Download rapport - Biax Consult

BIAXiaal 309 6Op de hogere, drogere delen van de strandwal was een duinstruweel aanwezig waarvanjeneverbessen een belangrijk onderdeel uitmaakten. Jeneverbes is een struik van droge,voedselarme, zandige grond. Tegenwoordig komt ze voornamelijk voor in voormaligestuifzandgebieden, waar de struiken de eerste pioniers zijn in de struweelvorming.Jeneverbessen zijn niet bestand tegen concurrentie van loofbomen, behalve in situatieswaar de opslag van loofbomen verhinderd wordt door begrazing door grote herkauwers(vee, groot wild). Aanwijzingen voor begrazing door vee of menselijke activiteit zijn inhet onderste pollenspectrum echter niet te vinden.Tijdens pollenonderzoek in het West-Nederlandse kustgebied wordt pollen vanjeneverbes zeer vaak gevonden. Uit het tot op heden uitgevoerde pollenonderzoek inWest-Nederland blijkt dat jeneverbes zich zeer snel na de vorming van de strandwallen(globaal vanaf 5000 BP) op de strandwallen vestigt. 11 Meestal wordt een jeneverbes-piekin de pollendiagrammen voorafgegaan door een piek van duindoorn (Hippophaerhamnoides). Ook pollen van duindoorn is in het onderste spectrum aangetroffen. Hetbetekent dat op de strandwal ten tijde van de vorming van het onderste veenlaagje eentypisch duinstruweel aanwezig was. Zowel duindoorn als jeneverbes verspreiden hunpollen slecht, waardoor een laag percentage, zoals hier het geval is, toch indicatief is voorhun aanwezigheid op de strandwal. Overigens zijn er geen aanwijzingen voor enigemariene of brakke invloed, maar dat hadden we op grond van de geomorfologie ook nietverwacht. Het milieu is, in de tijd die verstreken is sinds de vorming van de strandwal,geheel verzoet als het veen vanuit de voormalige strandvlakte tegen de flanken van destrandwal als het ware omhoog kruipt.3.1.2 Niveau 70 cmHet sediment op dit niveau bestaat uit zandhoudend veen. Tijdens de vorming van hetveen is blijkbaar regelmatig zand ingewaaid.Het boompollenpercentage op dit niveau is met 23 % hoger dan in het onderstepollenmonster. Jeneverbes maakt nog steeds deel uit van de vegetatie op de strandwal,maar duindoorn lijkt te zijn verdwenen. Vergeleken met het onderste monster is hetaandeel van els (Alnus) iets toegenomen. Dit betekent mogelijk dat deze boom zich langsde rand van de strandwal iets heeft uitgebreid. Standplaatsen waar elzen optimaalvoorkomen staan vaak ’s winters onder water. In de zomer droogt de bodem oppervlakkiguit. We kunnen ons voorstellen dat zich aan de rand van de strandwal, op de overgangtussen het zand en het veen standplaatsen hebben bevonden waar elzen het goed deden.Aan de locale, kruidige vegetatie lijkt niet veel veranderd te zijn. Nog steeds is sprake vaneen moerasvegetatie die gedomineerd wordt door cypergrassen.3.1.3 Niveau 65 cmHet sediment op dit niveau bestaat uit venig zand.Het pollenspectrum valt op door een aanzienlijk hoger boompollenpercentage dan deandere monsters uit het profiel. Het boompollenpercentage van 52 % betekent datwaarschijnlijk sprake was van een open bos of bosrandsituatie. De toename vanboompollen moet worden toegeschreven aan berk (Betula), hazelaar (Corylus), eik(Quercus), linde (Tilia) en els. Met uitzondering van de els, groeiden alle bomen ophogere, drogere standplaatsen op de strandwal. Jeneverbessen maakten nog wel deel uitvan de vegetatie op de strandwal, maar het aandeel van loofbomen is groter geworden.Interessant is de aanwezigheid van pollen van liguster (Ligustrum vulgare) enkamperfoelie (Lonicera periclymenum). Hun aanwezigheid, samen met het pollen van degenoemde loofbomen is een aanwijzing dat de vegetatiesuccessie op de strandwal verderis voortgeschreden van een pionierachtige vegetatie die gedomineerd werd doorjeneverbes en duindoorn naar een stabielere situatie waarin waarschijnlijk minder11 Van Smeerdijk 2003.