Infoblad - werkgevers - Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening

Rijksdienst voor ArbeidsvoorzieningVoor meer inlichtingen, gelieve contact op te nemen met uw RVA-kantoor. De adressen kunt uvinden in het telefoonboek of op de site : www.rva.beInfoblad - werkgeversTijdelijke werkloosheid - overmachtInleidingDe schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst ingevolge overmacht is voorzien inartikel 26 van de wet van 3 juli 1978 op de arbeidsovereenkomsten.Indien de werkgever zijn personeel door overmacht niet kan tewerkstellen, kan hij hen, mitsnaleving van bepaalde formaliteiten, tijdelijk werkloos stellen ingevolge overmacht. Gedurendedeze periode kunnen de werknemers in principe een uitkering ontvangen van de RVA.Voor wie kan deze regeling worden ingevoerd?Deze regeling kan worden ingevoerd zowel voor arbeiders als voor bedienden.Ook leerlingen verbonden met een industriële leerovereenkomst kunnen tijdelijk werkloos gesteldworden ingevolge overmacht (niet leerlingen die een middenstandsopleiding of een opleiding vooreen zelfstandig beroep volgen).Wat wordt verstaan onder “overmacht”?Overmacht veronderstelt een plotse, onvoorzienbare gebeurtenis, onafhankelijk van de wil van departijen die de uitvoering van de overeenkomst tijdelijk volledig onmogelijk maakt.Bij zijn beslissing zal de Directeur van het werkloosheidsbureau van de RVA rekening houden metde volgende criteria die gelijktijdig vervuld moeten zijn:−−−−het moet gaan om een plotse en onvoorzienbare gebeurtenis (de gebeurtenis mag normaalgezien niet te verwachten zijn geweest);de feiten moeten zich voordoen buiten de wil (“schuld”) van de partijen. Zowel de werkgeverals de werknemer worden hiermee bedoeld;de overmacht maakt de verdere uitvoering van de arbeidsovereenkomst volledig onmogelijk.Het is dus niet voldoende dat de uitvoering ervan enkel bemoeilijkt wordt of duurder uitvalt;de onmogelijkheid tot werken moet een tijdelijk karakter hebben. Indien de gebeurtenis vandie aard is dat de uitvoering van de overeenkomst definitief onmogelijk wordt, kan geen tijdelijkewerkloosheid ingevolge overmacht worden ingeroepen. De arbeidsovereenkomst moet daneventueel worden beëindigd wegens overmacht.De volgende gebeurtenissen vormen op zichzelf geen gevallen van overmacht die een eindemaken aan de verplichtingen van de partijen (beëindiging van de arbeidsovereenkomst zonderopzegvergoeding):−−het faillissement of kennelijk onvermogen van de werkgever;de tijdelijke of definitieve sluiting van de onderneming die voortvloeit uit maatregelen getroffenbij toepassing van de wetgeving op de reglementering betreffende de vrijwaring van hetleefmilieu. Indien het gaat om een tijdelijke sluiting, kan dit eventueel wel aanleiding geven tottijdelijke werkloosheid ingevolge overmacht indien aan alle criteria van overmacht voldaan is(bijv een tijdelijke sluiting van een zwembad wegens aanpassing aan nieuwe milieunormen).Bijgewerkt op 01.04.2013 E 24 - p. 1

Kan bijv. wel als overmacht worden beschouwd:−−−−een brand waardoor de onderneming verwoest wordt;een elektriciteitspanne als de panne zich voordeed in de elektriciteitscentrale buiten het bedrijf.Wanneer de oorzaak van de panne daarentegen te wijten is aan een gebrekkig onderhoud vande leidingen, wordt geen overmacht aanvaard;een gebrek aan levering van grondstoffen op de voorziene leveringsdatum op voorwaarde datde laattijdige levering niet te wijten is aan een fout van de werkgever (bijv. laattijdige bestelling).de uitvoering van wegenwerken voor zover deze de uitvoering van de arbeidsovereenkomstvolledig onmogelijk maken. De onmogelijkheid tot het uitvoeren van de arbeidsovereenkomstmoet voor iedere arbeidsovereenkomst afzonderlijk bekeken worden.Wanneer ten gevolge van wegenwerken de winkel moeilijker toegankelijk wordt voor hetpubliek, kan dit leiden tot een daling van het cliënteel en de verkoop. Deze daling kan ertoeleiden dat een aantal personeelsleden nog onmogelijk kan tewerkgesteld worden. Voor dezepersoneelsleden kan tijdelijke werkloosheid wegens overmacht aanvaard worden. Depersoneelsleden voor wie nog werk beschikbaar is, zij het slechts deeltijds, kunnen niet tijdelijkwerkloos gesteld worden aangezien voor hen de uitvoering van de arbeidsovereenkomst nietvolledig onmogelijk is.Wanneer de winkel volledig ontoegankelijk zou worden, zowel voor het cliënteel als voor hetpersoneel, kan het voltallige personeel gedurende de duur van de wegenwerken tijdelijkwerkloos gesteld worden wegens overmacht.De directeur van het werkloosheidsbureau van de RVA zal een beslissing nemen, eventueel na dewerkgever uitgenodigd te hebben of na een controleonderzoek. Deze beslissing is niettijdsgebonden, doch de RVA zal steeds trachten zo snel mogelijk uitsluitsel te geven.Speciale situatie: tijdelijke werkloosheid ingevolge overmacht veroorzaaktdoor medische redenenWanneer de werknemer tijdelijk arbeidsongeschikt is, wordt de uitvoering van zijnarbeidsovereenkomst geschorst en heeft de werknemer in principe recht op gewaarborgd loon envervolgens op ziekte-uitkeringen.In de volgende 2 situaties kan de werknemer evenwel uitkeringen ontvangen:−−de werknemer is door de adviserend geneesheer van het ziekenfonds of het RIZIVarbeidsgeschikt verklaard, maar hij hervat het werk niet en betwist de beslissing vanarbeidsgeschiktheid voor de arbeidsrechtbank. Gedurende de gerechtelijke procedure kan dewerknemer provisionele uitkeringen ontvangen.−−a. Indien hij in het gelijk wordt gesteld (d.w.z. indien de arbeidsongeschikt wordt bevestigd),betaalt de ziekteverzekering het bedrag van de ontvangen uitkeringen terug aan de RVA.b. Indien hij in het ongelijk wordt gesteld (d.w.z. de beslissing van arbeidsgeschiktheid wordtbevestigd), dan moet de werknemer het werk hervatten en kan hij de ontvangen uitkeringenbehouden.de werknemer is arbeidsgeschikt in de zin van de ziekteverzekering maar is tijdelijk nietgeschikt het overeengekomen werk uit te voeren. De werknemer kan in dergelijk gevaluitkeringen tijdelijke werkloosheid op grond van overmacht ontvangen indien de volgendevoorwaarden gelijktijdig vervuld zijn:−−−−a. de arbeidsongeschiktheid is vastgesteld door de arbeidsgeneesheer of door de RVAgeneesheer;b. er is geen passend vervangingswerk beschikbaar;c. de aanvraag situeert zich niet in de eerste 6 maanden van de arbeidsongeschiktheid (indeze periode kan de werknemer ten laste genomen worden door de ziekteverzekering);d. de arbeidsongeschiktheid moet een tijdelijk karakter hebben. Indien blijkt dat dewerknemer definitief ongeschikt is voor de uitoefening van zijn werk, moet dearbeidsovereenkomst in principe beëindigd worden op grond van overmacht, waarna dewerknemer uitkeringen moet aanvragen als volledig werkloze (met een formulier C4).Voor elke maand van arbeidsongeschiktheid levert de werkgever een formulier C3.2-WERKGEVERaf. De werkgever duidt op het formulier als reden van tijdelijke werkloosheid “overmacht” aan metals vermelding “arbeidsongeschikt, beroep bij de arbeidsrechtbank” (voor de eerste situatie) en“arbeidsongeschikt voor de overeengekomen functie” (voor de tweede situatie).Bijgewerkt op 01.04.2013 E 24 - p. 2

Welke formaliteiten moet de werkgever vervullen?Voor meer inlichtingen lees het infoblad “Tijdelijke werkloosheid – procedure” nr. 28. Dit infobladkunt u krijgen bij het bwerkloosheidsbureau van de RVA of downloaden van de websitewww.rva.be.De wet voorziet geen speciale mededelingsprocedure tegenover de RVA.De werkgever heeft er nochtans alle belang bij de RVA zo snel mogelijk in te lichten. Een snelleaangifte zorgt ervoor dat de werknemers sneller hun uitkeringen zullen ontvangen.Een voorafgaandelijke mededeling aan de RVA is niet nodig indien het gaat om overmacht ommedische redenen (ingevolge de verminderde lichamelijke geschiktheid van de werknemer).De mededeling gebeurt bij het werkloosheidsbureau van de RVA bevoegd voor de plaats waar deexploitatiezetel van de onderneming gevestigd is (dus niet de maatschappelijke zetel).De mededeling kan schriftelijk gebeuren of op elektronische wijze via de portaalsite van de socialezekerheid, www.sociale-zekerheid.be.Zij moet de volgende elementen bevatten:−−−−de datum waarop de gebeurtenis zich heeft voorgedaan;een uiteenzetting van de gebeurtenis die de overmacht uitmaakt;de voorziene werkloosheidsduur (maximum 3 maanden).Indien de werkloosheid langeraanhoudt, kan een nieuwe mededeling verzonden worden.de identiteit van de betrokken werknemers.Indien de werkgever eventueel een beurtsysteem wenst in te voeren of bijv. enkele mensen tijdelijkterug aan het werk wil stellen, dan kan hij dit eveneens melden aan de RVA.Welke formulieren moet de werkgever afleveren?Voor meer inlichtingen lees het infoblad “Tijdelijke werkloosheid – procedure” nr. 28. Dit infobladkunt u krijgen bij het bwerkloosheidsbureau van de RVA of downloaden van de websitewww.rva.be.Het controleformulier C3.2 ADe werkgever moet aan elke werknemer die hij tijdelijk werkloos stelt ingevolge overmacht, eencontroleformulier C3.2 A afleveren. Dit moet gebeuren uiterlijk de eerste effectievewerkloosheidsdag.Voor elke maand waarop de werknemer tijdelijk werkloos wordt gesteld, levert de werkgevereen controleformulier af.Alvorens het formulier af te leveren, vult de werkgever de identiteitsgegevens in.Op het einde van de maand dient de werknemer zijn controleformulier ter betaling in bij zijnuitbetalingsinstelling (ACV, ABVV, ACLVB of Hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen).Het formulier C3.2-werkgeverDit formulier doet dienst als:−−betaalformulier (bewijs van de uren van tijdelijke werkloosheid);uitkeringsaanvraag voor het berekenen van het bedrag van de uitkeringen waarop dewerknemer recht heeft.De werkgever kan het formulier C3.2-WERKGEVER vervangen door een elektronische aangiftevan tijdelijke werkloosheid ingevolge overmacht (zie www.sociale-zekerheid.be).Waar kan de werkgever blanco formulieren bekomen?De werkgever kan gratis blanco exemplaren van het controleformulier C3.2 A en van hetformulier C3.2-WERKGEVER bekomen bij de dienst economaat van het werkloosheidsbureau vande RVA. Het formulier C3.2-WERKGEVER is ook beschikbaar op de internet-site van de RVA(www.rva.be) (het controleformulier C3.2 A niet aangezien het hier gaat om genummerdeexemplaren).Bijgewerkt op 01.04.2013 E 24 - p. 3

Welke dagen kunnen niet als tijdelijke werkloosheid worden opgegeven?−−−de eerste dag van de overmacht indien voor deze dag gewaarborgd dagloon verschuldigd is.De werknemers kunnen maar tijdelijk werkloos gesteld worden voor een volledige arbeidsdagzoals bepaald in het arbeidsreglement. Het is dus niet mogelijk de werknemers tijdelijk werklooste stellen voor een halve dag indien zij normaal een hele dag werken.Bijv. In de loop van de voormiddag doet zich een electriciteitspanne voor waardoor verderwerken onmogelijk wordt. De werknemers kunnen niet voor het resterend aantal uren van diedag tijdelijk werkloos gesteld worden.de feestdagen gelegen in de periode van 14 dagen die volgt op de aanvang van de schorsing.Voor deze dagen hebben de werknemers recht op loon.dagen waarop de werknemers normaal niet werken (bijv. de zaterdag indien dit de gebruikelijkeinactiviteitsdag is of betaalde of niet-betaalde compenserende rustdagen toegekend in hetkader van een regeling van arbeidsduurvermindering).Hebben de werknemers recht op werkloosheidsuitkeringen?Voor werknemers die tijdelijk werkloos worden gesteld ingevolge overmacht geldt een vrijstellingvan wachttijd. Dit betekent dat zij onmiddellijk uitkeringen kunnen genieten zonder dat zij eerst huntoelaatbaarheid moeten aantonen (vervullen van een wachttijd).In geval van tijdelijke werkloosheid ontvangen de werknemers een bedrag gelijk aan 70% van hunbegrensd gemiddeld loon (begrensd tot 2.466,59 euro per maand).Tijdens de eerste drie maanden tijdelijke werkloosheid ingevolge overmacht, moet de tijdelijkwerkloos gestelde werknemer niet beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt, noch zich lateninschrijven als werkzoekende.Op de uitkeringen tijdelijke werkloosheid wordt 26,75 % bedrijfsvoorheffing ingehouden.Bijgewerkt op 01.04.2013 E 24 - p. 4