Bioport: Nederland als mainport voor biomassa - Port of Rotterdam

“Fijnchemie zeer innovatief” – Concurrentie en regelgeving dwingen totvernieuwingVan onze redacteurAMSTERDAM - De fijnchemie is een van de meest innovatieve sectoren in hetNederlandse midden- en kleinbedrijf. Internationale concurrentie en druk vanNederlandse en Europese wet- en regelgeving dwingen fabrikanten van verf,farmaceutica, en cosmetica tot het vernieuwen en verbeteren van producten enprocessen.Dat schrijft onderzoeksbureau EIM in een innovatieonderzoek. “En dat terwijl kleinebedrijven vaak niet eens beschikken over formele R&D-afdeling”, zegt EIMonderzoekerRo Braaksma. “Bij kleine bedrijven moeten chemici in hun eigen vrijetijd zorgen voor innovatie.”Meestal wordt bij chemie gedacht aan de verf van Akzo, de zeep van Unilever en demedicijnen van multinationals in de farmaceutische industrie. Toch bestaat circa 85%van de bedrijven in de chemiesector uit het midden- en kleinbedrijf. Consumentenbehoren tot de afnemers, maar het grootste deel van de productie gaat naarbedrijven in bouw, industrie en farmacie.Permanent innoveren is bittere noodzaak. Internationale concurrentie vereistblijvende verbetering en vernieuwing. Doordat concurrenten producten kopiëren entegen lagere kosten op de markt brengen, zijn producenten gedwongen hunmarktpositie door middel van innovatie vast te houden of te versterken.De moordende concurrentie op de markt voor bulkchemie heeft er ook voor gezorgddat Nederlandse bedrijven de prioriteit verleggen naar ”specialties”. Dat zijngespecialiseerde, kennisintensieve producten die in relatief kleine hoeveelhedenworden gemaakt. De onderzoeker geeft DSM als voorbeeld. Het chemiebedrijfverkocht enkele jaren geleden de bulkchemiepoot aan een Saudisch bedrijf.Een groot deel van de productie is bestemd voor export. De chemische industrie inhaar totaliteit levert volgens EIM van alle sectoren de grootste bijdrage aan denationale export: een zesde komt voor rekening van de chemie. “De verwachting isdat dat aandeel verder zal groeien”, zegt Braaksma. “Door de verschuiving naargespecialiseerde producten wordt de klantenkring dicht bij huis beperkter. De afzetwordt verder van huis gezocht. Dat heeft een grotere geografische markt tot gevolg.”Ook de uitgebreide nationale en internationale regels dwingen tot innovatie.Braaksma: “Als een stof wordt afgekeurd, moeten producenten op zoek naar eensubstituut. Omdat dit vaak gevolgen heeft voor de andere stoffen in een bepaaldproduct moeten bedrijven vaak het hele recept opnieuw definiëren. Innovatie dus.”Om het onderzoek naar nieuwe producten te betalen maakt de mkb'er in de fijnchemie ook gebruik van subsidies en gunstige fiscale regels. Een derde van dezebedrijven gebruikt ze, tegenover een industriegemiddelde van 20%. Vooral hetmiddenbedrijf weet de subsidies te vinden. Kleine bedrijven hebben een minderformeel georganiseerd innovatieproces. Ze innoveren minder en vragen dus ookminder subsidie. Dat houdt volgens Braaksma onder meer in dat er meer parttime enad hoc aan ontwikkeling wordt gedaan.© 2006 Het Financieele Dagblad, publicatiedatum: 21 februari 2006.38