Een diploma zonder opleiding? - Hba

Optiek“EVC? Ik zou het iedereen willen aanraden”Een diplomazonder opleiding?Tekst: Theo PeetersDrie kersverse contactlensspecialisten kregen op24 februari 2009 hun diploma. Zonder opleiding.Kan dat? Jazeker. De kandidaten hadden in deloop van de jaren hun sporen verdiend in deprofessionele praktijk, en kwamen in aanmerkingvoor de EVC-procedure.Ervaren rotKitty den Hertog-Batenburg (49)is een van de drie kandidatendie in maart 2009 via EVC hetdiploma Contactlensspecialistbehaalde. Ofschoon Den Hertognaar eigen zeggen “nooit in deoptiekbranche gewerkt heeft”,is ze toch een ‘ervaren rot’. Haareerste stappen in het vak deed zeals leerling-Technisch OogheelkundigAssistent in het Oogziekenhuisin Den Haag. Inmiddelswerkt ze al 18 jaar als TOA. “In1983 ben ik ‘op spreekuur’ contactlenzengaan aanmeten in depolikliniek van het Diakonessenhuisin Leiden.” Nu alweer ruimtien jaar geleden trad Kitty denHertog in Leidschendam bij Oculentiin Antoniushove, waar zenog steeds werkt. Daarnaast is zenog steeds TOA bij het MedischCentrum Haaglanden. “Mijn baasbij Oculenti, Wouter Philippa,wees me op de mogelijkheid omvia EVC het diploma contactlensspecialistte halen. Dat leek mewel wat. Mijn werkgever heeft mepositief gestimuleerd en heeft allekosten van het EVC-traject voorzijn rekening genomen.” DenHertog meldde zich in novemberMet EVC wordt het niveau van vakmanschapvan een kandidaat gemeten2008 bij SVGB online aan voorde procedure. “Ik heb ongeveereen maand aan mijn portfoliogewerkt. In totaal was ik dus intwee à drie maanden klaar. Hethad nog sneller gekund, maar ondermeer doordat de SVGB in dietussentijd aan het verhuizen was,liep het wat vertraging op.” Watziet de zojuist gediplomeerde alsvoordeel van de EVC-procedure?“Dat ik zonder tig jaar studerendoor louter mijn praktijkervaringheb kunnen aantonen datik de capaciteiten heb van eencontactlensspecialist, en zo mijnbekwaamheid heb kunnen verzilverenmet een diploma. Ik zouhet iedereen willen aanraden.”Gottenbos: “Via de EVC-procedure kunnen mensen hunkennis en ervaring ‘verzilveren’ met een diploma”“Mijn baas heeft me positiefgestimuleerd om via EVC hetdiploma contactlensspecialistte halen”48

OptiekNiet te gemakkelijkRaymond Gottenbos, voorzitterLEXON, vindt de mogelijkheidvan EVC een grote aanwinst.Overigens zal LEXON eind 2009zijn bemoeienis met de EVCprocedureuit handen geven.Deze komt weer te liggen bijde brancheorganisaties zoals deNUVO. Tot dusver loopt het nogniet echt storm, aldus Gottenbos:“Vanuit de branche zijn onsbehoorlijke aantallen voorgespiegeld.Er zou een potentieel zijnvan zo’n dertig kandidaten, maartot op heden worden die aantallennog niet gehaald.” Koudwatervrees?“Zou kunnen. Misschientwijfelen kandidaten of hun werkgeverseraan of ze wel voldoendekennis en vaardigheden hebbenopgedaan.” Gottenbos verwachtdat er wel meer mensen gebruikvan zullen maken, zodra deEVC-procedure bekender wordt,en mensen zich gaan realiserendat ze op deze wijze hun kennisen ervaring kunnen ‘verzilveren’met een diploma. Wel wil hijbelangstellenden waarschuwen erook weer niet te gemakkelijk overte denken: “Deze eerste drie kandidatenkregen allemaal direct nade procedure het diploma. Maarze hadden gemeen dat ze al eenschat aan ervaring in de praktijkhadden opgebouwd. Het isonwaarschijnlijk dat toekomstigekandidaten allemaal gediplomeerdworden zonder aanvullendestudie voor de onderdelenwaarop ze nog te licht bevondenworden.”Wat is EVC?EVC staat voor het Erkennen van VerworvenCompetenties, en gaat uit van de gedachte datde eisen van de arbeidsmarkt steeds vaker ensneller veranderen. Als gevolg daarvan is niemandooit uitgeleerd (‘education permanente’)en moeten mensen zich flexibel aan nieuweomstandigheden kunnen aanpassen. Leren doeje niet alleen in formele omgevingen zoals opschool, maar ook in niet-formele of informeleomgevingen zoals de werkplaats of thuis en viatalloze andere manieren van leren. Het gaat dusniet zozeer om ‘leren’ maar om ‘ontwikkelen’.ZelftestMet EVC wordt het niveau van vakmanschapvan een kandidaat gemeten, door dit te vergelijkenmet de eisen van een bepaalde standaard,bijvoorbeeld een opleiding. Zo kan wordenvastgesteld of iemand zonder diploma, maarmét werkervaring, hetzelfde werk aankan alsiemand met diploma. EVC biedt een kandidaatin een korte tijd een overzicht van zijn kennisen vaardigheden en wat hij verder nog kanontwikkelen.Aanmelden voor de procedure gebeurt doormiddel van een online zelftest, waarin kandidatenzelf via een vragenlijst een indicatie kunnenkrijgen van hun geschiktheid.BagageDe EVC-procedure is bedoeld voor tweegroepen vakmensen. In de eerste plaats zijndat optiekmedewerkers zonder mbo-diplomain die richting maar mét minimaal vier jaarervaring in het aanpassen van contactlenzen,en die eventueel interne bedrijfsopleidingenhebben gevolgd. Bij voldoende basis komen zijin aanmerking voor deelname aan de opleidingMedewerker Contactlenzen. Voorheen washiervoor het mbo-diploma Opticien, Opticienondernemerof Opticien-manager vereist.De tweede groep zijn beroepsbeoefenaren diedat diploma wel hebben, in combinatie metminimaal twee jaar ervaring in het aanpassenvan contactlenzen en eventueel interne bedrijfsopleidingen.Zij kunnen één of meer certificatenen vrijstellingen krijgen. Een kandidaat dieaantoont over voldoende ‘bagage’ te beschikkenkan zelfs direct het diploma voor MedewerkerContactlenzen of Contactlensspecialist in ontvangstnemen.Kosten en batenVoor de eerste groep vakmensen (zonder mbodiplomaOpticien, Opticien-ondernemer ofOpticien-manager) kan een positieve EVCbeoordelingresulteren in toelating tot deopleiding Medewerker Contactlenzen.Voor de tweede groep vakmensen (met mbodiplomaOpticien, Opticien-ondernemer ofOpticien-manager) leidt de EVC-beoordelingtot een rapportage waarin vermeld staat welkecompetenties men beheerst binnen welkeexameneenheden (EE1, EE2, EE3, EE4). Ditkan leiden tot vrijstelling voor examens vooréén of meer exameneenheden of het recht omeen diploma Medewerker Contactlenzen ofContactlensspecialist aan te vragen. De kostenvoor de EVC-procedure bedragen € 762,75 perkandidaat inclusief BTW.Ook de zelftest doen? Start op www.svgb.nl.49