet GynecolScand 2011 Jul;90(7):772-8.Vink MA, Dirksen MT, Tijssen JG, SuttorpMJ, Patterson MS, van Geloven N,IJsselmuiden AJ, Slagboom T, KiemeneijF, Laarman GJ. Lack of long-term clinicalbenefit of thrombus aspiration duringprimary percutaneous coronary interventionwith paclitaxel-eluting stents or bare-metalstents. Post-hoc analysis of the PASSIONtrial.Catheter Cardiovasc Interv 2011 Jul 6[Epub ahead of print].Vink MA, Van Nooijen FC, LaarmanGJ, Suttorp MJ, Tijssen JG, SlagboomT, Patterson MS, Van Der Schaaf RJ,Kiemeneij F, Amoroso G, Dirksen MT.Patency of paclitaxel-eluting versus baremetal stents long term after implantationin acute ST-segment elevation myocardialinfarction. Am J Cardiol 2011 Nov1;108(9):1214-9.Vink MA, Amoroso G, Dirksen MT, VanDer Schaaf RJ, Patterson MS, Tijssen JG,Kiemeneij F, Slagboom T. Routine useof the transradial approach in primarypercutaneous coronary intervention:procedural aspects and outcomes in 2209patients treated in a single high-volumecentre. Heart 2011 Dec;97(23):1938-42.de Vries JI, van Pampus MG, Hague WM,Bezemer PD, Joosten JH. Low-Molecular-Weight Heparin Added to Aspirin in thePrevention of Recurrent Early-OnsetPreeclampsia in women with InheritableThrombophilia: the FRUIT-RCT. J ThrombHaemost 2011 Nov 25 [Epub ahead of print].de Vries-Sluijs TE, Hansen BE, van DoornumGJ, Kauffmann RH, Leyten EM, Mudrikova T,Brinkman K, den Hollander JG, Kroon FP,Janssen HL, van der Ende ME, de Man RA. Arandomized controlled study of acceleratedversus standard hepatitis B vaccination inHIV-positive patients. J Infect Dis 2011 Apr1;203(7):984-91.Vrouenraets SM, Fux CA, Wit FW, Garcia EF,Furrer H, Brinkman K, Hoek FJ, AbelingNG, Krediet RT, Reiss P. Persistent declinein estimated but not measured glomerularfiltration rate on tenofovir may reflecttubular rather than glomerular toxicity. AIDS2011 Nov 13;25(17):2149-55.Walvoort HC, Kaandorp C, Verheugt FW,Veeken H, van Gijn J. Het schrijven vaneen wetenschappelijk artikel. Houten: BohnStafleu van Loghum; 2011.Walvoort MT, de Witte W, van Dijk J,Dinkelaar J, Lodder G, Overkleeft HS, CodeeJD, van der Marel GA. Mannopyranosyl uronicacid donor reactivity. Org Lett 2011 Aug19;13(16):4360-3.van der Weegen W, Hoekstra HJ, SijbesmaT, Bos E, Schemitsch EH, Poolman RW.Survival of metal-on-metal hip resurfacingarthroplasty: a systematic review of theliterature. J Bone Joint Surg Br 2011Mar;93(3):298-306.Wei DH, Poolman RW, Bhandari M, WolfeVM, Rosenwasser MP. External Fixationversus Internal Fixation for Unstable DistalRadius Fractures: A Systematic Review andMeta-Analysis of Comparative Clinical Trials.J Orthop Trauma 2011 Nov 21 [Epub aheadof print].van der Werf SP, Vos SH. The ProspectiveRetrospective Memory Questionnaire:psychometric properties and normative dataof a Dutch translation. Netherlands Journalof Psychology 2011;66, 120-128.Westerhuis ME, Schuit E, Kwee A, ZuithoffNP, Groenwold RH, Van Den Akker ES,Van Beek E, Van Dessel HJ, DrogtropAP, Van Geijn HP, Graziosi GC, Van LithJM, Nijhuis JG, Oei SG, Oosterbaan HP,Porath MM, Rijnders RJ, Schuitemaker NW,Wijnberger LD, Willekes C, Wouters MG,Visser GH, Mol BW, Moons KG. Predictionof Neonatal Metabolic Acidosis in Womenwith a Singleton Term Pregnancy in CephalicPresentation. Am J Perinatol 2011 Aug 3[Epub ahead of print].Zandstra DF, et al. Een patiënt inbuikligging wordt accidenteel gedetubeerd.In: Snijdelaar D, Eindhoven B, editors.Probleemgeoriënteerd denken in hetmanagement van de luchtweg: eenpraktijkboek voor de opleiding en de kliniek.Leusden: De Tijdstroom; 2011.Zandstra DF, Snijdelaar D. Rapid sequenceinductie. In: Snijdelaar D, Eindhoven B,editors. Probleemgeoriënteerd denken inhet management van de luchtweg: eenpraktijkboek voor de opleiding en de kliniek.Leusden: De Tijdstroom; 2011.van Zoelen MA, Verstege MI, Draing C, deBeer R, Van’t Veer C, Florquin S, Bresser P,van der Zee JS, te Velde AA, von Aulock S,Van Der Poll T. Endogenous MCP-1 promoteslung inflammation induced by LPS and LTA.Mol Immunol 2011 Jul;48(12-13):1468-76.colofonOnze Lieve Wetenschap (speciale editie vanhet OLVG Magazine) is een onafhankelijk, wetenschappelijkeuitgave van Teaching Hospitalvan het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis. Met dezeuitgave wil het OLVG wetenschappelijk onderzoekstimuleren en praktisch ondersteunen. Deuitgave verschijnt twee keer per jaar en wordt inde eigen organisatie en onder Santeon- en STZziekenhuizenin Nederland verspreid.RedactieDr. L.C. Baak, maag- darm- leverarts; drs. A.Berenschot, medewerker bibliotheek; dr. P.S. vanDam, internist, voorzitter CWOO; drs. L.M. Dijksman,onderzoekscoördinator; drs. M.P. Gorzeman,SEH-arts; Drs. IJ.D. Jüngen, artsdocent TeachingHospital; drs. M.G. van Pampus, gynaecoloog;drs. S. Rijkenberg, klinisch epidemioloog ICUen Bureau Wetenschap; dr. M. van Schilfgaarde,onderzoeker HKCL; dr. M.F. Schutte, directeurTeaching Hospital; drs. W. Stilma, ICU verpleegkundige,R. Zeijpveld, communicatiemedewerker.Redactie- en administratieadresOnze Lieve Vrouwe GasthuisWetenschapsbladt.a.v. L.M. DijksmanPostbus 955001090 HM AmsterdamTelefoon: (020) 599 40 17Fax: (020) 599 28 82E-mail: wetenschap@olvg.nlHoofdredacteur: Lea DijksmanBladcoördinator: Saskia RijkenbergEindredactie: Ronald ZeijpveldInterviews: Judith Vocking, www.pieroppapier.nlCartoon: Jaap Stiemer, www.jaapstiemer.nlVormgeving: Ruparo, www.ruparo.nlFoto’s en illustraties: Sascha van Holt,Audiovisuele Zaken OLVGDruk: Ruparo, www.ruparo.nlOplage: 750 stuksOproepWilt u ook onderzoeksresultaten publiceren?Heeft u een interessant artikel dat u wilt delen?Of wilt u reageren op het magazine? Neem dancontact op met onze redactie, via wetenschap@olvg.nl of tel.nr. 4017.Onze lieve wetenschap, april 2012 | 23

korte berichtenBevalling inleiden: ballonkatheter even effectiefals hormoongelMariëlle van Pampus, gynaecoloog OLVGLea Dijksman, onderzoekscoördinator OLVGEen oude techniek waarbij een ballonkatheterin de baarmoedermondwordt ingebracht, blijkt even effectiefom een bevalling in te leiden alshet aanbrengen van een hormoongel.Bovendien zijn er minder bijwerkingen.Dat schrijven onderzoekersvan de PROBAAT-onderzoeksgroep,waaronder onze gynaecoloog Mariëllevan Pampus, in The Lancet. Zijvergeleken de twee methodes onder824 bevallende vrouwen in twaalfNederlandse ziekenhuizen. In beidegroepen kwamen evenveel keizersnedesvoor, de bevallingen bij de ballonkathetergroepduurden wel ietslanger. Het aantal infecties was inbeide groepen gelijk.Het voordeel van de ballonkatheteris dat er bij het gebruik minderbijwerkingen werden gevonden:minder vaak hyperstimulatie endaardoor minder kunstverlossingenen minder kinderen op de neonatologieafdeling.De moeders verlorenbij het gebruik van de ballonkatheterminder bloed bij de bevalling.De ballonkatheter is overigensgoed koper dan de hormoongel.The Lancet, Volume 378,Issue 9809, Pages 2095 - 2103,17 December 2011OLVG CAT-walk!Op 9 mei 2012 vindt de CAT-walk 2012 plaats!Tijdens deze middag worden de tien beste CriticallyAppraised Topics gepresenteerd aan het publiek.Informatie over dit evenement is te vindenop het intranet en op https://mijnleerportaal.olvg.nl (wetenschap).Nieuw bij Bureau WetenschapSinds februari 2012 versterkt Anja Blankenzeevoor acht uur per week het team van BureauWetenschap. Zij biedt onder andere ondersteuningbij het organiseren van cursussen en wetenschappelijkeevenementen. Contact? Bel naar 2289 ofof mail A.W.Blankenzee@olvg.nlFAQsHoe dien ik mijn onderzoeksprotocol in bij de MedischEthische Commissie? Wie kan helpen met de statistischeanalyse van mijn onderzoek? Wat is een relatief risico?Op https://mijnleerportaal.nl.olvg.nl vind je antwoordop alle vragen over Wetenschap & Onderzoek in het OLVG.Cursus Evidence Based Medicine inhet OLVGHoe stel ik een klinische vraag op als PICO? En hoe vind ik hetbest beschikbare bewijs om een klinische vraag te beantwoorden?Op maandag 24 september en dinsdag 25 september 2012organiseren Teaching Hospital en de Commissie WetenschapOLVG weer de tweedaagse cursus Evidence Based Medicine inde klinische praktijk. De cursus is bestemd voor specialisten,artsen in opleiding en verpleegkundigen met affiniteit voorwetenschappelijk onderzoek. Meer weten? Ga naar decursus catalogus op: https://mijnleerportaal.olvg.nl24 | Onze lieve wetenschap, april 2012